k tc, fi laves mantis tuas, fi veftes lineas? Refpon-
debis: italavo, vcl lavare facio. Quaero prauerea, fi
polt lotionem iteriim maculantur ? Rcfpondebis itä.
Ledum igitur confcientia: tua: cur non fimiliter emun-
dabis, ctli fordidanda fit pofterius? Sit tibi, precor,
Confcientia tua charior quam camifia. Noli propter
timorem futurarum macularum dimitterepurgare prre-
fentes, Öcaugerc. Poll pcenitentiain (credo mihi) 8c
minus erit de fordibus, 8c minus adhterebunt, 8c faciliDtyic
aebs lurucrnstuusr .: O quomodo talia tam feeda , tam
turpia peccata dicerem homini viventi, homini Sacer- ^
doti> quid diccrct, quid fieret? Plane diceret: Par-
cat tibi Deus, 8c tc diligcrct, 8c cclaret. Si tantum
times Sacerdotcm, cur non amplius Dcum omnia vi-
dentem, immö totam Curiam ccelcftem Temper prae*
fentem? Si times Saccrdotem bonum , difcrctum &
folum, cur non magis times focios, pueros indifere*-
tnoisf i,c uqiu, i 6ncih qilu caelliatcrerq fueiidudnctb, erneifni;t rqcuvocdla rnee? feQiuunidt, m8ec
lius eft> vel ut dicas nunc peccata tua uni, vel quod
exponantur in mortc tua, vcl etiaminvitaquandoque
omnium afpedui j Nonne facilius eft hominibus peccata
confiteri, quam cum dannonibus fine ulla mife-
ratione torqueri ? Si di£tum eft tam fetidum, tam
horridum, 8c abominabile > plenum fadum, obfecro,
quaAlet fpi udtiacbesit,u rv?ellembcnefaccre, vellcm eflemundus
tonitruô ex ore divinitatis, in filblimi monte Ecclcfiæ,
audicrunt quamplurimi altifbnam hujus extraneiflimte
6tuc bàa mfa p: ieEntt iqbuuisd memu ndi hadenùs abfconditæ dodrinæ Inomnem terrain exivitfomu eorum. Pf. xvm. f. Auditam verb non omnes æqua mente,
unoque judicio comprobarunt ; nimirùm : quot capita,
totfententia, 8c Fidcs Dei donum eft, nc quis gloric-
tur. Audierunt cam omnes ex lomni nationc quæ fub
cnoixeuloseFfitd, cqi , ut Appo ftolus lo”q uituarf,u ift eadu dinit udse nporenf liino--
res luæ infidelitatis tenebras demerfi fiant : Hi Hint
Pagani, Idolâtra:, & Judæi perfidi, qui quoniam fo-
ris finit, 6c conlurdcfcunt noftris vocibus, nihil ad
rniogsa jt uer o,s ddéicféartâqtu fee rmo nofter, 6c ad Chriftianos di- Beati qui lugent, 6cc.
Ecceautcm apertis meditationis mcæ oculis intueri
vidcor plenas, etiam Chriftianorum, omnes aures, hac
fententia divina:quis enim eft Chriftianus,cui hoc Evangelium
in Ecclcfia non lonucrit. Verbum hoc nihilomi-
niis ad mentales aures iuas introrsùs non æqua profun-
ditate, 6c tenaci approbatione reponitur.
