Notabile Sextum.
QUocircä dicamusfextoconlequenter, quoddiftin-
^■ gui folet completus, deilnib evroaltuunst,a t&e ddiurep£letixis .c oAnfletnerli iins.c omUphlues
tus , vel interpretativus, 6c indire&us.
34° permittitur, permittitur fimul deleóbitio confequens
directe 6c de pér fe ad ilium aótunr Notanter addi-
tur, de per fe & dirett'e, quomam infpice-re -mulierem
non eit de per.fe peccatum., ' fic nec deledtatio de peifleu
rcgoitn fcerqcubernos dac6lteudmta tiiloiu imlla y l ibfekdii ndöel ap einr aincccoidnetninse enotne -
5 vv^n.v.^iwrtuvuc.j cvuiuutuus. qquuaarma ccoonnrtmineennss nnoonn nhaaobeerreett.. MH'sæecc aauutteemm rreégguull;a
verPtriitm peurs jfuidt idciuumm vraotliuonntiass r efflilfefditceinentitse fre& Haipdetur faeli,t qeruaodd- A multum notanda cfl: contra fcruptilofbs ex uni par lie vel lie agit, vult nihilominùs fie agere 3 6c hic côn-
fenlus eft communiter fatis notus, etiam apudparum
cruditos , vel in moralibus ulitatos j quia plcnus eft
6c direétus. Alterum verb cpnfenliim, quem dicimus
interpretativum, difficiles eft advertere : nam fit mul-
tis modis. Unus modus eft, quando ratio debet efle
pervigil circa aliquod reprimendum,, vel repellendum,
dum jam inliirgit adualiter 3 led omittit 6c negligit- rc- pellere quafi tacens, juxtailludyulgatum. Q u i tacet,
meoenrfefinotinries v nidaevtius.r. Sic muta negligens dicitur caufa fub-
vigNil octiarncate arl viqeurbo dd riceiptruirm , enqduuanmd o: rqautiiao l id eadbteuts e dftiee pt einr
-
differens, vel talis circa quem ratio non deberet labora-
re ad repellendum, feu reprimendum 3 quia fcilicet non
imminet periculum peccati : per filentium Ilium tunc
non dicitur voluntas in tali filentio eonfentire, imo ali-
quando potiùs deberet dici dilfentiens, ficut fit in tenta
tionibus blafphemiæ, 6c multis aliis, quæ melius vin -
cuntur filendo, five non advertendo, quam pugnando,
6c diredte contra conando. Sic in civilibus quandoque
verum eft, quod qui tacet, non ftatim videtur confenti-
re, immbverms diflentirejudicatiir. Alia régula dicit:
Q u i tacet y non concedity nec negat. Ampliùs verb fit
confenfus ifte lêcundus nonnunquam indiredtus, quando
fcilicet voluntas aliquid vult, vel agit, ad quod lolet
fequi aliquid quod eft peccatum 3 ut cum aliquis ine-
briat fe voluntariè, ad quod fequitur dormitio, 6c ex
dormitione omiffto furgendi ad Qfficium divinum ad
iqnudoirde odblel i,g aftcoirli, cdeitc ietxu rp hræimca ormioi fclioon lfieirngfeun mdio vdoolu dnit&aroi aj
abhis verb confequentes inde, tantùm habentdevitio,
aqmuapnltiuùms, dIIe n coonn afedndfeur eintu rp arilniucsi pcoanlif eanéftuus .prævio , nec
Poflùmus aliis verbis diftinguere de confenfu volun-
6c fimiliter de diflenfu. Unde propofito aliquo
tties, e6tica mex c aalutetèra d pimarittet ccnodnitsr'ae pQoor-gicitualtn màl,i o 6mc opdroo tlaicliis-
circa carnalem deleblationenn, ut eampoflet là ta «en-
do , 6c conando quafi per vim:, vel induftrinm re-
pellere , 6c ■ non femper expsdft , ficut nec pugnare
cum venenofb lèrpente, dùm aliter poteft declinari.
