1147 Joanriis Gerforiii
ficatus eft itaque Filiu s, dim tranfut ex hoc mundo
ad Patrem, de mortalitatc ad immoi talitatem, de
ienominia Paffionis ad K.efufre£Kohis gloriäm , »f
tranftat ; & c . Sane tranfitus durus , refperfufque
acerbitatum aculeis, & quem natuiali horvore fu-
giebat Cbiiftus : Tater , inquit, ß fieri potcft Sec.
JVlatth. x x v i. 39. Sed ducebat ad vitam, & ad Pattem')
qui portus cft omni amatmtate tedundans, ttt tranfeat ex hoc mundo ad Pattern. Vide quam convenienter
H 4 8
Scito Sc recogita, quia hase omnia quàmcitiflimè
abeunt, St veluti preffus anguis effluunt. Namvenit
hora, ut tranfeas de hoc mundo ad Patrem, quan-
do nihil ex his omnibus te comitari potuerit. Venir
inquam, hora tua non lento paflii , led tranfitu rapi-
diflimo, quemadmodùm Tragicus expreflit: TVo-
verat curfu vita c ita to , volucrique die rota pracipitis vol-,
Vitnr. Et Nafo : EVitl anti hirilr eepfta aranbniilse vteelmocpiuuss.,
& connexe Evangelica verba Spiritus I ,
fanai digitus infcripferit. Dixerat emm ! Ante diem . Hoc afflidus Job conquentur: Ecce a it , breves die,
- -- — • 1 a tranfitus. Id- anni tranfeunt femitam lo b .x v i.2 3.itt Sapiens
Feftum Pafcha. Et quid Pafcha ? nifi tranfitus. Id
circo reddens verba verbis , & myfteria myfte-
riis , myfteria fuperaddit ut tranfeat. Loqueba-
tur pneterca de morte Chrifti 9 quat apud Chri-
ftum, ceterofque juftos, non jam proprie mors, aut
occubitus, fed tranfitus reputatur. Cur? Quoniam
eorum melior pars (animam loquor) nor. ut in bru-
tiS) natura cogentC) corrumpitur) Sc ab irtciT.a tr.or-
te peccati atque fupplicii fervatnr immunis 5 tcite
Ghrifto , qui foan. v. 14. de fideli loquitur dicens,
quod m judicium non venit, fed tranfeat de morte ad vi.
tam. Non ob aliud tranfitus hie a Sanfiis optatur ,
quia & a milerabili mundo liberat , fit ad Patt ern,
qui vita; & gloria: fons e ft , introducit; Hacrecorda-
tus jura ) inquit Propheta , & effndi 1 me animam
tranfeunt & femitam Job. xvi. 2.3 • ccc. Sapiens
II. f . Umbra tranftus eft tempus noftrum , Sc fimilia.
Attamen cum ita efle nemo interrogatus diflentire
valcat, adeo res in perfpicuo eft, nihilominus fit ca:-
citate quadam fuperadmirabili, ut ( nefcio quomodo)
horam hanc noltri tranfitus certiffimam, Sc noltris fe
quotidie oculis ingerentem, . abtualiter ignoremus :
alioquin nunquam tam infana Sc pertinaci aviditate
mundo huic inhasreret noftra aftebtio ; nunquam
fic placeret peregrinatio vise pro habitatione patrisc j
nunquam ad res momentanee defluxuras, ad resno-
xias Sc anxias, ad res e manibusnoftris, velimusno-
limus, elapfuras per tot vitas diferimina, per ferrum,
per faxa, per ignesraperemur. Unde, quario, tails
error? Undectecitastam profunda? Nifi quoddi- quoniar, tranftbo in locum tabernaculi, See. Pf. B vertimus rationis oculos ab hujus horæ fpebtaculo,
XLi. p. Quis non exhorrefcat, Sc tranfiienon cupiat
vitæ prælentis ærumnas? lilas tanto eloquii pondéré
expreflit Hegefias Philofophus , ut multos cogerct
feipfos perimere , ne miferiam hanc diutius toleia-
rent. Et Thcobrotus quidam, lebto de immortalita-
te animæPlatonis Libro, fe præcipitem in mare de-
dit, ut ex hoc mundo ad vitam tranfiret, quam fpe-
rabat meliorem. Et nunquid apud Thiaccs vêtus
hoc inftitutum fuit, obitus hominum cum lætitia Sc
gaudio celebrare. Videbant nempè mors ipfa quan-
tis cos liberabat calamitatibus , quas gemebundus
Pmreoups hpertoalo ndgeaptluosrabat dicens : Heu mihi ! quia incolatus See. Pf. CXIX. p. Quamobiem op-
tandus eft îfte tranfitus ex hoc mundo, præfertim à
te pib, ô Cbriftiane miles , qui te iturum fperas ad
Patrem : Sanè dura peregrinaris in mundo , confti-
tutus es ante diem Feftum Pafchæ, Sc icire te con-
venit, quoniam venit hora tua , ut tianfeas ex hoc
Sc ad vanitates Sc infanias falfas attenti refpicimus. Pro-
ptereä trahimur ad exitum , nec fentimus. Eft e-
nim Phiiofophi Sc experientias v o x , qubd vehementer
attenti ad aliqua, delata ante oculos non vi»
demus.
