l 3 9 9 J o amis
obduratio, qua: prorsus cxpcllit.bonas animzc cufto-
dias, vcrecundiam 6c timorem poft hac difcooperit
pallium iplius hypocrifis, quod foediflimam fuam cela-
bat immunditiam: hinc invadit diffamia, qua: homi-
ncm per cotum mundum prockimat, 6c infhmem effi-
cit. Demum eft crcatura talis miferabilitcr abfque re-
medio. Adeft 6c obftinatio , qua: ei os claudit, ne
confiteatur, aut pceniteat earn peccati, ligatque pedes
ejus 6c manus, ut non fe relevare poflk, nec ad-
juvarc : tunc cadit 6c decidit in profundiffimam abyf-
fom perpetual poena: 6c confufionis. Hie eft finis ad
quern dcducit peccatum hoc, carnalis luxuria, quod
quamvis aliqui dicant parvum , Sandhis Antonius ip-
fum non parvum judicavit, cum taliter ei reftitit, 6c
crudelibus fuis infultibus, & cum talem fuftinuerit
pcenam & martyrium, ut vidbor ejus eflet. Et fumo
hie quatuor morales confidcrationes.
Prima Conjideratio eft.
Tcntationes non Temper ex carne , qua: contraria
eftfpiritui, provenire > fed aliquando immittuntur a
malignis fpiritibus, 6c potius per hos quam illos, fe-
cundum diverfas eorum naturas , 6c malitias, quam-
quam corum aliqui tentare non dignantur.
Secunda Conjideratio.
Facile eft creditu , .Sandbum Antonium fpecialem
gratiam a Deo rccepifle fanandi ignem corporalem
in infirmorum membris, eo quod taliter viceritfpiri-
tualem ignem iniquse carnalitads.
luti fpiculatonbus, 6c fuæ juftitiæ miniftris, 6c jui'bæ fuæ
voluntatis. N overat equidem quod omnibus his qui era
confidunt, falfam ludunt focietatem, hoc eft, cos deci-
piunt,in hoc quoque mundo,& in alio tormentis tradunt.
Proptereà dicebat cum Propheta : Dominus, mihi adju-
ror,Pf cxvii. 6 .6c 7.6c omnes inimicos meos contemno.
Imitemur Sandbi Antonii cxemplum, fidivina volun-
i täte, cruciantem nos perpeti habeamus adverfitatem,
ejufqueinfiiltus. Habeamus patientiam, Fidem, 6cfi-
delitatem ad Deum, 6c omnia ad noftram convcrten-
tur utilitatem 6c gloriam , qucmadmodiim habemus
de Sandbo Antonio, qui poft multas pcrfecutioncsno-
ftrum menait videre Dominum in magna claritatc,
omnes inimicos in fugam vertentem , 6c Sandtus Antonius
clamavit : O bone Jefu ubi eras, ckmfcilicetini-
mici eo patio me tormentis ajficerent. Pr&finseram , re-
Jpondit Jefits. Cur ergo non fuccurrebas mihi? Expella-
bam, inquit, bonam tuam patientiam , tuam erg* me fi-
delitatem, & tuam vitloriam, ut te remunerarem. Et quia
fic egifii , faciam te nominari per univerfum mundum.
Hoc nos jam implcri videmus. Pro ccrto tencamus,
quod quæcunque adverfitas nobis acciderit, five per
inimicos, five aliter, omninö ad noftram vertetur utilitatem,
fi benè eautivelimus, 6c fecundùm officium
aut commiflionem quam adverfitas à Deo habet,
quæ eft purgare, aut probare, corrigerc 6c cmenda-
re hos qui fui funt amici , 6c qui fe ei fubdunt, fi-
i cuti veri filii, Patri. boni fcholaftici, Præccptori •> fidèles
fobjedbi, Domino. Si fic fecerimus, ficut dicit San-
dtus Gregorius, Nulla nocebit adverßta's f f i nulla domi-
minetur miquitas, immo exemplo Sandhi Antonii, contra
omnes hos crudelcs infultus potentes erimus vidbo-
res. Et hie aliquas accipio confiderationes.
<Tertia Conjideratio.
