tis exordio fpedtabilis puritatis, citb vitam inftituens, müm deledfcari. In hac expedtatione & Cato ille mäße
hoc cum dicit, ab uberibus matris meet. Deleftabitur gnus apud Tullium D e feneftute permanere gloriatur,
in fans , Nicolaus fcilicet, abubere, Ifa.xi.8. Ratio & in ea detineri fibi fore dicit graviffimum.
primi eft , quoniam, fècundùm Chryfoftomum, Libel-
l o , De Compunßfcione ? Mes eft falutis anchorajjita noftra
fundamentum , dux it inerts quo itur ad coelum, in quafalus
noflra confiait, & qua de terris animas velut quibufdam cclients
coehtus a Deo dependentibus innexas evehit ad fumma. Ratio fecundieft, quoniam., fècundùm Horatium
in Epiflolis. Epifl. z . 6c allegatur pro parte ab Augu-
ftino , in primo, de Civ. Dei.
Fingit eqtmm tenera doc Hem cervice Alagifler,
Jre viam, quam monftrat eques venaticus, ex quo
Tempore cervinam pellent latraverit aula,
A iilitat in fjlv is catulus, nunc adhibe puro
Feftore verba 5 puer, nunc te melioribus offer 5
Quo femel efl imbuta recens fervabit odorem
F efia diu. Hac unicæ divifionis declaratione contentus, juxta
très confiderationes quæ ex ipfo themate fine magna
confîderatione fumi poflùnt, très formare intendebam
orationes. Prima erat invehens in homines qui in
temporalibus fpem habent, juxta ilium terminum :
Spes mea. Secunda eratadmonens juvenes, ut bene-
fàcere non expedient, juxta ilium terminum, abube-
ribus, & c . Tertia eratBeati Nicolai continens laudes,
ut ad beatam vitam nos incitent, juxtathemain
fe. Is enim prædicationis modus mihi pro nunc ap-
paret efficacior ad confèquendum ea quæ in Colla-
tionis initio præmifi j magis enim excitât mentes, &
ob fui difficultatem, ingenium plus exercet. Sed omif-
fa pronunc fècunda oratione, duas tantum profequar,
primam fcilicet, 8c ultimam. Primam verb Beatiffi-
mo viro Dei Nicolao attribuam, tùm ne parùm in
me haberet au&oritatis \ tùm ne mihi objiciatur illud
quod ( referente Seneca ) objedtum eftPlatoni, Epi-
curo, acZenoni; A lite r viv is , aliter loqueris. Turn
quod Viri hujus vita ac virtutes femper mihi fingula-
riter placuerunt -, ejus idcirco verba menti meæ ad-
hærebunt (ut arbitrer) profundiùs. Vos igitur, fi
libet, à confideratione mei paulifper fecedite, & de
multiplici & vana fpe mortalium, non me, fed bea-
tum Chrifti Sacerdotem loqui putate, qui fie exorditur.