Pars eft hominum fimplicium abfque eruditione , 6c
Littcris, quos fola authoritas in hac Fide llabilit, nec ultra
quicquam,vel quærere, vel intelligere ftudent, mo-
rem difcipulorum Pythagoræ in hoc tenentes. Satis
habent feire quoniam Magifler hoc d ix it , Magiftcr
Chriftus : Beati qui lugent quoniam ipfi confblnbun-
tur. Apud tales non rationibus, led authoritatiin
confcientia , vellem abftinere à peccatis, fed ne- B bus, 6c exemplis qpuoetoe.s Nlcodl in, ofni lvteisr ,j uvdaicrcer ete n.eQquueoom j odfeodj unvoalor quoniam agendum Sanéli arbitror,Sanétæque quibus omnes fufficiet
quorum
j e? Primo
fugiendo otium , fugiendo malum conlbrtium,
denique orando 6c convcrtcndo te ad aliquem San£lo-
rum, fpecialiter ad illam San&arum Sanctam, pcrcu-
tiendo pc6tus, exemplo Hicronymi, 6c diccndo : San-
<fta Virgo virginum ora pro me : adjuva me , mitte
auxilium refugienti ad te. Denique exemplo Antonii
6cHilarionis adolefcentum, increpa diabolum in ipla
tentatione tua qiiafi præfentem, 6c die ei : Phy de te,
6c dc tentatione tua, mifer diabole. Ecce nonobedio
tibiP.lurimæ fimt tales do&rinæ pro munditia cubilis
propriæ confcicntiæ fervanda, inter quas pofuimus bo-
nam focietatcm Magiftri, 6c fociorum, 6c famulo-
rum, occupationcm inbonoftudio, 6c orationc. Fa?
tigabo vos non amplius , ô pueri. Sit tandem noftri
finis Sermonis in oratione ad Dcum 6c San&os San-
ftafque omnes , ut taliter paremus hie cubilia confeientiarum
hodie eelebritas agitur, ad conlolationcm per lu-
élum tranficrunt ; Patriarchæ, Prophetæ, Apoftoli,
Martyres, Confdlöres 6c Virgincs. Quidiftos dinu-
mero ? Quando 6c ipfum caput omnium Chriftumpati
oportuit, &Jic intrare ingloriam. Luc. xxiv. 16. Hos ergo
ad Hiftorias 6c Lcgcndas San£torum,ad vitas Patrum,ad
Originalia Doétorum luótum collaudantiajudico remit-
tendos.
Altera pars, eft Chriftianorum fimiliter fimplicium,
& nullius eruditionis litteratoriæ, qui tarnen pro confiic-
tudine, 6c gratia exercitatos habent lenfus, ad liane do-
ètrinam cupicntcs ex intimis animæ præcordiis, qui ex-
perientiâ do&rice ientiunt, 6c præguftant hoc donum
coelefte, 6c toto cordis aflènfii, toto mentis jubilo eunt
in hanc fententiam. Bo ati qtlHugent, 6cc. Tales fimt, in
fchola devotionis, doófcrina affeélionis edo£læ perfonæ,
quibus lachrymabilis jugitcr eft hæc Vallis lachryma-
rum i quidicuntcum Plàlmifta: Renuit confolari anima
noftrarum in munditia, mollitie, 6c quie- ^ me a, mentor fu i D e i, & deleftatusfum, Pf lxxvi. 4. Etinfinuare,
te per gratiam , quod eorum confortes ’effe£H exul-
temus, 6c lætcmur in cifdcm cubilibus noftris per glo-
riam. Amen.
S E R M O II.
Beati qui lugent. quoniam ipß confolabuntur. Matth. V. f . E tfentcntialiter Luc. v 1.2,0.6c in Evangclio prsc-
fentis cclebritatis.
N
jAÀ cofclem Codd. AiSS.
O S dc beato lu61u 6c Conlolatione locuturi in
rursum deleélanter dicunt cum eodem: Secundum multi-
tudinem dolornm meorum in corde meo, confolationestua U-
tificaverunt animam meaito, Pf.xciil. ip. Qucmadmo-
diim dixiflè legitur beatus Bernardus. M u lti vident
cruces noßr/u, qui non attendunt confolationes nofir tu. Et
Apoftolus dixit: Quafi trifles , femper autemgauden-
tes. z . Cor. vi. 10. Apud iftos quos unélio docet,
qteumoeseraxrpiuemrie, ncticanefreurdidite, biemrepto, rtfuianpuemri rneimmioss y anded doicceanm-
dum, à quibus utinam mererer erudiri.
