I 2 I J Joannis Gerfonti
"P R A NT/Sficut fives err antes j&c. Mater noftra fan&a
Ecclefia poft folemnem Pafch« Feftivitatem,videns
1216
Valdè humanum genus extra viamerat, quiaomninb
folum erat una progenies, quas non fequeretur idola,
fcilicet domus Nachor , 6c Thare , undè defeende-
runt Abraham , Ifaac 6c Jacob , 6c Patriarch« , a
quibus Moyfes & populus Judaicus defeenderunt. Sed-
confideremus: poft Legem receptam nunquam vo-
luerunt cognoföere \ aut faltem pauci fuerunt, qui
filios fuos inclinatos ad imitandem mundum, 6c car-
nales voluptates, in memoriam reducit hodiè grande
Jefu beneficium, magnam mifericordiam quam often-
dit omnibus ianótee Ecclefia filiis, cum pro nobis 6c
humane genere mori voluit, quod velüti ovem per- „ . , . 1 .
ditam reportare voluit, 6c ad Paradifi teéba ficut bo- . Dei beneficia, Dei pafcua cognofcerent: fed murmura-
ideo reci- A bant, & contra Deum rccalcitrabant, cum Deus fpecia-
nus paftor in propriis portat humeris. Et i
tatur hodie in Epiftola fanbfci Petri : Chriflus paffus efl fro nobis. 1. Pet. 11. 1 1 . Jefus , dicit fimdtus Petrus,
mortem tulit pro nobis. Et quod fequitur valde eft
conforme verbis Evangelii,paftor bonus in quibus dicit-: Ego fum , &c. Joan. x. 1 1. Et ideo imitari ipfum de-
bemus ficut exemplar vit« , vobis relinquens exemplum^ tit feqmmini veftigia ejus. Et quoniam in illo fanbto
Fefto Pafch«, fanbto elapfo tempore, nos, Deo vo-
lente, ad eum converfi fiumus , & cum eo.fecimus
Pafcha ficut fui Difcipuli: vidimus quomodo pro ovibus
fuis mori voluit, quas ab inferno ad falutis viam reduxit,
pretiofo füo corpore pavit, quod eft anim« cibus 6c
fpiritus refebtio. U t non oblivifeamur adeo magnorum
beneficiorum, 6c bonorum ingentium, quibus nos do-
navit, 6c milerabilis ftatus in quo eramus memoriam ha-
beamus, Sanbta Ecclefia nobis dicit: Eratis ficut oves erlem
de eis haberet curam, ficut proprius eorum paftor,
fme uatobs efeor mfeepnatersarunt, quia feribitur. Errantes colebant , & beftias fupervacuas, 6cc. Sap. 11.16.
Errabant ficut oves paftoremfuumrelinquentes, qùo-
niam adorabant ierpentes ôc mutas beftias. Ideo in
punitionem hujus Deus in deferto magnam multitü-
dinem ferpentium, 6c veneficarum beftiarum eis mi-
fit, quæ eos occiderunt, dicit Scriptura, ut frirent,
quia per quæ quis peccat, per hæc torqueatur. De-
claretur fi fit opportunitas , 6c femper poftquàm in-
traflent promiffionis terram fe à Paltore fuo averte-
runt, nêque omninb ad Deum converti voluerunt,
faltem pauci -, quàmvis Deus eis Prophetas mififfet
qui ipfis viam monftrarent, 6c prædicarent $ reverfio-
nem eorum in captivitatem annunciando, 6c magnas
perfêcutiones quas pafluri effent, fi Dei non obfer-
rantes. Et quia mentio fit de præterito tempore 6c præ- B varent Mandata: 6c nihilominus non convertebantur
fenti, pluribus modis noftrum thema explicate pofliim.
