9 5 " i Joann'ii
miter fic dicere poflem , 6c in fex meis conclufioni-
bus ponere de fornicariis 6c ufurariis afliaetis. De his
ctiam qui funt Procuratores 6c Advocati, 6c foliti
funt deducere, 6c defendere iniquas caufas, 6c in-
juftas, five fit per avaritiamfive per favorem, aut
alteri proximo gravamen inferendo 6c luftamen , '
6c pra:fertirn pauperibus : de fartoribus etiam, pel- ^
lipariis, argentariis, 6c alios hofpitio recipientibus
hofpitibus j aliis quoque hominibus, qui aftiieti funt
excrcere fraudes, dcceptiones, aut furta in eorum ne-
gotiis. Multo major eft duritia, 6c multo pejus eft
per confuetudinem peccare, quam per ignorantiam,
humanam fragilitatem peccando fetael, aut bis , abf-
que confuetudine. Sed finamus hanc materiam quas
triftis eft, 6c Nativitapis Domini contemplemur gau-
dium. Ideo conckidendo r chariflimi, audiftis, quo-
modo Nativitas benedidfci Dei Filii admirabiliter valde
facia fuit} 6c propterea earn adoremus , earn reve-
rcamus , 5c timeamus , quemadmodum didhim eft.
Ipfa fafta fuit frudiuofiffimc .ptjpp^cpa glorificemus
earn, fervemus 6c appretiemur. Tertio: ipftriuit.fadta
amabiliftime; propter illam caufam atpemus«eam, 6c
de ea lastemur, lastitia, inquam, fobria, fpirituaji 6c
devota, abfque vaga diflolutione, ut de tempora-
Ji hoc gaudio ad. asternum coelorum pervenire valea-
mus gaudium,quod nobis concedat Pater, Filius 6c Spi- 4
ritus landtus, qui eft Deus benedidlus in fecula fecu-
lorum.
JOANNI S GERSONI I
D oBoris & Cancellarii Parijiepjts,
S E R M O
DE EADEM DIE c
NATALIS DOMINI:
F A C T U S
In prafentia Regis & complurium alio-
rum Magnatum.
. Gloria in exelfis Deo, & in terra pax hominibus
bona voluntatis. Luc. ii. 14.
QU x verbaoriginaliterfcripta funt inEvangelio
fandii Lucas: recitata verb in Mifla mediae nodtis
hujus diei Natalis. Quae eft lingua, quae expri-
mere poflet aut cor quod meditari poflet divinum gau- t
dium quod hodie reccpifti Mater Dei gloriofa? Melius
enim te nominare nefcio, quam Matrem Dei glo-
riofam. Quae fuit jucunditas, 6c fpiritus tui exultatio,
cum Angelorum catervam altis vocibus cantantem in
hora mediae nodtis intelligeres ? Taliter, inquam, cantantem,
ut tota relbnaret terra, refonaret 6c coelum
novo ifto cantico, quod pro noftro fumpfi themate j
gloria fit in excelfis Deo omnino bono, omnino po-
tenti. Gloria fit tibi, Domine, in excelfis, cum in
terra per felicem tuam Nativitatem ceflarc fecifti hor-
ribjl.e duellum quod erat inter te 6c humanum genus,
6c pacem apportafti hominibus, fcilicet bonae voluntatis.
Et quid eft bona voluntas, hie interrogabi-
tis ? Eft.voluntaria fubjediio ipfi D eo : is impendit amo-
rem 6c gloriam Deo qui Dei fervat Mandata. E t quia
Dei Mandata fervari non poflunt, nifi feiantur > nec
feiri, nifi audiantur} nec frudtuofe audiri, abfque gratia:
no s, qui ut audiamus aliquid de tua gloria 6c tuis
Gerfomi. - , ' V. ;
Mandatis, in optima hac Nativitatis die congregau fu_
mus, 6c quia hujus gratiæ tu es tanquam cuftos 6c
Thelauraria, Virgo Mater 6c puella Dei, in hacbe-
nedidtiflima Nativitatis die, te lalutabimus, ut gra-
tiam à te impetremus , quo utilitcr aliquid facien-
tes ad gloriam D e i, 6c noftram pacepi, audire valea-
L mus ; 6c ut bonam voluntatem habeamus, falutabi-
mus t e , inquam , falutatione qua ufus eft hic qui
benedidtum hodiè natum frudfcum tibi per Angelum an-
nunciavit, dicens: Ave Maria, 6cc.
