29 x Joannh
cipere cfnam dèripl : nunquid non rebte redarguit.
Of lend it evafionis tuæ tam anxia & fibta meditatio,
quôd magno rationis aculco urgebat te mulicr, quan-
do ad hoc confugifli, ut dicei’cs in hac parte Librum
addirionc fubdola deturpatum, quod qua ratione feire
potueris , ncc dicis , nee video. Illud fubinde hæc
millier prudenter attulit, quod ad le£turam abtoris tui
erubefeerent Rcginæ, erubefccrent ingenia bene mo-
derata, ingenuoque pudorc prædita, quale tuum elfe
etiam lcriptura tua ( velis , nolis ) oflendunt : nihil
cnim ibi obfcoenum loqui potuit bona indoles tua.
Nullum quippe confequcns e l l , eas perfonas taliter
agentes , fc proptercà de criminibus fiifpeélas olten-
dere, immo verb li erubefeunt , magis falvti res eft,
utTerentianus fermo dicit.
Non attingam omnia, alioquin linea ferè quælibct
eliminanda occurreret} ut cum dicis , non die natural
em appctiuinj hominis conjungi matrimonialiterfo-
lum virum cum muliere unica, 8c folam cum unico :
hoc enim 8ctalfum e ll, 6c uni ex diblis tuis inconfo-
num , dùm genium naturæDeum défendisjquia, in-
quis, de lola matrimoniali copula loquebatur. Similiter
quale ell illud , quod turpitudinem abloris hac
piblura celare putaveris , quod malum docuit ut co-
gnitum vitaretur, quod prætcreà unus tibinotusphi-
iocaptus, remedium libi ex hoc melleo toxico, velut
thcriacam de veneno confecerit. Omnia quippe talia
frivola lunt. Illud quoque parum Catholice allega-
tum e ll, dixiflè quofdam, Cantica Canticorum ob lau-
dem Filiæ Pharaonis édita : nam qui dixit irreligiosc
mcntituscll. Illud verb magis lubdolum videtur, dùm
contendendo vis induccre recurfum ad Librum die faciendum.
Non habet Liber, inquis, per omnia, fi-
cut fbnat ejus impugnatio. Nolo contra niti, malo dare
viéh is manus, maio luccumbcre, quam tam improba
contagiofaque leélio repetatur. Porvo finis leripti tui
notât, illoscurvalîègenuacoramBaal, àquibusLiber
illefpretusviluit. Dicam libéré quod fentio, iltaintro-
dubtio veldepravat fententiam, 6c vitiola e ll, veltan-
quam fcandaloia, iiijuriofîi 8c fallâ, hærelimquc làpiens
in Fide 6c moribus radenda ell. Denique 11 lerio diblum
ell. T u nunquam præconiis tuis tantundem extollere
parvitatem meam potueris, quantum vitupéras, dùm
confingit tua forte libertas mecum loquendi, ca me
feripfiffe , quæfcripli, quatenùs homines, quos Ici- *
mus niti in vetitum, fiamma major exureret, anima-
retque ad lebluram Libri hujus repetendam, quail videlicet
profdfionem meam commutaverim in mènda-
cium, 6c lit Olficium meum fibtè agere in doblrina
morum, 6c mihi ipll, moreaétoristui, immo Chrillia-
næ Rcligioni di/îldere, corde infuper 6c corde lôqui.
Moriar priufquam ilia unquam fiblionc paliiatus inve-
niar : vide potiùs ne actorem tuum ifte dolus infecerit.
Dùm cnim amoris carnalis inducit vituperia, cujus laui
des fæpiùs extollit, quidni fecundùm tuam notitiam,!
faciles ad ilium animos proniores reddere fluducrit ?