Credendum eft Sandhim Antonium gratiam ha-
builfe lpecialem contra ignem fpiritualem carnalitatis
per ftias orationes. Nunc omitCo primum infultum,
6c accedo ad foqundum. Cognofcere velitis, quod poft
fuam vidboriam non abftinuit inimicus, fed acrius in-
flammabatur contra Sandbum Antonium -, ei quoque
alterum direxit ftipendiarium valdè afperum , quem
nomino cruciantem adverfitatem. Habemus, inimi-
cum fæpiùs 6c variis modis fe monftraffein diverfis6c
horribilibus ad extra figuris. Verberavit Sandbum An- (
tonium, 6c ipfum vifibiliter poenis afflixit, quoaduf-
que potiùs appareret mortuus quam vivus. Hosautem
infultus tribus de caufis fpecialiter inimicus exercuit.
Una, ut dcjiceretur in impatientiam. Alia , ut contra
Deum murmuraret, tanquam fi eflet injuftus quod
taliter eum finebat affligi, non ei fuccurrendo, cum
ei tarn diligenter ferviret, 6c amaret. Tertia caufa,
ut Sandbus Antonius malignos timeret fpiritus, adeos
recurreret, atque ab ipfis veniam poftularet, quo ab
eo difcedcrent, 6c fic inimicos honoraret. Sandbus verb
Antonius benè .fibi cavit veluti liber 6c fidus miles,
non cadendo in impatientiam, nec contra Deum mur-
murando. Verum, dicebat cum Propheta : Juftus es
Domine, Pf.cxvin. 1 37. 6c de creatura tua facerc potes
ut vis. Prætereà contemnebat omni modo inimicos
6c eorum poteftatem, diccns : Si Deus eis daret poteftatem,
benè velletab eis interimi,ficut dicebat Job. xm.
1 f . Si me occidatis, nihilominùs tarnen fpem meam in
cum conjeci -, hoc erat fàpienter 6c fideliter operari. Si
enim Sandbus Antonius in adverfitate fuamalignosap-
pellaflet fpiritus, feitis quid ei accidiflet ? Forfan ad ali-
quod tempus eum affligere deftitiflent, fed de Deo pro-
tedbore fuo fuum fecifl'et perfecutorem : aut fi peeniten-
tiam agere voluiflet, 6c ad Deum recurrcre,Deus meritb
aurem fuam ocdufiflet, ficuti infideli famulo -, 6c falfi
fpiritus denuo acrius eum impugnaflent quam prius,
ut iterutn eorum poftularet auxilium. Sandbus Antonius
benè noverat malignos fpiritus nullatn habere
poteftatem, nifi in quantum Deus illis permittebat, ve-
Prima Conjideratio eft.
Sandbum Antonium pofle dici verb Martyrem, propter
dura verbera, & perfecutiones, non modohomi-
num, veriim ctiam inimicorum , qui tantopere eum
affligebant, 6c tanto immitius, quanto hominibus funt
cruaeliores, ut dicit Chryfoftomus.
Secunda Conjideratio.
Stultè judicant hi abfque experientia , 6c contra
noftram etiam Fidem , qui malignos fpiritus efl'e nc-
gant, aut eos nobis nequaquam eflc dicunt contrarios.
Quamvis nullam habcant poteftatem, nifi inquantum
Deus fupremus Imperator illis permittit, ficut carni-
ficibus fuis , 6c juftitia: luae executoribus, propter
aliquam fupradidbarum caufarum.
Tertia Conjideratio.
Infipienter arguunt mundani, qui judicanc tribu-
lationes folum malis mitti, 6c propter eorum fcelcra,
6c ideb irrident bonos, cum eos pauperes refpiciunt,
aut in adverfitate aliqua majori quam ipfi fint. Confi-
derate fandbum Antonium: eratne malus, aut a Deo
odio habitus ? Revera non attamen taliter fuit affli-
■ dbus, 6c modis tam cxtrancis. Hoc autem fuit, ut
gloria fu|i augmentaretur : ficut dici folet non inve-
niri quo Deus voluerit aliquid magni in quameunque
confcrre perfbnam, aut excellcns pra:mium, abfque
ingentibus perlecutionibus, 6c quin eafn probaflet per
adverfitatem amaram. Sicut Princeps plus laboris in
prielio dat, 6c aliter lbrenuoalicuimiliti, quamaltcri
minus valido. Dicit vita Sandbi Antonii poft multas
perlècutiones lemel Salvatorem noftrum ei apparuifle.
Et hoc eft quod dicebam , quod per tribulationes
6c infamiam Deus dat premium 6c gloriam. 14-
Verfus:
V t
Ut ftrobet, aut purget , aut ftuniat, aut mereatur,
* uiut Chrifli patent gloria, poena datur.
