SandoAntonio, Sccompluribus aliis. Sumite exem-
plum de amicis hujus mundi, 8c dehis qui plus plo-
rant pro aliorum peccatis, quàmpro propriis. Nota
de illis qui rogabant ut incommoda Reipublicx ca-
derent foper eos. Nota quod rationabiliter poftulari
poteft à Deo , quod pcena Purgatorii quam ferre de- u u u u vivx « u u m vio. * ------- 1 j , * . y - ■ 1
ram facit, cavere à peccatis, & citiùs poenitentiam A bet aliquis alius, advemat oranti : quæ videretur te
reditates,Beneficia, Libri, Ecclefiæ,aut Hofpitaha.
Talis oratio confolationem dat, velgaudiumaliquq
modo Angelis qui dcfiinftos cuftodiebant, & facile
eft creditu, revelare illis , & conlblari cos quibus
hujufmodi fiunt orationes , 6c lie cognofcunt illüd
quod vivi feciunt eis. Talis oratio inducit hune qui
atque confiderare ne quicquam committat méritas quædam, mfi pcena ilia in hoc mundo perlof
à: quod talem incurrat affliâionem. Notaquare veretur, fecündùm îllam quæ hîc eft milericor-
B
propter quod .
poena gravior fit, quia eft minus voluntaria, 8c in Curia
quidem Juftitias j hie verb mifericordia eft. Talis
oratio quando fit manifefte, melius exemplum dat
aliis credendi vitam futuram. H x c oratio per-
folvit multo majorem poenam, 8c prolixiorem, quam
fit ea poena , qua talis fit oratio, 8c eft ac fi afle uno
redimeretur francus. Nota contra illos qui hie pe-
tunt parvamPoenitentiam , aiit qui peccatorum foo-
rum oblivifcuntur. H x c oratio potiiis inducit ilium
qui orat, ad hanc vitam contcmnendam, 8c adaliam
tendendum, memorando ftatum iftorum qui paulo
ante vivebant ficut ipfe, in diverfis mundanarum rerum
defideriis, 8c omne id prxteriit nifi benefeda,
8c prxfcrtim nifi mifericordia , qusc lola concomita-
tur mortuos, ut dicit fandus Auguftinus.
Tertiapars. Sciendi defiderium quxrit, an-ne tantum
valet oratio pro pluribus, ficut pro hoc , vel illo
, aut feipfo? Refponfio per confidcrationem , aut
cogitationes fandas , 8c falutares , prxfopponendo
orationem fiium fumere volorem ex variis relpedibus.
Refpedu liberalitatis D ei, aut alicujus Sandi, human«
necefiitatis, utilitatis inde provenientis, dilpofitionis
8c capacitatis illius pro quo fit oratio , gratia: oran-
tis faciendi impetrationem ex fpeciali gratia oranti fad
a propter talem, aut talem cafum obtinendum de in-
ftitutione fopremi, ut Papas, qui dat valoremIndul-
gentiarum, obligationumqueorantis talem, aut talem
orationem, fedi meriti, glorix eflcntialis pretii ordin
a l per Iefum Chriftum, ut in Sacramentis, volun-
tarix fatisfedionis 8c fatisfedionis involuntarix aut
improprix. Oratio figitur 8c attribuitur principaliter
Dei liberalitati, 8cillo refpedu, oratio tantum valere
poteft pro centum , ficut pro uno > quia liberalitas
Dei eft infinita, 8c immenfa , poteftque fecundum _
fuam magnificentiam tantumdem facere pro pluri-C bus, Prxlatis
bus ficut pro uno. Exemplum de R e g e , qui in- funt in gratia
terdum daret fecundum ftatum fuum plus quam fecundum
ftatum rogantis. Nota de Anthigono 8c
Alexandro , de paupere, &c. Ideo orat David
fxpius quod Deus fibi faciat fecundum magnam
mjfericordiam fuam, 8c propter gloriam foam.
