me Deus adjuvet : fi in campis aratrum tenendo ara-
rent, non tam grandia mala perpetrarent. Sed eo-
rum mox novi refponfionem , dicent mihi, magnos
Dominos, Clericos, ÔC Prsclatos id quoque facere,
6c quod adeo benè ipfis ludere liccat. Hæc prava eft
excufatio, quia, ut credo, ft Domini tales 6c Clerici
feipfos oculis privarent, non proptereà ejus generis
homines eos imitarentur in faéto fimili. Si ita agunt
Domini 6c Clerici, male procul dubio agunt, nec eos
debes imitarij fed bonos potiùs 6c devotos qui talia
non perpétrant, fi non visunàcum eisdamnari. Ne-
fcio quid dicam, continue fiunt Sermones, fed fem-
per fruftrà. Non credent quæ cis dicuntur quoad uf-
que ab inimicis deferantur. Eft-magnus horror talia
mala perfcVerantiùs in hocfolemniflimoFeftofieri,
quàm inaliis, veluti fi Deus magnam ea in re fufci-
peret dele&ationem j bibunt 6c comedunt intercà dum
de Deo deberent meditari, 6c ei de fuis beneficiis
gratias agere, cumquc dévote rogare, fecundum uniuf-
cujulque capacitatem -, ficut dicebam in principio,
quod Feftum hoc Nativitatis, 6c ipfaNativitas, quia
fru&uofa eft, debet glorificari, fervari, 6c magni
æftimari.
Sed contra ea quæ d ix i, très fieri poflimt quæ-
ftiones. Primam fàciunt Judæi dicentes, perhancNa-
tivitatem idololatriam in nobis non ceflafle, eo quod
ligneas 6c lapideas adoremus Imagines. Quibus re- !
fpondeo, nos talcs non adorare Imagines, quia pro-
priè nihil adoramus,nifi Deum. Si inclinorante Ima-
ginem Crucifixi, non oportet proptereà me adorare
illud lignum“ ex quo eft fa£ta, potiùs quàm quodvis
aliud 3 fed eft ideo, quia folum Deum adoro, quern
crux ilia repræfentat. Quantum ad Sanétorum 6c
San&arum Imagines, pariformitereas non adoro, fed
honoro Sanétos 6c Sandtas qui per has repræfentan-
tur Imagines : ficut Judæi dicent mih i, quod fc inclinant
coram Area Moyfi , 6c ofculantur tunicam
fuam, 6c habent Angelorum figna, nec tamen proptereà
diçent, fc effeidololatras, quià non adorant fu-
pradiftas res , fed Deum ipfum fblum. Et fi mihi
dicas, fimplices homines non eo dirigere intentionem
fuam. Dico quod peccant, nifi exculantur aut per
ignorantiam invincibilem, aut per hoc quod habent
intentionem facere qucmadmodiim facit Ecclefia in
honorandis imaginibus. E t hîc pofiunt dari multæ
doétrinæ, fed fufficit mihi ad præfcns dicere vobis,
vos non debere adorare Imagines potiùs quàm lapides
, 6c quando ofculabimini eas, aut proftrati eftis
coram eis, potiùs quàm coram aliis rebus ; hoc fo-
lummodo eft, ut per eas habeatis memoriam 6c Dei
recordationem 3 quod fcilicet etiam ipfte repræfcn-
tant aut Sanâros, aut Sanètas. Non enim propter
aliam caufam faétæ funt Imagines, nifi ad oftenden-
dum fimplicibus hominibus, qui non nôrunt Scriptu-
ram, quid credere debeant, Et proptereà cavendum
eft, nefalla aliquaaccipiaturhiftoria, quémadmodùm
efî'et, perperam exponendo Scripturam. Hæc dico par-
tim propter quamdam Imagincm, quæ eft in Carme-
litis, 6c fimiles , quæ in ventribus earum unam habent
Trinitatem , veluti fi tota Trinitas in Virgine
Maria carnem aflumpfiflet humanam. Et quod admi-
rabilius eft, depifti funt inferi, quorum nullus cerni-
tur exitus. Nec video quarc talia fiant opera. Meâ
namqüe fententiâ nulla in eis eft pulchritudo, nec de-
v o tio , 6c pofiunt effe caufa erroris 6c indevotionis. ]
Propofueram dicere, quare potiùshonoraturunaimago
quàm alia ad Ecclefias peregrinando , 6c dc ba-
culis his qui Parifiis circumfcruntur per feminas Ec-
clefiarum veftitas ornamentis : 6c qui plus offerenti
conceduntur 3 fed timerem efiè prolixior.
