ïo 99 Joannis
bcnè agendum, & velox ad male operandum : ut ad
latrocinia , fraudes , rapinas & c. Præ omnibus fuge
ignem , & flammam malæ carnalitatis, & maxime
abominabiles i’mmunditias, quæ nominari non debent,
quæ fiunt per tadtus prohibitos Sc inhoneftos , turn
fuiipfius, tumalterius, ejufdem præcipuèfexus.
Gerfonii \ 100
quod cùm manè aut vefperi juxtà dièfca 6c conGlium
tuum facere deberem, non poflùm eos reducere ad
fcholam eorum, nec compellere ut ibi maneant. Si-
lebo de aliis, certè cor meum vadit, venit, 6c (ve-
luti ventus) volât, nunc hà c, nunc illac, abfqueulla
mora : modo eft in foro, modo in coquina êcc, Heu
ergo quandb non eft in fchola mea, quo paélo do-
ccretur ? Quomodo mcam reciperet doôtrinam, meam
* difciplinam ? Eft nifus circumgirans, malum timet, 6c
horam , nec reverti vult cùm vocatur. Non pof-
fom negare, quin omnino fit veritas 5 fcd nihil eft
quin bona diligentia 6c frequens aflùefo&io cum gratia
Oftende illi clarè pericula & poenas quæ evene-
runt, 6c quotidiè cveniunt, cum difcipulus hie tactus ^
fe ftultè jungit luxuriofæ carnalitati, quæ maledi&a
eft, ôeproditrix, quæ foetidiffimèvrit, ridendoprodit,
pénétrât, ôc perforâtafpiciendo, quæferit dolo-
rofè ofculando , ôc mala occidit morte amplexando.
Deindèimpedit, includit6c fepelit permalamconfue-
tudinem in abominabili fimo carnalis delectationis.
Undique fcntiri facit foetidam fuam immunditiam per
diftàmationem, ÔC poftremo cadit tota fchola animæ
& magiftra ; difcipuli quoque 8c quicquid ibi fuerit,
ad perpétua, horribilia, ôc doloroîa tormenta labun-
tur, atque damnationem *, & fie fà£li fimt difcipuli
Antichrifti, 8c refugiunt à confofione Licentiæ 8c Ma-
gifterii. Taliter docere debet intelle&us nofter illos dif-
cipulos quolibet manè, ÔC in eis dicere: Apprehendite
difciplinam, ne ejuando irafeatur Dominas 8cc.Pf. II. 1 2.
Difcipuli mei, cor meum videlicet, 8c quinque fen-
fiis mei, apprehendite difciplinam, vos oro, ne mag-
nus Præceptor vefter irafeatur , & ne perdatis viam
re&am, viam Paradifi, ôc ne deficiatis in fûblimi Ma- j
gifterio aulæ Paradifi : claudite diligenter portas 8c
feneftras fcholæ veftræ, ne mors intret, ut fcribitur
in Propheta Jeremia. ix. 2 1. Afcendit mors per fe-
neßras nofiras, ingreffa eft domos noßras. Et ut vobis
dem brevem le&ionem : difcipuli fitis Jelii Chrifti.
Manè dedifti le&ionem, expedit difcipulos ire adne-
gotia eorum, fccundum ftatum foum, five fit mer-
catura, five alius labor. Non Temper eos tenerepo-
teris in fccreta fchola animæ tuæ , ficut Religiofi,
8c Solitarii id facile fàcerepoflùntj fed vefperi, priuf-
quàm dormias neceflè eft (ubmagiftrum redire ad
fcholam fuam, fcdere in fcde fua, advocare difcipulos
fuos , ôc cos le&ionem eorum interrogate > & fi
quid benè egerint, de omni hoc eos laudabis, & de
malo vituperabis, atque caftigabis virga difciplinæ, in
abftinentiis, autjejuniis, aut eleemofynis, eis quoque
minaberis. A
Sed mihi facere poflès querelas aliquas , ô devote
Chriftiane popule, imprimis mihi dicere poflès : fex ^
mei difcipuli, quosdicis, font adeo perverfi , mali-
tiofi 8c mendaces , ut breviter nunquàm mihi verita-
tem dicant. Facile credo, fcd magnus Magifter, tibi
dico , de congruo providit remedio. Et de quo
quæfc remedio ? Filia ipfius intelleélus lubtilis 8c ra-
tionis fapientis, quam nominavi confcientiam veri-
dicam, ilia eos aceufabit nil celando, fi fuerit inter-
rogata 5 fed, quod majus eft, fi omnes aliæ ab interrog
a tion vcllent defiftere, nec feire, nec audire, ipfà
vacaret femper per fcholas , nec te dormire, nec
quiefeere fineret, fedpungeret te per verba fua: nam
8c diabolis ôc damnatis veritatem dicit, quantum ad
fynderefim. Ipfa ea e f t , quæ tantum mali infert
omnibus peccatoribus, quod quiefeere non poteft,
nec dimitterePatrem foum ôc Matrem, nec rationem
in pace, fi juftitia 8c difciplina non fumatur de (contra
Deum) forefaâis. Hoc officium 8c conditionem.