Cogitat alio modo, ex quadam fola Curiofitate, quæ
fæpe noxia eft, 6c criminalis. Cogitat alio modo,
quia non advertit periculum imminere fibi pro tali co-
gitatione, fed in exercitium virtütis fibi convertitur,
6c hæc eftet virtuofa, fi caveator fiiflicienter pcricu-
lum. Cogitat alio modo , quia vult 6c cogitur dc
hniaucs medatoecreiar id, oc6ecr fei ahlæiocs ,a gviet ldcueimp faiupspcoofnitdioitnieo nienpcluel-
pluati^o tfuetqeuleære, tunro. n pSeicc cdaitc meroerttuarl,i tceur,m ehtoiammo ucboig piotulr
audire Contefliones, aut equitare, 6c fi qua funt fimilia.
g Denique voluntas quandoqiie fe habet ad a6bum
ltiacleetm n iphriol vpuolfti tum quodammodo neutraliter, quia fci3
vel fufpenfive, quia non expedit circa
hæc deliberare 3 ut fi fit loci 6c temporis importuni-
tas, aut fi proponatur fibi quid mallet, vel in a&um
ilium eonfentire, vel perpetub ardere: tutè facit, fi
non deliberet de utraque parte propter periculum in-
pciedtuenbd ai,r dveerle ,i nv pelr æinfù pmepcctiaotnuemm mfaolfràtamle f i, e lifgi eerelitg peerert
ina&um ilium eonfentire. Hæc eft cautela convennieesn
sq umæu lvteulm i,n tù6cs ,e xpveedl ieenxst eraidùvse rcsuusr ioinsète rfrioegria tfioo--
lent, vel proponi, ubi periculum imminet, quid-
vqeuribdi ie lvigualgtuair'i,s 6: c ita relinquitur verificatio illius pro- Silere melius eft , qukm ftultitiam
dicere. Sic agebat qui dixit : E t faBus fum ficut homo
non audiens, & non habens in ore fm redargutiones, Pf XXXVII. I f .
Notabile OBavum. tatis,
objetto culpabili, voluntas poteft le habere circa illud C
fepttmpliater. Unomodo, quiaverevultobjeäum' X/Eniamus nunc o&tvö ad refpondendum qui
iliud. Ahomodoquiaymtinterpretative, feureputati- v bufdam interrögationibus, qüic fieri pofient it
VP II tt'ePmrn vvrunlltt- iill iluu dd /dHinr-oeZö-Wc , .v.oell mdiread' TI.t_e__m vuif.t i-ii - i j it V . 1 * , I
lud p lene&perfeäe; aut vult iliud femiplenç & imperfmeéotde^
o nIeteumtra plioteftrr;e mquoa hfia fbceitl ifcee ftu nfpuellnulimve h ,a b&eqnus oadéaiimim-
vtioolneinsdini, ( üvleple nnofloe,n dvie cl iardc aa liiluiudd fe, dfievde tretniet/t judicium ra-
^ E t hæcdiilinétio fi bene condpiarur ciavis d l in om-
ni negotio morali, ad aperiendum exitum difficultatibus
innumeris.
Notabile Septimum.
mlemm , a uultt raal iqfeupetmim hou j,u fqmuooddi cai6rhciam a £pbruomp ocfairtunam
voluntati, ipfa fe poteft habere multiplieker.
efleUt n; oamuto ndiofi, pquudioa rc ,o nvfeenl ttiitm ino ro hpuums,a nfui sf aicmuplteads iraedt-.
iAnl oiop umso tadloe, n eqfuairaiu lmic 3e t irpéffau ngiihâitl,o m6ci nhùosr vreearlta eto 6ncf reenvteirre-
fpaot tienf ta fnieimri om fuuloti pcloicgiitteart.ionem de illo. Et hoc iterum
Uno modo, ut deliberate, plenè, 6c direélè in hac
cogitationc deledetur , 6c hoc peccatum eft in illo ,
cui prohibitus eft carnalisconcubitus, fecùsinuxora-
tis. Si enim aliquis abtus prohibitus eft, prohibetur
confequenter deleftatio de adu illo. Similiter fi actus
hac materia de pollutione, quas fieret vigilando: 6c
propofitiones aliquas annotemus, quze ad matörias
faelieansd id veedruitcattse mpr adseb epreec cpaottise.runt occafionem cogno-
Propoßtio Prima.
pollutio diurna , yel nobturna, plus halam
inb eltib deer op parebciattroio q. uamSi cf idiecr iitr ad,e icnpvnifdeinaf,u gcuirlcaa, i6lc- fimiliblis dicitur.
Patet propofitio ex tertio notabili. Unde fi nullus
fuerit corifenlus verus vel interpretativus, direbhis
vel indirebtus , perfebtus vel imperfebtus , nullum
D prorsus erit pollutio illa peccatum. Ifta eft expreflä
Auguftini fententia D e Civit. D e i loquentis de cor-
rupta per violentiam. Dicit enim quod Illa de lette-
tio nullum eft peccatum in corpore dijfentientis , ficut nec
in corpore dormientis. Et Bonaventura dicit, eum
loqui etiam de peccato propriè veniali. Si autem
fuerit alter iftorum confenfuum, tune judicandum erit
de qualitate 6c /quantitate peccati proportionabiliter
ad confenfum. Confenfus itaque verus plus habet cul-
pas, quam interpretativus, ceteris paribus , 6c con-
fenfiis direblus plusquam indirebtus, 6c confenfus plcnus
plus quam imperfebtus3 immö confenfus vedriuims,
WÊÊÊÊÊÊÊk . 34* hominem de per fe acelebrâtione. Dicimus depei- fe
quia de per acridens aliter eft , utpotè quia patiens'
fcrupuloius, & timidus elt in hac parte, & faciens fib!
