quille poflîdens , incorporans, & uniens. Ubi très
invenies reliquos gradus, plus ratione, quàm tempore
diftinguibiles , ardorem videlicet, fulgorem , &
rufalem , J i inveneritis dileElummeum , ut annuncietis
e i , quia amove langueo. Cant. V. 8 . Et rursiim : Ful-
cite me floribus flip ate me matis , quia amore langueo.
11. f . Porro anima in ftatu proficientium amore jam
moritur, dum talibus caret molcftiis. Idcirco di&aeft
fortis at mors dileBio. v i 11 .(S.Denique in ftatu perfeifa-
rum anima^poft languorem & mortem , vivit amo-
^ re quo vivebat Apoftolus , dicens : Vivo ego , jam
non ego , vivit verb in me Chrifius. Galat. li. zo.
quietum yivificumque calorem. Et hic flatus refpicit très noviflimos gradus fcalæ
Evangelicæ, fecundùm très faltus beatitudinis trinæ,
qui gradus , & faltus flint perfe&orum , qui jam ultra
femetipfos .abeuntes, cum Angelicis etiam fpiriti- ^
bus converlantur in coelis , & pedibus finceræ con-
templationis in ipfo Deo gradiuntur , & exultant.
N ec mireris fi extra fe animam in Deo faltare po-
fuerim, cùm dicat Gregorius Angelos in Deo currere. Et Maria in Cantico : Exultavit^ inquit, fpiritus meus
in De^Ulutari meo , Luc. i . 47. quod efîè futurum
unus FTophetarum Habacuc pofuerat : Exultabo , ait,
in Deojefumeo. Habac. ni. 18. Et Apoftolus: Sive^ inquit , mente excedimus , Deo , &c. 2. Cor. v. 13.
Sunt plane in ipla etiam Trinitate (fi dicere fas eft)
fecundùm tria appropriata, très animarumfaltus, five
exultationes, confbrmiter ad très noviffimas beati-
tudines. Prima exultatio Spiritu fân&o, qualiter eft mifericordiflimi amorisin exultavit Chriftus in Spiritufan-
#0, ficut habetur Luc. x. z 1. Proptereà Beati mifericor-
des , quia mifericordiam , quæ Spiritui fân&o propria
efl, confequentur. Matt. v. 7 Secùndam exultationem
inteiligo puriflîmæ & mundiflîmæ cognitionis in Filio,
in quem credentes (inquit Petrus) exultabitis Lztitia ine- 1
narrabili. 1. Pet. 1.8. Idcirco Beati mundo corde , quo-
niam ïpfiDeumvidebunt. Matt. v. 8. In tertia exultatio-
tnreis effetc preatciafttiimfliom, aal, ti&fîi mimopqeuret urerfbuagbiioli.s quiesinipfoPa- Nam beatipacifi-
cifluiafilii Deivocabuntur. Sifilii, & heredes, beredet
quidem D e i , coberedes autem Cbrifii. Rom. VIII. 17. T une in pacefaSlus efl locus animæ, &habitatio ejus
in Sion. Pf. l x x v . 3. Ibi filiæ Sion fiiiæ pacis exultant
in Rege fuo. Pf c x l i x . z . Et quælibet fècura dicit: In
face in idipfum dormiam, & requiefeam. Pf iv. 9 . Ad
hanc invitabat Apoftolus ad Cololîènfes feribens : Vax
Cbrifli exultet in cordibus veßris: Coloff ni. 1 y. Hinc Petrus
dicit : Bonum eftnoshiceffe. Marc. ix. 4. & Lucæ. ix.
3 3. Et Paulus : Cupio diffolvi , & ejfe cum Chriflo. Philip.
11. 2.3. Hic requiefeit anima in monte fân&o Domini.