Q L p r I a in altiftimis Deo &c. Intelligite Rex; Prin.
cipes 6c Domini, totæ omnefque devotæ perfonæ
intelligite , qualis hodiè pax orta fit ipfa generalis5
nec quicquam e f t , quin earn fentiat j iplh compre-
hendit coelum , 6c terrain , 6c Deum, 6c hominem.
Gloria data eft Deo pro parte fua , 6c pax cadit in
terram pro parte hominum bonæ voluntatis. Aliud
non quærerc debemus, quàm ut honor fit Deo , &
utilitas nobis. Et quæ eft utilitas melior pace ? In
bona profedto pace omnia includuntur bona , fecun-
dum quod dicit landtus Auguftinus , quod etiam ex-
perientia déclarât in his qui confcientîæ pacem ha-
bent , 6c ad extra videntur mala crudelia cogitate,
quæ fimt 6c fiunt in bellis 6c præliis. Loquamur igi-
I tur be gloria quæ debet efle D e o , 6c pofthac de
pace quam habere debent homines bonæ voluntatis.
Debemus Deo gloriam, magni 6c parvi, fine excep-
tione ulla , recognofcendo admirabilem fiiam fapien-
tiam in hoc quod nos refecit , 6c reparavit hoc
quod peccatum deturparat j recognofcendo finaliter
dulciftimam fuam bonitatem , qua nobis adminiftra-
vit pacem , gratiam, 6c gloriam perennem , fi nos
non obftiterimus , hoc eft, perverla noftra voluntas.
E t omnia hæc nos recipere poftümus ; præcipuc nos
Chriftiam , mediante jocundo tuo hodierno partu ,
Dei Mater gloriofa , per fuam Nativitatem Noël,
per nativitatem benedi&i Filii tui Jefu Chrifti Salva-
, toris noftri. In fignum cujus , poftquàm hoc gau-
* bium quod erit univerfö mundo, fiait per Angelum
quondam præterita nodfe annunciatum, dixit Angelus
: -Annuntio vobisgaudittm magnum , quod erit u-
niverjo poputo , quia hodie natus eft Salvator mundi
Jefus Chriftusin civitate DaDid L u c : n. 10. pro vc-
ftra utilitatc. Et continuo fupervenit magna caterva
magna Angelorum multitudo, quæ alta voce noftri
thematis refonabant verba : Gloria Deo in altiftimis Quafi acclamando N o ë l , id eft , novum
N o ë l , N o e l, quia Deus natus eft. Sed mox quærit
quifpiam, fiDeus habere debet gloriam propter fuam
potentiam 6c fapientiam , anne aliter potuerit.hu-
manum redimere genus, quamfiifcipiendotales igno-
minias6c impotentiam ad famem ufque, fitirn , vagi-
tum , immo ad fufeipiendam mortem amariffimam?
Refponfio : Deus potuit aliter fecündùm fuum be-
neplacitum mundum redimere, quia in uno folo ver-
) bo eft voluntas , neque erat quicquam > quod ei de-
befet contradicere , quia omnia quæcunque voluit,
fecit.
Verum Dominus Deus nofter hunc nos redimendi
afîùmere voluit modum ob multas caufas. Primo,
ut nos ad ejus commoveret amorem. * Quis eft homo
tam duri cordis, tarn ingratus 6c perverfiis, pro quo
fi Re x ( qui hîc adeft ) • Dominum Delphinum proprium
fuum Filium ad mortem daret, utalium à morte
redimeret, 6c eum falvaret, 6c honoraret, quin
talis magnoperè Regem-diligeret ? nullus eft , quin
ità faceret. Nihilominùs Deus Pater fic nobifeum e-
git. E t fi dicas te eum amare , oftende’ fignum 5
oftende opera tua , quia ficut dicit fanëlus Joannes : vQauti dicit fe diligere Deum , & mandata ejus non ftr- , mendax eft. i.Joan. 11. 4. Etadhucpejor eft is
qui adverfiis Deum de fuis beneficiis bellum concitat >
quemadmodum fàciunt ingrati, 6c qui hujus mundi
abutuntur bonis.
py 3 Sermo de N ativitate uomini. 9 14
Secunda caiifa , propter quam Deus nos hoc modo bonorum temporalium appetitum j ne foetens per
luit redimere eft , ut humiliemur. Ad humilian- gulam , 6c fie de aliis vitiis. Alia caufa fuit, propter
dum fcilicet ftultam præfumptionem, fatuam fuper-
biam quam in hoc mundo humana fufeipit perfona,
non obftante quod feiat, vel feire debeat continuo
feeflê in terra fepeliendam, 6c cadaver fuum à vermi-
bus rodendum : 6c quod recipit in hac angufta vita
peenas, dolores, verecundiam , affliétiones, infir-
mitates, 6cinnumerainfortunia. O ftultam præfumptionem
! O cadaver elatum ! O faccum fimo plenum !
