Joannis Gerfonii 316
3 U ter poterit conjiccre dignitatem probabiliterfufficien-
tem: quibus veraciter reperds, fpcrare poterit de Dei
mifèricordia, accedentem fortè fufficienter præpara-
tum atque'dignum. Ponit autem bcatus Bernardus
hujufmodi figna. „Primum eft, fi verbum Dei liben-
„ te r 8c devote àudiat 3 Sc hoc eft lignum dileótiónis
„D e i. Secundum, cumlèaliquis.pronumadbonum
„operandum iiivenèriti quia dicit Gregorius : Proba-
duntur a Sandbis Dodtoribiis de hoc Venerabili Sacramento,
quas hie recitare longum nimis diet. Sed ad
h<cc credohda fideliter8c finniter inducendus eft vo-
lens aecedere , 8c ftilficit, praefertim li fimplex Sc
idiota fuerit, quod talitcr credat ficutdicitur, groftb
mod© , non prtelumptuose perferutando, fed admi-
rando. Nam ex hoe multas veniunt eis dubitationcs,
& erronese deeeptio'nes, ex quibus tunc fequitur defdileSHonis
eft exhibitio opens. Tertium, cum quis A peratio falutis , 8c laqueus æternæ mortis , Sc præci
„ de præteritis pectatis cordintimè dolet 3 ut quia gra-
,, viter offendit per hæc Deum Omnipotentem, Sc con-
„ tra ejus charitatem fecit. Quartum, cum quis ha-
,,bet firmum propofitum in futurum abftinendi a pec-
„catis cum Dei adjutorio. „ De his igitur inquirat
ab aecedere cupienti. Quod li iplum fortè invenerit
hadbenus in aliquibus defedbuofum fuiflê 3 ut videlicet
in primo Sc fecundo , inquirat li de hoc doleat, Sc
propolitum habeat fe emendandi cum Dei adjutorio,
etli lit bona voluntas, non fruftrabitur apud Deum.
Sunt etiam quædam conditioncs obfèrvandæ digne ac-
cedere cupientibus, qüas ponit Dominus Albertus in
Sermone D e Corpore Chrifti, Sc de talibus debet inftrue-
re Confeflbr aecedere volentem. „ Cibus enim iftc,
iit dicit Dominus Albertus ,, lumendus eft in Fide
„ veritatis , in Spe divinæ largitatis, in munditia in-
„timæ puritatis, in intima devotione profundiffipue
veniunt ifta ex hoc, quod homo carnalis nelcitin-
telligere nili quod oculis corporeis videt, Sc quod
jeftimet ita efle de divinis Sc de liipernaturalibus, ficut
de naturalibus 5 led hoc maxime in propolito eft caven-
dum, licut dicit Bernardus: H& c Sacramenta necejfa*
rio F id em exigunt $ rat ion em omnino non a dmittun t, exr
petunt fimp licem auditor em , arguunt improbum difcujpi-
rem 3 Debet fufficere cuilibet Sc maxime limplid ut
perpendat hoc fadbum, cfle divinum opus, cui omnino
nihil eft impollibile. Augulbinus : Crede D e o omnia
pojjibilia ejfe , & n ih il vid etur tibiimpojfibile. Necfen-
liis nofter hoc poteft penetrate: ideocanitur: Praftet
F id e s fepplementum fen fm m defettui. Solum crede Sc
lufficit. Si quis autem volens credere, patitur phantalias
ad oppolitumFidei, Sc tolerat tales.invitus, hie non
eft dicendus infidelis, imo ex hoc meretur : dicunt
enim lbatim Dodbores, quod aliquando non eft ita me-
,,mæ humilitatis, Sc in affedbu fei-ventiflimæ Chari- g ritorium credere, ficut velle credere, necdolerefeu-
É ||| fualiter de peecatis, licut velle dolere, Sc non polie •
Qm* defid erium pauperum exaudivit Dominus. P f x. 17.