Secundum dubium : male aliqui faciunt Chriftiani
dicentes, quod poftquam Deus mortuus eft pro omnibus
, omnes demiim falvabimur, 6c nunquam Deus
faceret virum aliquem aut mulierem , ut eos damnaret.
Profeéto omnes hi qui fie funt, 6c ut igni comburantur dicgrneid,u hqtu,i a bhlæafrpehtiec-i Smcarnipt tuDreisi jfuufist idtiuapmlic, eemum. Evot ccaùnmd od imcuenndt,a cDemeu m, 6mc oirn- tnuounm p rfouidfleer iptr, o uotm Pnairbaudisf,ù sv ehraùbmea teufrt 3a bf eedi sm, ornsi fih æfac- acdiainmt pDlcenid oo redjuins àMtiaonndeamta,. tCeùnemn ddoic uLnetg inefmùp eerj,u sq,u o6dc Dcuenust, nuqlulaiam e faamc it fcarcciatt uurat m.P aurta [ddiafummn etaudri,p ivfeearutumr ,d ifi
tmeroedào p iupnluierrni sl u, cfria rtee nvoelni t.d ifpEotn ains ,D 6eci lnaobmorienme pardohpi
Dbceaus s aldib feirnacmm thibaib ednédduitm v oplruonpttaetre mq u3 emtù mcr ebaotunsa mes,. itpùfmum m aarlgamue v, ianmon tDibci uonfft.e ndTite: rtfiia mma qlaumæ fetiloengeemris ,f otre
madaenptt uarolisi ,: dqiuciu ncto tnacmeednu nqtu, odn opno ftoqmuanmes JcPfaursa dCifhurmi- fdteursi tn, ov6cit qquuifibinutsd fauma nNaantdivi6itcaqsu 6ifcà mlvoarnsd fi,i nqaluiotedre upmro-
vquite, aigdaeto hnoomn op foitei ùesr ibte, nqeu eéfmt oapdemraonddùumm D, equus àomrd imnaa-
ldee. omSneidb uhsi figutnuorrias ncto qnutiondg ednictiubnuts 3 difcimerieli p eonfilmçn mt, ondeoc cmaavnednudcuamn deufmle t ,a bn eincf irqmuiotdavteis , alnieucd baigbeenndduumm ,, qnueica tDaieeuss m boernièe nctougr.n oEfcfitt ,g rqauniddi sf ufttoulriudmita sf iitta, d6icc eqruea,naduot c6oc gaidtaimrep. leBrree Lvietgeer,r nc CrehdreirfelL d e6bce sf i qfiucofedc feàrcies,r e apbofqteuse, iumll op ledausb 6ioc ffeàrlvvaebs,e rqisu,é môacd pmroopdtùemre àc ocnoanriasr.,c u, tiuntm eearm- c6icm pocneinisa mu tf uluftcirneersi s, , aluabt ofir efmru m6ce nitnudmuf thraiabmer ea ddheifbidese,- irnasfi rumt iftcamteisn veist e3 s 66cc ftiec cuot nàt rràe cboursp cooranlteras rtiuiso sa bafrtminaess i,u ui-t mlitiecro fsi,i c bqiuboisd 6 icn c toem eeftd pisrcoù amni mefæur itsuaæu tffâitlivsa. tiCoonnef,i ambfi-
tqauned huouci3 u tf cddicaadsv: eqnuiiectq uqiudo edg eardisv,e nDireeu dme bneobnit fnoercee mfîuà-- rpiuo.c rAuluudsi,v i aqluiàosd r ehcoitmaroe àq Puâidtraem m feeoi,p«fcùùmm f audbhmuecr feeflreamt. Fcleammianba aqtu, æipdfaumm fdiembpulieflxe mëco frtio,l idêac fpùebrm uerrbgeim, 6ibcaetvÔaC- . mdeirneæ n oilnli pmoatgunifalès . duAasc cdeéfdliitt Callaepriacsu. s Fqeumidinama iqliua i ftfue-- ’bpeidraaf6lce t.i raRtae fipnotenrdroitg Cavleitr,i cquus,a reip fCàlmer iicraufse ic anmonfi cdvebeer-
rmeo, dqùumin i pfifea ddee enoe cqeuflii tfaet efuacbcmidèerrfeedraetb, ebdiacte, reqtu.e mad- Quæ omnino confufà cum fuis receflit alapis.
