4*? Joa. n„nis Gerfimi 4 S * que cnim:amplexus;eft, 6c lumen in ioteüectu, cC ar-
dorem in aftebfcu. Quantum verd Ik difficile, quod
C O N S I D E R A T I O IX .
ignis devotionis fpirirualis exardefcat fliutu meditatio-
nis.i fiet. tiotuin confiderantibus ignetn materialem
In meditatione adfit difcr etioqmm parat'txperü &
dum quaeritur aligriisaquofis, * iridibns} autlutoref-
’• boni viri confidtatio.
perfis, -elid. Suffla quantum poteis, iterum, atque * . ,
Hierum rnulto conatu refuffla, emergit plurimus ab Q U id agemus e rg o , quid dicemus ? Ibimuslie
ifos , vixemicabit fcintil-^ prsecipites per abrupta ^itiorum ? Ibimu/s
initio fumus conturbans oculos,
la , quæ mox evanefcit. Difperges forfitan iratus
congefta priùs ligna, .41 non in longanimitate perfti-
teris , quant longanimitatem appellamus . hîc medita-
tionem, aut meditationi conjungendam.
C O N S I D E R A T I O V I .
jDifficile valde eß dare regulart.
ditandi.
certam de modo me->
V T E MINIM u s aliquas nos fcripfifiê dobbrinas,
^ . vel indulb'ias y nedum Latino, fed 6c Gallic©
feimGtf&ciùper habenda meditatione tali, licet fortaf-
fis till fimus aliis terminis, utpote in Trabtatulo De
myfitca Theologin, parte ea quæ praxim hujus docet } 6c
in alterb De monte contemplationisedïto, alteroquerurne
per
defideria cordis noftri, 6c in adinventionibus peflimis
defperati, linefreno, fine lege , fineordine ?; Nun-
quid fufficienrnobis cogitationes InUtiles, vagse, in-
ftabiles, fordidse, fluxu fomnioque fimillimse, qua;
non confolationem, vel tedificationem allaturae: font j
led defolationem. moeftifiirnam, 6c rainatn, oblebtan-
tibus fe in eifdem ? Retpondcbimus, nequaquam ita
fieri debere fed adfit difcretio moderatrix in omnibus,
quam nonfecurius habere poft divinam gratiam pote-
rimus, quam per fedulum 6c fecurum alterius experti,
nofque diligentis, 6c agnofcentis confilium. Clamat
Ariftoteles voce experientise, dicpns : quod A r s& v ir -
tus funt circa -diffktlia, utars pingCndi, ars icribcndi,
ars citharizandi, virtus caftitatis, virtus fortitudinis,
virtus fobrietatis. Hoc verb fic intelHgendum eft, quod
ab initio virtus6c ars multasin acquifitione foapatiuntur
sùm De mendicitate primait compofito. DeniqueB difficultatcs } dîitn verb fuerint acquifitæ, faciliafont
tanta reperitur difficultas, tanta pro diverfitate homi- eis omnia. Pingit faciliter exercitatus in arte, fic de
num varietas m prabticando dobtrinam veræ fanbhe- fcriptoré Sccitharifia videmus j itaut dicere ôogeretur
que meditationis, quod an filere, vel aliquid fcribere idem Ariftoteles, quod ArsperfeBanon délibérât, tàm
conftiltius fit, videor egomet mihiquandoqueliibdu- fibi faciliscftabtusfous,
bio hinc inde mente flubtuare.
C O N S I D E R A T I O X .
C O N S I D E R A T I O V I I .
Meditatio ejl utilis ad contemplation em , & periculofa
propter indifcretionem.
