grandem excellentiam, 5c tam fublimem nobilitatem,
ficut eft dTe Matrem Dei -, quis dubitat, inquam,
quin valdè fit inclinata, 6c parata ad exequenda omnia
quæ fibi p'ræcipiuntur. « Ccrtèipfa, utverumdi-
catur, quæ nunquam crcaturæ défait humanæ, quæ
fincero cörde ei impendiflet obfequia : ob quam rem
ad earn revertemur, 6c ipfam falutabimus dicentes: Avà\Maria. | „
P u E R natus eft nobis, ubi lupra. Chariffimi fideles,
poftquam Redemptionis noftræ Myfterium, per ma- -
gnumTrinitatisConfiliumfuit, ut fieret, ordinatum.
Poftquam veritas ordinaflèt, 6c obviafîèt mifericordiæ,
6c juftitia pacém fuiflèt deofculata , de qua materia,
ut credo, alias audiftis concionari Adventus tempore.
In hac noóte, ficut modo eft, hac hora, fècùndum
Prophetiam David : Veritas de terra orta eft , Pfalm.
lxxxiv. 12. hoc eft, Jefas Chriftus, qui eft Veritas
Patris, natus eft de gioriofa Virgine Maria, quæ eft
terra virginalis abfque quacunque corruptione : de qua
dicit- Propheta David : Bene-dixifti Domine terram tuam.
Pfal. lxxxiv. 4-Cui afpirant verba propofita Iftïæ Pro-
phetæ. Puer natus eft nobis. Ifaïæ ix. <5. Sed quia con-
gruum erat, ut Dei Filii Nativitas fingularia aliqua
iiiper omnes alias nativitates haberet privilégia, 6c
excellentias, 6c quia etiam tota Trinitas earn opera-
batur Nativitatem, voluit Deus 6c ordinavit, ut ad-
modùm mirabiliter hæc fieret Nativitas per poten-
tiam , quæ Patri appropriate Quöd fruóhiofiffimè
fieret per fapientiam , quæ Filib attribuitur. Quod
deledbabiliter valdè , amorofiflimè , 6c jucundifiimè
fieret propter deleótationem , quæ Spiritui’ fanóto eft
appropriata. Quia ipfa eft admirabilis , nos debemus
earn timere, honorâre, 6c cum tremore colere. Quia
ipfa'eft fruéhiofa, debet glorificari, 6c chara repu-
tari. Quoniam eft amorofa , amari debet, 6c de ea
gaudium fulcipi. Et in declaratione iftorum trium pun-
élorum nofter continebitur Serirut.
Quantum ad primum punétum dico , Nativitatem
hanc valdè admirabiliter fa&am fuiflè per po-
tentiam , quæ eft appropriata Patri. Fuit admiran-
da ,' quoad ea quæ ad extra acciderunt 5 admirabi-
lior , quantum ad virginem Mariam j admirabihffi-
ma , quantum ad puerum genitum. Reperimus in
hiftoriis Oröfii 6c aliorum, quod in hujus Nativita-
tis hora, muïta ad extrafaétafuere miraculâ. Romæ
fons quidam tota die ilia reddidit oleum in tanta copia,
ut ufque ad fluvium quendam qui juxta Ro-
mam eft , 6c Tybris nominate, flueret : 6c in hujus
miraculi memoriam fundata eft Ecclefia, quæ fan-
£ta Maria trans Tyberim nominator. Tune tribus
Regibus in Oriente pulchra 6c clara apparuit ftella,
quæ eos in Bethleem- ufque perdrait', ut Dominum
noftriim adorarent. Eadem hora imago Romuli Ro-
manæ UrbisFundatoris, quem Romani veluti Deum
adorabant, in frufta eft diminuta. Tune templum
quoddam, quod templum pacis perpetuæ nominaba-
tur,. funditus Romæ corruit, de quo dixerat Appol-
lo , nunquam ipfam templum calùrum , quoadufque
Virgo pareret. Tune vineæ Engaddi, quæ funt jux-
Jerufalem, flores protulerunt, fruéhis 6c balfàmum,
ibi enim crefcit.. Tune ut dicit beâtus Hieronyn^is,
hi qui peccato carnis contra naturam erant involuti ,-
mortui funt. Quia fecundùm quod dicit fanóhis Au-
guftinus, Deus ufque adeo odio habet hoc peccatum,
6c eft tam grave , ôc tam horribile , quod quafi non
aepepiflet carnem humanam propter illos , qui tam
turp'iter eorum abutuntur carne. Hujus peccati gra-
vitas benè fuit nobis demonftrata , dùm Deus quin-
que confadit civitates per ignem fulmineum 6c ful-
phureum de coelis defeendentem : Caufa hujus peccati
patet. Génef. xix. Aliud miraculum. Quia in
propria media noétis horaDominicæ diei, in qua Do-
minus nofter natus fu it , tanta erat claritas , quanta
çfiè folet in meridie, quando Angeli apparuerunt paftoribus,
ritas Dei circumfulfit ut hanc eis annunciarent eos Nativitatem, Et cla,_
dicit Evangelium Luc. h.
