Joannis Gerfonii 672
671
Gamma my fticum poteft exponi vel ampliari per nomina
quinque paflionum, quafi totidem vocum, licèt in
connotatione verba feu verbula deficiant. Et primo
fpcciesomnis temperantiae6cfbrtitudinis, quas funt in
concupifcibili 6c irafcibili , mediant inter pafliones
utriulque vitiofas. Sed difcurramus per lingulas voces
.E
cce reducuntiir ad A. deledatio , quafi quidam
dcladatio, quoniam ut lac fc infundit, dum meditatio
cumaudivitaFilio. Hodiemecumeris inParadifo. Luc.
xxm.43. Cum oravit infuper Filius pro perfequentibus:
Pater dimitt e illis , quia nefeiunt quidfaciunt. 34. Vidercr
fuperfluus, fiChrilliCanticum per has quinque
voces, prascipuc per mollem Canticum mifcricordia:,
quo nihil hominibus acceptabilius d ie debet, vellem in-
timarc. Exhilarefce ad hasc, 6c fpera tu , quiperie-
ras, mifefande homo. Quid ultra negare tibi Mater
milericordise poterit, II proprium pro tcFilium conquia
provocat ad jocum , qui facilis eft, nec laborat.
Hilaritas, quia fe foris facieteniis explicat, maxime
per oculos in honore læto. Alacritas, quæ eft vigor
utendi fe 6c fuisofficiis expedite. Liquefodio, quæ fe
propriisterminisnoncontinet plulquamaër, autaqua,
led labitur in rem amatam. Dcfedio, quæ non fubfi-
ftit in fua virtute, conatu, vel operatione 3 fcdcadit
, inremdiledam, fiait liqucfàdio. Ebrietas, quæ non
videtur efl'e fui compos, præamorismagnitudine. Sa:
tietastamen, quæ non excludit defiderium, fed fafti-
dium, ut ibi. Fruuntur nec fâftidiunt, quofruima-
gis fitiunt. Fruitio, quæ eft inhæfivè in re amata propter
fe cum quiete. Transformatio non perfubftai\-
tiam, fed aflimilationem qualitativam in amore vivo 3
exultatio , tripudium , jubilatio , plaufiis , faltatio,
gratiarum adio, vox laudis.
led nunquid compaflionem ? Perdidit profedo compaflionem
afilidivam, fed retinet compaflionem eledi-
vam atque fuccurfi vam. Reddamus ei yiciflitudinem:
qualiter hoc, iriquies, fiet? Aptemus ei jugiter Voces
canticordi noftri, per verba canticordifui, uni verba
Evangelii.
Concordemus pariter voci confilii vocem voluntatis
no liras: quodcunque dixerit vobis, inquit, facite. Joan.
11. f . Sed hoc quodegnque faccre, feis omnino non
poflenos, 6 beata! nifi dicens Filius tuus dederit voci
fuo vocem virtutis. Pf.LXvn.34. In cujus verbo laxan-
tes operationis rete, & fimul opem ferente, complea-
mus jufliirn tuum : quodcunque dixerit vobis facite.
At verb paulandum eft tandem aliquando, verbo-
que noftro finis dandus eft. Nec ignoramus, futu-
ros efle nonnullos quibus aptior videbitur quasdam
Rcducuntur ad E. Spcs, quæ non aceipitur hîc,B fimplicitas uniusvelpaucorum affeduumprofuaexercitatione,
quemadmodum limplicibus rufticanis plus
placet aliquando tympanum, Gallicè tambour y ou be-
dons, 6t fiftula, repetens afliduè idem , quoniam au-
res ad fubtiles harmonias nonhabent idoneas.
Habemus in Collocationibus Patrum de redudione
omnium affeduum ad hasc verba : Deus in adjutorium
meum intends : Domine ad adjuvandum me fejlina.
Pftl. lxix. 2. Edidimus nuper monochordum fuper
orationem Dominicam, ftib una amoris chorda. De-
hinc plalterium decachordum fuper una tantummodo,
fecundum unam confiderationem j aut fuper tribus, fe-
cundüm alteram 3 aut denique fuper decern, conformi-
ter ad Legis decern verba. Aliis verb deledabilius ell
alternis uti, cum natura pro fua mutabilitate in muta-
tione deledetur.
