« 7 y Joannis Gerfonii 676
Motum te lachrymis ora rigajfe fits.
F elix, cujus erantpeccata retetia, Maria,
Qua totiens voces coelitus aure capis.
Organa dum cantantjîbi f i l i , corde canentem
Corde Deo pleno C&ciliam legimus.
Cordibus ut noflris pfallamus , Poule , monebas, '
uiclio nam talisjure beat duplici.
Inchoat hic & nunc ccelum, vitaque be ata
Moribus & ritu degit in exilio.
Mors venit in terra, qua carnis vincla refilvit.
Cantantem in gfalmis viflor in ait a vehit.
Ecclefiafticorum exhortatio ad
cantum.
^ Emper in ore tuo Jit laus, fint cantica Sion.
Quamvis captivum te Babylone doles.
Fiat hoc pracipuc, cui cantus Ecclefta dont
Abjque labore cibos, vefle, domoque tegi.
Hoc leve pondus & hoc tibi Jponte jugumpofuifii ,
Fer nec dum vives rumpe vel excutias.
Sed tadet dices eadem totiens iterari
Mentem cum cerebro vox reboanda gravât.
cruder , doleamquc modo , nefcitis amici ,
Fùndere fùfficiat corde preces Domino.
Frater nil magnum Jine magno vita labore
Fert hominum, perjles, ufus alacris erit.
Tu tibimet crebr'o aie : Ecclefia vice fungor9
Pfillentijque dolor vertitur in meritum.
Faucis , crede , datur confions oratio cordis .
Laudandum fed opus, dum canis Ore, facis.
Redglis vota Deo , tua fratrum débita Jblvis9
Corpus dum torques frigore , fame , Jiti.
L e x hac efi hominis veteris, labor & fudor hic Jit
Pofieriùs requies va Jine 9 cantica laus.
Vivere non fas efi homini Jèmper prout optât,
Optet quod lex vult , & fua tempora dont.
Redde priùs Domino quod debes , deinde vacabis
Scripto vel fludio , Jeu médit are Jilens.
Scito valere nihil fludium , non martyrium, nec
Cor raptum, niji fit jujfio faSla Del.
Inde metire tuos infiinElus , quando Jèquendi 9
Nam motus cordis f aller e crebro filent.
Te dejiderio cordis committer e noli9 •
Commentifque tuis, fed patris imperio.
Efia tuis ita Jollicitus fiudiis , quaji Jèmper
Cor Jit ad arbitrium prafio redire tuum.
Gratia dux hoc fila poteft conferre, precemur
Gratia fit jutrix , Jit cornes ajfidua.
Triftis es aquo tune animo pjallens tibi vim fac
Vimpatitur ccelum , vim faciamus ei.
Mox veniet , gaude , mors te de ear cere Jblvens
PJalmis cantantem viflor ad alta vehet.
De laudibus Elegiæ fpiritüalis.
Q 'idijquis amas profam 9 metris ignofiito noflris,
Spontè ftilo veniunt, cor que lepore trahunt.
Dinjos blanda libens elegia cant et amore s.
Iraüa malù toties ferva libidinibus.
Soletur fenium , jam non captiva reftÈlis
'Ünguibus & cafio conjugis opta thoro.
Cur non ancilU phronefis, f i libéra fiet ,
Mundaque complacito confoveare finu.
Non Majeflati diîlorum de trahit ufus.
Metrorum, majuspondus eis tribuit.
Vtrfibus omnimodis Vates fcripfijfe fciuntur
V t Jeremias, Job 9 fie David & Moyfes.
Carmina compofuit Salomon Rex millia quinque,
Cantata efi mulier fortis ab ore fuo.
Prenant ne vaga fit metra mentem plurima panels
■ ArSlant 9 & prafiànt ejfe fui memores.
Plus fenfus9 plus lucis habent, plus or dine po lient
Verfus9 f i cor eis cum fiudio dederis.
Ttrius & breviùs Jèrvantur feripta ligata
Metro‘y nam vitiumprotinùs infinuant.
Fortior efi vox, qua per ftrifta foramina trunfit.
Quam qua decurju liberiore meat.