Dcuet dhiaesc ielltuiammin naob6ittuer dicit Propheta David: Et noxfi1 . Pfal. cxxxvm. 12.. Et erat li-
gmninifaict anotniian e,m quhaomd inheime navteunsi eenrtaetm i n inte rtrimis e, mquuni diluimHm
Joan. 1. p. Significabat etiam , quod nox 6c peccati
obfcuritas eflet expellenda, 6c cordahumanaper gra-
tiam 6c veritatis cognitiones illuminanda. Aliud mi-
^ raculum fait in hoc quod bruta ipfa muta , afinus
fcilicet 6c bos , fefe coram pucro inclihaverunt. Et
hoc eft quod dicit Deiis per Ifaiam Prophetam
qDuoomdi niC fouginovit bos pojfejfiorem firnrn , & afinus prafipl , populus autem, inquit Deus, mens non me cognovit. Ifa. 1. 3. quse eft magna , ut pofteä dicam
, ingi-atitudo. Hiec miracula & alia breviter
pertranfeo, quia fiepe de eis fiunt Sermones.
Per ifta apparet hanc Nativitatem fuifle admirabi-
lem, quantum ad id quod fuit fa&um ad ex tii. Sed
fuit multo admirabilior quantum ad gloriofam Virginem
Mariam , quia peperit Virgo fine corruptione
poft partum, 6cc. Peperifti fine dolore tuum fanftum
Genitorem, 6c abfque quacunque lasfionc. Fuit fa&a
Mater ejus qui earn crcavei-at. Quid ad h x c dicct
natura, düm Virgo eft Mater j dum Virgo fine dolore
fuum park Filium; dum Filius fuus Pater 6c Creator
eft Matris. Nihil dicere poteft , quia nunquam
g talia accidere vidit miracula. NiSilominus tarnen fic
eft , quoniam- Deus natura: non eft fubje&us, qua
prolem abfque corruptione producere non poteft.