Cur inflaris ? Si omnes tuæ miferiæ non fufficiant ad
te humiliandum , refpice , quæfo, Regis tu i, Dei
tui,6c Domini tui humilitatem. Eft irrationabile nimis,
videre Dominum aliquem omni humilitatepræditum,
6c famulum fuum omni fùpei*bia 6c vanitate repletum.
Aperite modb cordis veftri oculos , 6c per verum Fi-
dei lumen hunc videte puerum hodiè natum: videtis-
ne eum ? Contemplamini eum : ipfe eft in forma
pueri in præfepiopofiti, atmutisbettiis aflociatus, ab
una puella 6c antiquo homine, Maria 6c Jofeph. N i-
hilomintis tarnen, ficut dicit Apoftolus, ipfe eft
Deus in æternum benedi£tus , eft tuu$ D eu s , tuus
Judex. Hei! Undè deinceps faftum tuum filmes 6c
gloriam ? O ftultum cor , ac fuperbum humorem
creaturæ ! Eritne ob tuam potentiam aut nöbiljtatem,
quæ tibi apparere facit alios tibi fimiles, non efle homines
? Confidera hîc potentiflimum , 6c omnino
nobiliffimum pannis involutum , pofitum , 6c veluti
impotentem reclinatum. Eritne, ex tua fapientia ?
Confidera hîc omnis fàpientiæ Deum, qui nec unum
quidem dicit intelligibile, non plus quam aliquis igno-
rans. Eritne de bonitate tua , aut fanclitate ? Ecce
Sanétum Sanëtorum inter beftias reclinatum 6c pofitum.
Si tale exemplar , tale fpeculum , talis medi-
cina ab infirmitate fûperbiæ cor non fanat humanum
, nhil aliud fcio quod ipfum fanare debeat.
Tertia caufa eft , ut d : ,fto prædicaretur contra
errores mundi. Ante Jelu Chrifti Nativitatem mun-
dus omnem in feholis fuis habuerat voluptatem , di-
vitias, honores 6c carnales delicias , quas Chriftus
omnes refutavit, 6c procul ab fe abjecit, ut habe-
ret famem , frigus, fitim , dolorem 6c mortem. Et
in hoc tria brevia pro inftru&ione noftra fiimamus
exempla. Primum clare per hoc nobis infinuatur ,
nos non in hoc mundo, fed alibi quærere , 6c ex-
peëtàre noftrum bonum , noftram falutem , 6c bea-
titudinem noftram. Secundum , quod pauper es non
debent verecundari, aut de paupertate eorum con-
fufionem habere , nec divites de eorum divitiis glo-
riari : teneri quidem flatus poteft , modo fiat cum
mcnfiira , 6c in humilitate , 6c abfque gravamine ,
aut alterius nocumento. Tertium , quod quanto Jefus
Chriftus Salvator nofter , ut nos redimeret, plus
contumeliæ , 6c ignominiæ fine caufa fufeepit, tat\-
to plus honoris 6c gloriæ illi debemus. Sit ergbgloria
in altiftimis Deo, & in terra fa x hominibus bond voluntatis.
'j:,
Infuper quæro , quare Deus potiùs paftoribus,
quàm aliis fuam revelaverit Nativitatem ? Refponfio
i primo quia vigilabant, 6c intendebant guber-
namini ovium fuarum. Per quod nobis oftenditur ,
quod fi Dominus aliquis vigilaverit diligenter ad po-
pulum commiflûm fërvandum , 6c defendendum, 6c
pacem ejufdem fërvandum, dico, non deftruendum, ■
aut diffipandum 5 Deus fë illi oftendet, 6c etiamuni-
cuique homini qui vigilat diligenter ad unicam ovem
fi.bi commifîàm euftodiendam , quæ eft anima fua.
Sic earn fugavit David cum dicit : Erravi ficut ovis
qua periit, P f cxvin. 176. Servetur, 6c fërvari débet
ovis , hoc eft • anima Chriftiana, ne cadat in
fûperbiæ foveam j ne dilanietur per fpinas iræ , in-
vidi^ 6c raneoris ; ne fit feabiofâ per pigritiam , ne
ardeat 6c exuratur per luxuriam 5 ne fit excæcata per
eorum bonam fimplicitatem , 6c honeftam guberna-
tioncm, quia non fe manifeftavit his qui verfipel-
les erant, aut immundi, dediti carnalitati, nifi ad
eorum confufionem 6c mortem horrihilem, ficut diccaitt
ufman cdalursn iHs iceornotrnay mnautsu,r aqmuod omnes hi, qui tunc pec
(quod nominandum non
eft ) exercebant, fubito mala moriebantur morte. Et
quafi propter execrabilem hanc immunditiam Filius
Dei omififlet ne aflumerct humanitatem noftram.