Sanbtus enim Petrus verbum fuum explicare poteft
ad hos qui erant fub Lege Moyfi, 6c ante, ufque ad tempus
Jefu Chrifti,poft peccatum Adæ. Poft Adam, ufque
ad Moy fen homines fub Lege vivebant naturæ. A Moy-
fe ufque ad Jefiim Chriftum data fuit Judæorum populo
, 6c his qui voluerunt eis aflöciari, L e x , quæ ru-
di Minerva, 6c figuraliter Evangelii veritatem (quæ
revelata fuit tempore gratiæ per verum Legiflatorem
6c fummum Epifeopum Jefum Chriftum) continebat.
In primo tempore humana natura âdeo fuit deprava-
ta, 6c corrupta , 6c in tantum à via errans , ut ira
y Dei contra humanum genus adeö magna fuerit, ut
voluerit deftruere quod condiderat, 6c eum pcenitead
Paftorem eorum, qui tam magnam curam de ani-
mabus eorum gerebat j fed erant ficut oves errantes,
6c adeó, quod Filius D ei, verus Paftor,. vidensoves
fuas fugientes, aut (dicerevolo) ovem, hoc eft
genus humanum non veile reverti ad tedium ovilis
fcilicet Paradifi, ad alias oves qui funt Angeli, cu-
currit poft earn quæ fugiebat. Et quia fidelis erat,
ipfam humeris fuis fuperpofuit, 6c ad Paradifbm ad
alias oves deportavit. Valdè fugiebant Judæi, cùm
non volebant oculos eorum ad ipforum convertere Paftorem
, qui poft Legem, poft Prophetas in propria
ifnuda upjierrifao rrieac eefofesr vuinfti taabv eeroat. Et ideo dicebat. ’ Quafi de , & omnes vias ejus intellige- re noluermt. Jo b.xxxiv. 27. De induftria dicit, hoc
et humanam fecifie creaturam. G en e f.vi.f. Widens eft dibtum, quod peccatum tribus modis fit. Quan- Deus quod mult a mdlitia hominum ejjfet in terra, cun- doque peccatum fit per ignorantiam , quando per- Elaque cogitatio ejfiet cordis eorum ad malum omni tern- fona peccans eft ignorans, 6c peccatum hoc eft le- pore, pcenituit eum quod hominem feciffet in terra. Non
intelligendum eft , in Deo fuifle mutationem voluntatis,
aut pcenitudinem, eo qubd fecerat hominem j
fed Scriptura loquitur de Deo ad fimilitudinem hominis.
Cum enim homo quicquamfeceritquodei obali-
p ve. Sic peccavit fanbtus Paulus contra) Ecclefiam
^ cum perfequeretur illam. E t ideo dicebat ad Timo-
tmheeliuomfus: Fui prius blafphemus, & perfecutor, & contu- , fed mifericordiam confecutus, quia ignorans feci
in incredulitate me a. i.T im . 1. 12. Alius modus
quam conditionem non placet, poenitet eum illud fe-
' rifle. Et eft magnum lignum ipfum ducipoenitudine,
cum rem illam deftruit, aut diflolvit. Et quia Deus
per diluvium omnes viventes creaturas morti dedit,
prteter illas quas in Area fervatas fuerunt, propter
horribilia peccata quas turtc vigebant j ipfe aflimila-
batur huic quem pcenitet fecifie hoc quod deftruit.
: Pofliim ergo bene dicere populum ilium, 6c omne
humanum genus fuifle ut oves errantes , oves extra
eft, peccare per fragilitatem, per human« conditio-
nis infirmitatem. Sic peccavit fandtus Petrus, qui
humano concuflus timore Chriftum Jefum negavit ad
vocem femin«, quod illi indultum fuit, quiaflevit,
6c amariflimam egit pcenitentiam. Sed tertius modus
6c graviflimus eft, cum peccatur ex deliberatio-
ne, 6c certo propofito, ficut Pr-incipes Jud«orum 6c
Pharifei, qui non potuerunt excufari ex ignorantia,
quoniam habebant Legem, ex qua cognofcere poteam
deviantes : Omnis quippe caro corruperat viam D rant Jefum Chriftum verum eflè Paftorem, qui eos juam. Gen. v i . 12. Omnis caro, hoc eft, omnis crea-
tura humana corruperat viam fuam fuper terram. Non-
ne appavet tibi Cain , qui erat ovis , ut in principio
humanum multiplicaret genus, multiim errafle , 6c
ficut ovem perditam, cum fratrem fuum fandtum Abel
•interemit, per earn quam contra fratrem habuit invidiam
? Nonne erat beftialis error poft diluvium,
ædificare turrim quæ attingeret coelum. Et pofteà
punitio, qua Deus eos punivit -, quia unus alium in-
telligere non poterat, ciim prius foliim unum idio-
ma fuper terram eflèt : qui divifi fuerunt in diver-
fas regiones, 6c in diftindta idiomata, ut irrationales
beftiæ ; quia inchoarunt idololatriam , 6c creaturas
pro eorum Creatore adorare ccepcrunt, profe-
dto erant beftiæ errantes. Eis bene dicere poflum,
quod fandtus Petrus dicit : Eratis ficut oves errantes.
