fcholas Magiftraijp, qua yaldè,fubtiliter, 6c profun-, feddico quód per verbum Dei, ut.pör feptem vaf-
dè nobis loqucretur de excellënti myfterio gloriofa cula.pretioik, Deus.hocjic fpiritualiter portal'i debet in
Trinitatis. Ibr nobis oftender,et 5 memoriam ad fimi-> civitate anima, de;yiqo cognitionis in afF^6tionis vilitudinem
Dei Patris generate in fecognitioncmj me-
moriam & cógnitionem has fimul producere amo-
rem. Eft ergo hie memQria, vel ratio ut Pater,
cognitio ut Filiüs , 6c anior eft ut Spiritus fimdhis.
Sed ficut dixit Jefus Chriftus: Cum terrena dicovob.is,
& quain nobis flint, nee tarnen-ea intelligitis, 6cc.
Omittamus igitur loqiii de rebus djvinis, 6c quarum
Cognitio nobis,promifla eft pro merqsde noftra in Pa-
radifo, 6c loquamur paululurn ad inftruótionem , . ac
moralitatem. Et dicamus quod fub Deo, benedi&a
Trinitatc , l nofipfos humiliate debemus in omni pofle
noftro, feire, 6c vellc. Ordinatiffime, poile quoad
hoc eft appropriatum Patri, feire Filio, veile Spiritui
fandto j pofte noftrum infinnitate plenum eft,
feire noftrum obfeuritate , , Sc veile noftrum maligni-
tatcj nifi anima noftra fe jungat Deo , 6c fe aflociet
tanquam ad fummam potentiam, fapientiam, & benevolentiam.
Qui dicere vellet de parvo pofte noftro
in omnibus rebus, parva tentatio nos fuperabit. Di-
cit fan&us Auguftinus, ubi fe opinabatur plus pofte,
ibi majus erat non pofte , cum confidebat in propria
virtute: 6c fortitudo interdum magis nocet, qua eft
caula infinitorum excefllium, bellorum, injuriarum,
bibendo etiam 6c comedendo. Nota de illo qui vo-
lebat feindere panem. Scire eft obfeuriflimum, ficut
dixi; fed feientia Dei non deficit, 6c qui nimis feire
vult in hoc mundo, delinquit, ancilla ferviendo, 6cc.
Hoc Philofbphi oftendunt per eorum errores , quomodo
parum fcire poftums , 6c manemus v ani, 6c
vacui, labimurque ad malignitatem, 6c dele&ationes.
Sola deledtatio Dei ea eft, quae nos fatiare poffet, 6c
fanare, ac dulcem facerc omnem hujus mundi trifti-
tiam. Hoc patuit in fanéto Paulo , fanóto Lauren-
tio, 6c ian&a Agatha, quarum Fidem, & fortitudi-
nem fequamur, uc -eis in ccelcftibus aflociemur : Ad
quae, 6cc.
JOANNIS GERSONII
D o ff oris & Can ce ll arii P ar ip en fis
S E R M O
I N D I E CORPORIS CHRISTI
D E
E U C H A R I S T I A .
Memoriam fecit mirabilium fuorum mifericors, Ó1
miferator Dominus, efcam cl edit timentibus
. fe. Pfal. cx. f .
A D bonum, jocunditatemque vertatur pulchra
h a c , atque folennis Proceflio. Hie fumus,
ut loquamur , 6c exponamus myftcrium, 6c
maxima mirabilia gloriofiftimi hujus Sacramenti, ficut
dicit thema: Dominus nofter mifericors 6c dulcis,
memoriam fecit mirabilium fuorum, efcam dedit timen-
tibusf. Qui feire vult, quareverentia, pace, &fi-
lentiq verbi Dei cibus recipi debeat (pracipuè autem
de Fidei noftra myfteriis) intelligat quid dicit fan-
6lus Auguftinus, quod non minus eft peccatum contem-
nere verbum Domini noftri, aut impedire, qudmDomi-
nicum Corpus inhoneftè tra flare In quali tamen reverentia,
Sc honore, fe habendum fit in praefentia Dominici Corporis,
unufquifque Chriftianus cognofcere debet, 6c
lcire, de quo dicam etiam in fequentibus. Videtis
Proceflïonem , 6c fblennitatem hodiè fieri yifibiliter
cum , ut Deus ipfe cognqfçatur , 6£;ametur. Hunc
concomitari debent ompesyirtutum Proeefli6nes,!cum
magna: quidem folcnnitatc. Domina Fidcs miniftra-
re debet incenfas tadasduodecim Arcicularum: Spe$