■ p\ U m -ehim recogito , quod abfque meditationis
exercitio nullus, feclufo miraculo Dei Ipeciali, ad
perfcdlionem contemplationis dirigitur aut pervenit,
nullus ad re£bifiimam Chriftianse Religionis normam
attingit, immo vix fe componit j audeo zelans fandt^
meditationis ftudium fuadere. At verb, dum totiens
expertus pericula, fedulus recogito dilficultatem, 6c
arduam rvu:itatem perveniendi, quo trahere meditatio
nititur j ego quad torpens 6c ftupidus efficior. Sed
quariierit quis, quo paóto fic eveniat, qubdnimirumi
frequenter expertum eft, videlicet ut contingat ftudium
meditationis convertidilabique, vel inmorbum
melancholicas pafllonis, propter immoderationem; vel
propter fuperbiam dari in reprobum fenlum diaboli-
cx, illufionis: ex meditationis abufii id fieri fciat.
Comparatio meditantis ad fcribentem, &c. findiose vel
inadvertenter.
T T T im u r iftacomparatione, dùmdcmeditatione
loquimur. Attendamusquod in trahendo præ-
lèrtim lineas piéturæ, vel lcripturæ, difficultas nulla
eft, ficutnec etiamdifeurfionisdigitorum percitharæ
cordas. Invenimus fimiliter in cogitatione j non enim
difficulter vel laboriosè nunc hoc, nunc illud, prout
occurrerit, cogitatur : fed quod nullus indè rdultet
frubtus vides in fic pingente, fieferibente, fic cithari-
zante. Itanequeprorsùsinfic cogitante, immoeùm
fe talibus vagis cogitationibus obleoaverit, ut dicit Se-
; neca, triftis remanebit. Porro laboriosè, ftudiosè 6c
attentiffimè cum mira tarditate pingendo, feribendo 6c
citharizando fit quandoque, ut benè, éceeleriterifta
fiant.
C O N S I D E R A T I O XI.
C O N S I D E R A T I O V I I I .
Abufiis meditationis comparator abufiti vini, reßeSlu
febricitanüum.
MA n .o d ü c a m u s id quod dicimus. Scimus
vioum in jocunditatem 6c hominis lalutem con-
dittim elfe: fic enim Saiptura, fie ratio loquitur.
Videmus tarnen ex abufu, potantium prælèrtim, dùm
febrium diferafia laborant, quod potus vini aliàsfalu-
bris caufiit velægritudinemampliorefii, vel maniam,
vel furorem, 6c quandoque mortem. Nos autem fi-
lios Adam, quisægrotos, quis fébricitantesefîè, pef-
fimis animæ febribus, negaverit ? quibus vertuntur in
naulèam 6c amaritudinem divinorum eloquiorum verba,
quibus in fel convertitur fuaviffimus divini verbi
panis. H a ï miferos nos ! heu ! quàm ex intima con-
fideratione talis miferiæ conclamavit Apoftolus: In-
felix ego homo ! quis me liberabit de corpore mortis hup
s ! Rom. vu. 24. Et fubjungit : Gratia Dei per fe-
fum Chrißum.
E x vaga cogitatione non fur git meditatio, Jed de meditatione
bene f t contemplatio.
QU o r s u m ifta ? Nimirum, ut oftendamus, quem-
• admodum de cogitatione nullus unquam profi-
ciet, aut emerget in meditationem, quanto minus in
contemplationem. E x meditatione verb quse fiim-
mam habet difficultatem, fibonafide, fimplicicorde,
6c dilcrcta diligentia exerceatur, perveniemus ad hanc
perfebtionem j quod ablque ulla difficultate fiet apud
nos frubtuose, quod furamo meditationis ftudio con-
Dquirere voluimus. Ita denique tranfibit meditatio
in contemplationem : non enim differt meditatio ä
contemplatione, nifi penes facile 6c difficile} quo-
niam utrobique eft frubhis aliter quam in cogitation
e.
C O N -
4 SI T>e Meditatione.
C O N S I D E R A T I O X I I .