Non aliter metris fiententia freffa canoris.
Vi majore Jonat 9 perçut it,„ & pénétrât.
A Legatur per modüm dialogi.
n i an fenium repetens puerilia ? Non, fed
Vult aquila ritu9 vita redire prior.
Damonium caveas late at ne meridianum 9
Vmis in fiudiis perdere tempus amans.
Cedant vanaprecor9 cedant , fed cum pietate 9
Carminibus textis9 fruttus inejfe potefiÉk
u4ft meliora pot efi 9 fiendi quoque tempus At as.
Et quis in hoc avo Jcire poèmata vult}
Q ua meliora potefl exclufus ab omnibus exul
Ojficiis ? fed nec carmina Jlere vêtant.
Noüe Deus dat (ait Job) carmina 9 Rex tribulatus
Mifit (ait Dominus) carmen in ore novum.
Rar a nimis fateor poefis modb9 Jed cano calls
F orfitan, dr veniet tempus amicitius.
Scenica nobis fimt vel ludicra jure fUganda 9
Quis pia Culparit fub numeris rigidi ?
Tutus nojtra leges non hic portent a Deorum9
ß Non hie qua cafiis moribus obvia fint.
Plus prodejfe volunt quam deleElare 9 minorem
Quo fit ut or n at um quoerere fat fit eis.
Otia tempora dant quibus efi fapientia diElis
Danda9 Jefus tefiis9 otia pigra necant.
De eodem.
P Rtbefidem Grads 9 Delphinus u4 riona vexit
FluElus per medios 9 dum lira mulcet eum.
jilte r Delphinus Rex Jkvum per mare veflos 9
Nos tandem tuto littore conflituit.
Ifle Deus 9 tibi laus 9 nobis hac otia fecit 9
Ludere cum cythara Pfalterioque dedit.
Exemplar quorum tranfmifimus & monochordum9
Scachordum quoque mens addereyioflra cupit.
Offert quijque fuo gratus Jua munera Regi9
Carmina non nihil efi myfiicafoffe dare.
Inque dies intus f i nofter homo puerefeit 9
q Quis neget huic puero ludere carminibus ?
Dum cor fervet ei9 dum totus amat9 per amorem9
Dum venit at as dr tempus amantis ei.
Conciliât facros hymenaum carmen amores.
Conjugiim9 nec gens abfque canore probat.
Sed caveat puer hic quid dégénérés in amores
Rursits & in veteres corde redire feces.
Ebrietas in eo fit fobria9 fit que cubile
Sanctum 9 complexus 9 ofiula cafla nimis.
Sit nec amore fuo vel mas9 vel femina9 earn is
Nudus 9 & ab fexus Jpiritus efi & amor.
Efi quod mireris tarnen ifiic femina9virque
Sponfam dileElam JponJiss amicus habet 9
Spiritus hic anima fit cum divijus oportet 9
Tale feiendum cui myfterium fuerit.
Sermo Dei vivus valet unicus ifia fecare
Difiretor cordis cunflaque projpiciens.
Mutuus efizxlus Jbonfi Jponfaque fruendi 9
£) $e totis fuperefi mica Jpes patria.
Hinc fuge 9 dilefle mi9 clamat Jj>onfa9 feit ipfa9
Non htc9 fed ccelis ejfe viri Malamum.
Ipfa Jubindè petit 9 ubi paftit 9 ubi cubat alta
Meridie9 terris 9 ne vaga fit flolidis.
Pafcitur intereà f i fufeipit ofiula fponfi9
Uberafi tratiet qua redolentia funt.
Ebria fulcitur malis & floribus 9 inter
Brachia f i Jponfi projicit in requiem.
Felici fruitur fimno j jponfus conjurât, & omnes •
Aude at ut Jbmnutn rampere nemo fuum,
A d
j l i u c i s u 0 7 7 m ô I c r u c \ j U J U I C I S .
A d vigdem quandoque v enit fa lien s .& alacris y
Clanculo projpiciens voce fonante v en i. . •
Alternat veniendo vices, alternat arnica
Quarendi fludium, languet amore pio.