Alios prætereà confidero ex Chïiftianis inflatos la-
pientiâ, non quæ dc fursum eft, fobriâ 6c pudica, fed tcr-
rcnâ,animali ôc diabolicâ, 6c carnali, vitam pecudum eli-
gentes,qui fere nihil de homine præter figurain retinent,
hruomdi erna cclebritatc Sanélorum illorum, à quo- D hitùs ferca funt omnia. Ipfi dtim has Beatitudines auribus oculis abfterfit Deus omnem lachrymam, ita
ut non fit ampliüs ibi lutlus, neque clarftor. Apoc. xxi. 4.
Tc Reginam inelytam civitatis hujufmodi Sandfcorum,
dc qua gloriolà dicta fimt : Matrem infiiper illius qui efi
Deus totius coiifolationis , z . Cor. 1. 2. invocabimus,
pro gratia qua egemus impetranda dicentes : A v e
Maria gratia blena, 6cc.
TP E A T 1 qui lugent , quoniam ipfi confolabuntur. Scribitur ubi didum eft. Propofita hac ccc-
lefti ftupendaquc fententia, inlonante hanc grandi
rpercoi pæiugnritt,u dainniem paemc cianttorirnulmêc mùsil fêurradbailmit ehra cboennttu >r baautat mita,
quod dicunt opéré, etfi non forlan ore: Durus eft hic
fermo & quis potefl eum audire ? Joan. VI. 6 1 . Nempè
lâpientia terrena divitiis inhiat. Proptcreà non beatos,
fed infelicilîîmos plané paupercs prædicat. Sapientia
diabolica, cftfuperbiaindignans 6c auftera': ipfa beatos
mites quomodo judicaret9 6c non potiùs viles 6c ab-
jedlos ? Sapientia animalis tota illcccbris vacat, ducit
in bonds dies fuos, cujus vox eft. Sap. 11.1. Exiguum,
& cum
& cum tiedio efi tempus vita noftra. Talibus , oblecro,
quando perfuafum eflet eos beatos efl’e qui lugent,6c non
miferabiiiores omnibus hominibus. 1 .Cor.xv.19. Quamob-
rem iftud perditum 5 & cæcum genus Chriftianorum,
6c Chriftianorum nomine, non Chriftianorum conver-
fiitione, relinquamus, tanquam indifeiplinabiles, 6c im-
pcrfuafibiles ad hanc clauliim eis divinam ledtionem :
Beati qui lugent , &c. Supereft: ad extremum aliud genus hominum, qui
non funt idiotæ ut primi -, fed luminibus tam ingenii,
quàm confcicntiæ eruditionis fcientificæ collultran-
tur. Qui etfi nondiim guftaverunt donum hujus bea-
titudinis, velut illi fimpliccs de lecundo ordine j at-
tamen corum vita aliéna eft ab his Vitiis, quibus ob-
ftinatè côrruptos mox efle diximus illos de tertio oredifnt,
e . pCrærefudpupnot fiintaf iRipcelri g,i ountc tpahnidloelmop ihnatcnltluigr ja nqtu o, nihaomc
perfuafum habent 5 nifi credideritis , non intelligetis. Quod llotavit Plato, diim aitinThimæo. Sumendum
ejfe compendium ex credulitate. Iftos tales, qualium
magnuseft hîcnumcrus, nunc alloquendoscftedecre-
vimus, quibus non (olam dicentis audfcoritatem (quæ
tamen abundè fatis eflet) fed rationem certam, 6c phi-
lolophicam alfcrrc confidimus, per quam jam non fo-
lfuiimbl imcriefqduanc t d, odfterdin eæti avmer iitnatteelmlig. ant hujus mirandæ, Beati qui lugent, 6cc. Hoc faciemus (fiquidem permiferit Deus)
ad Ciecronis imitationem in Paradoxis , minori certè
cloquentia, fed pari veritate 6c (unde- glorior in Domino)
majori Fide : faciemus, inquam, turn ad conib- ■
lationem noftram, quatenùs Fides in intelligentiam mi-
grans, luciditis emicet, turn ad concludendum lin-
guam magniloquam eorum qui lb dici Philofophos
volunt, nec funt> quoniam dùm à Rcligionc putant
fbeucmer ndeirvei nPæh inlooffotrpæh iaFmid,e iuctormummquunei bpuesrvdeurnbto jr uqmu ip vaenr-
niculis involutum vel faftidiunt ob fimplicitatem (ficut
cis videtur) rufticam, 6c anilem, ut quælugere, vcl
Here jubeat j vel de opinabili fàllacitate criminantur,
non capientcs quo pa6to ex lti6lu fuum gignaturcon-
trarium, quod eft: confolatio -, nec proindc concipiunt
beatos, 6c confolatos efte lugent^S.
