i l j r
lam dat unicam pro multis. Qnoniam infoper aliquo-
rum. culpas refondit in omnes ouipas. IntelligofiNo-
<>iies temporalia'fpiritualibus anteponunt, velutifinem
foum, corde, verbo, veleffeélu; cujufmodifignum
ell. manifeftum , apud illos maxime Prælatos qui
foftipto Prælatoram vel Ecclefiafticorum debito honeftoduehabitti,
frater nam charitatem , qua: pro cjuarta caula ,
diim cum fumma dignatione, bencvolentia, manfuetu-
dine converfantur cum infimis fecundum feculum, 8c
egenis quales funt plurimi.defuo Collegio vel Choro
etfi non privilegiato Capitulo : fubmittunt denique
femetipfos inferioribus conftitutis ad Officia, vel poe-
narum, vel cceremoniarum, proutEcclefia: ritus hapes
geilu, ritu&eonviau,totosTedant . , I . W Ê Ê k
atf Xæcularia, deformmsaliquandoquamfæculi Princi-^ bent. Nemo prqmde dubitaveut qum apud popula-
’ 1 r n * - - oculos devotionem Nobiles lulcitent oC accenlitate
aut milites > quales Ecclefiafticosjufliffimèculpa-
tos ab hoe Audtore, nulla ratione fatagimus excufa-
re. Atqui, Domino propitio, non omnes Canonici N o biles
funt in ifta damnatione j neque Fundatores lui
tali eos intentione damnatifiima 8c fceleratiflima con-
ftituiffe credendi funt. Efto' fint aliqui Nobiles in Ec-
clefia dyfcoli: ubi prccor invenies Canonicos, cujuf-
eumque fortis habeantur, inter quos haberi nequeant
peccatores, plus aliquando in obfcura quam in pra:-
dara & ingenuanativitatis origine* in arrogantia, in
feditionibus , fcandalis, rebellionibus ad Superiores,
8c in omnibus generaliter moribus perditiflïmis. Difiipulus. Quzenam fuiflè przefumitur intentio Fun-
datorum, deNobilibus Iblis inGanonicos promoven-
di& ? . j f i ■ Magiïler. Sanè multiplex 8c bona. Difcipulus. Numerare non pigeat. Magiïber. ■ Prima ponitur, utimitentur Chriftum.Sedant,
diim infpiciuntur vacare regularibus difeiplinis :
Hint enim animales ipfi populaires, non fpirituales,
quos movet plus crebro decor exterior in ornamen-
tis, &.iocalibuspretiofis exauro 8cgemmis,quàminterior
lolus valor incultus ad extra monlh'atus. Difiipulus. O jam intelligo.fub verbo hoc ultimo,
quemadmodiim velut è latere præfatum Audtorem notas
in materia de pompa Prælatorum, quibus omnem
abjicere nititur exculàtionem quin peccent atque fii-
perbiant ; qua lupra re pridem différait una Ledtio tua.
r TraBatuSy De Excejfibus Prdatorumf Nunc verb
cuperem ea compendio$è repeti quæ tunc pertradlata
funt cum diflimulatione rationum.- Magifier. Res grandis.e ll, affinifque pompis mu-
lierum vel tolerandis vel damnandis, quorum tradlatio
proprium exigit tempus 8c locum. Satisfueritad præ-
fens nos terminare quod coeptum e l l , 'nifi forte vocunda^
ut Ecclefiam venerentur. T eitia pro humi- -ß lueris infringere cunua, Ul xw-ucnaui , lw .1 .. 1j u:i:__ rationIehs BinLdguHd t«a*s1 plrloi ßfuMnda Ptiormne^ N.no.r- litatis oftenfione. Quarta, pro exercitio charitatis.
Qdinta, ut excitent devotionem. Sexta, utReligio-
nem colant 8c extollant.
. ’ Difiipulus. Eia verb, magna: funt iflae fundationis
•Nobilium caula:, magna: prorsus , legitime , tuen-
da:, confervanda:, fi veras ollenderis.
. Manner. Ollendam ne dubites. Ecce quod Chriftus
pollquam elegit pauperes ab initio, poftmodiim
divites attraxit, magnifieeque dotavit Ecclefiam liib
Silvellro Papa 8c deinceps. Sic poltignobilesprimitus
eledos, pollquam etiam non defuerint tunc Nobiles
Parentes Chrifti: fie poll idiotas 8c fimplices, non fine
dodiflimis aliquibusut Paulo Apollolo, Natanahele*
plurimos elegit illullriflimos Reges 8c Imperatores.
