i m t u x , vel Purgatorii tui complere potes, fi eas paticnter
perferas,non contra Deum murmurando,neque injuftam
expoftlando vindi&am. Capiam itaque tres veritates.
Expediens eft in hoc mundo , aliquibus affi-
ci adverfitatibus ; bonum quoque lignum eft diim
patienter capiuntur : per hoc enim fetisfit, vol Pur-
gatiorium evaditur in toto, vel in parte. Auguftinus:
H ie ure, hie feca. Etfidicas, hoc difficile efiè; M e mento
finis; memento utilitatum, quae font, redirein
gratiam D e i, quaerere gloriam Dei , evadere Infer-
diminui Purgatorium fuum totum , aut par
U7 2
per quodcunque bencfadum. Refponfio: Adjuvaripofi-
font mortui, qui font in via Tahitis triplicitcr: praecipuc
per eleemofynas, quoad bona temporalia ; per jejunia,
quoad bona corporalia ; per orationes, quoad bona ani-
m*,feu Ipiritualia. Hire triplicia bona,aut fuffragiorum
modos poftulant defun&i, ut nos finem reducamus in
memoriam,dicendo: Memento finis. Sed heu,cum decla-
rare intenderem tria hasc punda, vifum fuit mihi in con*
fideratione quod humani generis inimicus conabatur im-
pedirehostres fuffragiorum modos per maledida quae-
dam tria peccata,quae nominare poffum,ftatum effrenem
tem ejus , effe filium D e i , eflè participem A & immoderatum, contra eleemofynas : voluptatem huomnium
benefadorum. Eft evidens reprobationis 8c
damnationis lignum, cum quis Temper operatur in hoc
mundo mala , & nil recipit præter confolationem:
poftcaquam enim pecGatum puniri debet, li hîc non
fuerit per mifericordiam , punieturin Regno juftitiæ
rigorofiûîmè. Finis oftendit hoc: quotidiè facerepo-
teft quis partem pcenitentiæ fuæ 8c Purgatorium fuum
imminuere, fi de neceflitate veilt fecerevirtutem. De
qua neceflitate ? De adverlitate quae nobis foperve-
nit fæpius, velimus nolimus. Ideo patet homi-
num ftultitia , qui in adverfitatibus murmurant;
incipiunt enim hîc Infernum eorum , Sc male
applicant, abutunturque , quod magnoperè eos ju-
vare pollet. Deus punit in furore, cùm puniti non emen-
dantur ; quemadmodiim feciunt hi qui Inferni hîc incipiunt
idioma, maledicere, fcilicet D eo , & eum delpi-
cere. Poenitentia tibi dura videtur ? Mementofinis.
Vertamus fermonem noftrum ad tertiam virtutem, g
quae eft benevoicnti&.B enovolentia efi benefacere alicuiper
opus aliquod mifericordia, Jive corporale fue rit, JiveJpi-
rituale. Sumite hîc tres veritates aut confiderationes.
Adjuvare alterum in neceflitate lua corporali, veile
eum vifitare, 8c confolari, evitari facit Purgatorium.
Dare veniam alteri de illatis fibi injuriis propter hono-
rem D e i, facit ut evitetur Purgatorium. Caftigare
ex amorebono errantes, 8c malefadores, fecit ut evitetur
Pargatorium. Omnes hæ veritates declarari pof-
flint, memorando finem, 8c lie homo poteft in omnibus
, 8c undique fecere Purgatorii fui partem. Nulla
eft hora quin aliqua habeaturadverfitas.
Delcendere volueram ad relpondendum fècundæ
contra jejunia: juramentaabominanda, contra
orationem: 8c per alia peccata innumera qua: per
finis generantur oblivionem. Per finis oblivionem de*
venitur in ftatum fine freno, & fine menlura, in po-
puli gravamen , 8c liberations miferarum animarum
impedimentum. Oblivioni finis jun&a eft injuria,
omittuntur per earn fe&arum jam fundationum perfb-
lutiones in fen£tis Ecclefiis, ob quarum carentiam nec
preces fiunt, nec debitum Servitium: propter quod
Deus, San&i quoque ejus & San&a: fuo fraudantur ho-
nore, & animas a Miflarum commoditate. Per ftatum
fine freno, 8c moderamine , non fiunt perfolutiones
eleemolynarum inHolpitalibus; ideo ha:c 8c fimilia
mortuis fequuntur inconvenientia; puerorum mors fine
Baptilmate , mors imprasgnatarum mulierum abfi-
que Confeflione , mors pauperum fine confolatione ,
in impatienua, 8c defperatione, fineque do&rina,
complurium animarum damnatio, qua: maledicunt his
omnibus qui fuerunt caufa hujus per ftatum hunc
Fundatorum defraudationis , qui quidem Fundatores
Purgatorium ob illud intrabunt: fecrilegium, aut rapina
eorum qui taliahabent bona indebite, five vivifuerint,
five mortui. Inhonoratio Dei, Sandlorum Angelorum,
Maria: Virginis , omniumque San£torum 8c Sandta*
rum , inquantum Dei membra fine fepultura remanent.