A d vocem liquefit JJonfi gaudentque vicijfim
Eaude fua dernum quicquid agunt amor efi.
Otia fila placent Jponfi, loc a fila reqùirit
Nec Jponfi nec ei turbid a turba placet.
Rumpit verba fibi vigor igneus, aftuat intus9
Quern nec corde cap it, nec refer are valet. .
Quo rapimur, quo nos Elegia protrahis} euge
Concaluit video fpiritüalis amor.
Jam fileas olim veniet fpeciofior hora,
Nunc fatis labiis te liberaffe malis.
T O M U . S S E C U N D U S .
Centilogium de Cant ids Qf Jolatio. Pri-
mmn verb am : De deferiptione Canti-
. ci per qainqae verba.
Q An t ic um cH vox numerola., ad Dei gloriam
ordinata. Vo x ibi poniturpro genere, & quafi
pro materia. Ponitur numcrofa pro differentia & quafi
forma. Finis debet efîe Dei gloria.
Canticum in fua generalitate deferiptum, accipit vocem
confond ad Apoflolum dicentem : nihil ejfe fine
voce. i . Cor. xiv. 10. Et attendit quod omnia fecit
Dominus in numero & propter feipfum & f ic in omnibus
eft vox numerofa ad Dei gloriam ordinata.
Canticum habet ex Deo agente, modum ; per Dcum
exemplantcm, fpeciem j in Deo finiente, ordinem.
Canticum redditur ex numerofa proportioftc hoc
pulchrum & decorum i hoc fuatfe & jocundum > hoc
utile & fâlutiferüm : & oppofitos difproportio parit
effeéius.
Canticum cantat omnis creatura, & ad illud invi-
tatur vel natural! inftinéhi, vel animali fenfu, velra-
tionali feu intelledtuali dudu.
Canticorum naturam cognofcere non infimum eft
hominis officium, ficut homo cum omni creatura participât,
divinæquæ gloriæ conditus eft eftè capax.
Canticum unum eft fènfuale vel animale j aliud eft
rationale feu morale > aliud eft intclleftuale feu divina-
lc, ficut eftfonus animalis, rationaliséeintelleétualis:
éc ita de voce vel numero.
Canticum fenfuale, quod magis eft in acceptione
communi, dijudicaturtripliciter: vifu, utingefticu-
lationibus : auditu, ut in carminibus : ta&u, ut-in
venis pulfantibus.
Canticum fenfuale unum eft Comicùm j aliud eft
Satyricum , aliud Tragicum. Et quodlibet eorum
lolebat in thçatris repræfentari öbjeétaliter, tam ado-
culos^ nutibus, quàm ad aures, vocibus & fiftulatio-
nibus , feu fidibus.
Canticum fenfuale, éc ad aurés corporis, fit tri-
phdter; pulfu, ut in tympano : voce, ut inchoro :
mlV,TUr*n0r^an0‘ poëtica fiétio tres primitiis
eiieMufas fumpfit, quamvis ad riovenarium deinceps
prodiènt.' ' ’ ' 1
Gantidim cum pulfu .fit tripliciter : aut in rotatu,
ut in-fymphoma : aut t ra ân , aut reQ-aâu ; ficut in
— ddaa m“ t “rafot .r.c (bRellHa ! MflvHe cÊüHmÊ uKnpSuBlfmu vvdo iimmppuulmfivvoo qquuoo- gratiædivinalis^.aliquandodatæoraf s ,a iqu; ö---- unf p ,----',bUS I r r Pleârr°’ cum cum virgula,viiguia,]
q tificantis, aliqmndo fpe vel re — I in cytnara cc guiterna, lituo. ofalr^nV» mmmi« ä?- __ 1___ Æ............. _
rvmn y h &gUlterna’ lltuo’ P<erio quoque &
l td en d o f ir ih iu r it .CampanUliS; C ym b a la v w ° ^ c oH
terC ~ CUm voce vcl animali cantu, fit 'triplici-
Ü i ü "aturali fignificatione ; ut inavium
volumaria^fl'i^manisinterje£lionibus- A liu d cum
Alitid M h H B h ’ u t ” hominum idiomatibus.