confcienfiam inquietam, & dubiam., Aut quia patiens
fentit f t éx hac foeditate diferaffitatum in animo, ac de-
je âum , aut quia nequit fhfficienter cogitationes lubri-
cas, autturpesindq,conibrgentesdepellere.- Undeno-
tandup, quod fiçutimaginationesvoluntariæ & lubri-
341 dùni imperfeblus eft ex fragilitate, vel ignorantia,
fæpe reputatur folùm venialis3 quiafi perfebhiseffet,
mortalis diceretur. Similiter confenfus indirebtus non
plus caufàt in fèquentibus abfcibus de malitia, quàm
ipfe fit malus. Et ita pollutio veniens ex folo, confenfu
in crapulam venialem, dicenda eft fblùm venia-
lis. Exemplum de inceftu Loth fècundùm Dobfcorneas
.c ogEnto fhcoecn dvaa 3le ti madm mo aftie jraiamm p deec cpaotlulumti ofint e dneolebttuumr- A. cæ dif.p..o,n u^n--t -m--a.x..i.m...e_ _ad &h*u*ju«f^m^oodviw fieueudaias noi per poenitentiam, non oportet fequenter ablus efle
novas culpas, ex ifta ratioiie.
Propojttio Secunda.
■ ^TUlla pollutio diurna debet propriè dici mollifies,
nifi fuerit per confènfùm liberum uno modo vel alio
provocata, Velextorta. Patet ex præcedenti3 quo-
niam ficut non fuit pollutio hæc in poteftate patientis,
ita nec peccatum : mollifies autem fonat peccatum,
quoniam dicit Apoftolus 1. Cor. vi. 10. quod neque
molles re mum D e i pojfidebunt.
Propofitio Tertia.
VTUlla talis pollutio debet reputari caflis refêrvatus
fub nomine mollitiei, immo nec peccatum, ut
dictum eft. Patet, quia non eft mollifies, 6cmagis
dolendus eft, qui hujufmodi eft, tale aliquid pertuliflè,
quamegiflë, vel voluifle, ficut contingit in erebfione
pudendi cum renifu voluntatis. Additumeft , fub nomine
mollitiei, quia forfan in cafù poflèt Supa'ior
cafiim talem fibi ad horam, vel quoad aliquos referva-
r6ec,i nnftorune qrueita pfi efcict aptuemcc faittu, mfe, dv uet,l mdiafpgoisn iennfstardu epreectucar,tum,
ftu ad peccati periculum, 6c fi fit pollutio propriè
dibta. Hoc tamen generaliter, 6c pro femper fieri
duriflimum eflèt, immoftultüm.
commotio-
Propoßtio Quartà.
nes, ita viceverfa fomnia nonnunquam dc no&e vel
cogitationes in vigilia proveniunt ex hujufmodi com-
maliotetiro &ne a &lia c caorngaitlia ftt,i qmuualmat imonitei,g aqtuuse,m &ad tnimioedniism, q iruaatmus
fecurus. Dicamifepratterea circa principalc, quod in
itlilepn ddoe , qrueom laonqeut itmamuer,n ilnic aent iminav oqluuanttdaarimus cfaurenraitl iisn pdae--
gguuffttaattiaoc,a .rqnueo,n iiadm ef fti,c uctagrunaftlai ytooflpuiprtiatuted.,e feiptiiatmca irnov,i tiutas
defipit omnis fpiritus, ideftomne fpirituale exercitium.
Addunt alii innitentes didtis Bonaventura; & fimi-
lrieuqmm,r itduirc eand tceesliembpraetdioimneemnm mmungdeinteiar aniee deufmle , fpeibri tquuaolids
apeccato, fed c,orporahj,abhujufmodi feedohumore
HinoTci*qaucal:laitteurloh aDbee-aptovlleuntitoantee mnophuutranma ulpsaqpueerreumifttier, d(uJumde
Doctor Petrus de Palude, eruditus inLegibus tam
g Canonicis, quam Civilibus,. pariter & Divinis dicit
;d,ep pabolilluetmio,n eq nuoodft udrenbae:t h„oSmicoa ucfeafmtarheo nI hcaebleubcrraitti ocnuel--
„debet, inquam, deConfilio. nonde Priecepto
„quodpeccat mortaliter fi celebret. „ Sic videtur lo-:
„qunie Ae ulaguudftaint,u sn edce y qiutuoptiedriaet ,c ofmtdmeousnfiucoan fteibnufusi , &q udoed-
„ votioni derelinquit. „ Unde fi alter conjugum reddens
debitum non arcetur a Communione fcundiim
Bonaventuram, videtur,quod ilia macula corporalis non
ibmrapteiodnite mCo imq mSaucneiordndetme G, nimecmoo, neqcu i imfimpeidliitreert ucxeoler-i f eddere debitum tenetur poftulanti.