Quid de protellatione ilia abloris tui lôquar, quam pro
velamine quodam fuæ foeditati fupcriwtlucere conatùs
ell? Nihil, inquit, ipfedemeo polùi. Secrgoreci-
tatorem, non aclorcm profitetur. Quamobrcm no-
.c.\ VGS admiratores fui, laudem ci tribucte fi benè
dixit y fient non vult maledibla fera • im probrum ëjiis
verlâ i r i , 11 quædam arguenda tranllulerit. NoHte *
præterea tanto contra nos odio excandefetre, ncque
tam ampullofis vérbis buccifque tumentibns in nos:de-
clamare, fi Liber illcpro fua paite Culpatur y non enim
perfonas, fed feripta. (quifqiiis illa'côllfécerit) infamay
itius , nifi forte mihiftrator potionis'tokicàtæ ^ criant
ab aHo compofitæ, non inde culpa!da&fe judicàridüs
æflimatur. Quale eflitërùm1, Dei-të oprirtiê, prôtë-'
llari unum, ôc eodem contextu prbtefhttibrii fiiæ ob-
vium iri. Illud cërtè non ell excufàfê’ fè;, fed talitétf
agere, ut dicatur : éx ore■ ttto te judico, firve neqnam,
Matth.xix.Z2. Hm I W) «ra,' ;norii
Gerfomi 296
Tandem verb ego te nunquam , ô Chriftiana Curia
, animo læfi, neque verbo. T u non omnia potes
dcliélacorrigere, fateor. Àlioquinquid divinæjulli-
tiæ in futuro fei’vai'ctur? Sufficit inmultis redargutio
per Leges , 8cEdibta communia, ficut contrà fimo-
niam , furta, homicida, adulteria j ita contra hanc
contagiofilîlmam male loquendi, vel feribendi licen-
A ? præfertim ubi publicus accufator invenitur nullus.
N ihilominùs habitatores tüos Ecclefiallicos mul-
tos, ego neque Libris multis Ovidii, neque Riper ma-
gicis figmentis, neque nominatim lùper hoc Libro, 6c
aliis confervatis in multorum perniciem exculàre pro-
pono. Illos cxculo , quos olficium nullum ad dam-
nandum conllringebat, 6c qui pro fua parte verbo,
vel lcripto genenuiter, aut lpecialiter (ut ego nunc6c
inulti pridem talia) reprobarunt. Neque prsetereun-
dumeenfeo, quod lcribunt Abtus Apollolorum, AÜ.
XIX. 19. omnes converlos noviter ad Fidem, qui fue-
rant curiolà feblati, combulTific Libros llios valoris de-
nariorum quinquaginta millium. Ecce coram Deo,
quia non mentior. Et fi quid in me e l l , cui fidem
dare dignum ducis, affirmo, 11 loluscfict Liber a6to-
ris tui mihi proprius , valens mille libras ôcampliùs,
ego prius darcm eum flammis rapacibus exurendum,
quàin vcndcrcmtalitcrpublicandum. Vide quantùm
■ g alficiai*, immo verb non afficiar, iplùm relegere, noii
quidem ex ignorantia , ficut tu reputas , quamquàm
in me multa fit, fed pio mea 6c aliorum confeicntia.-
I taque memini, me pridem gu Halle jamabadolefcen-
tia fontes illos omnes, aut ferèomnes, àquibusaélo-
ris tui dibla, velut rivuli quidam tradubli prodicrunt j
Boê’tium, Ovidium, Terentium, Juvenalem, Ala-
num, 6c de Sanblo A more, Abelardum cum luo He-
l°]de, Marcianum Capellam, 6c 11 qui lùntalii. Scito
præterea, quod codicillum unum , cujus titulusellj
Itinerarium mentis in Deum, à Domino Bonaventlira
confcriptum (quern uno die perlegi) ego toti Libro tuo ,
.immo ce deeem talibus in profunditate feientiæ oppo-
nere non dubitaverim. Et eum ad intelligendum hune
librum nos adeo brutos 6c hebetes elfe dijudicas. Atta-
men pro hac commonitione tua, ut relegam 6c fie intcl-
ligam , ego vicem reddo. Lege Frater , 6c iterùm
relcge quartum Librum De DoElrina Chriftiana. Illc
* enim aliquanto plus affert difficultatis , quàm Liber
[ tuus yulgari. Animadvertes (crede mihi) non elle
faélam injuriàm tyrannicam eloquentiæ, fi earn Theo-
logiæ Ibciaverimus. Pudebit te forlan audaciæ alle-
gandi ea , quæ non plenè pcrfpexeris. Augullinus
plane tibi réclamât , tùm exprelfilfimis vçrbis idem
quarto De Doürma Chriftiana : in iplo operis Vellibulo ,
tum faélis operum lliorum tantis eloquentiæ viribus
elaboi*atorum -, quamquàm temperatâ modelliâ locu-
tus Him , fi1 adverteris , dùm eloquentiam Theologi-
cam mediocri fermone loquentem die introduxi, cu-
riofitatem quail mihi jamjam opponendam vigilanter
excludens. Pollremo cefîènt joci Frater optime, 8c
melioris caufæ patrocinio dignilfime. Taceat interim
libido veWmeendi, vel garriéndi : veniamus ad rem
feriam religiolàmque. AJÎèro tibi; fi feirem Germa-
num maim cômpolùilfe talemLibrum, atquepübli-
caflè, poeilitéré aiitem fuper hoc præmonitus 8c anî-
madverllis fnfficienter , finàliter reculâfle 5 ego non
' plus pio eo; in hâc impoenitentia mortuo, quam pro
damnato pfeces offcrrem Domino noftro Jem Chrillo.