Oratio quandoque valorem accipit fecundum mag-
nitudinem miferix, 8c necefiitatis illius pro quo
oratur. E t ifto refpedu Deus interdum majus dat donum
, autveniam, ubi major tribulatio, 8c potiiis pro
pluribus, quam pro uno, 8c pro alio potius quam pro
fe , quia, ut dicit Propheta: Adjutoreft in opportuni-
tatibus, in tribulatione P f ix . 10. Deus eft adjutor. Et
Apoftolus: 'Ubi abundavit deli€ium, fuperabundavit &
gratia. Rom. v. 20. Hunc modum orandi fxpenume-
rb habet David, quando fecundum pofle fuum omdiami
non autem in Purgatorio, fecundum rigorem
qui ibidem fervatur. Oratio fuum capit valorem inter- 1
dum fecundum ordinationem Papx , aut fen dx Ec-
clefix , volentis quod dicendo talem orationem pro
pluribus, 8c pro aliis, tales , aut tales habeanturln-
dulgentix. Et ifta confideratione, feu refpedu, una
oratio plus poteft valere pro aliqua patria, 8c pro al-
tero, quam pro uno folo, aut pro feipfo. Nota hie
de valoreIndulgcntiarum j 8c quomodb quatuor requi-
runtur, ut valeantacquiri: Autoritas, Charitas,Ne-
ceflitas, Utilitas, 8ceftibi veluti commutatio. Nota
quomodb dari poflunt mortuis propter bonum opus
viventium, aut non. Oratio fumit valorem fuum interdum
fecundum ordinationem Ec c ie fix, qux vult
ut fiat pro pluribus 8c aliis, ficut eft Mifla, Orationes
public« Miniftrorum Ecciefix. E t hoc relpedu, oratio
melius valet pro pluribus quam pro uno , '8c pro
altero quam feipfo: 8c quod majus eft, fiquisaliquam
talium orationum pro fe orare vellet, aut pro uno folo
, peccarct. Oratio poteft valere plus pro multis
quam pro uno, ratione magnx, 8c bonx difpofitio-
nis illorum pro quibus oratur , qui lxtantur de bo-
no communi alterius, plus quam deproprioj quam-
vis utilius eflet eis : hoc poteft efle in Purgatorio
per modum cujufdam cognitionis , 8c confolationis:
Exemplum de candela aliqua inter plures interccp-
ta. Oratio interdum valorem fuum fumit ex militate
qux provenit, 8c militate illius pro quo ro-
g atur: in hunc refpedum oratio poteft plus fxpe-
numero valere pro pluribus quam pro uno folo , 8c
pro altero quam pro f e , quia major inde provenit
frudus. Exemplum de oratione Sandti Stephani
fa£ta pro converfione San£H Pauli. Exemplum de
pace vel R e g n i, vel E c c ie fix , aut pro Principi-
~~ 8c Prxdicatoribus , aut pro his qui
ut didtum eft , in Purgatorio fa-
ciendo orationes. Oratio poteft plus valere, eoquod
Deustribuit talem, aut talem virtutem orationi, contra
hanc, aut illam neepflitatem , potius quam contra
alteram. Exemplum de igne San&i Antonii. Oratio
interdum fumit valorem fuum, nonfolum per modum
meriti, aut impetrationis, fed per modumlatif-
fadionis, aut redemptionis 5 videlicet ut fatiffiat pro
illo quod debetur , aut par referatur , vel xquiva-
lens, fccundum juftitiam fuam , juxta xftimationem
illius cui debetur , qui damnum fufeepit, aut offen-
fam: 8c h x c eft tertia pars Poenitentix. E t hoc re-
fpedu folo, oratio tantum valet, quantum eft de fe pro
pluribus debitoribus, ficut pro uno folo. Exemplum
clarum eft de decern perfonis, quarum quxlibet in
decern obligatur libris. Si decern librx darentur pro
tribulationis fo x , 8c peccatorum coram Deo po-pj uno folô, liberatus eflet , non autem fi darentur pro
nit magnitudinem. Nota exemplum de pauperibus,
•qui interdum congregantur , 8c plagas fuas demon-
ftrant. Nota hie orationis modum qui nominaturin-
finuatio , cum foliim aperitur , 8c declaratur quod
poftulare quis non audet, aut quod nimis exiguum
videtur ut poftuletur. Oratio valorem capit fecundum
gratiam, aut charitatem , quam orans erga Deum
habet, aut propter aliud donum fpeciale quod Deus
illi conceflit. E t in hoc refpc&u oratio aliqua poteft
proficere 8c prodefle per modum impetrationis, intan-
tüm pro pluribus , ficut pro uno , 8c pro alio ficut
pro feipfo : nam h x c oratio provenit fxpc ex majori
fervore amoris. Exemplum de Sanbto Dionyfio,
omnibus fimul. Attamen aliquis horum liberari pôfièt,
qui deindè magis aliis prodeflet. Et (cicndum elt orationem
dici fàtisfadtoriam, in quantum importât affli-
éfcionem, aut poenam voluntariam inter orai^m. Et
hoc modo, in Paradifo, 8c Purgatorio, 8c iri Inferno
exiftentes non habenr, propriè loquendo, talem orationem
, nifi per modum interprétations , 8c non per
modum meriti novi, aut fktisfà&ionis. Oratio fàéta
pro altero, per modum fatisfk&ionis, non tantum valet
proorante, ac fi eam faceret pro fe folo. Eodem modo
judicandum eft de valore M iflx , quoad hoc, quia
quamvis valor Salvatoris noftri, qui illic eft per con-
fecrationem, fit de fc , 8c in fe infinitus i valor tamen
finitus
finitus eft 8c certus, quoad latisfadfcionemdandam, 8c ventibus. Oratio qux fit per aliquem peccatorem,
redemptionem , 8c magis valet talibus, 8ctalibus: juflu alicujus miniftri qui eft in gratia , prodeft •,
quam magnus ailtem fit , ipfe fofos novit, 8c hi qui- quia laltem valet illi qui eam facit, 8c valet de conbus
dignatur revelarc. Oratio non minus meritoriaeft gruo fxpius illi qui procurat eam fieri. Nota deoraoranti
ad habendum prxmmm glorix, ceteris paribus, tione fada a pueris, quia font plerumque in gratia,
li lpiatacta lit cum hoc pro latis&dione, five profe, Oratio peccatoris admixta orationi ipfius jufti, non
uve pro alio. Hoc patet, quia charitas non eft mi- impedit talem orationem $ fed quandoque eam adjuvat,
nor j 8c prxmium glorix confertur fecundum chari- fi peccator ille non fuerit excommunicatus : ideo retatis
monetam. Oratio fiitisfadoria, qux pro unico
fieri debet, non abfolvit orantem, f ife adjungat ad
quemlibet alium, nifi alteram faciat compenfetionem.