. debet eum elvare.: quatuor cardinales yittutes ipfum
portare debent: Charitas, dicere debet dulcia, 6c de-
vota, cantica. Ad alias autem virtutes alia fpe&ant
officia. Ad unam quidem fpargere viridem .boriarum
cogitationum herbam : rad aliam leminare, '6c-dejicere
fan&arum affedtionum flores diverfos^r. pulcHcrrima eft
vilu talis Proceflio, tale cordis gaudium, talis exub
tatio. O devote populijs, quis dabit, ut nunc talem
faciamus Proceflïonem ? Felix fuerit: anima ilia quæ
fie fecerit. Sed ccrte hoc digne fieri non poteftfinc
gratia, Sc auxilio Spiritus fandi, civitatis hujus Domini,
qui 6c portas aperit claufas per peccatum. Ad
te igitur nos convertamus, Virgo gloriofa , ad hänc
gi'atiam impetrandam, quæ ea es, in qua faélusfuit,
6c formatus panis ifte vitæ, panis Angelorum, 6c te
falutabimus, dicentes: ^ive gratia plena, 6cc
M l M O R I A M , &c, Scribitur ubi allegatum
ell. Confideranti fublime fandli Sacramenti my-
llerium, paulo ante mihi vifum fuit, quôd&lfa, il-
legitima , & obftinata infidelitas , filvellris beftia,
monftruofa, & limulata appareret in fecrcto Cogita-
•tionis meæ. ^ Turpis erat figura ejus , nigra , ob-
feura , mulmmque formidanda , ocuios fuos femper
deorsùm fixos tenebat, quos claudebat : non enim
afpiçere poterat darum fupcriorem foiem. Ciim autem
fefe ollendiflét ip&m, veluti per iram, öcirrifio-
nem turpiter exclamare coepit. Simulata hæc infidelitas
optime Fidem percepit loquentem , nec tamen
earn inlpicere poterat; namlblus alpedlus ejus ipfam
necaflet infidelitatem. Fuit ergo impatientiffima, &
veluti furiola, objurgans, &arguens verba hæc ipfius
David nil efle, aut conducere ad propofitum, autea
nihilipendenda die. Quid cogitas (inquit) has efle
fàlfitates quas fpecularis, & meditaris, tuum amit-
tendo tempus ? Quomodo Jefus dare poflet carnem
fuam manducandam, & fanguinem fuum potandum?
; Si tremerem, metuerem totus, & præ grandi fuda-
rem fremitu ; interrogandum profedo ell minime.
Attamen conlbrtavi memetiplbm in hoc quod mox
percepi, ipfam ab incredulis milTam efle Judæis le-
cundiim Evangelii textum Joan. v t. f j . Litigabimt
ergojud*i,&Lc. A tali Magiftro, talis. nuncius. Et
ciim me ad refpondendum dilponerem, polleaquàm
animum in me fumpliflem & audaciam. Sulluli ali-
quantifper ocuios, & vidi Theologiam, fidelem &
veracem gubernatricem fanftse Ecclefia;, de ccelis def-
cendentem ad hæc inferiora ; quæ pollquàm descendit
in domicilium cordis mei, relpexit paululurn
extranfverlbper indignationem adverfarium fuum infidelitatem.
Et fefe mox me versus vertit, & ait
dulci ac fecura voce; me in nullo dubitare debere
quia Jefus Chrillus dare poflet Carnem luam manducandam
, & Sanguinem fuum potandum : Momoriam,
inquit, feat mirabilium fuorum. P f cx; f , Dulcis ait,
& mißricors Dominus, fecundùm David prophetiam,
memoriam fecit mirabilium fuorum, efcam dedit timen-
tibusfe. Quam efcam? Éfcam pretiofi fui Corporis,
& Sanguinis lui: Caro me a verb efi cibus, & fanguit
meut verb efi potut. Jan. vi. f 6. Nihilominiis divina
Theologia in fuo perfeverabat fermone, & dixit lie,
fi benè memini, veluti conquerendo , fufpirando: O
humana creatura, quibus tenebris ignorantiæ & falfi-
tatis involveris; malediélum fit peccatum quod tibi
talia adduxit, pollquàm creata eras in pulchro &cla-
ro die cognitionis, & veritatis, in llatu innocentiæ.
Sed ô llulta humani cordis prxfumptio, quæ in ob-
fcurilflma hac n o â e omnia videre putas, Sc cognofce-
■ re.