Demum gamma noftrum fub quinque verbis, quas
volebat Apoftolus loqui fenfu Juo, 1. Cor. xiv. 1 p. poterit
omnibus accommodum fieri 3 rudibus 6c peritis 3
multivolis 6c pauca quaerentibus 3 lint pueri, lint fe-
nes , lint puellas vel virgines , maxime qua: divinis
amentum, rugitus, gemitus, C mancipantur plalmodiis. Plus enim valet hoc loco pia
devotip, quam eruditio literata 3 plus pcenitens affe-
dus, quam inveftigans intelledusj prout in Opufculis
& Induftriis de Theologia Myftica invenerimus anno-
taflè. Tantummodo difeat Difcipulus Chriftianus re-
ducere fe ad fe, ut prascurrat prior in domum fuam,
6c illic ludat, conceptiones fuas agat. Non in dèlidis,
ait Sapiens, ne».in verbo liiperbo, quod prorsus ad-
verlum eft verbo Dei.
Superfunt ad extremum multa fuper auditu melodio-
fifllmo verbo Dei, quas noftrum gamma novumorna-
rent: utquisauditor, quiscantor, quisexauditorido-
neus, ubideomni genere muficorum in pfalmis me-
moratorum , cantU , pulfu , fktu , mente, fpiritu:
praxis addenda eft ad gamma noftrum. De Canticis inprout
eft virtusTheologica, fed generaliter pro defide-
rioboni füturii tendentia, expedatio, elurics, litis,
ardor, audaciabona, ira bona, zelus bonus, anhela-
tio, æmulatiobona, fufpirium, concupifcentia.
Reducuntur ad I. Compoflio : mileratio , mife-
ricordia, pietas, militas, manfuetudo, benignitas,
liberalitas , munificentia , eleemofyna : id eft , effe-
dus miferandi, tarn in fpiritualibus, quam in corpora-
libus incommodis.
Reducuntur ad O. Timor : fuga , defperatio bona
, fegnities bona , ftupor bonus , admiratio , eru-
belcentia bona , verecundia bona , horror , agonia,
trepidatio, formido, abominatiopeccati, naufea vo-
luptatismalæ, faftidium bonum, tædium bonum vitæ
hujus, timor reverentialis, qui eft quædam refilitio in
propriam parvitatem ex confideratione luperioris ma-
jeftatis j . aut eft refilitio formidabilis ad proprium adju-
torem cum confideratione vigentis neceflitatis.
Reducuntur adU. Triftitia-, contritio, dolor, odium
bonum, deteftatio, invidia bona, cruciatus, torfio,
plandus feu plangor
ululatus, languor.
Poflemus omnes has quinque refonantias ifi afpedu
crucis nôtare , 6c in. X. litera. In Chrifto quoque,
qui fuit in myfterio redemptus quinque liclis. Sed 6c
in Matre ejus fecundum Evangelii tenorem 6c ilotulas.
Vis audire canticordum Mariæ in A . Magnificat anima
men Dominum. Luc. 1.40. Vis in E. Ecce anciUa D omini
, fiat mihi fecundum verbum tuum. 38. Vis
in i. Vinum nonhabent. Joan. ii. 3. Vis in O. Tur-
bata eft in voce Angelt , Luc. 1.2p. 6c timuit illo ire.
Matth. 11. 22. Quis nempe ? Jofeph Sponfus, non
dubium, quin fponfa Maria timorisconlors fuit. Vis
in U. Ecce Pater tuus & ego dolentes quarebamus te.
Luc. 11.48. Vis rursùs in I. fimul omnia conlbnante :
Erige cordis auresad voces fpiritus fui , dùm pro- p) fuper exultationis 6c lamentationispermaximas, qua
prium Filium, dum diledum oris fui, vifccrum quoque
fuorum, 6c votorum, conlenfit crucifigi pro redem-
ptione noftri, dans nobis ilium, utique cum gaudio 6c
exultatione, quas fummam fuperabant carnis anguftiam.