O fragiles, ô fallibiles , ô mendaces , improbæ
ac temerariæ mortalium fpes ! Quanta in diferimina
eos qui vos ampledtuntur perducitis, eofdem quàm mi-
ferabili, accontumeliofacircumducitis vertigine? Lin-
quite eas, homini cæcifiîmi, 6c ubi de æternæ mortis
agitur periculo, quàm extremæ dementiæ fit debilem
debilioribus inniti perfpicite , fi quidem mor-
taliahæcomnia, verèmortalia, fivefluxibilia, incerta,
nutantia, multùm promiffionis, Fidei verb nihil
habentia, 6c (ut aliud propofitum Maro ait)
volucrique ßm il lima fimno. Talibus quifquis innititur , aut incumbit •, vacillet,
cadatque necefle eft. Ab his confeftim captivas avel-
lite mentes ; mihi crédité, indigna (ùnt hæc omnia
quæ vos in fui fpemrapiant, raptos torqueant, delu-
dant, & immortalibus adeo difeerpant curis. Sed ve-
ftro vitio effedîum eft, ut digniftimi fitis qui talia pa-
tiamini. Majores namque, 6c ad altiora vos genuerat
Altifiimus, quàm ut jugo, 6c nequiftimo talium jugo libera
priés colla fubderetisfimmortales dédit anitnos, fùi-
que capaces * ad beatam æternæ felicitatis vitam, ni re-
nuitis,evocavit: admonuitvos Hebr.xiïi. 14. nonha-
bere hic civitatem manentem, fed futur am inquirere, quæ,
nec auris audivit, nec oculus v id it, nec in cor hominis afeen-
d it , qua praparavit Deus diligentibusfe. 1. Cor. il. 9. Cujus
capefcendæ immortalitatis cupidine, Platonicus
quidam, nomine Theobrotus, leéto D e Immortalitate
anima, Platonis Libre, le ex altaturriinpræceps de-
dit, non ob aliud quàm üt ad vitam migraret, quam
fperabat meliorem. Hujus immortalitatis fpe fe con-
folari Seneça diçebat, folaque ejus meditatione pluri-
Ad infidèles tamen loquuntur vires} Vos autem,
quibus, gratuita Dei benignitate, vera lux effulfit, qui
veritatem hanc non umbratilibus (ut illi) conjedtu-
ris i fed ab ore Dominico didiciftis, noviftifque fum-
mæ fàndtitatis vires , qui fè ilia indubia 6c clai'a re-
velatione perpendiflè teftati funt, in quibus nihil erat
cur fallere vellcnt} quippequi promptiflimierant pro
» hac Fide perpeti mortem, cujufmodi fuit, qui dice-
bat : Infelix ego homo ! Quis me liberabit de corpore
mortis hujus ? Rom. vu. 2.4. Et rursùm : Cupio diffolvi
& effe cum Chrijlo. Philipp. 1.23. His accedit quod ipfi
animam non in porcino Epicurorum grege cum Maho-
metopofiierunt, nec, ut Pythagoras, innova corpora
perpetuo circumgiraverunt circulo , nec in fàbulo-
fis Elyfii campis cum Virgilio dimerferunt -, fed cas
in fin cerifiima fruitione, ôc vifione Deitatis ftatuerunt,
Angelicis fpiritibuscoæquatas. V o s , inquam, taliter
edodti, ceu Gentes, quæ fpcm non habent, toto pondéré
mortibus incumbitis, Ôcamplexibus, affcdtibufquc
ardfciffimis vitæ huic inhæretis moribundæ, de pro-
miflb æternitatis fine fpem non capitis, immo fpem
capitis, fed temerariam, fed fragilem, 6c multùm
huic quam de temporalibus affumitis imparem,
, longcque tepidiorem. A n , quæfo, temerariaforet,
6c omnino in fènfùs provocans mercenariifpes, qui,
ceteris in vinea Patris fàmilias ex condudfco fudanti-
bus, ipfeotio torpens, libidine marcidus, ludicris fêle
interferens, 6c demùm
. vino fomnoque fèpultus,
ex vineæ cultura remunerationem expedtaret ? Profe-
dto fie.