Et quoniam très collati funt in themate termini principales,
Bcatitudo,'Lu61us,Confolatio>tripartita erit Sermonis
noftri fabrica,quia fuper quemlibet ex terminis æ-
dificium noftræ ratiocinationis fundabitur, 6c excrefcet.
Diccmus quoqùe brevity quàm tanta res expoftulat,
quoniam in fcholaftico exercitio, 6c in verbo ad popu- <
lum, latiori Sermone luper.hoc,- Deo propitiantc, tra-
âabimus.
jp Rimam exorlurus fabricam in hoc nomine Beatitudo,
recogito quod omnes qui de beatitudine
hominis philofophica ratione perlcrutatilunt, confti-
tuerunt cam in contemplationc primæ caufæ, ficut
Peripateticæ Scholæ Inftitutor Ariftoteles docuit. 1. & 10. Ethic. Aut poluerunt earn in virtute , vel bono honefto,
6c in viyendo confentaneè rationi, 6c naturae : in qua
fententia Schola Sto’icorum, 8c quorumdam Acade-
micorum concordat. Aut deinceps collocaverunt earn
in adeptione boni univerlalis feparati , quemad-
modiim Plato fuique fe&atores. Aut poftremo dixe-1
runt beatitudinem hominis efle animi voluptatem*,
feu tranquillam pacem : cujus fententiæ fuiftè videtur
Epicurus illc cujus Seneca crebrè cum lumma vene-
ratione mcminit in Epiftolis. Nam Epicurus alter, quif-
quis ille fuit , 8c Ariftippus 6c Sardanapalus , 6c
Ihburmdiadnuasm M baehaotmituedtiunse,m qduei triun dceorrep ocroeniast iv ofluunptt,a tibipufsi
ccrte non Philofophi, nec inter Philofophos annume-
randi fqnt, fed porci vocandi lunt, quia beatitudinem
non hominis, fed pccoris deferipferunt. Illi fimi-
fimiliter à philofophica ratione procul abfeedunt, 6c
ab cadem validiflimc confutantur , qui-divitias , qui
potentiam , qui gloriam , qui feientiam , 6c vniver-
fhliter bonum aliquod tale fortuitum, fragile, 6c ca-
ducum , homini pro beatitudine ftatuerunt. Quip pc
his omnibus ad votum fluentibus , reperirb eft hujufmodi
hominem , non dicam non beatum, fed plane
ncquiflimum , 6c fupra belluinam feveritatem ,
vel feritatem noccndi malignitateperverfum. Denique
hæc omnia fortunæ bona, etfi dccorem, 8c ornatum
L quendam extrinfecum felicitatis humanæ præfèntare,
6c perficere dicantur ab Ariftotele j ipfa tamen ad
componendum verum , 6c intrinfecum hominis bonum
nullateniis exiguntur. Notavit hoc ille qui ex
incendio urbis fugicns, omnia fua fecum ferre dixit.