Alioquin qualiter impleflet quod dicitur: Hilarem da-
toremdiligit Deus.z. Cor. ix.7. Defiderium rursus quod
habuerat cum Who, nos per crucem redimi, dum imple-
batur j nonne, quarfo, deledabat ? Numquid non pras-
terea credidcrimus, earn congrjitulafle faluti,latronis,
les funt in Diale&ica 6c Rhetorica loci ad triplicem
inveftigationem , Hiftoricam videlicet, Phyficam &
Theologicam -, latiiis oportet Canticorum omnium
originem, naturamque venari. Elegia denique calta
verfibus imparibus caftos cantabit amores. ' S e d tanta
funt ad prælèns diéla làtis, concordante noftro pr#"
centore qui ait : Beati qui audiunt verbum Dei^ f r cu-
ftödiunt tllud. Luc. 11.28. In cujus fiduciaverbi, va-
caos pro vacantibus canticordi verhum feci. ^ E R
67 3 Tra&atus tertius de Cdnticis. 674
-x e r t i u m o p u s c u l w m
D E
C A N T I C I S .
P R O O E M I U M .
A
y O L V M E JSt aliud colligit in Je Tomos tres,
plus fecundum modos traditionis varias , qukm
pro diverftate materU.
Primus Tjmus conciliât, & fequi facitf icetam Elegiam
cantatricen^Smorum Domina Theologia , quaf Ljricum
C -r Odarum carmen.
Secundus Tomus, alter fecundus, hàbèt canones feu
régulas 3 aphorijmos vel maximas, aut theoremata, de canticis
, f e r nOtulus quinquagtnta. .
Tertius Tomus, altè.r tertius , verburif folatii multiplex
in fe dirigit, per parficutas qmnquaginta. E t ita ju n ü i
fm u l hi duo Tomi, Centilogium confiituunt.
a r m e
S U P E R
N
R E C O G I T A T I O N E
Cm o r t i s . E R N E quis es, quid agis, mpreris, die, duc
cor in qlta,
Cor cruce compungant f ie s , timor , ardor a-
C antic a , faltum, lamentum, planÜUmque fréquenta,
Jungito jocundum pfaltcrium cithara.
Concinet ficut olor tua dum mors imminet, 0 mors
Alortua morte Jefv -, fis mihi porta poli.. f
Tempus adeft anima quo fponfa cubile beatum
Sponfi confcendas feeder e perpétua.
Ergo cantet hymen, jnens, osy cor, lingua, vigor que
P laude, fait coram , te jubilus rapiat.
Te tarnen, & tua f le , ma f it fgés uniea Chrifli
Paffio 3 f it meritum gratia f ila tuum.
Buccinet aure tua , finitu varia , tuba duplex ,
Terre at^ ite ton ans, blanda venite levet. -
Turturis hac faciens junges fujpiria , fuavi
Qupd vel alauda can i t , vel philomela melos.
Cor tremit ob traüus varios , dum l<tt it U vis
Cor Vf hit in altum, mox premit anxietas.
Carmina noble Deus tibi dut, dùm te peregrè m
Fac refinet fua laus jugiter ore fuo.
D E
L A U D E M U S I CÆ .
M Z)fie a divini nova pulfu, qua fit amoris ,
Extolli nulla laude fatis poterit. I
Cor récréât, curas abigit, fa ß id ia mulcet,
Fitque peregrinis quos vehit opta cornes.
Per médias hyemes, per files carmine fifus 5
Ibo Jpe patiens , Ut us, alacris, ovans.
Nam fugiunt trifles cantu per inania cura,)
Omnis & infidians hoflica peflis habet.
Vertitur occurfu pfallentium Saul velut alter
Fablus homo , pfallit, fitque Propheta novus.
Exagitat, nequam dum fpiritus hune , èytharedus
Paflor per numéros cogit abire David,
Vatidicus deerat Elitueo fpiritus olimi
T o m i l l l . Pars I I .