Collegit amplius in retibuspifeatorum lummosPhilo-
fophos 8c turbas Rhetomm quo mirabilior introdu-
d io prima nofrrse Religionis appareret. Habes ecce
bilium,1 præfertimin Ecclefia vel Ecclefiis Primatum
luper, aüt inter ceteras habentibus.
Difcigulus. Non occurrit efficaxobjedio,nifi pro-
terva animofitate coner obniti. Sint modo taies ipfi
Nobiles quales pingis 8c exigis imitatores Chrilli Re-
ligiortilque cultores. Magîfter. N otavimus jam paucorum culpas in aliorum
non eflè retorquendas detrimentum 8c multo minus in
llatum de fe laudabilem, bonum, infignem, pulchrum,
nobilem, egregium, qualem deduximus elle ilium qui
Chriilum imitatur, qui veneratur Ecclefiam j qui hu-
militatem monllrat, qui exercet charitatem , qui devotionem
excitât, qui poftremo Chrillianam lùblimat
8c extollitReligionem. Plane quis nefeiat apud eos qui
foris funt, . apud quos odor.em famæ bonum daturi
lùnt, quod plus honoris 8c reverentiæ fit habitura de
duobus bonis nobilitas humilis 8c fanda, quàm humitempus
8c tempus. Omnia tempus habent , & fuis Jpa-Q lis & fanda rullicitas. Rarum bonum, ait Bernardus,
infeunt univerfa fub ccelo. Eccli. in. l . Tempus
pauperum ignobilium, contemptibilium, infipientium
lupple mundo: habes nunc tempus Nobilium , divi-
tum , fpedabilium , lapientium etiam mundo , quales
pufilli lunt , pauperes 8c viles in oculis fuis. Quid
dicis ad hax ? Nonne Chriftus imitatur pro tempo-
re nollro, fi tales prseficianturj fi Spiritus landi re-
gentis Ecclefiam fequitur inltindus: nonne veneratur
Ecclefia dum dotatur , dum filii 8c filiae Regum ad-
ducuntur poll earn in vellitu deaurato cum muneri-
bus j quamvis fit omnis gloria ejus ab intus. Homo
tarnen ell in fimbriis aureis 8c in varietatisamidu , in
divitiis fcilicet, in honoribus 8c feientiis quibus dotat
fponfam fuam lponlus nobiliflimus , ditilfimus 8c fa-
pientiflimus, Rex fimul 8c Sacerdos Dominus Jtfus
Chriftus fecundum Ordinem Melchifedech. Hoc fi
parum eft, audi Prophetam Evangelicum Ilaiam,
nobiliflimum genere, qui tempus iftud, dies iftosEc-
clefia: videns in fpiritu. Et erunt, inquit, Reg
& ideopraclarum eftjoumilitas honorat a. Plus, nelcio quo-
modö, videntes allicit humilitas purpurata cominuni-
cans hominibus, quam defpeda vilitas fibi placens in
lordibus valet. Ad hoc narratio de fandiflimis Epif-
copis Bafilio 8c Gregorio. Plus admiror, inquit Au-
guftinus, David indutum lineis & fuccinBum^ totis viribus
faltantem &pfallentem coram Area Domini, quam
hofles proflernentem: bellans hofles 9 pfallens fe devicit.
D id i funt ejus filii Sacerdotes, quiafe gerebant ut tales.
(Quis hoc exemplo non miretur 8c laudet Prin-
cipes, Duces 8c Bai’ones, fe in Canonicos velle recipi,
prout in nonnullishujufmodi fit Ecclefiis, ad Religionis
honorationem 8cdecus* dum Ecclefiafticorum ve-
ftimentis induti Chorum intrant, ut alii * Statuta, Li-
bertates', Jura, Confuetudines jurant ut alii.
Difcipulus. Loqueris probabifiter pro conluetudine
Nobilium, in quorum laudem luppetunt tarn exempla
quam leripta , quee didis tuis loliditatem afferrent.