Hc Rachele mortua, amantiffimus Domini Benjamin mfeitur in mentis exceffu. P. lxvii. 28. Hîc in coelo
mentis fèreno apparetfignum magnum, mulier amitlafole^
& luna totius mutabilitatisJubpedibus ejus. Apoc. x i i . 1.,
, Hîc tü p a x , quæ exuperat omnemfenfitm, Philipp. IV. 7.
in qua pace fi perficiatur, confiftit félicitas, & San&o-
rum merces, fecundùm dedu&ionem Auguftini. Hîc
Abraham ad oftium tabernaculi in fervore diei Deum
lufeipit in Angelis. Hîc Jacob, vitiorumfupplantator,
in lucta fortis eft erga Deum,& carnalitatis nervus in fe-
more marcefcit. Hîc Moyfes divinam intrat caliginem.
Hîc Aaron Propitiatoriumfoederis, & San&a San&o-
rum intrat.HîcElias ad oftium fpeluncæ videtDominum
in fibilio auræ tenuis,poft vehementem fpiritum, &c. I-
dem poftmodùm in igneo curru amoris in coelum fùb-
vehitur. Hîc dicit David in mentis exeeflù j omnis homo
mendax. Pf. cxv. 2. Hîc San&uarium Dei intrans,confdiudmen
ctl anmovaivfiîti m: a.peccatorum. Hîc Salomon eve&us, Vmitas vanitatum & omnia vanitas. Ec-
cle. 1.2. Hîc anima ofculatur Deum ofeulo or isfui. Cant,
i 1. & in fui fponfi cubiculo cum amplexibus conquief-
cit. Hîc tandem Joannes eft in fpiritu, & noviffima con-
templatur. Exultate igitur exultatione fèptemplici,
correfpondenterad feptem Beatitudines in Evangelica
icala numeratas, fecundùm tripliceni ftatum 5 incipien-
tfieu&mo,rquumia,n iqmuai lfipsierfittjuparloisfijcuideinctaituumr, ,qfueciruantdioùnma lBisejr npaerr--
dum, Adfratresdemonte Dei. Status imperfe&orum
languet amore cafto, & divino, quia per ipfum quo-
dammodo incipit decoqui, & non abfque gravibus
moleftiis ab innatorum vitiorum feoria, & rubigine per-
mundatur. Sic eratqui dicebat: Adjuro vos, filiæ f e r
Videfiguram inChrifto:languitinPaflione;mortuus
in tumulatione, vixit in Refurredtione. Sic fenjen humi
jaftum premitur , alteratur , dehinc moritur, tandem
in frudtu. vivificatur. Sic Regina Saba dum vi-
derevult Regem Saiomoncm, prius vexatur in itine-
nere , poft hoc moritur ftupore : non enim erat gra
flaporeultraineajjiritus, z.Paralip.ix. 4. Demiimvi-
vit lmtitia & exultatione, jubilans & exultans: Bea-
tiy inquit, viri t u i ,& beati fe r v itu i. 3 -R e g .x .8 .&
z . Paralip. ix. 7.
Superfunt plurima, quae prolixitatis odium fubti-
cere compellit: fed fingamusntinc , quinpotiiis San-
£tos Sanflafque omnes, quorum merces copiofa eft in
ccelis, nosallocutioneblanda, & amici taliterexhor-
tari. Exultate , chariffimi, exultate ; & ad noftram
beatam focietatem propero laltu virtutis occurrite. En
adfumus, cn expe&amus, en promptos cernitis, fer-
S repetimusauxilium, turn orationibusnollris ad Deum,
turnproteclionibus ergarugienteminimicum. Fuimus
quodeftis, nemodelperet, nemoexculationesquaerat
in peccatis. Erat par in came fragilitas, limilem hoftium
rabiemexpertifumus. Quid autem? Siquidemcorno-
ftrum, tb' caro nofti a exultaverunt in Deum vivum, Pf.
lxxxiu. 3 .& in umbra alarujn fuarum exultavimus.^d-
hajtt animapoft am\,nosfufcepit dextera ejusPf r,xn.p. &
liberati fumus : atque eundem qui topiofa merces efl,
inamiflibiliter attingimus : idem vobis, qui & nobis
fiiit auxiliator, eft Dominus: idem triumphusre-
promittitur , fimilis merces, ft exultantesin Deoex-
ultaveritis, refervatur. Verumfi mercadis premium
placet, non terreat labor certaminum : Vnufquifiue
enimpropriam mercedemaccipietfeemdumlaboremfimm.