Idcirco ad horrendufti tranfitus prjecipitium rota-
mur, nec advertimus, nec infuper formidamus.
Fingamus, obfecro, talem ante mentis intuitum i-
maginem , nam & in imagine pertranßt homo , Pf.
xx xviii.7. inter cautes Sc fcopuios, inter voragincs
Scylla Sc Charibdis , inter mille latrunculorum pira-
tarumque infidias habenduseft tranfitus ubi qui-
libet, fi cafu aliquo devians tantifper offenditur,
de feipfo deque fälute fua irrevocabiliter aötum eft.
Navicula autem fragili luto compaSta , Sc nervorum
vinculis ligata?eft citiflimae putrefadbioni ob-
noxiis.
A t verb quiequid ille qui vehitur egerit, five
i»iUndo ad Patrem, de morte ad vitr.m ,' de miferia^ dormiat, five ludat Sc p o tet, five iralcatur Sc liti-
ad gloi iam , de peregrinatione ad patriam, de M - g e t , navicula hasc irreflexo, jugique rapitur curfu,
gypto hujus exilii ad terrain promiflionis Paradifi. & abfque ulla momenti interpolatione ad tam ex-
'Nolo expeftes poft diem Pafcha: cognofcere quo- timefeendum tranfitus locum alialwtur , Sc prope-
niam v e n it hbra tua, ut tranfeas ex hoc mundo ad rat. Qua: igitur infipientia, quis llupor, qu^ fi-
Patrem: fera nimium'eflet ifta cogfiitio. Nolo pr^- mills aeftimabitur iniania , ft inter h^c quifjpiam
tereà Feftum diem agas ante vigiliam, exemplo illo-
conftitutus avertat oçulos à periculis ? Et vaga mente
rum, qui du'cunt hic in bonis dies fuosy & in punît0 dum
dies Feftus àdvenire debuerat, ad inferna deft en dunt.
Job. Xxi. 12. De qiiibus non incommode accipitur illud
Prophetæ : Pf. Lxxxix. 6 . Marie ftoreat & tranfeat per
profperitatem vftæ præfentis, ‘véftere mortis' décidât,
indur,et, & arefeat in tormentis.
Scito igitnrquia vénit hora tua, hora mortis;cu-
jus meditationem defcripfit magnùs Pater Bafilius ef-
fe Philofpphiæ aut fapientiæ dêfcriptionem. Sapientta
hùc illùcque circunfpeébans , vcl ludat lafeivus,
vel infidias vicino pa re t, fuarum negligens, vel Sir
renum cantibus delinitus obdormiat, vel vino fom-
noque fepultus elanguefeat, vel colligendis inutili-
bus farcinulis totus vacet : ubi fi brevis horæ momenta
aberraverit, tam certum Sc horribile fupere-
minet exitium. Et aliorsùm fperatur inexcogitabir
lis Feftorum gaudiorumque æternitas, fîprofpero, in-
offenfoque pede tranfierit. Tranfiet quippe ex hoc
enim à -fàporç dicitur : facit àutem mors: fapere mundo ad Patrem
de rebus fingulis prout fiïnt; ut qubd temporaliava-
nitati, defèSuique funt óbnöXia. Hinc illud Hiero-
by mi': 'Factie' ccmtemnit omnia, cjui fe fempercogitat mo-
i;iturum. \ Et rUrstim illud Sjtpienti?;: Memorare novift
ftma tua , & in 1 aternum non-fëc’daéis: '’«Ettli.