Sed dicitis: Mifèratio Domini immenfâ eft. Non
inficiamur id quidem, fedverax etiam ejuspromiftio,
6c retributio juftiflima, qua unicuique juxta opera fua,
bonis vitam, malis verb æternum poïlicitus eft fup-
plicium, nec unquàm Dei mifericordia eum menda-
cem efficiet, qui dixit : Non coronabitur nifi qui legitime
certaverit. 2. Tim. 11. f . Porro exilem, 6c fpe
mortalium tepidiorem de æterna vitavobis fore fpem
opera notificant, nec peregrinis mihi hîc opus eft
exemplis, vobis vos oftendite , vofipfos interrogate,
an ita eft : ita eft prorsùs * lèd morem fuum contumax
§ animus agit, 6c fubterfugia quærens, Deum mavult
. fuis inPræceptis durum dicere, quàmfùam humiliter
agnofccre, aut fàgaciter emendare mollitiem, quæ ad
cetera tamen omnia, præter virtutem, nontàm dura,
tàm invita, tàmque pertinax reperitur. Itaque
modici lucri, aut inanis fames , fpes brevis 5, Regni
honorumve cupiditas , per inaccefià montium juga,
per abruptos colles, per invios itinerum anfra6tus,
per fblitudines horridas, per intolerabiles æftus, per
mille pelagi pericula, per mortes x per vulnera, per
ferrum, per ignés, vos cæcosinermespertrahit, dc-
trudit, 6cimpellitj immo pcrtinaciffimo, 6cinfraâo
fpiritu, æternæ felicitatis fpe aut oblita, aut diffimu-
lata , aut irrifà , vofmetipfos pertrahitis, detru-
ditis, atque impellitis , fi (ut Perfius ait) dolofi
fpes refulferit nummi, omnibus vo s , abdicatis vi-
tæ jocunditatibus , fame, fiti , frigore corpus
afficitis i 6c , quod mirandum eft poflè fùperboi,
) eftis hoftibus blandi, atque corum in facie difiîmulata
figitis ofcula : fi expeéfatus fuerit aflîftcntium 6c ple-
rumque ftultorum plaufus, infomnes ducitis noâes,
feribitis, legitifque, ôc totos cum gravifîima cerebri
vertigine Libres evolvitis.
Ite nunc, 6c divinorum Præceptorum duritiam ac-
culàte, ingemifeite, ac murmurate, dicentes: Non
pofîùm, ut vos, rés proximi non concupifcere 5 eum ut
vos diligereî parentes honorarej Deo, fuifque Apoftolis,
ac Prophetis fidem indubiam abhibere \ fumptuofàs ve-
ltes, delicatos cibos, fomnosfuaves, fordidiffimas denique
ïf7 7 nique non pofliim non profequi voluptates. Vos, qui
aliunde tamen tam horrenda toleratis 5 comprimite
hanc amodb veterem querelam, nonpoffumus j fallimini 5
immo non vultis. Sed, inquit,curiofaprasfumptio, cur,fi
mitis Dominus eft, has Leges in nullo fibi profuturas,
quibus hominum tarn fragilesfuccumbanthumeri, 6c
debiles opprimantur cervices, impofuit? Nobis melius
li'bertatem permiflet. Auditis, quam delicatas, nec
minus infolentes fervorum voces fummi Judicis centotus
in hac confideratione fufpendor : Beat us v ir , cujus
efl nomen Domini fpes ejus,Propheta fècuro dicere pot ePftf a. n3i9m.5o*,. beatus, qui cum Spes mea Domine
kjuventute mea. Pf l x x . f . Gloriofiflimus nempèpuer
hic, immo Vir undique fècundùm cor tuum , quia
6c veram à juventute fua in te fpem habuit, hinc um-
bratiles cunéfas mundi deferuit fpes, pétulantes carnis
illecebras evitavit, hinc dæmonum tenfos ubilibetla-
queos fècuro greflu imprehenfùs evafit, gefîitque puer
furam agunt, 6c divinam potiùs quàm fùam mutare, A anilia, dùm nos jam natu grandes pueriliter ineptimus.
ac corrigere cupiunt voluntatem. Verùmobmutefcite
tandem inertes fervi, 6c fi nondùm torpor excufiùs
eft, nubempræfcindite*vcftros involventem oculos,
aures ab hoc diflono rerumtumultu paulifper avertite,
6c fie advenientem à tergo perfpicicite mortem. An
cérnitis, an auditis, an advertitis 5 ecce ut profequi-
tur , ut inftat, ut jam tenenti fimillis eft : væ ,væ
prævaricatoribus ; quàm inexorabilis, intradlabilifque
eft, vermibus obfita, fetore gravis, lurida 6c exolâ
fiicie, 6c ex tuto earn intuentibus etiam formidabilis,
citatiflimo 6c irrevocabili tranfilit paflu, terroresge-
hennæ, fletus ac gemitus fecum trahens. Ifta eft quæ
fpes veftras præmiabit, quæ inania terminabit vota, quæ
enumeratas, marcidas, effrenefque compefcet libidines.