tribuit ei magnus Magifter fcholæ noftræ. Certè
fcio, iplàm non tacituram veritatem, quantumeun-
que durum ei f i t , aut contrarium : eft enim ea fe-
mina, quæ vinci non poteft, quin femper dicat quicquid
credit, aut novit. Ponamus confcientiam tuam
ufque ultra caput in immunditia jacere , femper tarnen
te offendiflè d ice t, te quoque accufàbit. Sed
fcio te adhuc mihi dicere poflè conquerendo fie : per
Fidem mcam, Domine, difcipuli mei, 6c præcipuè
major, qui aliis debet eflè fàpientior 6c magis dif-
eiplinatus, fcilicet c o r , font adeo fâtui 6c vagi,
Dei vincat 6c perficiat. Nullus quicquam ha-
bet boni, nifi fibi comparet. Ob hanc caufàm quidam
fe ponunt in Religionem ? Alii loca fccreta pe-
tunt per longum tempus. Alii perfiftunt multùmftu-
dendo , aut legendo, aut precando in Libro aliquo,
aut benè loquendo, feu prædicando : Optimum efi gratia
fiabilire cor. Hebr, xiii.9. De folitudine dicit Ber-
nardus quod Loco ftgendam eji corpus & animas,
6cc. Nemo repente fit fammus. 6cc. Adhuc conque-
reris tertio, quod in omnibus 6c ubicunque difcipuli
tui fint, laqueos inveniunt, 6c cafus ftriétos implicates
glutine, atque foveas. Ideo efte non poteft, quin
mox deprehendantur 6c decipiantur , ficut pifcis aut
glis in efca, rattus in lardo, avicula in milvo, aut in
j laqueo. Nonne dicit Sapiens , quod Creatur& faftt
* font in lacjueam , pedibus infipientium? Sap. xiv. 11.
Nota quomodo velociùs 6c citiùs nos corrumpunt
exempla domeftica, ut dicit Juvenalis. Refpondco, per
hoc te benè percipere debere quod fcmper cumdifci-
pulis tuis manere debes, intellebbu 8c ratione , ut eos
gubernes & regas, 6c te quærere dccet auxilium &
fublevamen inceflanter apud magnum Magiftrum, qui
te liberare poteft à foveis 6c laqueis per talem humili-
tatem. David : Pfàl. exxm. 7. Laqueus contritus efi,
& nos liberati fumas. Item : Oculi mei femper ad Do-
minum, quoniam ipfe evellet de laqueo 8cc. Pf. xx iv . I f .
Idem : Difiite À me omnes. Matt, x i . 2p. 6cc. Hæc leétio
fofficit contra omnem tentationem, ficut femina quæ
caufàm fuam bono committit Advocato. Poftremo
querimonia erit fex tuos difcipulos adducere & fàteri
valdè multas immunditias in eorum fchola ipfius animæ
j nec eft cadaver aut immunditia magis foetida
6c abominabilior., quàm feetor peccati mortalis. An-
-, felmus : Tolerabilius foetet canis putridus. Quo pa-
6to mundabitur 6c purgabitur talis fchola animæ per
tuos eofdcm difcipulos ? Sic enim ordinavit magnus
Magifter. Cor 6c oculus miniftrabunt aquam Con-
tritionis, quæ haurietur ex profundo difplicentiæ pu-
tco, qui eft aqua, perfortem confiderationem foi flatus
5 6c trahitur aqua hæc in altum per chordam Spei
intra fitulam charitatis : 6c eft pura 6c munda, fine
vitiofi propofiti mixtura. Os ejicict omnem immunditiam
per fcopas linguæfoæ, perintegramConfeffio-
nem : unufquifquc aliorum fliam portabit fàrcinam, oC
expenfàrum partem perfolvet, ut fecùndùm qualitatem
delièli fit plagarum modus, ut de Magdalena dicitur.
Quot in fc habuit dcleèlamenta, tôt de fc fecit
caufta. Per hoc fiet Satisfàèlio. Verum eft quod hidn-
cipuli négligentes font aut reculantes hoc modo fcholam
iftam purgare, 6c mallent eorum immunditiam
D manere, 6c putrefieri in ea , fi quis hoc pateretur.