US m lpiriLU.JOS crpi/n , illv juiL ,rm- _ VV ewruumu i nolo contentionem oriri ppr -o-- -c---o---m-----pr a---r---a---t--i--o---n--e--- -N--- o„ -
ir Regina nutrices tua, vultu in terra d im if^ bilium ad ignobiles , ut adulationis blandæ vitetur,
Jo adorn bunt te dr pulverem pedum tuorum lingenu
Ilaia:. xlix. 2,3. cum multis cadentibus in hanc fen-
tentiam de dotatione Ecclefue. Numquid praeterea
quoad tertiam caulam non oftenditur humilitas ? Quan-
do Nobiles fieculi cervices infle£hint lub fuavi jugo8c
onere levi Chi*ifti Crucifixi, in Ritibus Ecclefiaftici
Servitii, 8c in cieremoniis fine violatione fervandis, poft-
tergata follicitudine conjugii, quoniam neque nubent
neque nubentur. Numquid non exercent cumhumifulpicio
* neque detradionis feu diflenfionis indecen-
tis quomodo libet virus effundatur. Digne ambulet
quilque vocatione qua vocatus eft. Hoc unum dici
poteft abfque ulla contradidione , quod nobilitas pa-
rentalis Ecclefiaftica, Sacerdotalem 8c Pontificalcm,
dum fibi jungitur , non inhoneftat j fed pulchrificat
nobilitatem. Sententia eft Ariftotelis de bonis for-
tunæ felicitaticonnumeratis,eam reddentibus eligibi-
liorem. Denique didum Poetæ de Eurialo : gratior
& pulchro veniens e corpore virtus, adjuvat. Non fecus led pofteros ä generatione in generationem fervituros
adnobilitads fpecimen trahi poteft. Deo 5 quid confequentius oro, quam pofuifle condi- Maoifler. R e d e dicis 8c ecce quod benedidifli- tionem Evangelic naturxque conformem apponere?
ma muiiei-um laudatur Mater Chrifti Dei qubd Re- quod ceteris alterius conditions in aflcciitione pr£e- gali ex/progenie exorta Maria refulget. Laudatur ponantur : - neque enim confiatur inde cuivis injuria,
Viro-inalis ejus fponfus Jofeph qubd -fuit de domo dr non pr^judicium, non acceptio perfonarum, non il- familia David. Luc. 11. 4. Laudatur Chriftus 8c pa- lud de Pfelmo l-xxxii. 13. hereditatepöfideamusSan-
rentes ejus quod de femine Regalis Genealogise * ttuarium Dei-, fedlegitimafundatione juxtaCononic®
per avos 8c atavos prodierunt. Matth. 1. Lauda- Regulas fandionem , dum pias. Eundatoris vel Tefta-
tur Paulus eile civis Romanus AB. xn. 8c qubd Pau- toris intentioni jungitur Superioris autoritas, autori-
lum Sersium Nobilem convertit. Ibid. xm. Unde tati, StatutumEcclefiaej Statuto Ecclefiaftico, jura-
Pauli traxillè nomen aliqui putant ipliim. Laudatur
Remigius qubd Clodovasum Regem baptizaverit, ut
SilVefter Conftantinum j quorum veftigia fanda mox
pieps imitata eft nam mobile mutatur femper cum Principe
vulgus & Qualis ReBor civitatis, tales habit ant es in
ea, : Laudatur Regina Batildis, laudatur filia Regis
Elizabeth, laudantur Paula 8cEuftoehium8c Deme-
tria virgo. Laudantur innumerabiles Nobiles utriuf-
que fexus, dum parental! nobilitati Chriftianam ad-
junxerunt, cujus agifrenis fummalibertas efl, aitBod-
tius. Et theologifans fpedabilis generis Agatha : fumma, inquit, ingenuitas ifla,- in qua fervitus Chrifli com-
probatur. Magnum revei-a, magnum ex altitudine
feculari ad humilitatem defeendere Chrifti. Difcipulus. Redeamus, fi placet, ad radicalem 8c
propriam fublimandas Religionis caulam, quam ha-
buifle, loco fexto notafti, fundationis hujufmodi Nobi- ^
lium introdudores, qu£e deinceps in confiietudinem
tranfiit Jure prseferiptam. Fulcias precor rationem
hanc fextam, ex Juribus divino prxfertim 8c naturali,
fi fieri pofte confidisi Magifier. Confido plane. Loquatur Anoftolus ,
quod qui fuorum dr- maxime donfefiicorum cur am non
habet, fidem negavit dr efl infidelideterior. 1 Tim. v. 8.
Confónat Lex naturalis data per Philofbphum, qubd amicabilia ad dlterum, veniunt ex amicabilibus adJè. hxc
eft fimiliter ilia L e x divina, qubd charitas incipit ä
Je j ergo convenienter 8c ä proximis genere : nullus
quippe dubitat, quin filii 8c filia: unus languis 8c una
caro reputentur, quibus thefaurizare parentes oportet
j fimiliter de fratribus 8c fororibus nee non aliis
affinibus e f t , qui proptereä conlanguinei nomioan-
tur.Difcipulus. Perge ultra. L e x h a c folida eft, fi ceteris
paribus,intellexeris.
Magifier. Addatur Le x altera, non minus confen-(
tanea rationi, qua ex ifta protinus ortum habet. Re-
ligiofius atque laudabilius, ceteris , ut vis , paribus,
dare feipfum vel conlanguineos ad divina Religionis
cultum, quam extraneos. Difcipulus. Quis hoc negaverit?