Hæc ardentes auro fauces algere compellet, hæc
altos atque graves abrumpet fomnos. Hæc ad extremum
omnia fbmnia facili ludificatione fubvertet : 6c
quota hæc malorum pars eft ? Hæc nempè ora veftra
tune primùm adDeumclamarevolentia, doloreclau-
Auro multo virginum redemitpudicitiam, quamfpur-
cidi juvenes noftri, ôc quidam (quos Sanôti Sanéfæque
omnes male perdant) deliri fenes irrequietis precibus,
muneribus, atquedolisdamnabiliterfbllicitant, follici-
tatam damnabiliùs violant, ÔC de violata,quafi de trium-
pho nobili damnatiflimè gloriantur .Porro ut oftenderes,
Deus, quoniam non defèris fperantes in te j quin etiam
eis præter* fpem altos dignitatis gradus nonnunquàm
elargiris, tua pronunciatione in Epifcopalcm eum Ca-
thedram füblimafti} quam à te Cathedram, ut arbitrer,
non comparaveratadulationibus, non mendaciis, non
muneribus, non, quod carius eft, repetitis ufque ad tædium
maximum precibus, non dolis, non fraudibus,
non inhoneftiflimis poftremofamulantium officiis. N e c
eum Eleâoribusfuis inter meretricularum chores, inter
venaticorum latratus canum, inter aulicos clamo-
rcs, inter matutinos fomnos 5 fed inter ilia frequen-
tata, atque fibi notiffima Ecclefiæ limina quærendum,
eperiendumque docuifti : qui verecundo ut erat vuld
e t, ftupore 6c amenda conftringet j improperan-B tu, humilivoce, geftibufque modeftis, hoc à fe tuum
do illud vobis quod in morte fua Nero conqueftus
eft 5 tardé efl. E t hac efl fides , ÔC putatis miferebitur
Deus^ autcompatianturSan&i? Non miferebitur uti-
que Deus , fed irridebit j non compatientur Sanéti,
fed fubfannabunt, utpote qui in Præceptis fuis priés
irrififtis Deum, ôcDeum, Sanétos, San61:afque omnes
fpreveritis. Ad hoc fpeôtaculum, feu fpcculum,
convertatur velim oblita mens veftra, 6c audaétertunc
(fi libet) his fàllacibus inhiate bonis , jugitej vos co-
rum defiderio cruciate j nifi, quod potiùs atque liben-
tiùs crediderim, veftra mutata fit fapientia , perfua-
fumque fit tôt fpes , de quibus nulli boni fpes eft,
deferendas effe, ut faniores, laniori vos deinceps traden-
dos confilio 5 quod ut ita fit, precor fupplex, ipfi valete.
Poft hanc Beati Viri acerbam nimiùm in fpes
vanas inve&ivam, ut ad juvenum ex ejus perfona ad-
monitionem me transferrem, 6c thematis materia, 6c
depellebat munus, nec (ut apud Statium Thebaidum
habetur.)