minHisæ bce iagtiittuudr inine fquumæmdaam e fpt aprthiitlao ftorapdhiatnioti. umI nd ec hoon
templatione primæ caufæ j in honefto , vel virtute $
in bono feparato j in animi voluptate , feu confola-
tione: quarum apparens varietas (fi non me fallit judicium)
in una conne£titur cum conccptione,
feu dignitate per fe nota, quam Ariftoteles luciditis
expofuit, quod beatitudo hominis fita eft in conjun-
dione optimæ potentiæ humanæ cum optimo obje-
do fuo. Virtus enim rei cujuflibct, 6c fua quædam
beatitudo ut penes fummum quod in ea eft quanti
ficctur neceflè eft , quemadrriodum beatitudo ocu-
li effet ejus conjundio cum fumme pulchro fibi pro-
portionabiliftr oblato. At nota qualis eft optima po-
tentia humana , nifi ratio j qua folâ præftantior eft
homo ceteris animalibus. Objcdum 'prætereà optimum
quale aliud afîîgnabitur , quàm ipfe Deus glo-
riofus, cujus ratio capax eft , 8c quo nihil majus à
ratione poteft intelligi? Qiiarc manifeftum eft quàm
elevate Ariftoteles beatitudinem hominis efle probavit
contcmplationem primæ caufæ, conformiter ad illud
Auguftini didum : Vifio eft tota merces, fundatum videlicet
in verbo Chrifti : Hac eft vita aterna , ut cog-
nofeant Dcum , Joan. xvii. Intelfi-
gimus vero te verum contcmplationem,ÔCC. non nudam X.cogitatio-
nem de Deo , fed cognitionem cum amore. Alioquin
fi dile&ionem à cognitione*fcparaveris, non jam ibi
contcmplatio tarn dicenda eft, quàm curiofa quædam
inveftigatio aut cogitatio vaga fru&u carens , atque
fenfu , _ quales habuerunt quos inculpât Apoftolus
cognoviflè Deum , 6c eum non ficut Dcum glorifi-
caflè, proptereà evanuiflein cogitationibus fuis. • 1.12,. Ecce vanitatem cogitationum, fi glorificatio Rom. fe-
cludatur -, 6c datos fuiftè in reprobum fenfum, quales
multos flemus noftris temporibus.
Porro locutiones ccterorum Philofophorum quam-
jquudàimci od imveerof b, cfaelnlete vnetriæbo friunmem i nccoendveerneinutn, t.i nN caumnd ebmo,
num feparatum quod Plato pofuit, cujus adeptione
beati dicimur, 6c fumus, nihil aliud à Deo poteft intelligi
j quod adipifeimur cogitando , 6c amando , hie
in ænigmate , 6c inchoatione quadam imperfeâa ,
tandem fàcie ad fàciem, plenitudine confummata. Rursus,
fi Stoïcorum , 8c Academicorum , Sc Epicuri
prænominati pofitionem rcfolvamus , inveoiemus
quod nulla virtus eft, nulla honeftasfpeciofior, nulla
vita plus confentanca naturæ atque rationi} fed nec
aliqua operatio voluptuofior eft , aut, fi verbum vo-
luptatis nimis molle judicatur, nulla deleétabilior,
quàm fit operatio optimæ potentiæ hominis, conjun-
gens earn cum optimo objeèto fuo quod eft Deus:
hoc vero fit, dum ipfum ratio cognofcit, 6c cog-
nofeens amat, 6c in cognito amatoque tanquam in fine
fuo , 6c centro quietatur. Ecce habetis omnem
dc beatitudine philofophicam perferutationem, quæ fuper
uno cardine volvitur, 8c unitur , ad cujus noti-
tiam Chriftiana Religio compendiofa Fidei traditione
ducit, quod efficere Philofophica difputatio vix lon-
go circuitu quafi palpando , 6c innuendo valuit; pneer-c