Job probat, inclinât Paulum, fefe manifeßat
In eaco, purgat Mariam, fed punit Herodem.
Quarta Confideratio eft.
Quod inimicus conatur fiepiùs adverlas anguftias
nobis mitterc, ut nos ad malum vertat, ad impatientiam
, 6c murmurandum contra Deum , ad blafphe-
miam , ad idololatriam ÿ 6c eum honorandum , per
hoc ut ejus imploretur flibfidium -, attamen omnia ad
contrarium vertuntur, fi his patienter 6c humiliteruti
voluerimus, fubmittendo nos Dei corredbioni, difpo-
fitioni, 6c difciplinæ.j ficut filius Patri, 6c fidusfiib-
jedbus fupremo fuo Domino, atque fcholafticus bono
fuo Præceptori. Si autem Sandbus Antonius maligno-
rumfpirituumimploraflètauxilium, fallus,ideft, de-
ceptus ab eis fuiflet. Eft enim inimicorum fraus , ut
legimus de vita Sandbi Barriiolomæi , quod fæpiùs
mittunt adveçfitates his qui eos in auxilium vocant,
ut Temper ad eos revertantur , atque ipfos honorifi-
ccnt. Nam ctiam interdùm ceflant eos affligere , lit
dcccpti crcdant fe liberatos, vel fanatos efl'e per eos,
6c pei- invocationem , atque làciïfieia quæ illis libant. 1
Et demùm , omnibus his qui cis fic aflociantur , la-
crilegishis modis, ludunt falfie focietatisludum, hoc
eft, eos trahunt ad vcrecundiam , 6c in tormenta in
hoc mundo 6c alio.
Credamus verè, 6c alpiremus defadbo, cumßandbo
Antonio, folum Deum verum eflè protedborem, contra
ftipendiarium hunc, cruciantem adverfitatem. Ip-
fc eft qui cùm bonum ei apparuerit, libérât, quod
quis ergà eum merctur per bonam vitam, 6c firmam
credulitatem. Sed fi quotidiè ad iracundiam provoce-
tur de malo inpejus, in cundbis iniquitatibus abfque
pcenitentia quacunque , 6c quod deteftabilius eft,
propter beneficium hoc liberationis dicantur ôc fiant
blafj^hemiæ, 6c contra cum proditiones, atque contra
Fidem, per falfos honores 6c fobjedbionem adver-
fiirio fuo exuli, 6c proforipto : quid mirum , quin hi
qui eo padbo agerent , à manu angentis adverfitatis
per eum non liberentur. Sit igitur Deus prote-
dbor nofter , juvamen noftrum , Spes noftra , 6c ,
fiducia, 6c illi forviamus deinceps tota vita noftra
•in bonis. Tûncaflèro, quod exemplo Sandbi Antonii
futurifumus contra omnes adverfasanguftias, 6ccru-
delesinfultus, potentes vidbores.
N une prætereo fccundum infoltum, 6c tertium ag-
gredior. Poftquam percepit inimicus, quod per om-
nem conatum6ccrudelitatemftipendiarii hujus angentis
adverfitatis nil proficerct -, fed Beatum Antonium
gloriofibrem, 6c verum Dei Martyrem efficercti ad
alium fo vertit fuum ftipendiarium , cupidam fcilicet
prolperitatem ; qui tanto pejor eft,focundum Sandbum
Gregorium, 6c Boè’tium, quanto occultiùs fallit fob
umbra boni 6c voluptatis , quam angens adverfitas.
Eft enim latro proditor, qui ferit ofculando, 6c oc-
cidit ^mplexando. Proptereà inimicus ex cogita vit po-
nere fiepenumero in via Sandbi Antonii vala aurca, aut
auri fimilitudinem, ut ipfe moveretur per avaritiam,
& per hoc cremum dimitteret, 6c denuo mundo ad-
hæreret. O quot Religiofos, 6c alios Dei Chriftianos E
decepit inimicus, per avaram talem profperitatem? U
Quot fecit à Religione in mundum reverti, de mundo
ad inferos. Sunt profodbo multi, qui in adverfitatis
prælio confiantes fuerunt -, per profperitatem tarnen
capti font 6c deccpti. Et plerique erant fapientes 6c
humiles Clerici, videntes in fchola adverfitatis , qui
in profperitate fotui efficiuntur , elati, card, Deum
fpernentes 6c omnem bonam perfonam. N ec inimici folum
diligunt vitium hoc in privata perfona -, verumetiam
inRegnis 6c magnisDominiis i ficut Romæfuit, dicit
Juvenalis 5 quod beatus quoque Auguftinus récitât.