1. Cor. hi. 8 . Quod ft ablque ulla fi&ionenosama-
t is , & amantes honoratis, noftrum diligite confor-
tium , noftra vota complete , & vehemens quod
de veftra falute gaudium capimus , fruftrare nolite.
C P'geat tamen aliquando , immo & pudeat tot, dura,
alpera , & horrida pro perituris quotidie perpeti, &
pro inlano amore mortalium tam indigne, contume-
lioffique torqueri, ut indignius pereatis; ad noftram
verb tam jocundum , tamamabile, ferenum, &de-
fiderabile conlortium lentis, autlanguidis, vel emor-
tuis aftedtibus afpirare , Sc nequaquam ardua , infra-
etaque cervice : ad horam brevis attatis exultate, ut
in perpetuum conregnetis, ubi tamen merces veftra
copiofa eft in ccelis.
Si hate & hujufmodi infonaret modo noftris auribus,
ilia felix Beatorum concio , ilia fuperna Sandloram
Ecclcfia (o dodtiftimi & lapientes viri) quid agere-
mus ? Quid cuperemus ? Quo padto atftuaremus ?
Quis noftrum eft , qui non totusexultaret? Quishoc
audiens, non erubefeeret putrefcerc jacens in peccatis?
Quis non potiusaflurgeret faliens, & exultans in
Deum vivum, quoniam copiofa merces efl in ccelis.
Nihilominus ft non in infidelitate oblurduerimus ,
j ) fic dicuut, ftc vocant, ficacclamantesalliciunt. Ob-
temperemus igitur vocaiitibus amicis, & talibus ami-
cis, ut ad cceleftes nuptias invitantes verecundia re-
pulsa nequaquam confundamus, non rejiciamus o-
Slatam ultra mercedem dum lice t, & tempus eft ;
fed exultemus toto conatu mentis , ubi noftra merces
copiofa eft in caslis, quod ipfe concederedigneturRex
Regum, & Dominus Dominantium, qui eft Sandto-
rumfuorum copiofa merces. Amen.
S E R -
S E R M O IV.
Ad eofdem Codd. MSS.
Videns Je fus turbas , afeendit in montem Matt. V. I . '
D O&ilfimi ac Sapientes V i r i , talis , tantaque
eft diei hujus celebritas , ut in collaudatione i
illius abundamiâ magis laboremus, quàm ino-
piâ. Etenim viarum fimul occurrentium multiplicitas,
viatorem quandoque turbat ampliùs, quàm promo-
veat, verumque fit illud decepti amantis apud Nafb-
nem:
Inopem me copia fecit.
Si enim unus aut alter San&orum famabilium, omni
laude humana fuperior efîè ab eloquentiflimis Viris fæpè
confeflùs eft meus fèrmo j quai is erit, qui præconia non
unius, aut paucorum, fed omnium compleâatur. Adde
quod hîc uberrima, & longé varia loquendi materia fup-
petit, tùm de civitate fuperna, de quagloriofa diSla funt,
P f LXXXVH1.3. tùm de præmio Beatorum,tàm éflentia-
l i , quàm fubftantiali in anima, & confubftantiali in corpore
, & a&uali in utrifque : denique de virtutibus omnibus
, de Donis, de Beatitudinibus, aliifque ornamentis, r
quibus Sanéfci in gloria nunc triumphantes, & olim L
in vita agonizantes , præditi funt, & fuérunt. Quod
fi omnia nunc dicere voluero , vanus erit ,* & inex-
plebilis conatus meus , incidamqufe in illud : Omniq
qui d ic it , nihil dicit. Proptereà unum tantummodo
quod alio Sermone pridem inexplicatum reliqui,- nunc
aggrediar 5 illius auxilium , in quam velut in montem
Jefûs defeendendo per incarnationem afeendit,
implorantes, præfentemusilliAveAngelicum : A v e
Ildaria &c.