Per effrenatum ftatum vivis plura alia inconvenientia
accidunt, qua: in animarum vergunt praeju-
dicium: injuftus hereditatis , vel pofleflionis titulus,
tarn in l e , quam in fuis , per dona injufta; defe&us
reftitutionis per impotentiam , aut ignorantiam , vel
malevolentiam. Eleemolynarum defe£tus per fubje-
dtorum paupertatem, quibus nihil eft, nec ideo eleemofynas
quæftioni, quomodo videlicet juvare poflimus liberatio-
nem animarum Purgatorii ; fed curiofitas inquirendi,
aut feiendidefiderium, cogitationem meamfubintrat, q fe&usfolvendi débita, ôcTeftamentum, indefun&omanam,
dant, nec pcenitentiam eorum adimplent. De8c
multas de hac materia interrogatquxftiones. D ie ,
inquit, mihi: ubi eft Purgatorium, 8c qualis ibidem
eft affliäio ? Die mih i: li animae Purgatorii bene ea
norint quse hie fiant pro ipfis ? Die mih i: quibus
animabus magis profint fen£tae Ecclefia: fufiragia ?
Die mihi: poteftne peti abaliquo, ne unquam punia-
tür in Purgatorio? Die mihi; fi ablblutio ä poena, 8c culpa
, liberetaPurgatorio. Die mihi: fi Miflä aut oratio
aliqua, vel eleemolyna, intantum profit pluribus, fi-
cut u n i, 8c in generali ficut in fpeciali ? Die mihi :
an quicquam profit damnatis vel felvatis quod dicitur
aut fit pro mortuis? Die mihi: profintne aliquo modo
preces Ecclcfiae fan&a: ipfis pueris qui nati lunt mortu
i, aut pueris noviterbaptifatis, 8c illicopoftea mortuis.
Die mihi: an ne apparere poflint defun&orum
anima: viventibus, 8c loqui illis, vigilando, veldor-
miendo, cum volunt. Die 'mihi- fi mortui ordinave-
runt res certas fieri pro poenitentia eorum, aut fel-
vatione, 8c executores non exequantur extremas eorum
rum prsejudicium , uforarum occafiones, felfie mei-
cantia:, rixae: paupertas enim rixofe eft. Oppreflio-
nes fetellitum, 8c aliorum, more infernalis inimici,
mortaliumque inimicorum , aut pejorum. Caufe fo-
lemnisperjurii, 8t contemptus, Dominorum defrau-
datio, 8c ipfos maledicendo Dominos. Caufe Ibrtile-
giorum , & noftrae Religionis contemptus. Caufe fe-
mis , 8c mortalitatis , propter laboris defe&um , 8c
vi&ualium ; fele occidendi occafio , ratione defpera-
tionis, aut in amaris tormentis uxorum, 8c filiorum
vivendi. Horum omnium pompofus ftatus caufe eft.
Patet ergo quam abominabilis f it , 8c fuos opprimens
nutritores, pauperes, orphanos, bonasviduas, mi-
fera Dei membra, firatres fuos , 8c forores, te-
nendo animas incarcere, 8c aftliftione; comedendo,
veftiendo,8c bibendo earum redemptionem. Nota quod
Domini, 8cPrincipesminorcm habent partem. Nota
quod Confiliarii fiepenumero ad reftitutionem tenentur.
Secundum pcccatum principale , mundana fcilicet
voluntates;an-ne mortuorum animæ ob illud impedian-D voluptas, procedit oblivifeendo finem qui fequitur:
tur,aut retardenturPDic mihi:prolimtne mortuis opéra à
peccatoribus fa&a,8c in peccato mortali? Die mihi:quod
utilius eft 8c comodofius, orare pro lèiplo, pro mortuis,
aut pro vivis, 8c fi ipfi poftmodùm oraturi funt pro vivis?