H ; u c e f t f a l u b e r r i m a m e d i t a t i o ^ q u a : n o f i p f o s ' d e f t n i -
t r v è f a c i t c o g n ö f c ' e r e . H o r h P rq u i ^ p e - ; a n i m a l ’ ■ e f t ' r a t
i o n a l e m e n t a l e . S i T p a t i a t f h i l ö r i g ^ V i t « f p o i p o q d e -
r i s , f i v i a t i c u m ' c o a c ë r V a v e r i S J > l ü r i i m ? j ï i 4 ^ f r W : i n i $
c o p i o f i s a u V i S c ‘ a f g e n t i h u m ë r b s _ ' t u ó S r p b e b v E i : i s i f i
p l a c i d i s v p l ü p t a t i b ü s d e f l u x è r i ^ t b t ü s * ^ f i k a , ' A ödio,!
i n v i d i a , v i r i d i S b a c o p t i i b u è r L S • : F a m a - l o q u a x
t e ‘per
ü i b e s g a t r u l a l a u d e t . 4
T.u. verb quiiquis ad meliora fufpiras ,, hacc te
imago re fp ic itd um es ante diem Feftum Pafcha:,
ante diem tranfitus tu i, dum janua,jpondiim fuper
feftivantes claufa eft , .dum fcire prodeft5fcito cuni
Jefu, quoniam venit hora tua ut tranfeasv.px hoe
mundo, ad Patrem , fcito quee tibi trapfituro agenda
fuperfiint. Et id melius agnofces, fiquotuplex
tibi tranfitus emineat, attepderes. > , . j ;
Eft primus tranfitps per mare rubruin Baptifmatis,
vel Qpntritionis in egreflu ex iEgypto. Eftalter tran-.
fitus pecafperitatem tribulationis, Sc poenitentia:, in
progréfTu.,per defertum. Eft tèrtius ;tranfpus per.
Jordanem. -Riortis , in ingieflu terra; promifton^
1 1 4 9 Ser mo de alius :
Huic tertio tranfîtui per filios Ifraël figurali-
ter perablo , triplex Pafcha correfpondere legrmlGelebravcrunt
itaque Judæi Pafcha viâimam tranfitus
Domini ante tranfitum maris rubri.. Celcbra-
verunt aliud Pafcha progredientes per defertum in
monte Sinai. Gelebraverunt tertium Pafcha in ip-
fo terræ promiflionis ingreflu, Jordanc pertranfito.
Triplicem hunc tranfitum comitata funt plurima,
quæ fi per fingula ad mores traducere liberet, exu-
berantiflima prorsùs efient materia. Ubi liquido
comperi, divinum verbum inftar vividi fonds ema-
nare ipfu-n potantibus, qui quanto plus exhauritur,
tanto plus effluit. Videre eft itaque circa primum
tranfitum, agni Pafchalis immolarionem fpiflis ple-
nam myfteriis. De hinc fpoliationem jEgyptioruin,
primogenitorumnecem, divifionem maris rubri, Æ -
gyptiorum fubverfionem, Marias canticum. Videre
eft circà fecundùm tranfitiim , columnam nubis
per diem -, Sc ignis per noblem, defertum vaftæ fo-
litudinisinamænum, horribile, fqualidum, fterileSc
aridum, ferpentibus,ferishoftibufque circumfeptum.
Übi nihilominus vixit tam numerofa multitudo, pane
miflo Coelitiis , Sc aqua erumpente de faxo durifli-
mo. Confpicies ad extremum in tranfitu tertio Jor-
danem, qui converfus eft retrorsùm ; Sc lapides duo-
decim à ficcato alv.eo in monimentum fublatos.Om-
nia verb hacc in figura contingebant eis , ad noftri
doblrinam Sc eruditionem , in quos fines fæculi de*
venerunt.