fälvare debebat. Et ideo dicebat Jefus Chriftus de
etuism: nSoin nhoanb vereenniftf:e mnu, nc& a luotceumtu se xecisu fnaotino nfueimjfe mno^n pheacbceant
depeccato fuo. Joan. 1. 22. Quia viderunt & oderunt me., & Patrem meum. 24. Peccatum non haberent,
ehxoccu feaftito,n eamliq nuoanl ihtearb eenxtc udfea npdecic Vateon firueont. Nunc autem , quia ex induftria
receflerunt, 6c ex propria eorum malitia. Quälern
excufationem in die Judicii habere poterimus,
cum tanta receperimiis beneficia, tanta dona de Jefu
Chrifto, cum ejus audiverimus dodtrinam ? In Scriptura
videmus regulam 6c noftr« vit«exemplar, cum
tam manfuete nos vocat, 6c tarnen nos eum fequi
enxocluufmatuiosn ?e mC rneodn oh aeubemn tn doeb ipse cdciadtotu fruuom: Nunc autem , ficut dicebat
Judseis. Quia autem fandtus Petrus multos feiebat effc
1217 Sermo T)om. Mifericordia Domini.&c. 1218
fe homines in variis terris diiperfos, qui Apoftolorum
prædicatione Fidem recepiflènt Jefu Chriiti, ipfe il-
lis feribebat, ut eos in Fide contincret. Duas autem
feripfit Epiftolas, in quarum prima verbum feribitur
quod dicebam in principio : Eratis Jicut oves errantes
, nunc autem convcrji eflis adPajlorem anima-
rum. Magna hujusj Paftoris mifericordia , currit.
poft ovem fugientem. Ëxivit de coelo, ut poft earn
curreret Exultavit ut gigas a d currendam viam Jitam^
àfummocmlo egrèjptr.ejus. K x vm . 6. Âccepitipfam
& apprehendit, atque.humeris fuis impofuit, cumin
Virgine carnem aflümpfit humanam. Non fic coe-
los dimifit, ciim Angeli ab eo recelferunt, poft eos
non cucurrit. Nufijuam Angelos afl/rebendit^ fid f i .
men Abraha apprehendit. Hebr. ir. 16. Non aflbmp-
fit naturam Angelicam, fedfemen feu prolem Abra-
hæ quæ errâbat.. Et ideo dicebat Moyfes populo,
miranda Dei commemorans beneficia, & etiam pro-
phetizando de Jefii Çhrifto : Invertit eum in terra de-
ferta, in, bett horrorisjm yafta.fôfitudims. Circunduxit
eum & docuit, & cuftodivït ejuajt pupillam oculi Jiti. Si-
cut aquila: provocant ad volandum pullos fmt Ó' fuper e&s
volkans , expandit alas Jttas, Hf djfumpjit eolv,-atquepor- ^
tavit i» humeris fuis. Deut. xxxn. io.. Deusinvenit-
oves fiias errantes. Sc in via longé déviantes in terra de-
ferti, in loco horroris, quia inclinati erant ad idolola-
triam, & de faâo idololatriam exercebant. Reduxit
eas, & docuit viam, cuftodiviteasutoculum. Often-
dit eis per operationes filas fanélas bené agendi exem-
plùm , Jicut aquila provocat pullos fuos ad volandum.