Ad lècundam noftram principalem partem aggredia-
mur, ut oftendamus lècundam caufem hujus exhortatio-
nis mortuorum, qui dicunt unicuique noftrum, Menfcn-
tofinis ; ut fcilicet mortuosjuves, 8c libérés generaliter
qui enim benè recordaretur finis, promptior eflèt ad
jejunium, vel abftinentiam. Mundana voiuptas fuprà
mala effrenis ftatûs hæc caufet inconvenientia : con-
temptum D e i , 8c verbi fu i, promiflorum ejus, 8c
minarum ; rationis cæcitatem ad morem beftiæ mutæ;
fubitam mortem 8c improvifem , mortuorum oblivionem
aut irrifionem ; quàmvis fie agens comedat,
8c bibat eorum vi&um % 8c fuftentationem ; defe&um
'Con-
Confcflîonis ob verecundiam, aut defperationem, per-
juria, 8c Jurium naturæ (quæ nominanda non funt)
corruptionem. Hærelès , vel felfes contra Fidem
aflèrtiones, 8c contra fanam doélrinam , ut dicere,
unumquemque eflè felvandum, fornicationemnoneflp
peccatum, peccatum carnis eflè omnium peccatorum
minimum : ftulto amore eflè amandum, fi quis fore
velit alicujus reputationis, vel quemquam fibi caverc .
non poflè ab hoc peccato.
Demùm, quoad tertium pcccatum, dico ; quod
juramentum deteftandum orationi contrarium, 8c provenions
ex oblivione finis, 8c luæ conditionis, impe-
dit ipfes animas. In primis per hoc offendendo Deum,
Sanétos 8c Sanètas ejus, cùm honorandi eflènt, 8c de-
precandi, dando onus Dominis temporalibus, 8c fpi-
ritualibus. hujus pcccati, 8c damnationis, cùm per
injuftam diflimulationem reputantur confentientes tali
inhonorationi Domini fui, Regis lui, Patris, Bene-
foétoris 8c Salvatoris , inducendo omnes creaturas,
ut contrariæ fint humanæ créature. Nota quomodo
Superiores magna hîc adipifei poflùnt mérita, 8c in-
gentia præmia per rigorofem talium blafphemiarum
emendationem. Finaliter,ex juramento deteftabili cum
aliis lüpradi&is peccatis, 8c per finis oblivionem, ve-
nit, 8c continuatur liorribilis hæc, 8c monftrofe be-
ftia, fchifmatica divifio, quæ diftrahit, 8c devaftat
Ecclefiam : fi enim particulars defeètus non eflènt,
nunquam talis univerfalis regnaret defeétus. Hoc tarnen
fchilma omnia fupradièta includit impedimenta
animarum,aliaqueinnumerabilia. Concludo igiturper
generale remedium , quod in hocConciliocogitetur,
omnibus his provifum iri inconvenientibus. Concédât
Deus, ut reâ è cogitentur media, 8c meliùs exequatur
finis quem unufquifque confiderare debetad
honorem D ei, Ecclefiæ, ac Chriftianitatis reforma-
tionem , vivorum ædificationem , 8c defunftorum
liberationem. Præftante eoqui d ï< *& u i principium,
& finis, Apoc.i.8. Deus benediétus in fecula. Amen.
JO A N N I S GERSON1I
D off or is à* CancelUrii Parißenßs
S E R M O
D E
SANCTO NICOLAO.
Ad MSS. Codd. Vi£t. 463. 8c Navar. unum.
Spes mea ab nberibus matris me a . P f xxt. 10.
VE R b a hæc ad literam feripta funt de Domino
noftro JcfuChrifto, 8c nunc, ad Beatilfimi
Patris noftri Nicolai (cujus verè abuberibus
Matris Deus Ipesfuit) gloriam, 8c honorem, ad ali-
qualcm quoque noftri eruditionem, pro themate funt
aflùmpta. ReverendiDomini, Patres, acMagiftri,
ex ifta Collatione mea hoc primum capio commodi,
quod præceptum impleo honefto deditus exercitio,
gravibus curis, vagis, 8c fubtilibus aditum præcludo,
perindè dùm feribp, dùmque idiplùm profero quod
îcripfi, priùs illud legens, audiensque memet ad-
moneo : Quod fi Pythagoras dixit, alium animum
fieri intrantibus templum, Deique fimulachrum cer-
nentibus ; multo magis cùm intueor feliciflîmam, 8c
ex omni parte beatam præclariflîmorum Sanélorum
vitam, animum muto. Nam eos mihi quafi totidem
A dvocatos contra quotidianapeflxmorum exempla, er-
rorefque publicos adhibeo, non folùm mihi, fed 8c au-
dientibus; audientibus loquor, qui non gratiâ tantùm
otii, aut reprehenfionis, aut audiendi noyitatis ; lèd
T°nù I I I . Pars II I .