Sed ad alia vocat me tertiporis brevitas ; Sc exem-
plum recentius utriufque placet intueri. Nam cùm
omnis Chrifti abtio noftra fit inftrublio. Videamus
oculo mentis, Sc fedulo meditemur, quid egerit Je-
Zfuasf cDhau fxti ennosf tcejuro d, vqeuniidt ve oftenderit ante diem Feftum t &c. Siquidem plurima tunc
fecit Sc docuit, inter quas illud prxcipuum, illud
nollræ materiæ Sc propofito congruentius eft, qubd
continuo fubinfert Evangelifta in fecunda thematis
mpaurntdicoula : Cum dilixiftet, inquit, fuos , qui erant in , in finem dilexit eos. Non defèruit Evange-
licus fermo connexam verborum proprietatem.
Nam quas foecundior- poterat exprimi dileblio,
quàm Patris nomine ? Dicere potuit Evangelifta : Smcuienndso fefus quia venit hora ejus ut tranfeat ex hoc ad Deum ; vel ad gloriam -, vel aliquid hu- (
jufmodi. Sed immediate locuturus de dileblio-
ne , nomen fbntalis charitatis per paternum nomen
eerxapntr emfl itm, uSncd oaddidit : Quia cum dilexijfet fuos qui , in finem dilexit eos. Vis igitur
tranfire ex hoc mundo ad Patrem , de Ægypto mi-
ferias ad terrain promiflionis asternas, tibi propofi-
ta eft dilebtionis femita, via charitatis regia , qua
tranfiit Jefus. Per hanc viam ambulans non dévias,
hanc infequens non exorbitas, huic innitens
non fuccumbis. Hac comitante, fingula periculo-
rum genera ( quæ ab exitu Ægypti per defertum,
Sc deinceps occurrerint) fuperabis. Hac duce, ad
promiflionis terram portumque felicitatis attingis. In
hac compleblitur Sc unitur tota Mandatorum divino-
mruamnd avtioar u,m qtuuoarmum c cuuccuurrrrifi.ie gloriatur dicens : Viam Pf. cxvm. 32,. Brevis fepmleitvai*
t .dileblio. Nam qui diligit proximum , Legem im- ckio.f .Rom. X1 1 1.8. Et rursùtn : plenitudo Legis dile-1 adcurre inod.a Emtv viaiamtor nofter Jefus, qui exultavit utgigas , Pf.xvni.6. nunquid à primo mane
nativitatis ufque ad meridiem prædicationis, 8c nunc
ad vefperum, diim hora fui occafus venit, quo tranfiret
ex hoc mundo ad Patrem, viam hanc dilebtionis
indeviabiliter peragravit? Audi (fi hæfitas) pras-
fdeons verbum : Quid cum dilexifet fuos qui erant in mun
, utpotè pro eis natus, pro eis poftmodùm pras-
ddiilceaxtiito enois fedulæ Sc laborioliflima; deditus , in finem : pro eifdem morte fpontanea duriter oc-
cumbendo. Et benê dicitur, in finem : diligunt enim,
In Cena Domini. 1 1 5 0
aut diligeré videntur nos holies noftri, fed ad tempus,
non in finem.
N mundus, dbm fortuita bôna auri, ârgentivè
cumulos luis dillribuit ; fed non in finem, quia
morientes nudos deferit. Diligit caro , blandimenta
illecebrofafque voluptates fubminiftrans ; fed non in
finem, quia divulfa ab animæ nexu vermibus fcaturit.