Contemglttdo tarn quoad ajfeElum , quam quoad intelle-
Hum deferibitur,
DE sc r ib it u r autem contemplatio} quod eft liber
6c expeditus mentis intuitus in reS refpiciendas
414 jacula, Ipei nullus manet locus, omnia funt gravia,
etiam tædio eft ipla vita. Barathrum defperationis un-
dique patet. Unde propter hoeôctalia, manifeftum
experimentum , quàm rebtiffimè Sapiens confiiluerit
cum dicebat : E ili, accedens ad fervitutem Dei, prépara
ufquequaque diffufiis, 6c hoc quoad contemplationem,
qu£e refpicit intellebtum. Porro quoad contemplatio- ^
nem, qux confiftit in affebhi, 6c in praxi} deferibit
earn Hugo, quod eft fublevatse mentis jubilum, mors
quiedam carnalium defideriorum , hoc eft , guftare
quam fuavis eft Dominus. Quem guftum fequitur lon-
ge alia cognitio , quam ftierit intellebtualis fblum
vifio, feu quaedam auditio perFidem, aut Scriptu-
animam tuam ad tentationem. Subjungens præfi-
aium fecuriffimum : Sta in timoré Eccli.n. 1. Beams e-
nim vir qui femper eflpavidus. Prov.xxvm. 14.
C O N S I D E R A T I O X V I .
Novus me dit ans debet credere Juo DireHori.
J) Avid u s verb femper, quomodb beatus, quære-
ret aliquis ? dùm timor additur timori, fcrupulus
ferupulis , pufillanimitas pufillanimitati} præfértim
dum non adeft affiduc Confiliator, Dux 6c Præmon-
C O N S ID E R A T I O X I I I .
Meditatio in principio dijßcilis, per exercitium fit
facilis.
V f E d it a b it u r eccealiquisgemens6cfufpirans,
utcolumba, dicetquecumPropheta: Meditatus
fum nolle cum corde meo , exercitabar & Jcopebam p r i -
tummeum. Pf. lxxvi. 7. Faciethoc anxie, difficulter
6c laboriose, nunc recogitando Annos fiios in amaritu-
dine animat fu x , nunc judiciaDei, quse font abyffosB
multa, in eoelo forsiim, 6c in terra deorsum, 6c ita
dereliquis, circa quxverfatur meditantis intentio ve-
hemens, ut ea, quse meditatur, velcogitat, limpi-
dius velfirmiusvelut in affebfcum trahat: efficiet tandem
, ut hsec omnia tanta facilitate recogitet, 6c fapiat
quam facilis eft ipfa cogitatio. Docent nos exempla
prsedibta fi dubitamus: non enim plus laboris habet
feriptor , pibtor 6c citharifta bene agendo quod optime
didicerit, quam vagus 6c vanus aliquis ab initio
difeurrens fine arte 6c ordine, per lineas feripturse vel
•pibfcuras, aut per cithar^ chordas.
ftratoritinerisarbti6crebti. Si verb talis, quiraruseft,
habens artem pariter 6c pietatem, foerit forte inventus,
cum otio novum meditantem inftruendi quantumeum-
que licuerit .* felix quidem erit ipfe novus tyro, fi ta-
men protinus abfque ulla trepidatione paratus eft credere
confilio. Sed o quotiens bone Jefo! quotiens hae-
fitabit 6c idem repetet iterum , itcrumque quail falli
reformidans ! Sa*ipfi qusedam foper hujufmodi ferupulis
in Trabtatu De praparando ad Mijfam. Aliqua
etiam fimiliter de cautelis Contra fpiritum blafphemU
diriflimum. Adversus quse remedium optimum eft
contemnere, nec curare, quinpotiusirridere, neque
foper his follicite confiteri •, nifi forfitan in principio
pro cautela 6c habendo confilio. Dc ferupulis quoque
teneatur h x c regula, quod adversus eos agendum eft,
fifieprudens aliquis 6c expertus Confiliator dibtaverit,
autjufierit. N ec aget in hoc contra confcientiam de-
meritorie, dum illos ad confilium fapientioris per ra-
tionis libertatem ab animo foo mittat, 6c deponat j
quamvis affiduc lenfoalitatis remurmuratio fentiatur:
alioquin nunquam fit in pace Deo locus cordis.