Qua: apparent per id quod canit Mater noftra fan£ta
Ecclefia : Poft partum , 6tc. Per ha:c .etiam patet,
quod magnum errorem 6c turpem blafphemiam dice-
bat hicreticus quidam didtus Helvidius", cum aufus
eftallerere Mariam virginem nön permanfifle : contra
quem potenter admodum argumentatuseftfan61:us
H ie ro n ym u s6 c certum eft Fidei veritatem in con-
trarium efle. Verum hasreticus ifte per malam Scri-
ptune intelligentiam deceptus e f t , quemadmodüm
multi Hint qui Scripturam intelligunt fecundu.m ca-
pitum fuorum opinionem , 6c non fecundum' Sanfto-
rumDo&orum expofitionem, quam aut nefeiunt, aut
intelligcr^ 6c confiderare nolunt. Et propterea finno
hie unum documentum, quod periculofiflima res eft,
dare hominibus fimplicibus ('qui non funt do6li viri)
Libros fan£he Scripture in Gallicum tranflatos, qua
C Per matam intelligentiam^ continuo cadere pofiunt in
errores. Debent audire per Pnedicatores, quia alias
fruftra efient. Hireticus ifte Helvidius errorem fiium
accepit pet Evangelii verbum quod dicit. quod Maria
peperit Filium fiium primögenitum. Luc. ii. 7. Et
concludit quod poftquam Jefus ChriftusTuit prim.o-
genitus, neceflc fuit alios pöfteum efle genitos. Sed
iftud argumentum nih iivalef, quia ficut quarjdo fe-
mina habet unum puerum , abfque hoc quod ’nullum
priüs habuerit, 6c nullum dcinceps fithabitfira , nihi-
lominus tarnen filius fuUs dicitur primogenitus, hoc
eft, nullum habuit filium ante eum genitum. Aliud
di&um, ä quo errorem fiium fiimpfit, fuit illud quod
feribitur Matth. xn.^Jefum Chriftum habuifle fi-atres
6c forores : Ncfciebat ille modum loquendi Scriptu-
r x , in qua faepenumero totius unius progeniei homi-
nes, ficut cognati 6c cognatae, forores appellantur6c
fratres; ficut apparet in Libro Genefeos de Loth 6c
D Abraham, 6c in pluribusaliis locis. Quapropter prx-
fatum Evangelii di&umde cognatisJefuChriftieftac-
cipiendum, ficut erat fändhis Joannes Evangelifta, 6c
fan&us Jacobus. Alia fui erroris occafio fuit, quia in-
telligere non poterat , quomodo Jefus Chriftus qui
tam magnus ficut alius quifquam erat puer, exiifletdc
utero Virginis Marine abfque dolore, 6c fine quacunque
lasfione, aut carnis fuae proprise corruptione. Sed
nos videmus in fequentibus hujus veritatis aliqualem
declarationem, fecundum quod nobis fucrit pofiibile,
ut
ut earn comprehendamus. Secundo , per hoc quod
dixi nobis eft demonftratum , gloriofam Virginem
fingubre fuper omnes feminas habuifle privilegium,
quia abfque' dolore peperit > 6c exempta fuit ab uni--
verfali malediètione quam Deus propter Evæ peccatum
omnibus dedit mulieribus, quæ feribitur Gc-
nef. in. ib. Tn dolor'e paries fiiios. Et fi Virgo Maria
ab eo peccato , 6c generali ifta malediéfcione fuerit
exempta , non video quid obfiftat quominùs a b J
altera præfervata fuerit, quæ multo pejor eft, male-
diftionc, à peccato fcilicet’ originali. Nee eft authorities
, aut Scrfpturæ paflus, qui convincere poflit
beatam Virginem fub generali Lege comprehenfam
fuifle, quam ponit Apoftolûs, quod omnes in Adam
peccaverunt, hoc eft, peccatum originale contraxe-
runt, quia Domina noftra æquè bene, potuit præfer-
vari , 6c excipi fingulariter de hac malediétione generali,
ficut de altera, à qua finequocunque dubio ex-
titit præfervata, T er tio , per di6taconcludi poteft, 6c
per textum Evangelii, hos dicere mendacium 6c fa-
bulam, qui tenent Virginem Mariam obftetricum
ufâm fuifle officio, dumnoftrum parcret Salvatorcm.
Non enim tali egeoat fubfidio, quæ abfque dolore peperit.
Propterea dicit Evangelium, quod ipfa invol vit
puerum, & pannis, inquit Evangelifta, <?/$» involvit,
6c non alia mulier, &reclindvit eum ipfamet inpra.fi- pio. Luc. n. 7. animalium. Etpoflumhîccapereunum
documentum, quodMatres, fi commode fieripoflèt, ’
nutrire debent, 6c lablare proprios fuos fiiios , quia
nutrimentum æquipollec naturæ, 6c plerumque pue-
ri meliiis edocentur.