Ideo apparet ftpltitia quorumdam, qui fe nimis facile A
onerant ad recipiehda bénéficia , aut eleemolynas ab
aliis, ad lâtisfàciendum pro eis. Patet etiam quo pa-
d o dantes confiderare debent quibus fe committant.
Verum eft valorem hunc fatisfadionis quandoque pofle
compenfari per alios valores qui funt in orationibus,
ut per hoc, quod orationes public«, 8c Ecciefix fiunt
folemnius, & magis ad honorem D e i, ac Sandorum
foorum, populique xdificationem : 8c ob hanc confi-
derationem fuftineri poteft in pluribus cafibus obferva-
tio Ecclefiarum Cathedrqjium , aut aliarum, ponen-
tium plures fimul Obitus, aut quod interdum muta-
tur Obitus in aliud Servitium : Miflx enim, aut oratio
alia quàm Requiem^ aut qux appropriata eft pro mortuis,
poteft benè mortuis prodefle. Verum eft autem, R
quod quanto quis plura bonaconfertEcciefix, tantb 0
plus particeps fit bonorum Ecciefix. Et h x c debet
dfe intentio orantium, quod fcilicet velint Deum di-
ftribuere fecundiim benefadaeorum, fecundiimquod
novit, 8c videt eos magis elfe obligatos ut débita
Ipiritualia primùm perfolvantur, 8cfeparentur. Nota
dehis qui impediunt orationes, 8c Servitium, aut ob
loquelas, aut auferendo reditus. 8cc.
Quarta pars. Sciendi defiderium inveftigat 8c qux-
r it , fi oratio peccatorum profit, 8c eorum qui orant
pro pecunla? Refponfio , per confiderationem, co-
gitationemque fandam 8c lalutarem. Oratio peccatoris
mortalis (de illo enim hîc intelligo) non prodeft fib
i, aut mortuis, de condigno meriti j fed fecundum
juftitix rigorem ad malum vertitur. Oratio ejus f a t in
peccatum, dicit Propheta. Pf.cvm.7. Etfandus Gregorius.
Cum is qui difplicet ad interce dendum mittitur^
irati fudicis animus ad détérioraprovocatur. Nota de
vindicates dicentibus eorum Pater nofter. Nota etiam (
de illis qui orant in malo per maledidiones , 8c exe-
crationes. Oratio peccatoris proficit uno modo decon-
gruo, aut à Dei mifericordia , qui non nobis reddit
fecundum noftra déméritai fed fecitabundaregratiam
foam, cjHoniam ipfe cognovitfgmentumnoflrum. P f cii. 14.
Naturam fcilicet noftram,8c fragilitatem. Oratio peccatoris
non eft reconcilians, fed poteft elfe fimilis fatis-
fecienti , aut oranti, aut abfolventi quoad poenam
temporalem. Nota hanc diftindionem, 8c quomodo
adimpletur poenitentia in peccato mortali, 8cdetem-
porali poenitentia damnatorum, qux non erat compléta
in hoc mundo. Nota de merito temporali, quo-
niam Romani merucrunt Imperii amplitudinem, fecundum
Sandum Auguftinum, propter aliqua bona mora-
lia ab ipfis feda : 8c obftetrices in Æg ypto, fecundum
Gregorium , meruerum xdificationem domorum.