I D E N S Jefus turbas &C. Matt. V. I. Obfè-
‘ cro , Do&iffimi 5c Sapientes V ir i/ omittamus interim
corticem literalis intelleélus, &interiora myfte-
ria penetrantes, verba hæc noftro propofito coapte-
mus, ut in primis neminem conturbct, quod dejelù
folo verba hæc contexta funt, quoniam tanta eft capitis
membrorumque connexio , ut quod de capite Chri-
fto dicitur, dicatur & de quolibet San&orum, quod
Vidensturbas afeendit in montem. Sed quo afcenfu, &
ad quem montem ? Afcenfus ifte non pedibus corporis
, fed piis affe&ibus , atque virtutibus pcrficitur.
De quali afeenfione loquitur ad Deum Propheta : Beatus
, inquit , homo cujus -efi auxilium ab s te^ afcenßones
in corde fuo difpofuit in valle lacrymarum , in loco quem
pofuit. P f lxxxiu. 7. Porro mons file ad quem afc
ccnditur , mon Sion eft , mons coagulatus , mons pin-
guis , in quo beneplacitum eft Deo habitare , juxtà illud,
quod ibidem fubinfertur: f . 8. Etenim benediEtio-
nem dabit L egift at or jbunt de virtute in virtutem vide bitur
Deus deorum in Sion. Ceterùm à turbis fècedere , &
in alta afeendere convenir, juxta numerum feptem
Beatitudinum in Evangelio hodiernæ cclebritatis enu-
meratarùm , priufquàm veniat anima ad Deum , &
ad montem fan&um ejus," nunc in fpeper fpeculum,
&ænigma, tandem in re per nudam perfpicuam que
vifionem.
Et in hujufmodi qualicunque dedu&ione nunc ad ]
noftram exhortationem , nunc pro San&orum col*
laudatione verfabitur fermo nofter. Et quamvis uni-
cus in genere fit afcenfus in Deum , & in montem
fan&um ejus, quemafeenfum Auguftinuspofuitamo*
rem ufque ad contemptum fui, ficut è pontrà amor
fui ufque ad contemptum Dei mergit in Infernum:
nihilominus feptuplex hic afcenfus in fpecie numera-
tur , quafi totidem gradus myfticæ Jacob fcalæ, ubi
finit Angeli afcendemes &defeendentes , & Dominus in-
nixus fcalæ. Gen. xxvm. 12.
Tomi ///. Pars ///,
Primus gradus vel primus afcenfiis eft a turba rcrum
iftarum fcnfibilium & divitiarum mundanarum, quem
fecit paupertas fpiritus : Beati j, inquit, pauperes fpiritu
, quoniam ipfbrum eft regnum codorum. Matt. V. 3.
Contemnens itaque anima devota temporales copias ,
aurum , & argentum cum fuis fequelis, eafdem con-
temptu fuo fibimet fubjicit, fubje&aque pedibus hu-
milis affe&ionis calcat, & calcatis dominatur. Si-
quidem ita figuraliter ^romittit Dominus per Moy-
fèn: Omnem locum quem calc aver it fesve fter , vefter
1 e" U. Deut- XI- 24- Pcdcm , inteflige affeétionem.