Sed quid ultra egit? Expandit alias fuas, hoc c f t ,
brachia in Crucis arbore, Sç portavit eas, malefaâa quo-
que& horribilia peccata , . portavit ca in prppriis fuis .
humeris. V idete, quælo , qualem Paftorem: con-
feicite quod diligenter eucurrerit poft creaturam lùam.
Çonfpicite, iï unquam paftor taliter gregis aut armen-
ti fui fuerit mifertus. Mater igitur noftra finéta Ecclefia
bené dicere poteft omnibus filiis luis, qui per
Fidem & regenerationis Baptifmum converfi funt:
Eratis ftcut -oves errantes. Et adhuc fpecialms
Eæc v.èrba intelligere polfumus , fi confideremus
flatum peccati in quo eramus, priufquàm ad Jefum
Chriftum nos converteremus per poenitentiatn, & magnorum
ejus beneficiorum recordationem, quæ in nos
hoc Pafchate contulit. Eramus Jicut tves errantcSà &
déviantes, & tune converfi furnüs ad Paftorem & E-
pifcopum, qui eft animarum noftrarum euftos. Con-
fiderare ergô debemus nos eflè oves ejus à Sacramento
Baptifmi ; fed eum dimifimus, & dorsum
vertimus. Audivifti , quo paâo poft genus humanum
(quod fugiebat) cucurrerit, &attraxerit; fed
adhuc-pofthâc non vult fequi Paftorem fuum. Quando
oves nolunt fub uno manere paftore, fugiunt una
hac , altera illac , & paftor poft eas currit ; fed
cum aliquantulum .fuerint introductæ, præcedit pa-
ftoreas, yocatoves,&fequuntureum. Pajlorcùmpro-
pnasevesemijèrit , antè eas vadit , & oves iliumfequm-
tur, quia vocem cjusfciunt. Joan.x.4. Etquamdiùfuum
fequuntur paftorem, bené fe habent 8c in bona vita. Si
autem ftultæ efficiantur , aut remanferint, colligen-
do quameunque heibam aut earumperfiftantvolupta- t
tequandoque, errant, & hâcatque illâc fugiunt, &
venu interdùm lupus, qui eas rapit. Cogitate qubd
cum perftiteritis per nimiam voluptatem ad mundum,
aut ad quameunque aliam rem quæ vos deturbat ad
lequendum.Paftorem veftrum Jefum , vos eftis ficut
oves ftohdæ Sc errantes ; & fi femel per peccatum
mortaletardaveritis, moxin plurima eadetis peccata,
hac atque illâc currendo. Et proptereà dicebat Ifaïas
de peccatore , quod abiit vagus in via cordis Jui. Ifa.
| M | 1 f • Pctjcator abiit à focierate D e i, & vagatus
eit hac atque illâc, fecundum defiderium cordis fui.
iteni liai«, l i i i , <5. Omnes nos quafi oves erravimus,
umfqmfque in viam fuam declimvit. Benèdicit*» viam
Tomi I I I . Pars III.
fuam : nam unus inclinatur ad luxuriam 3 alius ad gu-
lam , alius ad avaritiam , ad fuperbiam alius , & fie
dc reliquis. Quamvis pauci funt, qui vitium unum
habeant fine alio : cadunt enim de uno in alium , 6c
foepenumero unum efl: caufa àlterius. Sanèbus Gregorius
ait. Peccatum, quodftatim per poenitentiam non de-
A. ictur , mox fuo pondéré ad aliud trahit , &C. Et i-
deo dicunt Doctorcs, quod cùm homo efl: in peccato
mortali, difficulteradmodùm cavcre poteft, quiii
de peccato labatur in peccatum , 6c interdùm ufque
adeo, quod cadit fæpiùs in foveam defperationis de
qua nunquam fit cxiuturus , fi Deus non eum requi-
rat antè mortem ejus j quemadmodùm ovis quæ in
foveam cecidit exire non poteft, nifi per paftorem
qui earn eximit. Et proptereà dicebat David : Erra-
vificut ovis qua per Ht, quare fervum tuum, quia Ad an*
data tua non fum oblitus. P f cxvm. 176. Magnum
eft periculum delperare : fi enim quifquam in defpe-
ratione moriatur , in corpore damnatur 6c anima.