In poftrema parte declarabo vobis luccin&im, quo-
modo hæc Nativitas fiufta fuerit valdè amorosè quan-
tùm ad diledfcioncm 6c charitatem, quæ Spiritui fan-
â o eft appropriata. Et proptereà eft amanda 6c de ca
gaudendum. In cujus fignum dicebant Angeli pafto-
ribus : -Annuncio vobis gaudium magnum quod erit uni-
verfi mundo, Luc. 11.10.6c Angeli cantaveruntalta voce
magnam lætitiam oftendendo : Gloria in excelßs
Deo , & in terra gax hominibus bona voluntatis. I4‘
Pacem feitis ex amore procedere. Quomodo potuit
Deus humanæ creaturæ majorcm oflenderc amorem
qùam fuum dando Filium? Nunquid poterat nos alio
pa6bo redimere ? Certè potuit, fed perfe&um amo-
rcm, quem ergà nos habuit, voluit delarare, bonam
nobis dando fpem quod noftri miferebitur, fi ei cre-
damus 6c ipfi fèrviamus. Frater nofter eft, non deu-
net nos amare, fi ipfum amaverimus. Si timeas adiré
eum quémadmodùm Dominum tuum, accede ad eum
ut ad fratrem, ad eum qui de tua eft progenie. Si
nihilipendas tuam creationem, magnifacias faltem tam
poenalem ejus, quâ in te ufùs eft , redemptionem.
Ploravit, ut tibi gaudium acquireret. Pafius eft fitinl
6c fàmem, ut te fatiaret 3 omnino nudus fu it, uc tc
rereveftiret
(6c in fumma dicendo) fufeepit mortem, ut
vitam tibi darct æternam. Nonne ergo hanc magno-
perè amare debes Nativitatem 6c lætari. Sed dices fta-
tim, te eam magnoperè amare : oftende ergo per
opera, quià ficut dicit fan&us Joannes in Epiftola fua
I. Joan. II. 4. Hic fê decipit 6c efl mendax, qui dicit
fc amare Deum , & mandata ejus non fervat. Dicit
etiam fan&us Gregorius quod non verbum, fed ope-
ratio facit 6c probat diledlionem. V t ergo verbum
tuum verum fit, pofteaquàmdicis, tcdiligereDeum,
ejus ferva mandata 3 gaude etiam de amanda hac 6c
fruétifera Salvatoris tui Nativitate 3 gaudio, inquam,
fiindto 6c fpirituali, quamcumque vitando inhonefta-
tem. Lætamini pueri,, quoniam Deus vefter fimilis fa-
6tus eft vobis. Lætamini virgines parvæ 6c magnæ,
quia fine dolore 6c corruptione peperit virgo. Lætamini
feminæ Matres, quoniam femina una modo
fa£ta eft Mater Dei. Lætamini homines fimplices 6c
paftores, quoniam talibus per cceleftes Angelos Filius
Dei eft annunciatus : Lætamini doóti 6c Clerici, quoniam
ftipremus Doófcor natus eft. Lætamini Reges j
Principes 6c Domini, quia Re x Regum natus eft. Et
proculdubio, ficut dicit Leo Papa,, noncongruit, ut
perverfa 6c odiofa triftitia in cordibus noftris locum
habeat, cùm vita nata fit in mundum. Nec animo
confternari, aut dejici debet hominum humilitas, cùm
tam dulciter cantando Angelorum lætatur fliblimitas,
6c amabiliorem concinendo cantum,- qui unquam fuerit
cantatus. Cantate modö devote cum eis , ut gloria
fit Deo in excelfis', 6c pax hominibus. Et caveat unuf-
quifque, ne diflonantiam concitet, hoc eft, nenimis
afeendat per fliperbiam 6c vanam gloriam, ficut fecit
Lucifer 3 nec nimis décidât per avaritiam 6c per terre-
nas, carnalefque cogitationes, ficut fecit Judas. Aut
ne vox fit adeó difeordans , ut nullo pa&o quifquam
cum ea poffit confondre, ficut funt mundana odia, 6c
inimici qui odia fervant in cordibus contrà proximos
eorum. Et certè tales funt ficut vox frafta 6c falfa,
quæ cum aliis confpirare non-poteft. Sumat modo
unufquifque focum melodiam, concitans.aliquod in-
ftrumentum, fcilicet pfiilterium decachordum , quæ
finit decem Legis Præcepia , llcut dicebac l-'rophcta
David: In vfalterio decacbordopfallam tibi. P f cxliii.