1 2
re. O miferabilis conditio flatus tui, ciim fis in no-
éle ilia obfeuriffima, & tamen meam recufas clarita-
tem veras Fidei Chriftianæ; quia videtur tibi, quæ
decepta es, te lâtis dare videre. Nihil vides quo du-
caris, meum tamen reculas auxilium. Séd ô ftulta
humani cordis conditio, quæ promiscomprehendere
n miferaNIi, conditio < n > d a . n . - fcnf„s, ficut faciunt belli®, Ut credendo omnes homines
Dcum fuum cognofcercnt, judicarentquc cum
omnia potentem, omnia cognolcentem, & omnia gu-
bernantem, ad puram fuam, 6cliberam voluntatem,
ablque limitatione, aut contradi6lione quacunque. Et
«v rv ' Ad -h ■ ■ ^ A------- - eft caufa, propter quam Deus mifericors Domimteris
Magiftri tui, Dei tui, fum-
opera 6c confihum A nus memoriam fecit, 6c recordationem mirabilium fuom
i I inm in i. c C . nm nin nfpnh« /otvitmt-llE™: t— ** i j . i r a . . . ~
mi Domini, & omnipotentis, fapientiflimi Impera-
toris. Exiguus & pufiilus nimiùm foret Deus nofter,
fi nihil facere poflet quod ingenium tuum ulque adeo
rude, faücium, obfeuratum, omninö comprehendere
non poflet. T e itaque humilies ut fcholallicus, id
eft, dilcipulus coram Præceptbre, ftultus coram fa-
piente, ut creatura coram Creatore, veluti omnino
ignorans, ad hunc qui omnia feit, &cognofcit. Révéra
capere non poteris quod tibi monllratura fum,
nifi primiim credideris : Si noncredideritis, non intelligent.
Bonos excipio Chriftianos, qui mihi credunt,
& me fequuntur. Volo igitur ad eorum confolatio-
nem, non autem per curiofitatem, & contentionem,
adduccre extra Scripturam claram rationem, propter
quam Deus, liipremusDominus, ordinavit admi-
rabiliffimum hoc Sacramentum, & velatiflimum pre-
tioliflimi fui Corporis, & Sanguinis fui pro fpirituali
refèélione animas, relinquens mirabilia fua in memoriam
, & miracula, fuis lèrvitoribus eum timentinim,
banc dando efcam ; ut humanus intelleclus liib-
jcdlus eilet ad credendum de co, quod eft omnipo-
tens, & potell omnia facere multo plura, quàm creatura
humana intelligere poflit, & omnino aliter quàm
eilet fecundùm communem naturæ curfum. Reverà
parvus nimiùm & impotens foret Deus nofter, fi nil
aliud facere poflèt præter ilia quæ tu aflùetus cs vi-
dere, beftiarum more; aut 11 lapientiatalitereilet nu-
merata, ut nihil facere .poflet, nifi quod ingenium
tuum ftultum & obfeurum comprehendere pollet ;
aut quomodo eum amaret voluntas tua præ omnibus
aliis creaturis, nifi gratiam fuam fpiritualem cogno-
feeres ac benevolentiam fuam, & ejus de te, & a d te
providentiam fingularibus modis alio modo quàm ad
bellias ? Cognofcere ergo potes quare Deus memoriam
fecerit mirabilium lùorum in lànélo illo Sacramento :
E ll enim, ut intelledlus tuus fc illi fubdatperomnipo-
tentiæ fiaæ cognitionem, & immenlæ lùæ làpientiæ,
, . r . I atque voluntas tua prorsùs dedita fit ad illi obedienbus,
eiquefervientibusperpetuoteftamento d e d it il-B d um , amandum , charum habendum, gratiafque
lud. Non dubium eft quod nec iplà negabit infide- agendum, cùm talem 1 ' - • ■
litas, unumquemque Dominum ad benegubernandum
fuos fubjedlos tres debere habere conditiones, potentiam,
läpientiatn, & benevolentiam. Potentiam
ad eos tutandos. Sapientiam ad eos ordinandos. Benevolentiam
ad eos amandos, & gubernandos. Et
cum Dominus, aut Princeps talis fuerit, unufquilque
- . . adeöque fpecialem curam tui
, habeat gubernaminis per Angularem benevolentiam.
Non ideo hic audiri debet illegitima infidelitas, in-
gratitudinis plena, quæ injuriisafliciat D ei potentiam.
D e lapientia & benevolentia murmurât, ac difHdit,
dicendó: Quomodo f ojfetfifefits dare, 6cc. Bono quidem
jure Deus poteft, vult, St feit. Sic facere pofubjedlus
recognofcere debet potentiam,feu poteftatem, te ll, etfi non diet nifi ad confimdendam ftultam hu-
honorare hanc fapientiam, amare hanc in Domino fno mani cordis prirfumptionem, & damnanda: fine infidelitatis,
quod omnino fibi Benevolentiam; alioquin talisfubjedtusingratus eilet, fubdi non vult. Sic loillegitimus
, & animadverfionedignus, feu punitione.