»eäS”^St*°4ulati0ne; Utinry£bmis’ -
’ fit aliquandQifolle,
^ I
quandoque yento, fæpius ore : primum artificialiter in
organisj aliud naturaliter.in arboribus & undis: ter-
tium fufflabiliter intibis, fiftulis & mufetis. Canticum
fenfuale habet effeftus in brutis animalibus, iq avibus
& hominibuS, etiam fecundùm Philofophiam 3 Medi-
cinam & Theologiam.
Canticum fenfuale corporal iter audibile, variatur
A per phrafim, id eft, elevationem & depreffionem tan-
quam in pondère j per thefim , id eft per Prolongationen^
& breviationem, tanquamin menfura* fimul
& per multiplicem combinationem & proportionem,
tanquam appropriate in numéro.
Canticum rationale feu morale confiftit non folum
in voce exteriori, ut fenfuale j fed in interiori corde,
dicitur efle triplex : unum rationis fuperioris,
aliud rationis inferioris , tertium imagiriationis. De
quorum quolibet accipi poteft Apoftolica monitio, ut
cant emusin cor dibus moflris Domino. Colofl'nr. 16.
Canticum rationale feu morale, quale poftiimus di-
cere canticördum, id eft, canticum cordis, tot ha-
bet voces, tot foncs aut refonationes, quot flint pro-
prie, vel communiter di6tæ paffiones, affedus, vel
amores.
Canticum morale feu canticordum voces quafdam •
'habet generales & principales, quafdam fpeaales &
individuales , quafdam .mixtas aut in fe multiplices,
jg fecundum numerum & diftindhioncm paffionum.
• Canticum moi-ale diftindlionem capit in fuis vocibus
tàm Philofophicè quàm Medicinaliter , quàm
Theologicè, & fecundum quamlibet harum feientia-
rum poflimt omnes claro compendio reduci ad quatuor
5 quæ flint fpcs , metus, mceror , 6c gau-
dium.
Canticum morale feu canticordum, poteft reduce-
re fuas voces nunc radicaliter ad unam, nunc ad bi-
nam, nunc ad trinam. Una eft, amor Dei & pro-
ximi. Bina eft, idem amor Dei cum odio peccati.
Trina compledbitur amorem 6c odium cum fervore
ze li, velfpem defàlvatione, timorem de damnatione,
& compaffionem de fe & quolibet viatore.
Canticum morale unum eft laudabile, aliud vitupe-
rabile, tertium indifferens. '
Canticum morale unum eft meritorium , aliud eft
demeritorium, tertium duntaxat moraliter bonum vel
malum. '
Canticum morale unum eft lætitiæ, aliud trifti-
ftiæ, tertium mixtum ex utroque, juxtà volumen E-
zechieli datum, in quo erant carmina, væ & lamenta.
E&éch. h. 9.
Canticum morale unum lætificat fobriè, aliud pie
ædificat 5 aliud fànâificat juftè, fciiicct ad fèipfum, ad
Deum, ad proximum.
_ Canticum mqrale unum eft terrenum , quod im-
pium eft & dejicit j quoddam animale, quod ebrium eft
& inficit j quoddam diabolicum, quod nequam eft &
interficifr.
Canticum morale unum eft fecundùm virtutes Cardinales,
bonum quidem j fèd quafi grave vel depref-
fùm : unum eft fpirituale per Donorum infùfiones velut
acutum} alterum divinale perbeatitudincs quafi fuper
acutum.
Canticum morale fit cum myftico pulfù feu pleéfcro
gratiædivinalis, aliquandodatægratis, aliquandogra-
Canticum morale format quandoque cogitatio vaga
fine arte & frudtu ; quandoque' meditatio fedula
cum arte & conatu; quandoque contemplatio clara
cum arte & agili ufu.
Canticum morale juxta parabolam prarcentoris no-
ftri Chrifti continet faltum qui eft exultatio , jubilus
& tripudium fpiritualis I^titix , ut in Epithalamio.
Continet lamentum , quod eft triftitia. non fjeculi,
fed patienti^, fecundum Deum, continet planftum fa-
lutaris'posnitentix, ut in luélu beato. s
V v i Can