9. Sumat alter pleétrum trium theologicarum virtu-
tum,Fidei, Spei6cCharitatis. Et alter aliud quatuor
chordarum inftrumentum, quæ funt quatuor virtutes \
Cardinales : Fortitudo, Temperantia ,Juftitia, 6c Pru-
dentia. Alter citharam duodecim chordarum , quæ
funt duodecim Articuli Fidei cum 0 6 I 0 Beatitudinibus.
Alius organa, viginti 6cunum meatus habentia , qui
funt foptem Dona Spiritus fanfti 3 foptem Opera mife-
ricordiæ fpiritualia, 6c foptem Opera mifericordiæ cor-
poralia. O quam dulcis 6c Deo placens erit melodia,
fi nulla fuerit diflonantia. Profeóló tota Paradifi Curia
in audiendo Cantico noftro lætabitur : funt tamen non-
nulli conquerentes, fe canere ignorare 3 ficut funt fimplices
homines, qui dicunt, fe propriam falutem ope-
rari nonfeire, nec Dei Præcepta adimplere. Hiexcu-
fationem quærunt in peccatis,, quia id eis affirmo,
quod fi fecerint juxtà pofte eorum diligentiam, ut
Deo foiant for vire, fibi à peccatis cavere , 6c ea de
quibus dubitarint à do&is quæfierint, Deus eos non
derelinquet, verùm adjuvabit, 6c ubi opus fuerit, redargues
Et proptereà me non piget dicere pro Cle-
ncis 6c Studentibus hîc aftantibus, 6c etiam aliis pro-
bis hominibus qui filios habent Studia fequentes,
quod abfque comparatione eligibilius eft fanótam ftu-
dere Scripturam, 6c Theologiam, quàm quameum-
^n.e j-am .^ entiam , eo quod ipfa docet magis , 6c
oftendit viam 6c modum fände vivendi 6c ad Paradifum
perveniendi. Et certus flim , multos eflè qui
nullo pacto apud Deum excufantur, quia litteris.nul-
lam impendunt operam. Alii pejorem quærunt excu-
ationem, quia dicunt, fo nec canere pofte, nec lu-
, Temt II I . fars h l .
dere, hoc eft, non pofle fe adimplere Dei Præcepta,
quia ardua nimis f in t , aut ut ferventur impoflibilia,
quémadmodùm dicit gulofùs, fe jejunarc non pofib 3
fuperbus , injuriam fe ferre non pofle 3 luxuriofus,
non fc pofle fervare caftitatem 3 acediofus , vigilare
non poteft 3 mercator non poteft quin pejeret, alias
enim nihil valeret fua (ut dicit) merx, 6c fic de aliis.