Sed quis eft file Dominus, in quo has conditiones lie
inveniantur , quemadmodum in Deo noftro, qui-in
eflentiafiia, potentia eft infinita, lapientia infinita,
benevolentia infinita ? Ideb unufquilque fubjedtus eum
recognofcere debet die talem, fcilicet omnia potentem,
omnia feientem, omnia amantem. Nec eft Ju-
dasus, nec Saracenus, aut alius infidelis quifquam,
qui hoc negare debeat.
Ad declarandam igitur hanc potentiam, fapientiam,
quebaturChriftianaTheologia, bona, religiofa;ciim
infidelitas non diutius continere potuit, quin aha voce
diceret, quod diü impatienter valdè in corde, &
modis, inter dentes fuos rodendo murmuraverat. E t
adducebat multas rationes frivolas, dicens, Deumlic
facere non poflè, fecundiim potentiam fuam, fapientiam,
& benevolentiam, quod panis mutaretur in
catnem, quod res tam magna fub tam parva re con-
tineretur, & quod unum idemque corpus in tot diet
O I . • j ^ J J locis.' *I—n - —f i*—i pp e— —r VqJuUiwidU ^plaAnllliüs confecradLtuUsd lnlUulilltallml] OaL InlOonlI
oc benevolentiam ad extra, quamvis etiam opus non C confecrato habet differentiam, quin corruptioni fub-
erat ut crearet mundum , 6c inter alias creaturas ut ie£tus ftti & rampn F)pnc immnrculie /»fl-
crearet creaturam humanam, qu« eum Dominum
cognofeeret, illi honorem deferret 6c reverentiam;
ad ütilitatem quidem humanas creaturas, non autem
ipfius Dei > 6c fi etiam bene cognofci fecerit potentiam
ftiam, talem formando mundum; fuam fapierf*
tiam, ipfum ordinandoj fuam benevolentiam, ipfum
fic confervando 6c gubernando j taliter quod excufa-
ri non poteft humana creatura, ft ilium non co’gno-
feat Dominum. Modo quia opera ilia flint nimis com-
niunia, 6c nimis faspevifa, compluresparvipendunt$
in eo quidem quod videtur eis Deum non pofle,
aut feire, aut veile facere aliam rem quam eam
quam fecit, oftendit, 6c facit. Nonne feimus ali-
quos, etiam qui fapientes dicebantur, &Philofbphi,
illius fuifle erroris: negantes Deum quiequam de novo
producere pofle, non utendo materia quas jam
jc£his fit 5 6c tamen Deus immortalis eft. Demum
non videre benevolentiam, cum, utdicitur, malief-
ficiantur pejores. Et boni quo pa£to meliores effi-
cerentur quoad arrimam per corporalefn efcam, qua
animam illam non intrat ? Quapropter mirandum
non eft, ait infidelitas, fi quasram, quomodo? Eft-
ne idololatria hoc? Quomodo poteft Jefus dare, &c.
Sed ad omnia h a c argumenta 6c fimilia non fuit dig-
nata relpondere Theologia: immo dixit obftinatam
infidelitatem dignam non efle quod talia coram ea
declararentur myfteria,-nec coram adharentibus fibi
Judais, aut falfis Chriftianis. Hoc eflktponere margari-
tas ad porcorum pedes, & Janflum dare■ canibus. Dixit
infuper, nunquam myfterium hoc iritelligi pofte
plene fine Fidei luminej nifi credideritis non intellige-
fis. Nota de Pythagora. Scholafticus priufquam ad-
difeere poflit quicquam , necefle eft ut id *credat
cir produtta ? Negabant ipfum mutare poffe unam ^ quod Praceptor fuus illi dicit.
rem in aliam. E t pejus adhuc dicebant, Deum non x j . i-.
S ^ ernando providere ipfis hominibusj fed omnia rc-
^ c j 5 deftinatione, aut fortuna} voluit itaque Deus
perndos hos deftruere errores, 6c malediétos, vene-
nofosque à cordffius fubjeótorum extirparej ideo de-
dit omni creatura humana exprefllim Praceptum ad
credendum aliquas res, alias quidem ab illis qua fen-
tm , 6c die quolibet percipi poflunt per corporeos
Tomi I I I . Pars II I .
Poftremö, Theologia infidelitatem mifitad fcholas 5
non quidem ad quafeunque, fed fcholas fuas Theolog
i a , approbatiffimos 6c eleâos legendo Do&ores :
fed infidelitas ire non dignabatur, nec quicquampro-
ficerehæreticis fuis, Judæis, 6caliis incredulis. R e -
dii ad meipfiim, 6c per auxilium vera Fidei, fuique
luminis, Theologia fcholas intravi, ibique intelle-
x i quomodo refpondendum efîèt , infidelitatifque
Mm mm z fol