Diligit dæmon, diim vanis honorum vehiculis ho-
A minern extollit; fed non in finein, quia mileram a-
nimam allidit, dum allevaretur, 8c in abyflum deji-
cit. At vero Chriftus Jefus cum dilexijfet fuos, qui e-
rant in mundo, in finem dilexit eos. Et ita perfebtb di-
lexifti tuos in finem, falutifer Chrifte, turn verbis
turn longe patent jus, fabtis. Hinc ilia Cenæ Pal’cha-
lis communicatio, hinc humillima in pedum ablutiô-
ne fubminiftratio, hinc memorialis arterni fub Sacra-
menti lpecie dereliblio, hinc exhorcatio ere bra, ve-
hemens , Sc prolixa ad dileblionem , hinc poftre-
mb oblatio tuas humanitatis ad omnem pcena-
rum, Sc contumeliartim j duriflimæque mortis pj-o
fua falute perpeflionem. Qtiifquis ad hæc quin-
qtie figna per Chnftum exhibita converterit oculos,
intuebitur quàm rebtè diblum eft : Quia cum
dilexijfet fuos qui erant in mundo , Sec. Habet itaque
vera dileblio juxta quinque prædibla. Primo,
amicabilem participationem : proptcrea cena-
g vit hodiè iplè qui charitas eft cum difeipulis ,
Sc holle. Habet fecundo obfequiofam huitiiliatio-
nem ; idcircb lavit pedes eorum, Sc exterfit. Habet
tertio liberalem fui ipfius donationem ; ideb
præbuit fêipfum , quo majus nil dare poterat , in
Eucharilliæ Sacramento. Habet quarto diffiifivam
veritatis Sc fui publicationem : proptercà ad habendum
charitatem mutuamanimavit. Habet quinto per-
manentem ftabilitatem : proptereà moiti non, cedit
nec tormentis. Et cum dilexijfet fuos, Sec. Concor-
dantias iftorum fi requiris , pleni funt Sapientales
Libri , qui de Chrifto fapientia Patris funt con-
texti.
Ad has quinque dilebtiônis proprietates nonopero-
fum eft reducere illas fedecim ab Apoftolo poliras.
1. ad Corinth, xiii. 4. Charitas, inquit, patiens eft ■
benigna eft, Sec. Nam quia charitas communicative
eft Sc fingularis , ipfa eadem patiens eft} benigna cft.
Quia obfequiôfa Sc humilis, non amulatur 'non aott
; perperam , • non mflatur. Quia diffufiva eft fui ipfuis
Sc liberalis, non eft ambitiofa , non quant qua fua funt
non irritatur. Quia manifeftatrix eft lui ipfius 8c
veritatis > non cognât malum , non gaudet fupér iniqui-
tate, congaudet autem veritati. Quia denique perma-
nens eft SC fortis, omnia fujfert, omnia fperdt, omnia credit
, omnia Juft inet, & nunquam excidit. ÿ . y . 6 . 7 . 8.
Iftæ funt veras dilebtiônis proprietates, Sc fignaqui-
bus apertum dédit indicium Jelus , cum venit horà
ejus ut tranfiret ex hoc mundo ad Patrem , quia cum
dilexijfet t &c. Quod fi quis pulcherrimum Cieeronis
De Amicitia Libellum, Sc dibla Ariftotelis vu. Scix.£-
thic. Sc Senecas in quibufdam Epillolis, infpicei-e volue-
r it , has veræ amicitiæ proprietates notatas inveniet ;
quantum hominibus falubris Fidei expertibus difle-
rere datum eft. Sed quia fidélis fidelibus loquor,
plus habent authoritatis apud me Pauli verba , quàm
Tullii; Sc Theologi Joannis, quàm Phiiofophi A-
'riftotelis : ampliùs , quia amicitiæ jura ad pauciflî-
mos arbtaveiiint ; nos verb illam loquimur amiciriam
fecundùm quam jure Præcepti divini homo quilibei
abfquè ulla exceptione amandus cft juxta illud: Di-
liges proximum tuum, Sec. Matt. XIX. Ip.
Quamobrem pede quo coepimus gradiamur, ut
amandi artem cognofcamus, ijiT^'emiiis. fcholam
Chrifti, quiveriùsà Chriftianis, quàm Cupido, vel
Venus à Poëtis , Deus amoris appellatur. Eft e-
nim Deus dilebtionis, non foium amicorum , led
etiam inimicorum , cum dilex.Jfet, Sec. Frultrà plane
fperat aliquis in tremendo fupremi Canceliarii
exaf