Nunc patimur quia longe pacts mala , 6cc. hoc
eft , adverfariorum prælia : ut Hannibalis , 6c alio-
rum, qui multo minus malorum Romanis intulerunt,
quàm ea quæ attulit profperitas. Cujus caufa eft ,
quoniam profperitas luxuriam carnalem adduxit 6c
immodcratam , ftultam quoque largitatem , quæ
ftatum exceffivum tenebat in omnibus rebus. Po-
fteà de ftulta ilia largitate profperitatis filia , quæ
occultatur Tub liberalitatis umbra & validitatis, ge-
neratur vitium quod huic videtur contrarium,
hoc e f t , avaritia cupida , 6c rapax. Aliter enim
prodigalitas vitam diuturnam in exceflivo ftatu
habere fuo non poflèt, fi hac nutricc minus nutrite-
returj quia abyfl'us cxpenlarum abyfliim requirit'pe-
cuniarum. Exceflivus ftatus eft ficut maris abyflùs,
quæ fatiari non poteft. Et qui nimis expendit ex una
parte 3 neceflè eft ut petat 6c cumulet ex altera. Qui
fua confummunt 6cc. Proptereà cam nominavi in prin-
cipio profperitatem cupidam. Veritas enim probata
eft, quod qui plus habet, magis appétit, feu cumulât.
Verum eft, nifi ratio ibi dominetur.
Videamus quid fequatur ex cupiditate : ex ea prodit
maledidba proles latrocinium,fraudes,rapinæ,omnia mala,
injuriæ , odia, malediébioncs, rebelliones, diflipatio-
nes, mortales invidiæ quorundam contra alios. Hoc
totum apparuit tempore Julii 6c Pompei, Sillæ, alio-
rumque fine numéro. Quid prætereà fequitur ? Au-
diamus non meam, led Sapientisfententiam. Regnum
de gente in gentem transferor. Eccli. x. Dicit Sapiens,
quod poft injuftitiam, 6c fraudes, atque injurias
fequitur mutatio fou tranflatio Dominii five Regni
de gente in gentem. Confideratc igitur quantum malum
inducat inimicus per ftipendiarium fuum, appe-
tentem profperitatem -, fi quis non pro viderit, hoc eft,
nifi pofoerit rationem, menfuram, 6c modum ftatui
foo, non quemquam gravando. Heu ! Si bene refpi-
ciamus vivacitcr miferabilem Ecclefiæ fanébæ ftatum
ôc quæramus, quis hunc induxerit ? Credo fàcilé re-
fponderi poflè, per tyrannumhunc, cupidam profperitatem
hoc faébum fuifle -, quoniam de eo venit fu-
perbia, ambitio, fimonia 6c fiicrilegium, adnutrien-
das pompas, 6c exceflivos Ecclefiafticorum ftatus.
Velit Deus his malis finem imponere, avaritiamque
I hanc, 6c fimoniam extrudere.. Sed valdè timeo , ne-
' dùm fit finis. Paulo antèPrælatusquidam interroga-
bat quæ fimonia eflet magis reprobanda -, aut ea quæ
ficret per vim, minas, aut coadbiones, aut ilia quæ
fieret argento ? F uit refponfom, primam eflè pejorem,
quæ eft acerba contrà multos Sententia. Nunquàm
cnimabfblventur, nifi Bénéficia eorum refignent, in
quibus nihil prorsùs habent juris, 6c nifi reftituant
omne illud quod à Beneficio receperunt. Omitto
hanc materiam. Benè opus eft ergo his qui faciùnt
tales minas, propter quas hujufmodi fiunt mala, cis
qui contrà Deum 6c confcientiam obediunt propter
timorem, unufquifquc à magno ufque ad parvum, ut
fibi caveant adeb fàpienter contrà profperitatem avaram
, ut ducendo ftatum temperatum focundùm Deum,
6crationem, 6c finealterius gravamine,ad exemplum
Sandbi Antonii, contrà omnes crudeles infoltus fimus vidbores.
Conformiter ad prædidba très formo confidcrationes.
Prima Conjideratio.
Interdùm major eft habenda compafli© ergà perfonam
quæ eft in profperitate , quàm fi effet in adverfitate.
Quarc? Quiamalè utitur, 6c animæ fuæ
multo pejor eft quàm adverfitas.
T t t t 3 Secun