Ih quo benè vàlë , ; tradens te deînceps làlubrioribus,
ddlioribulque lludiis, neque dans occafionemfeanda-
li fimplicihùs; ' E F f i qüid dtólum fortalfis offenderit,
da Vefiîàm meæ fidèi mùTéùm de te praifet-
merttî,- quia multùm diligenti. Denique totuni tùtn
vèritatis Càtholicfe1 zeîo tùm defiderio ad lâlüterii
tiüiÂi; deptitàtuni habe. JEt oremus pro învidem iit
felveiïràr.;-r ,:-î‘I^vr:
"fili ?biCI .xoigöloudT u;i-f03aori oi".. •.briî.idia.nom
A .vnA . . J O A N -
297 TraBatus contra Romantium de Roja.
dem turpe ofculum,
JO ANNI S GERSONII
V otto r is & C tK c e lU r ii V x r iß en ß s
t r a c t a t u s ,
C O N T R A
ROMANTIUM de ROSA,
Qui ad Ulicitam Venerem d r libUitiofam
amonm u triu fqu e f ta tu s homines
quodam L ib e llo e lic it abat.
Galiicè in M S . Codd. n i l . z 8 â.
MA T u T i N o quodam tempore paulb ante-
quàm cvigilalîct igneum meum cor , mihi
vilüm eil volare pennis 6c aliis diverlàfum
cogitationum de loco uno ad alium , ad Curiam uf-
que fanétæ Chrillianitatis*, talem quidem, qualisefiè
folet. Illic erat Jullitia CanoniCa 6c legalis | Thro-
no æquitatis infidens, lullentata hàc Mifericordiâ,
iliac verb Veritatc. Jullitia manu fua dextrafeeptrum ß
tenebat remunetationis, leva verb feindentem gladium
punitionis. Oculos habebat vivos, honorabiles, 6c
matutinâ lldlâ , immo verb foie iplb Iplendidiores.
Pulchra erat ejus locietas -, ex uno enim latere lîipien-
tifllmum fuum erat Confilium, 6c in circuitu univer-
lâ nobilis lùa Societas, militia 6c omnium virtutum Ba-
ronatus, quæ filiæ funt propriæ Dei 6c liberæ voluntatis
, ut funt Charitas , Fortitude), Temperantia,
Humilitas, 6c aliæ in magno numéro. Caput Con-
f ilii, 6c veluti miles, Ribtile erat Ingenium , firma
locietate Domini Rationifapienti junétum. Secreta-
rii ejus étant Prudentia 6c beientia. Fides bona Chri-
lliani, 6c Sapientia divina, atquc coelellis de llriélo,
feu fecreto erant Confilio. In auxilium earum erant
Memoria, Providentia, bonus Senilis , 6c alii compares.
Eloquentia Theologica , quæ mediocris 6c
temperati erat fermonis, feCuriæ gerebatPatronum,
five Advocatum. Caulàrum Promotor Conlcientia
nominabitur y nihil cnim e ll, quin ipfe feiat, ôc déférât. Ç
Çum fie. delcblarer , magna quidem admiratio-
ne , omnem pulchrum ordincm Curiæ illius Chrillianitatis
ôcjullitiæjustribuentiscontemplando : vidi
(Ut mihi videbatur) Confcientiam exurgere, quæ ex
officio fuo Curiæ caufas promovet, cum jure, quod
fc Magillrum gerebat Rcqueltarum. Confeientia
in manu fua, 6c in finu fuo multas habebat lùpplica-
tiones. Inter alias erat quædam, cujus lingula memorial
teneo verba , quæ cöntinebat miferandam que-
rimoniam pulcherrimæ 6c purilfimæ Callitatis. Quæ
quidem Caftipas nunquam dicere voluit, aut cogitare
sdiquam turpitudinem, nec immunditiam.