ut meliorcs fiant, adveniunt; taies, etiamfi nihil no*
viaflèro, in recordatione veritatis * ac memoria, invi*
to ; profero quoque verba quæ infignes ad bonum
impetus gignant, myfterialiter quidem ; Deus autem
principaliter, qui fecundùm Apoftolum, operatur omnia
in omnibus , 1 . Cor. x i i . 6 . Nam (ùt allegatum
per me alias à Gregorio memini) nifi Spiritus
fanüus cordi adfit audientis, otiofus eft Jèrmo loquen*
tis. Quamobrem ne fruftra fit quod agimus, agen-
dumque eft; pro ejufdem Spiritus fenéti infpiratione,
illuftratione, atque juvamine faciliùs impetrandis, ut
affeéfcum boni generet, genitum nutriat, nutritum in
effeétum ufque perducat , ad îllam quæ magnificis
Ecclefiæ vocibus compellatur Regina rmfertcordiA,
vita , dulcedo, & fpes noftra, Virginem benediâif-
fimam recurramus humiliato animo , 8c voce pia di-
centes: A v e Ma r ia , êcc.
C P E S mea , & c . u b i d i & u m e l t . | E t c c r t i f i -
lima divinarum Scripturàrum atteftatione , vul-
gatilque Gentilium hiftoriis, novimus quofdam ra-
ris, 8c præter Iblitum prodeuntibus indiciis ab incun-
te ætate de futuro eorum ftatu fidem feciflè, 8c talium
dignitatem quandam, aut in aliquo excellentiam,
eos qui aderant verifimilibus præfagiflè conjeèluris.
Hinc vilb fteril is partus, linguæque folutæ miracu-
lo , ilia de Joanne Baptilfe parentum vox -, Q u is , pu-
tas y puerifte er it ? Lu c.i. 66. 8c illud quafi Patris ref-
pondentis vaticinium : E t tu , puer, Prophet a Altiffi-
mi vocaberis, &c. f . 7 6 . Sic ille lècretorum naturalium
conlcius Plato, de fua eloquentiæ, doârinæque fùa-
vitate augurium puer dédit, cùm in ipfius dormien-
tis os mellifèræ apes ingreflæ funt : cujus fimile
noftro Evangelicæ veritatis Doètori Ambrofîo le-
gimus contigiflè. Sicfutura Mydæ Regis temporalis
aflluentia oftenfa creditur, ex frumento per formicas in
os ejus, cùm puer eflèt, 8c dormiret, introduâo.
Quid loquar Alexandrum magnum, Alcibiadem ,
Cyrum, Scipionem, noftrofqueProphetasJeremiam,
Ifaïam , ceterofque innumeros, quorum futuræ vicac
modus ab ipfb fùæ nativitatis exordio, agente fegacif-
fima Dei providentia, infolitis prænunciatus eft fignis :
Quos inter gloriofiflimum puerum , 8c bonæ indolis
adolefcentem Nicolaum confpicio, qui nondùm ab
uberibus matris avulfus, aptiflimum futuræ fan&itatis,
ac puritatis dédit argumentum, magnamque divinæ
prædeftinationis addidit conjefluram. Nam ut canit
Ecclefià, dùm penderet ad mammillam, 8cc. Rem fane
admirandam, quod alii flebilibus querelis mifèra-
bilibufque expetunt vagitibus, hic quod verbo non po-
terat, nutibus, 8c fa&o abjiciebat. Hic parvo laâris
paftu abftinens fefe puer ille bonam cum Sapiente fbr-
titus animam macerabat, ac fi Deo dicerct : Deus
Patrum. meorum, 8c Domine mi, verba quibus in
tuas aflùrgam laudes naturæ mihi negat imbecillitas ;
fed eo quo poflùm modo te laudo, teque magnifico : tu
in me folidifljma tuæ gratiæ collocafti fundamenta,
fùper quæ domum in mente mea te dignam extruere
concupifcens, tenerum hoc fleéti dùm poteft, domo,
fubjugoque corpufculuifi ; detraho quoque illi leves
hos fumptus, ut ad ipfius tuæ domus fabricationem
impendam: quod nequibo fupplebitbenigna, gratui-
taque pietas tua, cui medevoveo, me tribuo, me
tota mente committo, quoniamtu, Domine, ßngulart-
ter in Jpe conftituifti me. Pf. iv. 10. 8c faSlus es
fpes mea ab uberibus , 8cc. Et hæc font verba,
8cc.
E x quibus verbis lucidiflimum Cleri jubar Beatiffi-
musChrifti Sacerdos Nicolaus innumeris, etiamdùm
viveret, decoratusmiraculis, omni caftitate atque pü-
ritate confpicuus, 8c eximiæ foprà modum pietatisex-
titiflè cernitur, deitatis præfidio inviolabilis firmitatis
tuto fèfè fulciens , cùm dicit Spes mea. Q u i timebit
Deum nihil trepidabit, neejue pavebit, ejuoniam fie s ejus
eft, Eccli. xxxiv. 16 . Secundo,fuiflè confpicitur in æta-
G g g g g l tis