Hîc valdè damnabilis eft non excufatio, fed accufatio,
quia homines fie loquentes malè dicunt de Dei juftitia,
mifcricordia 6cveritatc, qui nunquam præccpit quic-
quam quod homofiicerenequiret. Non die, quia non
potes, fod quia non vis. Qüæro à gulofö, qui à potu ni-
mio abftincre non poteft, quémadmodùm dicit ipfe 3 fi
crederet poculum hoc veneno iiifeèlumefle, anne bi-
beret ? Credo ego quod non, ut fuum fcrvaret corpus :
per multo efficaciorem rationem à nimio potu abftinere
poteft , cùm feiat tale poculum animam occidere.
Interrogo luxuriofum, fi crederet quod pro uno
adulterio, aut fornicatione unus ei à manu abfeindere-
tur digitus , anne abftinere vellet ? Credo eum non
ufque adeo calefa&um elfe , quin benè fibi caver et 3
quarè exgo fibi non cavet, cùm feiat, non fe folum
digitum unum , aut manum amiflurum , fed totum
corpus 6c animam in perenni damnatione. Quis eft
adeö acediofus, quin furgeret 6c vigilaret, üt argentum
lucfaretur, 6c taxillisluderet, autchartis? Qua-
I re ergo vigilare non poflet, ut lucrareturParadifum?
Quis demum eft mercator ille , qui fi crederet fo
quotiefeumquè falso juraret feienter, duos amiflurum
denarios, aut album unum, quis, inquam , eft qui
non admodùm caveret jurare ? Per multo fortiorem
rationem vitare poflènt, ne tanta jurarent, 6c toties
pejerarent, ut evaderent damnum , non unius albi,
fed animæ fùæ. Sunt frivola mendacia , 6c contrà
Deum blafphemiæ : dicis te amare Deum ; oftende
per opera, nec eum irafei facias per tua peccata. Si
ob lucri aut mundi amorem nos patiamur tantasigno-
minias, dolores 6c miferias 3 quomodo diccre aude-
mus, nos pro amore Dei fua Mandata non pofle adimplere
? Si diabolus per aliquem comitum ejus : ut per
fliperbiam, avaritiam, aut ftultum amorem jubeat
te ire per terras, per maria , per prælia , per omnia
pericula , ut tuam 6c ejus malam adimpieas voluntatem
, ftatiiri obedis. HöcapparetinmilitibuS, in mer-
catoribus, in ftultis amatoribus. Quomodo ergo alle-
; gare audes 6c dicere, tenon pofle obedire huic quod
tibi præcipit Deus, 6c à per jurio cavere non pofle ?
Valde magna eft falfitas, 6c grandis prc?fumptio,
contraque Deum contumelia. .Manifeltè ergo liquet,
nullum fe cxcufàre pofle, quin nunc cantet6c lætetür
modo fiipradi&o , hoc eft , acquirendo virtutes, 6c
voluntatem D ei, 6c quæ præcipi adimplendo.
Et hîc volo fcx ponere conclufiones , de his qui
aliter fe de juramentis non difponunt. Prima conclu-
fio. Mercatores omnes, 6c alii feienter falfum jurantes
peccant mortaliter. Secunda. Tales homines verè
6c fufficienter poènitere non poflunt, nec Deo accep-
tum opus facere, nifi bonum 6c firmum abhocabfti-
nendi habeant propofitum. Tertia. Verifimile eft 6c
præfumendum tales homines , qui ob confuetudinem
foienter pejerant, non habere firmum abftinendi propofitum
, alias enim abftinerent. Quarta. Verifimile eft,
tales homines non habere bonam in Deum Fidem, nec
in fuam juftitiam, cùm non aliter peenitentiam agant*
Quinta. Verifimile eft Deum odio habere tales homines,
6c qui finaliter fint damnandi, cùm non aliter, nifi
1 cùm damnantur credant ea quæ eis à Prædicatori-
bus dicuntur, quémadmodùm verifimile eft infirmum,
qui ab exceflibuscavere non vult, necutiMedicicon-
filio, fânitatem non habiturum. Sexta 6c finalis conclu-
fio eft, quod ejufmodi homines, fi non eorum malam
cmendarint vitam, auferentur à diabolis,abfque hoc,
ut Deus habeat pietatem aut mifericordiam de eis 3 quæ
certè dura eft pro illis hominibus conclufio. Parifor-
Ö 0 o 2 miter