, Jullitiæ legali, locum Dei in ten atenenti, ôcuni-
verfæ Curiæ fuæ relieiofæ, devotæÔcChrillianilîîmæ
fupplicat humiljter, 6c conqueritur Callitatis légitima
vellra fubdita, ut remedium ponatur, 6c breyis pro-
vifio de intolerabilibus forefàblis , quæ mihi intulit,
needum infea reçefiàt, quidam fatuus, Amator appel- D
ianvolens. Et hi funt Artiçuli. {
^irticulus Primus. ;
. Fatuus liic ^Jnator omnem adhibet çonajum, ut
,me de terra expellat, quæ iuijpcens limy, Ôf bonas
meas cullodes, quæ lùnt Verpcundia, Pudc>t 6c Dam-
num, quod,quidem Damnum bonus ell janitor, quæ
Âec auaerçnt nec dignarentut conçedçre unicum qui-
298
aut diflblutum alpeblum, aut
attrahentem riliim, feu verbum leve. E t hoc facit per
malediétam quandam vetulam diabolo pejorem, qua:
docet, monltrat, 6c adhortatur, qualitcrjuveniles vir-
gines omnes corpus earum vcnderc debent citb , 6c
chare, abfque pavore , 6c fine vcrccundia: nec ma-
gni pendant fallere , aut pejcrarc, modb femper ali-
^ quid inde affequantur. Neccurant, aut damnum a-
A liquod judicant, 11 fellinent fe citb prollcrncre , in-
terea dum pulchra: funt, omniturpitudini, 6ccarna-
litatis imiiiunditia:, five Ecclefialticis, five laïcis, fir
ve Presbytcris, ablqueUllo diferimine.
Art'iculus Secundus.
Reprobare vult Matrimoniumfineullacxceptiond,
per contcmptum quondam lufpiciofum, odiolum, 6c
litigiofum, tam per fejplum flultum amatorem, qudm
per aliqua adverlariorum meorum. Et potius confu-
lit, ut quilquam fe lufpendat, fubmergat, autpecca-
ta faciat, quas nominail non debent, quam feMatri-
moniojungat. Et vilipendit omnes mulieres, nullam
excipiendo, ut eas reddat odiofas viris omnibus , eo
quidem pabto, ne velint caperc eas in fidem Matrimonii.
Articulus Ter tins.
Vilipendit homines juvenes, qui fe dedunt Religions
Ideo dicit femper cos tendere, ut corum exuaqt
naturam, 6c hoc in meum ell praqudicium, fpeciali-
ter enim dedicata fum Religioni.
Articulus Quartus.
Jacit undique ignem ardentiorem , 6c magis feeti-
dum, quam fit ignis graecus, 6c fulphureus. Jacit,
inquam, ignem luxuriolorum verborum, immundo-
rum &prohibitorum, interdum nomen Veneris, Cu-
pidinis aut Genii, faspius proprio luo nomine , per
quod ardent, 6c comburuntur pulchras meas domus 6c
habitationes, lacrata templa mea humanarum anima-
rum, 6c turpilfime dejicior.
Articulus Quintus.
Infamat Dominam Rationem, bonam mcam Magi-
llram, imponendo ei talem rabiem, 6c turpe vitupc-
rium, quod loqui confulat nude , illotè 6c turpiter,
juxta libidinem, fine verecundia, dc omnibus rebus,
qunntumcumquc abominabilibus, aut erubefeendis,
ut dicantur, aut fiant, 6c inter perfonas quidem ad-
modum diflólutas, ßemihi adverläs, heu! Si mihi u-
tique pareere non vellet, quidnam mali contra eum
egit Ratio ? Attamen ita ell. Profeblbprselium mo-
vet in omnes virtutes.
Articulus Sextus.
Cijm loquitur de rebus fan&'s, divinis &(pirituall-
bus; §cc, moximmifeet verba diflolutiflima, adom-
nemque immunditiam moventia. Et tarnen immun-
ditia non ingredietur Paradilbm ta le, quale ipfc de-
Icribit.
Articulus Septimus.
PromittitParadifura, gluriam, &prtemium, om-
nibus his, qui carnaliaopera complebunt, prasfertim
non in Matrimonio: confelit enim in propria lua per-
lbna, 6c ad jdium exejtnpium cum omnibus modis fe-
minarum indifferenter congredi, 6c periculum Leere»
maledicitquc omnibüs his, qui fie non fecerint, Litern
hjs omnibus, qui me recipient, 6c conferyabunt.
T 3 A rti-u