Magifier. Jungatur L e x altera conveniens ad iftam
8c alias. Confultius eft providere de fubftantiä propria
fubfidia vita temporalis conlanguineis obfequen-
tibus Deo, quam alienis, addita Legis Civilis fententiä.
Qpod nihil eft naturalius feu juftius quam ut re fiia
quis utatur ut vult, dummodo male non vult: maxime
dum teftatur, ejus intentio inviolabiliterLegefer-
vanda eft.
Difiipulus. Quid moliris obfecro conficere tales
Leges ?
Magifier. Id profeblb quod inquiris: nam fipotue-
runt cum omni pietate Nobiles de feculo hereditates-
relinquere fei-vientibus 8c dedicatis cultui Dei fint
viri, fint mulières, fint Canonici, fint Monachi,
vel Moniales; fas utique fuit eis conditiones appone-
fe non reprobas in fundatione tali, fas inliiper funda-
tionem hanc Superioris autoritate firmari, fas juramen-
to Ecclefiafticorum earn, ficutprïemittitur, fundato-
rum roborari. Cum igitur Nobilibus fundationis au-
toribus licuerit, decuerit 8c expedient aliquando pra>
ponerc fiios ad Ecclefiafticum Beneficium feu Mona-
fterium confanguineos 8c parentes,nedumprxfentes,
mentum, juramento acceflit optima Legum interpres
confuetudo, de cujusoppofito memoria nonhabetur. Difcipulus. Non invenio , quin haec tua completio
quadrata fic pro qualibet fiii parte in folida veritatum
8c convenientianim firmitate fubfiftit. Et dum etiam
atque etiam recogito, non abhorret hsec inftitutio a
prifeorum moribus Patrum: nec Canonum feveiita-
ti nec Ecclefiarum derogat libertati. Scimus po.fitas
Leges qua: nullos promoveri petmittuntvel ad Bene-
ficia , vel ad Ordines nifi legitimi lin t, nifi liberi
lint, nifi bona: fama: fint, nifi liberalibus non vili-
bus 8c infamibus ofticiis dediti fint. Cur non poterit
addi gradus aliquis fuperior, pro nomiullis infignibus
Ecclefiis, ut illic non nifi Nobilespra:ficiantur in Canonicos
vel ad Ecclefiafticas dignitates? Hue accedit
quod fuperfunt Beneficia, Gradus 8c Officia pro non
nobilibus ad perfedtionem omnimodam 8c hierarchi-
cam Collegii totius, intus 8c extra decentiflime confer-
vandam. Magifier. Addis robur ad prsemifla non modicum*
nos interea paufabimus: poftmodiim, fi quid demum
emerferit fliper his aut aliis, mutuos juxta folitum po-
terimus mifeere fermones. Explicit.
O PU S CULUM TERTIUM
D E
N O B I L I T A T E
A P O L O G E T I C U M
Pro Recipiendis in quibufdam E cclefiis Nobilibus
! f i l l s y non obfiante Deere ta li G regorii Noni.
Capitulo Venerabilis. D e Prabendif.
Ex eod. Cod. MS.
Difiipulus. Ag is t e r die quid fibi vultil- V I hid Evangelicum conclufum ex
JL ▼ J L fibris liaise ? Sine caufa colunt m6
decentes doBrinas & mandata hominum. Matth. xv/p*
Qua: funt ifta: dodtriiia: 8cmandata hominum ? cum
dixerit Chriftus Apoftolis pro fe 8t fucceftoribus qui
vos audit me a udit Luc. x. 1 <5. Apoftoli verb 8c fiic-
cefiores quid funt nifi homines ? quorum tamen dodtri-
nas 8C mandata qui audit, Chriftum audit. Magifier. Rem difficilem 8c multis involutam am-
bagibusinquiris, cuivixappareat exitus, utinlabulo-
fo D^dali labyrintho, nodus quoque vix extricabilis
^eft, nifi refeims fuerit, ut fertur Alexander egifle de
fatalis currus vinailis. Sed neque caput Hydrse, fua
refeifione fecundius poteft emori, fi non igne vivacis
intelligentise fuerit exterminatutn. Difiipulus. Qua: caula ? qua: ratio ? Magifier. Oportet itaque primiths agnofeere qusE
dicantur dodtriiia:, qua: Mandata Dei 8c qua: hominum
> alioquin nil mirandum, fi propriam vocem igno-
rantes, tanquam in tenebris palpantes vel csecutientes
exorbitent. Difiipulus. Hoc utique verum e fl, oportere impri-
O 3 m is