Ratio cum intelle£tu fæpiùs font caufà illius pigritiæ,
aut ftulta compaffio , ficut dici fôlet : Wjm Domna
filiam producit feabiofam. Cor 6c oculus fc excufànt,
eo quod flere non poffint. Os quod loqui nefciret 5 om
nés gcneraliter,quia nimis debiles font ad quicquam por-
tandum. . Primi fcholaftici per hanc aquam Contritioms
ponunt omnem hanc immunditiam feorsum ad ove.
memoriæ, 6c fofficit quod auferatur tempore 6c loco y
pro quo quis obligatus eft confiteri. Qui autem 0 . .
facit, hæc immunditia manebit quoadufque os J
eampcripfàmpalàm, aut per fcopas Confeuionis.
I o I Sermo in Dom. Daffimis.V .Qpiadragefimoe.I 11 o:
Hîc poteft fieri quæftio , fi quifquam difplicentiam
habere debeatdepueroperfomicationem nato, quem
JOANNIS GERSONII
vellet non füiffe j aut fi judicandum eft potiùs ali-
Do tto r is Ô" C anc ellant P ar t fienßs
quem eîigere mori, quàm peccare , aut plus dolcre
quàm de quacunquc temporali amiffione. Fiatrefpon-
S fio. Sed os dicit fæpiùs intelle&ui 8c rationi: Eia,eia
E R M O
Magifter 6cMagiftra, quid mihi dicitis ? Quid mihi
s U P E R
præcipitis ? Videtis malitiam noftram tarn turpem ef-
fe tam monftrofàm 6c abominabilem , præfertim
hanc quæ à fbcio meo ta£lu progreditur, qui eft tam
immundüSjUt fi hæc ei ejicerem,per fcopas linguæ meæ,
talem fcilicet feetorem, accideret Confeftbri meo, ne
unquam nos amaret, nunquam nos videre vellet, indig-
narctur , nec ampliùs nos honoraret, atque nimiam im- A
poneret poenitentiam. I^ætercà tantum eft illius im-
munditiæ Ôc in tam magna quantitate, in omnibus angu-
lisfcholæ noftræ, quod hoc nunquam expleri pofîèt,
quantumcunqueejicerem, quin fcmper rcmaneret ali-
quid, nunquam liberaripofîèmi fcd iterùm, cùm jam
purgata eflèt fchola, ftatim denuo purganda eflèt. Si die
quolibet confiterer, in craftinum mihi tantumdcm eflèt
fcciendum} profeèlo malo quiefeere, quàmfruftràni-
ti. Nonne habetis quod dicit Jeremias Thrcn. 1. 7,.
quod Judas, qui interpretatur, confiions ^ exivitdepa-
trià fu a ,propter multitudincm fervitutis, 8c laborem
qui illi imponebatur : Àîigravit Judas propter ajftiSlionem
& multitudinem fervitutis. Ad has excufàtiones debet
refpondere ratio fàpiens difcipulo foo bono o r i , 6c
illi oftendere potius aliquam vcrecundiam perpetien-
E Y A N G E L I O
Q J J I NTÆ DOMINI CÆ
QUADRAGESIMÆ
ÇLV S .E £ S T
D O M I N I C A
IN P A S S I O N E,
Gallicè in MS. Cod. Colbert. i j f 6 .
Si veritatem dico vobis , quare non creditis mihi ?
Joan. vin. 46.
SCribuntur original iter, ôc rccitativè legunturin
Evangelio hujus Dominicæ, quæ dicitur , in
Paflione. Sicut oculus infirmus non deleélatur
folis videre claritatem , fcd ipfàm refugit, quia in fc
aliquam habet difpofitionem contrariam alicujus hudam
ôc foftinendam eflè coram unohomine, quàm per- g moris , aut infïrmitatis, quæ foam impedit operatiod
i , 6c dari, 6c exponi vcrecundiæ coram univerfb
mundo. Nos ftultitiam commifimus : juftum eft ut
earn portemus atque reparemus. Eft magna verecun-
dia 6c afflièlio , fcio : fed tanto mundior fiet fchola
noftra, 6c eo citiùs purgabitur. Poteft hîc dici de rau-
liere maritata, quæ dixit, fc potiùs elegiflèferrepce-
nàm portandi puerum in utero , quàm dicere pecca-
tum quodddam ab ea commiflùm cum marito foo j
magnum ergo meritum habuit illud dicendo peccatum.