Ilium ingent confundit honor, inopinaque turbat
Gloria, fique homini negat eßeparem , cogique meretur
Curiofior in enarranda, per quam te Chriftum
fingulariter imitatus eft, humilitate, 6c mititate; 6c
in explicandis innumeris quibus eum decorafti mi-
raculis efiem copiofior, nifi quod vulgata funt omnia,
6c magnis Grxcorum ac Latinorum audloritatibus, 6c
quodfupräeft, Ecclefise auftoritatcconfirmata, adeo
ut ifte unüs mihi videatur a te dodtus, quia, mente
bene inftituta, 6c ingenio modefto, omnem de Fide
Legis tu« evacuarevaleatformidinem.
bed h«c hadfenus. Nuncfeliciffimum ejus obitum
(dixerim melius or turn) fpe£to, confideroque quanto
veriüs quam fuus au&or Epicurus, illam dicere po-
tuerit vocem j Beatiffimum hunc, & ultimum diem ago.
præclariflimum hujus adolefcentis admonebat exem- ç Namque poftquam libera voce, non remordente, nec
plum, 6c me movebant turn alia plura , turn nomi-
natim juvenum fubverfivus ille verfiis: .
Angelicas juvenis Jenibus fatan 'uLat in annis.
qui fi veritatem continet, non video quid fperan-
dum de illis fit, qui in juventute fatanizaut, 6c quorum
peflimis inclinationibusadditur impetus, 6caccedit
confuetudo. Veriim hoc infame proverbium po-
pulus»adinvenit erronee, ut reliqua fere omnia ad pa-
trocinium degenerum filiorum, & petulantium, 6c,quod
omnem de eis fpem boniadimit, inverecundorum \ ut
quod generofi adolefcentes, Angelici efie timeant,6c eru-
befcant, quippe qui effici in fenedfute d«mones nolunt.
Ita eft tamen,6c jam aconfbciis irridetur,qui non inverc-
cundo ore,in verecundiflima 6c fordidiflima, omni rubocontradicente
confcientia, illud priés exclamavit ini-
tium : In te Domine fpsravi, fècurus jam, nilque tre-
pidans fubjunxit: Non confundar in aternum. Pf 30.1.
nec fe fefellit, quia ut Marciani verbaponam:
A le x venit athereumfine mortis Legibus acuum. Et nos peccatores hoc audientes quid agimus ? Quid
difïïmulamus ? Advertimusifta, nec æternorum tamen
fperapimur, nec ad illam propter quam fàdfi fumus
afpiramus civitatem : Sed curvas in terris habemus.
animas , ôc coeledtium inanes , ut Satyricus narrat.
Deledlat vitæ mortalis prolixitas, 8c in ea tali mente,
talique fumus animo , ut ad nudum mortis nomen,
omnemque ejus ftrepitum, timoré palldcamus j quas
tamen mors , jufto huic vera fuit nativitas , 8c omefrontisabjedto,
loquitur verba* qui non fâtisimpuden- Dnium, quibus hæc infelix vita ftaret, terminus ærumtercontuméliofa
in Deum profert juramenta 5 6c apud
cos jam contumeliæ, ac irrifionis nomen eft fimplici-
tas, 6c fola obftans malis conatibus irridetur verecundia.
Parùm abfuit quin in hoc totus infifterem \ fed brevi-
tasreludtanterfi traxit,ut indilatè in Patroni,8c Patris noftri
Nicolai prorumperemlaudes, quatenùsad«beatam
vitam, 8c ad veftram nos invitent fpem : ftatim finem
fàçio, patienter audite.
Tuam , benigniffime Deus , in Sacerdote tuo
gratiam , nec admirari fatis pofîùm , nec laudare
fufficio : fed totus in hanc fèntentiam rapior,
narum. Ille nunc portum tenet j nos ad omnes mun-
dani hujus pelagi contumelias projicimur, nec nos tamen
ad ilium ocatitudinis portum dirigimus. Ille
regnat, fibique cceli regia magna patet, nos infeli-
ciflimo degimus exilio, 6c tot tyrannis crudeliflimis,
quot vitiis peflimdamur , 6c veram tamen patriam,
libertatemque non qu«rimus. Ille jocundiffimo pol-
let confbrtio j nos inter bellantium fieviflimos verfa-
mur infultus, 6c inter feras in humana effigie (ut apud
Senecam eft) latitantes, nec hoc attendimus. Illefii-
perum modulaminum carmina ptreipit y nos verb, nunc
G g g g g } • paren