C O N S I D E R A T I O X V I I .
C O N S I D E R A T I O X I V .
Me dit ans quantumeumque expertus, laboremnecejfe eß ut
femper fentiat.
Méditons debet a vißbilibus ad invißbilia afeendere
jD U R s u s advertendum , quoniam ficut docente
Arx „ n j -n- V, Ariftotele, omnisnoftracoenitiovenitàfenfo,6c
vix aliquis eft in arte foa itaperitus, quinaffiduè
ad aliqua velcognofcenda, vel agenda poflet profice-
re , qualia needle eft, ut cum labore novo audiat 6c
prablicet. Multo magis verum eft in iplà, de qua loquimur,
meditatione, qusenovosveritatis, aut devotionis
jugiter parère foetus ftudet. Sed non deeft par-
turitionis dolor, propter illud malediblum fpiritualiter
intellebtum: In dolorepariesfilios, Gen. hi. 16. non
tamen meminit prejfurapropter gaudium^ Joan. XVI. 21.
quia natus ejl iihi novus cognitionis aut affe&ionislan-
âæ foetus in mundum.
C O N S I D E R A T I O X V .
Nondum furgati habent loco meditationis graves cogita•
tiomm tentatitmes, quibus timor Dei eft necejfarius.
J 7 V E N1 T autem ab initio frequentiiks, ut diim ali-
quis nondum purgatus vitiis, fatagit meditari u tD
columba, meditabiturquafivetusfimia dolos & odia,
medttabitur utcanis rodens, juxta verbum Satvrici:
Kabtoja Jilentia. Meditabiturque quafifordidafus .foe -
diflimas cordevolvens&revolvens carnalium turpitu-
dmum cogitationes. Quid porro de blafphemiæ
lpiritu, quamabominabilis, quàmhorrendusnonnun-
quam infurgit, territans meditantem , loquendo adversus
Deum, & Sanâosejusingentia, tamexecran-
quod nccea licitum fit. Hincqueadiiciuntur,
« mjiciuntur pene ufque ad cordis intima iiifidelifâtis
Tonu III, Pars I I .
tafmatafpeculai’i. Sic , Originatin' meditatio cordis noftri
a fenfibilibus , qux figurata funt 6c colorata, ac
ceteris accidentibus, temporis, 6cloci, circumvolu-
ta. Hinc font meditationes confcriptse, hinc imagines
pibtse vel fculptse. Hinc generaliter fit illud Plal-
mifta:, P f c x LH .f . Meditatus fum in omnibus operibus
tuis, & in fallis manuum tuarummeditabar. Quse uti-
que fabta 6c opera font corporalia. N ihilominüs debet
aflurgere meditans, 6c ultra progredi, veluti per fca-
lam aliquam , ex vifibilibus ad invifibilia, ficut dicit
Apoftolus : quod Invifibilia Dei ex his, quafalia funty
intellcHa confpiciunmr , fempitema quoque virtus ejus &
divinitas. Rom. 1.20. Propterea docens nos a corpo-
ralibus ad fpiritualia migrare dicebat: Et f i Chrifium
fecundum carnem cognovimus, nunc tamen fecundumcar-
nem non novimus. 2 .Cor.v. 16.
C O N S I D E R A T I O X V I I I .
Meditans venit ad pericula propter fuperbiam , &
propter carnalium imaginationem.
A M p l iu s verb addimus. Compertum eft fie-
piüs, quod volentes intendere meditationi, fi
non diferete hoc fecerint, decidunt vel in tentationes,
6c illufionesdiaboli propter eorum, licet latentem, ar-
rogantiam} vel efficiuntur phantaftici 6c melancholic
i, propter fixamnimis, 6cradicatam, atque profon-
F f 2 datam,