Quoad fccundam querimoniam , quanto plùs e-
jeceris , tanto minùs remanebit, 6c fofficit te juxta
poflè tuum facere, ôc fume confilium diligenter àfinem
: fie omnino pariformiter, fi animæ oculus, in-
telleélus fcilicet, non fit purificatus de immunditia 8c
indifpofitione peccati per Fidem 6c gratiam j veritatis
lumen , fcilicet verbum D e i, in eo convenienter re-
cipi non poteft. Et quia mentionem fecimus in noftri
thematis veibis de veritate , quod eft lumen intelle-
âu s : ad hoc recipiamus earn ex Evangelio ad Dei
honorem, 6c non incontumeliam 6copprobriumglo-
riofi foi nominisj quemadmodùm nequam ôc perverfi
Judæi, de quibus mentio fit in Evangelio. Difpo-
nere nos debemus per gratiæ impetrationcm , fine
qua fruélum prædicationis percipere poflùmus milia
mea confcentia, quæ tibi dicet veritatem, modo ç nimè , quæ fiilus eft animarum noftarum. Ad eam
fæpiùs interroges. Sunt nonnulli qui mundos fc eflè
credunt : ficut ilia quæ nunquàm pulicem invenit,
necfeftucam in leélo foo , quia nunquam quærebat.
Hîcpoflètdicidepuero qui non difponebat fc ut pur-
garet campum fpinarum plénum.
Quoad tertiam querelam, nofcite talem eflè Dei mi-
fericordiam, quod fi milles in die caderes in immunditiam,
milliestemundarepoteris. Nec erit tam magnus
cumulus, nec tam comprcflùs, 8c ad auferendum diffici-
lis} 6c demùm magnus Magifter miferebitur laboris tui
6c noftri.Nota de aqua, quæ femper navim intrat.Quoad
complanéfcum omnium veftrum, hoc fcitote modo, omnem
poenam veftram fblùm eflè unum iélum virgæ,
ad aliam eam comparando punitionem. Et vos videtis
fcholafticum aliquem velle fufferre verbera, ut
pejus evadat, 6c ut fit extra continuum timorcm. N o ta
de illo qui fecit fc verberari, quia vexabatur à fo-
ciis. Videtis fàcilem dari poenitentiam. Modo fchola
eft Mifericordiæ, pofteà erit Juftitiæ. Illic examina-
buntur ôctentabuntur omnes noftri difcipuli, tàm per
mimicos, quàm per juftos homines, quàm etiamper
noftram propriam confcientiam, 6c recipiet unufquifi
impetrandam 6c obtinendam præfentabimus Vir-
gini gratiæ Thefàurariæ eam falutationem quam
præfcntavit illi Angelus Gabriel, dicens. Ave Maria
6cc.
Ç / veritatem dieo &c. Secundùm textum Evangelii
fànèli Joannis, poftquàmDominus nofter 6cSalvator
Jefos multa feciflèt miracula, 6c admirandas ope-
rationcs, tùm in civitatejerofolymitana, tùm inGa-
lilæa, 6c aliis vicinis patriis, atque civitatibus, feiens
ab æterfto præordinatum eflè per divinam ordinatio-
nem , quod à malignis Judæis morti tradendus eflèt.
Appropinquantc benediètæ Paflîonis fùæ tempore,
fæpiùs Jerofolymam veniebat, ibique in Templo fæ-
penumero prædicabat, reprehendendo Legis Sacerdo-
te s , Pharifæos, 6c Judaïci populi quofdam alios,
eo quod veritati credere nollent 6c doélrinæ quam
illis prædicabat. Hinc magnum contra eum, ex in-
genti eorum malitia (quæ eis infidebat) concepe-
runt odium. Talem quoque invidiam foper eo &
doétrina ejus fànéla, ut fæpiùs proponerent, fc velle
occidere eum. Dixerunt impii, cogitantes apud fe non
reüè : Circumveniamus jufium, quoniam inutilis efi ;
que præmium fccundùm mérita foa. Difcipuli Anti- D bis, & contrarius operibus noflris. Improperat nobis
cChhrriiffttii iinnfferlr'nnuilmm hUai.KbeaIb.iuin.1.t cAunmm tfAemmnpiums eaoarmu.mw. p«ear..d i- a. . . — T_‘ - .A. -1 iXX?__B _ __
^ profecerint. Etboni Difcipuli Jefu Chrifti
adipifcentur Licentiam dignam, 8c gloriofum Ma-
gifteriumin magnaaulaParadifi, 6cconfcquenterbir-
rhum asternae felicitatis. Quam nobis concederc dig-
netur Salvator nofter Jefos benedi&us. Amen.
peccata Legis , & dijfamat in nos peccata difciplina
noßra. Promittit fe feientiam Dei habere , & Fi-
lium Dei fe nominat 5 gravis eß etiam nobts ad viden-
dum. Sapientise n. i . Profe&o (inquit unus) nequeo
aim ampliüs viderc j 8c alter, neque ego * mo-
riatur. Heu! Nonretinuerantquod eis dixerat: M iß
t Deus Filtum fuum in mundum ut falvetur mun-
Aus per ipfum. Joan. in. 17. E t patticulariter vobis
dixit i