J^fUllus fluxus ex membris generationi deputatis re-
putandus eft de fe pollutio vel mollifies, fi non
fùerit verè fèminalis. Unde fluxus urinalis, vel men-
ftrualis, vel alterius humoris medii, nequaquàm ap-
pellandus eft mollifies, five pollutio. Et ex confe-
quenti patet, quod nec ifti cafiis refervari deberent fub
nomine pollutions, ficut propofitio præcedens expo-
nneobna ftu. nSt reedpduitbahndimi deef tfien mproollpitoiefist 3i oqnueo, nqiaumod d ief tpi felru xaucs
ccivdeennisr,e , vefilc purt opprotepro afidtjiuon fbeqtuumen sa ldioqcueotd. , poteft fecùs C
Propofitio Quinta.
j/uuuuuuc, vci nuxu conungentious, itat ho-
minem in vigilando graYlpn & inordinatiorifeedita-
te aniniam iüammaculai-e, quam facit alius vere pollu-
tus, aut per mollitiem, immb per fbmicationem, immb
per adulterium, vel facrilegium, vel inceftum fuperatus
Deduciturhsc propofitio per illa quft de caüfa dele-"
ctationis & pruritus, infecundo notabilicspnediximus
Unde & proprer hoc rpädo dicitur deflora'revirginem’
Oicuntur mfupe!- tam pueri, quam puellm I ante Annos
uubiles otardefeere m rnvicem. Dicuntur etiam'fiigidi
* ™>1<»ciati, non potentes feminare , ne&riia , n e - ,
quiffimifque nonnunquam. illecebris femet inquinare
ix eo flagmofius ifta fiunt per contreaationem illiei-’
tarn, autaliter, quodiutiusdurat, v f e t^ iR f a f e i t ,
Tabl PC1' l‘muxunQ lbmin^ ha-ic ißnominiolä
Propofitio Sexta.
pO llu t io , vel fluxus qui'vÄl'nihil habuemntdecon-
fenfu, nec per confeqiiens de peccato, non impediunt
Torrn I I I . Pars I .
Propoßtio Septima.
S I cut non omnis illecebrofà cogitatio confurgensin
anima, etiam cum aliquo confenfu dubio, vel interpretative),
vel imperfebto 3 fimiliter nec omnis pruritus,
vel titillatio, vel ftimulatio confurgens in membris
genitalibus ex hac illecebra , impediunt à celebra- tione: fic nec fluxus inde confequens de per fe impedit,
dum ratio non confentit, vel dum renititur, nec plenè
confentit in ilium.
Primam partem, ut arbitror, concedunt omnes. De
fecurida vero parte fimilis eft ratio, fi propofitio præcedens
attendatur. Confilium tarnen eft in hac parte '
utvitenturdiligenteroccafiones, &fatagathomo, ne
amorofam, 6c fenfualem cogitationem in fe qualem-
cunque fic figat de aliquo, 6c circa aliquid, quin earn,
dum vult, poflît évellere. Itaque accommoda te rebus
(dicit Seneca) & nón da.
Propofitio OBava.
ÇjOgitationes carnales, 6c fluxus inde fèquentes abfi
^ que confenfü voîuntario, vinçuntür plerumque fà- »
lubrius, tutiùs, 6cefficaciùs, fi ratio fè habet circa illas
per modum.noncurantis, Vel diyeïtentis volunta-
tem ad alia, qüàm fî follicitetur j triffetur, tu rbetur, 6f conetm taies expellere. N otet ur in hoc Joeô Trafta-
tulus in GraUico , Deremedio co,ntr(i tentationes blaßpje-
mU compofitùs. Auget itaque cogitatio vehemens vel
imaginatio conatum, ac proindenutrit cogitationes hujufmodi
, mulfiplicat 6c eflicaciores reddit ad fluxum
conlèquenduni. Quod fî diflimulaverit, neque curave-
rit plus quàm de alterius humoris naturalis fluxu, con-
quiefeet. Poflèt aptari circa rem hanc exemplum de ti-
flientibus , qui trabem in alto pofitam nunquam abfque
Y 2 cafù