Dum cecinit.pfaltes protinùs implet >,um.
Pythagoras motus fuerat comp oner e chordisÿ
A d jeü is cithara compofitis numeris.
Spiritus ecce movet fpiransper carmina vatum
A d Domini laudes cunbla créât a fimul. •
V t jubilant)pfallant)exultent) ut citharam dent ’
Tympana cùm chordis 5 organa, nab la . chorum.
Corpora fpiritibus funt organa confina , mundus
E fl chorus unuS) quo ludere mis amat.
Carmine mundam fibi diffona prava voluntas
Concordons toti, f it modérante Deo.
Ornât & ipfa not is brevibus, longifue camoenam,
Improba vivendi mors variando vices.
Difcantum mollem, miferans dat gratia rancis.
Stridet de pcenis culpa tenor e gravi.
Heufuge de tali) fuge deprecor effe tenore,
ZJt fis fub molli 5 molle cor adde y ibi..
Q u id quod corporibus curandis mufica prodefl,
Dum cor Utificat) lenit & alleviat.
Dant utrumque tibi Gentiles, pulcher Apollo
Carminis, & medico, Phoebe Repertor opis.
Colligitur pulfu venarum mufica chordis,
Q ua f it temperies, quo phrafis atque %efis.
Hoc Medicus tabtU) juvenis conjecit amorem-
Crjus in Agnete cor fur it igné gravi.
Carmina non loquimur, nunc execranda Magorum,
Nec nifi myflicus efl) ipfe Poe ta,placet.
Amphion ac Orpheus lantu moviffe feruntur.
H ic lapides, diras hic furias Erebi.
Moribus hac duris f i tranfers inftituendis.
Mutandique, bono dogma falubre canunt.
A d d e quod in populis mutât, vel jam variatos #
Infinuat mores Mufica cuique fua.
E fl gravis huiC) petulans illi , mollis vel agreflis,
ZJnaque dilafans cor vehit) iflapremit.
E fl diatheffaron , efl diapente cum diapafin
Triplex legitimis copula nexa tonis.
Rursùs in 0EI0 tonos , finem, medium) caguf, omnes
Cantus partiri fùfiipit Ecclefia.'
Antiphonas dédit ad Pfalmos Ignatius aptas,
Monte prout quodam defùper- audierat.
Turpibus & foedis infantum , quofi , cavete
Flexibiles animos cantibus inficere.
Meflinat in teneras energia carminis aure s ,
ZJret ut urticAy.cor tibi, lubrica vox,
ZJrit cantandô) facit idem fkpe videndo
Femina) flagitii) fundit utrumque virus.
Q u id numeremus aves, humano quo cagiuntur
CantU) nec cantum d e ffic it nil a fuum.
Pifces- & - cervi mulcentur cantibus) agris
Antidotum variis Mufica crebra fuit.
Probe fidem GraciS) Delphinus Ariona vexit
FluSlus per medio s , dum lyra mulcet eum.
Fiftula p aflor is pecudeS) arment a gregifque
Solatur ) nec eas terret imago lupi.
Pafcua tune fiecura metum, minuit que magiflro
Tædia pafiendi ruflicus ifle fionus.
Fiftula Pan Phoebi cithara certavit agreflis,
jjudice te , M id a , villus Apollo fuit.
Judicium nam cuique fuum) fua cuique voluptasy
Sic natura fuum grande melos variât.
Buccina terribilis animofum peblus equorum
Bellis exacuit, militis ira viget.
Femina dùm texit donee pueroque fbporem ,
Ducens in cunis cant at inept a rtidis.
Coelica turba je fù nati fefiennia cant at,
Pax homini terris, gloria celfa Deo.
Ruflicus arva colens, in vociférendo jocatur :
Cant at) & alleviat indè viator iter.
Artem quifque fuam mulcet, dirumque laborem
Qualicunque fiono ) fit licet afperior ,
Vox devota Deumplaçât iratum, placet armis ,
Civibus) ipfa choris concinit Angelicis.
VocibusEccleftA) Pater A uguftine, fateris,
V V Mo -