Sic igitur mens aecedere cupientis Fide roborata,
contradicat etiam propriis fenfibus, qui concorditer
Corpus Domini judicant elle panem. Dicit enim vi-
lus 3 panem video : auditus dicit 5 audio fradbionem
panis : tadbus dicit 5 panem tango Sc lie de aliis : fed
Fides fortiter contradicit affirmans certidime lub Sacfa-
mentalibus fpeciebus verum Deum, Sc hominem Je-
lum Chriftum, certidime eontineri.
Multum autem eft conlolatorium his qui phantalias
plures patiuntür circa Sacramentum iftud, Sc quieti-
vum turbationis cordis, ac Fidei iplbrum ad jumentum,
li ad tanta mirabilia adducantur aHquæ fimilitudines na-
turalium rerum. Cui ergo Dominus dedit ut hoc fà-
cere feiat Sc pollit, multum ell laudabile , quod ut
lie mens humanaadjutavifibilibus,adinvifibiliaprom-
ptius incitatur capienda. Unde huicmiraculo, quod
_o,. ^ . . r 1 v /* Ba . .
„tatis.
Primo igitur requirittirveritas Fidei, utfeilicet volens
aecedere credat omnia quæ credenda Hint, tarn
de Articulis Fidei explicite, quàm implicite : non enim
omnia credenda explicite, fùnt tradita in Symbolo Apo-
ftolorum. Sed tamen nullum eft credibile, quin lit
reducibile ad aliquem Articulum, aut ad plures. Quam-
vis ergo credere quod Corpus Chrifti lit in Sacramento
Altaris veraciter , 8c non fignificativè , 6c quod panis
commutatur in Corpus Chrifti , 6c quod ibi lit
poll prolationem verborum à Sacerdote verus Deus
homo cum Corpore 6c Anima, Carne 6c Sanguine licut
prodiit ex utero Virginis Mariæ, 6c in Cmcepepen-
dit, 6c fedet ad dextram Patris : Quamvis, inquam,
hæcfirmitercredere, non lit principalis Articulus Fidei
3 tamen continetur liib aliquo Articulo principali,
licut 8c alia Sacramenta. Reducitür autem fecundùm
quoldam ad Articulum de Pallione , eo quod inftitutiim
eft in memoriam Paffionis Chrifti :“ fecundiim c totus Chriftus6c tantus lateat fub tarn modica fpecie’,
alios ad Articulum de Communione Sandborum, 6c ad poteft illud aliquo modo proportionari, quod natura
Articulum de remiflione peccatorum ad eofdem redu-
cuntur. Et circa hancconditionem, fcilicetFidei, di-
Jrgentiffime debet laborare ConfeUor cum volenteac-
cedere, Sc inquirere de credendis circa hoc Sacramentum
. Nam li aliquid talium non crederet, jam indignus
diet aecedere,. Sc deberet prohiberi. Quamvis enim
omne peccatum mortale indignum faciat fufereptione
hujus Sacramenti Venerabilis 3 tamen inlidelitas maxime,
ex eo quod includit blafphemiam , 6c Dei con-
temptum quod lie oftendi poteft. Nam qui non credit,
ibi elfe verum Corpus Chrifti Domini, Chriftum
facit mendacem: Iple enim dixit. H o c eft Corpus meum,
Matth.xxvi. 2.6 . Et fie voluit ibi die Corpus luum
veraciter , 8c iple idem modo facit per Sacerdotes,
quod per fe fecit in Caena. Quod autem facerepo-
tuit, patet, quia Deus eft: ergo qu&cumque vo luit fe -
facit, fcilicet quod in modico grano finapis, ut dicit
Gregorius, latent flores, rami, ftipites, 6c fernen in
femine. Item in parva cellula memorise retinet homo
imagines magnarum Civitatum 6c Provinciarum. Item
in Ipeculo modico apparet fimilitudo maxims: turns'.
Si igitur talia mirabilia contingunt naturaliter, non eft
mirandum, nec incredibile , quod multo majora fu-
pernaturaliter fieri poflunt. Sicut quod in hoc Sacramento
eft Chriftus vere fub lua quantitate 3 fed non
utitur fiia quantitate locum occupando, ficut nec uti-
tur fiia claritate aeterne illuminando : alioquin nullus
oculus poflet fubfiftere, 6c in eum refpicere. Et fic
iterato non habet homo caufari de hoc, quod non vi-
deat Dominum Jefum Chriftum fub Sacramento'.