Videtis hanc N ativitatem valdè fuifle admirabilem ex
parte Virginis Mariæ. Sed ex parte puerinoviter natiad-
mirabiliflima profebtb fuit,quia in eo noftra fuit humani-
tas con junbta cum fua Divinitate, taliter, quod Deus homo
dici poterat, 6c homo Deus is qui eft æternus, dice-
batur noviter formatusj 6c impaffibilis paffibilisj immor-
talis mottalisi 6c fie de multis. Sed anima ejuscreata
habuit gaudium, 6cgloriam, ficut San&i in Paraflifo
exiftentes, 6c multo majorem, cum qua tamen dolor
fuit. Nam puer ifte ad aliorum puerorum morem fle-
vit, efùriit, fitivit, 6c triftitiam habuit, ut Deo pro
peccatis noftris fatisfaceret. Et breviter, nunquam
Deus adeo grande fecit miraculum in ccelo aut
in terra, five refufeitando mortuos, five illuminando
cæcos, 6c fie de aliis t ficut eft miraculum hoc
unionis Humanitatis ad Divinitatem, 6c ad hoc poteft
adaptari illud dictum ejus: Vnum opus feci
& vos miramini. Joan. vii. 21. Sic patet, Nativitatem
hanc mirabiliter ex omni parte fabtam fuifle. Et
ob hanc caulam dicebam earn efle reverendam, ho-
norandam, 6c tremendam. Veriim mox fuperba ac-
currit 6c fuperftitiofa curiofitas, inquirere jvolens 5&
intelligere mirabile hujus Nativitatis myfterium , di-
cens, non fe credituram , nifi intelligat 6c ei mon-
ftretur quomodo talia fieri poffint, ut virgo gig-
nat, ut Deus homo fiat , 6c fie de aliis fupradibtis
miraculis. O fuperba , perverfiffima 6c præfumptuo-
fiffima curiofitas, vifne intellebtum tuum fapientiæ
comparare’ divinæ ? Vis ut non poffit quicquam fa-
cere , quod exiguum tuum 6c rude non queat cape-
re ingenium. Valdè magni te facis, 6c præfumptuo-
fam te oftentas, fi cogitas Deum nihil feire facere ,
quod tu nequeas intelligere. O fi parvum defebtible
tuum ingenium ad intelligendum hujus quod vides,
ventatem confiderares , hujus, inquam, quod quolibet
die cernis , non ea tibi inquirendi efiet audacia,
qciuaæ r eds idviinffaic ifluesnt fecreta. Ob hoc dicit Salomon. Cun- , & non poteft eas homo explicare fiermo-
ne- Lccle. I. 8. Id audeo afferere,. non effe tam exi-
guam rem in mundo, de qua non poflent quæri mil-
le 6c mille qüæftiones, quas nec Philofbphus , nec
ubtiliffimus mundi Clericus fecundùm veritatem ref-
pondendo fblvere poflet} 6c fi unus dicat unum, alÉér
dicet alterum. E t fi dobti'-viri : qui rftagis qiièiîï
alii elevatum hâbent ingenium', ' totumque temptrs tii
Audio feiendi -contrivertint, 6C ut naturæ opera 'xzoptp
fiofcerent laböraVerunt \ fi ea Anteiligere ncqueantj
immb nec decimam eorum p'artein % "■ quomodo alii
præfumerent capere1,1 6c intelligere Dei fublimiamy-
ftcria ? Hic eerie eft curiofitas fuperba , immo verb
præfum'ptliofa. Proptereà , ch'âriffimi, tollite à fo-
cietatibus veftris peiverfam hanc hdfpitam, quam fu-
perbatn nominare folent curiofitatem1. Aliterënim N a-
tivitatem hanc née honbrarctis, nec dibite veneraremi*
ni , fi exiftimarétis earn tam pànH éflb m iraculi, ut
earn capere poflëtis. Et certè nön-dignä'rer nominare
mundanam aliqüam’rëm Deum meufii^ fi poflëm intelligere
ömnia'quæÉaceret, aût faceiæ poflèt, e f fet