Oratio peccatoris quant(h ad valorem quern habet, I
interdum ut opus privilegiatum prodeft 5 exemplum
de Baptifmate, & aliis Sacramentis, de Exorcifmis,
& Conjurationibus. Oratio peccatoris prodeft ad de-
obligandum fe à Prxcepto, aut obligatione, aut voto,
qux priiis eum ligabant: patet deHoris, qux dicun-
tur in peccato mortali. Oratio peccatoris feda principaliter
automate alterius qui eft in gratia, ut per
modumminifterii, autobedientix, valet illi qui mit-
tit : fequitur ergo quod valet pro mortuis qui nos
rogant, 8c mittpnt. Nota quomodb proficiat adhor-
tari pro his, 8c illis : Orate pro invicem ut falvemini.
Jac. v. 16. E t hoc modo fieri poteft oratio pro vifutare
non debet juftus orationes foas dicere cum pec-
catoribus. Exemplum de pauperibus, qui libenter a f
fociantur cum infirmis^ 8cc. Nota de periculo per
contrarium. Oratio feda intentionc habendi pecuniam,
aut diftributionem in Eclefia non impedit, quando bonus
intendatur finis, ut videlicet meliiis habeatur quo
Deo prxftari poflit fervitium , & ipfom continuari :
hie non eft nifi unus finis, qui eft Deo fervire, quia
finis fob fine, 8cc. Oratio feda propter bonum finem,
cum intentione habendi pecuniam, ad faciendum de
ilia pecunia alia bona opera , non eft mala intentio,
aut corrupta, duo enim fines boni non font contrarii.
Nota quod pecunia non poteft efle folus finis licitus,
aut principalis feciendi orationem , vel Prxdicatio-
nem, quia minus principale non eft finis magis principalis.
Oratio fada intentione pecuniam habendi principaliter
ad male utendum ea, eft peccatum mortale,
8c utfacrilegiura, 8c fimonia, fimile peccatum Jud x,
quantum ad Miflam : 8c fi hoc fiat per peccatores in
aliis peccatis, eo pejus eft. Nota contra hos qui fe-
ciunt tales Presbyteros celebrare. Nota quodiftifetis-
feciunt de operc in fe, ficut hic qui jejunat per hy-
pocrifim, aut in peccato mortali. Oratio qux fit in
gratia, 8c juftitia, 8c profe, & perfeveranter, fem-
per fuum fortitur effedum. Nota declarationem, ut
de quatuor fociis orationi datis, quieammanutenent.
Nota de poftulatione , ne aliquis purgetur in Purgatorio,
fed in hoc mundo j ficut fecit Mauritius Impe-
rator, tempore fendi Gregorii. Orando igitur finem
ftatuemus, fopplicando dulciffimo Jefo , ut miferea-
tur defundorum, 8c nobis in mortali hoc mundo ta-
liter vivere concédât, quod ad benedidam foam glo-‘
riam Paradifi pervenire valeamus. Amen.
, S E R M O I I .
DE DIE MORTUOR.UM.
Beats qui lugent. Matth. v. 5*.
D I c i t thema, hi funt felices, qui cX corde
funt lugentes. O benediâa Paradifi Domina,
quàm extraneum, & durum eft verbunr
hoc carnalibus hominibus hujus mundi, & qui nil
quæruntnifi folatia eorum, & mundânas voluptates,
cum his de quibus feribitur. Extguum & cum udtn. &c.
Sap. 11.1. Attamen, ô devote popule, quihîccftis,
fi attendere velitis, & intelhgere, probabo vobisad-
modiim clare horum verborumveritatem, hosicilicet
e(Te felices, qui in corde lugent : quamvis autoritas
hujus qui ea d ic it , qui eft Dominus nofter Jefiis
Chriftus, hifficcTe dcbercl unicuiquc Chrilliano. Et
) fi autor vobis non fufficiat, elevate veftræ cogitatio-
nis oculos, & infpicite in veftræ Fidei lumine San-
élorum & Sanflarum gloriam, quorum hefterna die
lolennitatem egimus. Nominate (fi poteftis) unum
qui ad hanc felieem gloriam pervenerit, non haben-
do cor lugens , ablque hoc quod pafibs fiierit poenam,
anguftiam, & tribulationem. Per multas tri-
bulationes, &c. A â .x iv . 2 1. Per oppofitum vero hi
funt inlnfemo, aut (fibenèaélumfiieritcumeis) in
Purgatorio, quiinfecuti funt mundanas eorum voluptates,
quos fi corporaliter audire poflètis, dicerent
vobis beatos hos eflê qui lugent. Quæ perfora pof-
fet, aut vellet excipi à générait hac régula, cùm Fi-
F f f f f a iiu,