Propter Deum , qro , ut unufquifque hoc magnum
evitet malum. Si occurrant adverfitates , fi non ad
fufficientiam bona hujus mundi habes, fer patienti a-
, nimo : ditior enim his e s , quos optimè cernis nutri-
ri, aut veftiri : nam fpiritualium bonorum habes abun-
dantiam.
Confidera benè hîc j quæro enim à te : Bona hominis
quæ auferri non poflunt, nonne amabiliora
funt his quæ auferri pofîünt, 6c quæ rapiuntur ,
difparent, 6c tranfeunt, & redeunt, modo parùm,
modo nihil, modo verb multùm ? Si fis patiens, fi
pauper e s , 6c patienter hoc capis de manu Creatoris
tuij crede, quantb tibi aufert, 6c fubtrahit plus bonorum
caducorum , tantb plus dat cum magna abun-
dantia meliorum bonorum, animæ fcilicet, quæ nun-
quàm fur, aut prædo tibiauferrepoterunt. Audi Pro-
phetam David, quid Deus pauperibus paraverit : Parafii
in dulcedine tuapauperi Deus. Pf.LXVH. 1 1. Parafti pauperibus,
6c quid?Tuam dulcedinem. Ubi ? Non quidem
J in hoc mundo , in quo miferias habent 6c an<mftias
pauperesj fed in fuavitate 6c dulcedine Paradifi, ubi
pauperrimus 6c defpe&iflimus in hoc mundo , Reges
præcedit 6c Imperatores, qui in hoc mundo ditiflimi
fuerunt. Hoc d ixi, eb quod multi funt qui non habent
tàlem patientiam qualem deberent j verùm ali-
qui in defperationem vertuntur , qubd miferandum
e f t , ubi erant in proxima difpofitione ad viam Paradifi
, in quo plus habetur quàm defiderari queat,
6c mox in Infernum pergunt adfocietatem omnium in-
fernalium diabolorum-, fêeximere putant miferiis, 6c
fe per perpetuis implicant miferiis. Profeâô benè
dicere poflunt cùm ibi fuerint : Érravi ficut ovis
quA periit , fed gratis dicent qubd fequitur : Require
fervum tuum , quia nunquam exibunt. Deus nos
præfèrvare dignetur de tali errore} 6c fi erramus, ut
antè mortem noftram per poenitentiam ad Paftorem
noftrum nos convertamus.
Cogitavi quod pererrorem quifquam deviate poteft
a via fua pluribus modis : Quandoque aliquis déviât cùm
viam ignorât, vel cù m nox eft, 6c iplè fine lumine eft 5
dequodiciturThrcn.lv. Erraverunt c a c ï in p la tets . f .
) 14- E-rraverunt6cdeviàveruntficutcæciinplateis. Sic
erravimus 6c nos,priufquàm Ëpifcopus nofter illuminai
fet nos fanètâ doètrinâfùâ: prorsùs eramüs tenebrofi:
E ra tis aliquando tenebra, nunc autem lu x in Domino dicit
Paulus ad Ephefios. vi.8. A m « priufquàm doèèrinam
Jefu haberetis, ficut tenebra, in quibusjnihil cernitur*
fèd modo lux eflis, 6c in Deo, hoc e f t , illuminât!
eftis doèlrinâ Evangelicâ 3 6c poteftis unus alterum
illuminare. Cogitate quam excufationem habebunt
hi quibus ifta doétrina quolibet die data eft 6c monftra-
ta. Non fê exeufare poterunt qubd erraverint à via
propter luminis defeétum : nam quemadmodùm dicit
fanârus Joannes Tenebra tranfierunt, & verum lumen
jam lucet. i Joan. 11. 8. Tenebnfc ignorantiæ. Legis
H h h h &