himis parvus Detïs_. Scifne quid mäla hofpita’ilia,
eöriofitas fuperba j’ fuperftitiöfa \ in -corde agat
hominis ejus qui- éàm rècipit ? Veram1 occidit Fidem
6c fanâam fiduciam: • Nam homines fimplices ^ qui
ita funt curiofi .faire 6c intelligere -nèfftr-æ Fidei my-
fterià , plerumqué in hæreticos: pérvèrtuntur publi-
cos , aut oceulto’s .; Prætereà périeülè’fa hæc hofpita
fanétam de corde hominis expellit dëvôtionem -, 6c
abfque hoc deiride in- hominis corde fortilegium générât,
6c malis ac prohibitis ài'tibus üténdi volunta-
tem. Générât etiam fuperftitionem , hoc eft , quod
perfbna multa opinétur eflè bona 6c fanéta, ut fianti
quæ tamen facienda non funt, vel rës aliquas aliquam
habere virtutem quam minime habent. Qucmad-
modùm funt nonnùlli ftulti homines viri: 6c mulieres,
qui interdum credunt, quod portare flulta verba ex-
tranea j aùt ipfa dicere j vel in’poimô 'feripta , éa
manducare , libérare -a febribus > 'vel- dire propter
Deum panem prius morfùm, juvàre mùlierem in par-
tu : fie de aliis infinitis i, ftultis 6c ’pérverfls crédùli-
tatibus quibus graviter pecéàtur, quia adhibetur major
fides talibus fortilegiis quàm Deo. Ê x hoc confederate
quàm dàmnabïlis fit fuperba ciiriofitas , éo
quod obftat 6c impedit præfertim honorem , réve-
rentiam 6c devotionem erga Deum. îdeo dicit Sapiens
: Scrutator majeftatis ôpprimetur â gloria. Prov.
xxv. 27. Intelligitur defcrutatörecuriöfö. Etiterùm:
Inpluribusoperibus ejus nefueriscuriöfus: Eccli. ni. 22.
Nonne habemus in Biblia Exod. ix. quod cùm
Deus daret Legem M oyfi in monte Sinài, ipfum pro-
■ hibuiflè fub poena mortis corporalis 6c fpiritualis, ne
quifquam præter Moÿfen montemi aècederet ad vî-
dendum 6c inquirendum quid Deus faceret ? quia
nolebat eos eflè curiofbs j fèd ut habèrent firmam
Fidem, 6c’ fimplicem credulitatem éorum quæ dice-
bantur eis. In figniïm hujus in Lege prohibetur , né
populus intret in Saft&a. Etjudæi quærentes miraculnau
m, àq uCahrkr.ifto reprèhenduntur. Generatio perverfiafig- Matth. X I L 3 9 . Et Apoftolûs: Plon plus fapere .quàm oportet: Rom. xîï. 3 . Eft enim magna
cordis duritia j 6c magna infidelitas in hisquivoluntdé
Fidei veritate,tanqiiàm riova efièt, inquirere, 6c tanquam
nunquam tâm approbata fuifîèt per tantorum Marty-
rum afîèrtionem, qui ad earn fù il inèndam mortem paflî
funt, 6c per tafitos , 6c tam magnos Dobtores , 6c
adeo prudentes, qui tai*nconftanter ipfam tenuerunt,
6c tenent. Et timérè debet homo, cùm fic à curio-
• fitate tentetur , ne fit ob alia peccata ejus, 6c neor-
dinatüs fit ad æternam damnationem. Et cùm homo
fè *taliter percipit tentatum, fupremum remedium
eft , vitam fuam emendare, 6c per devotam oratiö-
nem ad Deum reverti, dicendo quod quidam di-
cebat Salvatori noftro : Doihine , adjuva incredulita- temmeam. Marc. îx. 23. Et etiam dicendo quod
gpeo fntuoblaisb faindte mà .Chrifto Jefù Apoftoli. Domine , adau- Luc. xvn. f . Et fi veljs débité audire
, loqui, vel faire , vel inquirere de fublimi admirabilis
hujus Nativitatis myfterio, non aflùmas eu-1
riofitàtém, fed fanétam Fidem, 6c( bonam credulitatertt,