Hinc f i t , ut anima in furshm altius erigitur, velut
fuperaggerem grandem conftituta & coeleftis mon-
tis cacumen ,• jam redditur ccelo proximior. Ex ad-
verfo viri divitiafum eis mifero modo fuppedltanrium
quoniam turba hujufmodirerum terreftrium ficut onus
grave per cupiditatis molem gravaturfuper eos. Prop-
tereä divitiae funt tali animat tänquammolaafinaria ad
collumfufpenfa, qu;c animam nitentem montem afeendere
retorquetinprofundum, quemadmodumdefaxo
Sifiphi poëtica eft fidtio. Hinc Apoftolica vox cla-
mat : Q u i volant divites fieri , incidmt in laquium dia-t
bolt, & tentationes & defideria multa nociva & inutilia,
qua mergrnt hominem in imeritum. i , Tim. vi. p.
Nunc ergo in montem contemplationis ccelefiis fcan-
dere fatage ; tutius eft ( crede mihi) ut pauperratem
1 fpiritus arripias , levem , expeditam & liberam: pei
hanc enim afeendit Chriftus in montem See.
Secundaturba, efthominumquiplerumqne contü-
melns,moleftationibus, &injuriis, &aliismillemodis
impedmnt afeenfum in montem : quamobrem ut anima
fanéta ipfbs tranfilfat neceflè eft. Hunc vero fil-
tum & afeenfum opefatur fecunda Beatitude miti-
tatis , feu manfuetudinis. Mititas quippè erigit homines
fuper homines, ut nihil eis turbationis inferre va-
leant, nihil laefionis; quin potius'ab his compreflio-
mbus per mjurias , probra, moleftias, fursiim magis
impelluntur, & ficut area N o ë , crefcentibus undis
tribulationum, fubhmiusattollitur, & tandem fortius
afeendit in montem.
Tertia turba, eft turba paffionum ex originali fomite
in hoc moribundo corpore fcatentium, quemadmodizm
lpes,metus, mceror, gaudium,& fimilia. O turbam tur-
bulentiffimam, turbam noftra omnia mifêris modis con-
turbantem, turbam denique ciim omnibus, turn prxei-
; puè adolefcëntibus infeftam, Sc foeda'eos colluvione for-
didantem.Hanc turbam egredi non aliter 6cile eft,quam
per tertiam Beatitudinem, qua didtumeft. Beat, quilu.
genf, quoniam ipfconfolabumui^ Matth, v . f . Cur ita lu-
gere neceffe eft.? Quia certè nifi per fletum exoneretur
lavetur , & purgeturfenfualitas a malis cupiditatibus
intro nafeentibus ex putri fomitis corruptione; nifi~
infuper -diluvio aquarum talium fummergatur turba
aEgyptiaca vitiorum, confeftim fenfualis Pharao cum
curribus, & equitibus ibis animam Iftaeliticam fursiim
nitentem comprehendit, comprehenfam circumligat
funibus peccatorum, circumligatam quoque trahit
Sc detrudit in damnationis abyflüm. Tunc veraciter
exclamare poteft miferabilis anima talis: Quoniam ini-
quitates mea fupergrefta funt caput meum. Pfal. xxxvn. f .
Et rarsils : Intravermt aqua , Sec. Plal. l x v i i I' i
Tanto ergodiferimini, qnalc propinabitur remedium?
Utique lu£tus&lachrymae. Adquidita? Utredudis
) aquis maris , aquis fcilicet pcenitentite fuper AEgyp-
tios ienfualitatis, afeendat anima per deiertum hujus
infelicitaris in terram promiffionis, & in montem Dei
Jacob. Sed animas tali undè lu&us & lachrymal?
Undique, Sc abunde. Recogitet anima talis vehementer,
profunde, atque frequenter ftatum fuum
conditioncm fuam , fuum quoque finem. Judicet
aphnTerribilisDeusinconfiliisfuperfiliOs hominum P f
Lxv.f.penfetquamincerta fint fuper ipfam divinatfeve-
ritatis, feu mifericórdia; judicia. Clamet proindè cum
Anfelmo. Heu ubi fum , & ubi non f im , qua ubifu- ■