Hoc eft quod a Deo vindidtam petit, quod foetidum eft
Angelis 6c diabolis , qui ante omnia hujus peccati
propter ejus horrorem impediunt Confeftionem ■, propter
quod peccatum accidunt cariftias, mortalitates 6c
regnorum mutationes , fecundum Leges quas pras-
cipiunt peccatum hujufmodi igni puniri debere.
Hoc non dico abfque caufa 5 contempletur unufquif-
que propriam confcientiam. Propterea aliqui feire
volunt, fi Domina noftra in pariendo ufa fuerit ob-
ftetricum opera. In pariendo, inquam , benedidtum
Dei Filium ? Sandtus Hieronymus exprefle dicit ,
quod non 5 6c huic concordare videtur Evangelii
textus , qui dicit, quod ipfa Virgo Maria reclinavit
benedidtum fuum Filium in prasfepio 6c eum involvit
pannis. Nec hoc admirandum efle debet, quia pariendo
nihil prorfus habuit doloris : natus eft enim ex
ea benedidtus ille Filius abfque lasfione corporis vir-
ginalis, ficut fblaris radius vitrum penetrat non ipfum
corrumpendo , aut frangendo.
Poftent hic fieri varias quajftiones , quas prxte-
reo, 6c folum refpondeo ad illam quas ad hanc pri-
mam noftri Sermonis partem fieri poffet. Qiiare An-
geli in hac gloriofa Nativitate cantaverint: Gloriaifi excelfis Deo ? Apparet enim, asque bene gloriam4)eo'
efle debere hie in terra inferius j fecundum quoafan-
dta canit Ecclefia dicens: Pleni funt coeli & terra gloria.
Refponfio: verum eft quod dicitur; fed per hoc
datur intelligi, quod dando gloriam Deo , nos e‘le-
vare .debemus corda 6c cogitatus noftros ad Deum in
altum, non dando gloriam Deo ore folum, quemadmodum
faciunt hi qui dicunt eorum Pater nofter,
aut aliquam aliam orationem, aut Miflam celebrant,
6c cor eorum in rebus hab.ent mundanis, hoc eft co-
gitationes mundanas, turpes 6t carnales} qui habent*
ut dici folct, cor in coquina. Aliqui dicunt Pater nofter
inftar fimias aut pic^ , balbutiendo, nec quid dicant
feiunt, nec ad Deum excelflim cogitant. Alii
dicunt Pater nofter vulpis , qui dicunt mane Pater noftgr , 6c poftea confeftim accipiunt noftra. Ter-
tii dicunt Pater nofter papilionis , qui fe hypocrifis
6c fi6tionis,pallio cooperiunt, hi ab operibus cog-
nofeuntur. Congruit autem rogare Deum corde 6c
cogitatione, propter quod gloria fit Deo in excelfis,
6c in terra pax hominibus bonas voluntatis.
Secunda pars. Pro fecunda noftri Sermonis parte
6c noftri thematis , quo pax hominibus hodie bonasi
voluntatis per fandlos Angelos eft denunciata , hominibus
, inquam , in terra exiftentibus , feiatis ve-
lim , fecundum tres terrarum m'odos triplicem pacem
per adventum hujus pueri hodie nati conceftam fuifle^
Una in terra eft temporalis, fecunda fpiritualis, ter-
tia perfonalis. Prima pertinet ad Rempublicam , fecunda
, ad Ecclefiam, tertia, ad unamquamque perfo-
nam. Quantum ad pacem temporalem 6c Reipublicas
guberfiationem , certum eft ex Romanorum hifto-
riis , per adventum, 6c Jefu Chrifti Nativitatem to-
ti mundo univerfalem pacem fuifle conceftam, qui tunc
totus Romano fubjedfcus erat Imperio , ficut often-
ddiiStl uEmva an gCealifaurme Aduicgeunfsto , ut qdueofedr ibiner ieltluor *t eumnpivoerref uesx ioitr bei-t
Luc. 11. 1. 6cc. E t etiam Sibyllas, 6c Virgilius dc
hac pace locuti funt. Fuit etiam pax hasc propheti-
O o o 5 zata