Alioquin Fides non habet meritum, cui hum ana ratio
prasbet experimentum. E t Dominus dicit : Beats
cit. Si ergo potuit cunèba ex nihjlo creare quod ma- ^ qui non viderunt, & crediderunt. Joan.xx. 29. Quid
jus eft, quomodo non poflet 6c illud? Qui ergo Chri- enim profuit Scribis 6c Pharifæis, quod viderunt Je-
ftum dicit mendacem, facit maximam blafphemiam, fum fecundùm carnem? utique nihil : Multo etiam
6c hac infidelitate major efl'enon poteft, 6cdeteftabi- ' ' ' '
lior. Ipfè qui non credit ibi eile verum Corpus Chrifti,
6c cetera, qüæ traduntur credenda de hoc Sacramento,
dicit Ecclefiam Catholicam errare, 6c eile de-
ceptam a Chrifto, 8c Spiritu San£bo, quihoefemper
afîèrnit, 8c adhuc affirmât. Talis utique peffimus eft
hæreticus, fuperbus, 6c præliimptuolùs, 6c infidelis
efiè compróbatur. Et multa flint mirabilia, quæ traconvenientius
agitur hoc myfteriumfubaliena, quam
fub propria Ipecie. Quis etiam diet tantse ferocitatis1
ut iplum pradiimeret liib propria fpecie manducare,
immo hoc diet horrendum6c cumhoc,infidelibusri-
diculum. Quod etiam fimul, 8c femel eftindiverfis
Altaribus fub diverfis Ipeciebus , aut edam in eodem
Altari, hujus fimile eft in natural, quod idem verbum
ab aliquo prolatum fimul 6c feme! intrat aures plurium.
Et
317 Inc it atio ad dignèfüj
Et illius" quod fiaèbâ Hoftiâ , fub qualibet particula
fit integer Chriftus , ell fimile in natura quod fraéto
fpeculp apparet in qualjibet particula imago quæ
prius apparuit in toto. In hujulmodi fimilitudinibus
multum, pacificatur,Secundo requiritu r6 ca dq uaeiecteadtuerre m venosl efinintepmlic,i umqu.od
fiducialiter fperet fe acceptuiiim ampliora munera in ^
tanto Sacramento, immo omnia bona 3 unde ad£ Romanos vin. 32. Quomodonon etiam cum illo
omnia ..bona n.obis donavit, ac fi diceret : .Si Deus
feipfum nobis dedit, quomodo negabit omnia bona,
qtæuæ g riadteimæ fipne sf en hoafibrae tm? eErixto c cornefifdceitr,a tiofin eta migeitnu re taamn-- •
dem bonis openbus nutriamus. Unde Pf xxxvi. 3.
Spera in Domino & fac bonitatem , hoc eft Ipem proba
per opera : nam qui vcllet fperare in Deo, 6c nihil
boni operari, talis potiùsdiccreturpræfumere. Faciliter
habet fpefare omnia bona deDei largitate, qui
devote confideratquodinhoc Sacramento accipit omniuTme
rbtioon oreruqmui rliaturgr iqtouroedm a.ccedens fît mundatus intimtilaif
fpimurèi tpateer,l uufttr afcnidlioc ent ichoinl ficniveenntiiaamt, fiqiaumod i nntorànl èffitu bin- j
Contritione caftigatum, in Confeffione nudatum, Sa-
triesnfaudnltiioanteu mcm , euntd daitcuemre p, ol6lcit cilulumd aAbpftoinfteonldi i1 propolito Cor. iv.4.
telle conlcientia lua: Nihil mihi confcius fumr fcilicet
quod non fit prædièlis circumftantiis emendatum. Et
videmus ad experientiam , quod qui vult infundere
pretiolum liquorem alicui vafi, primo probat 8c tentât,
fi vas fit mundum, velimmundum3 lanum,aut
corruptum 3 fimile debet videre de fe, accepturus tam
venerabile Sacramentum.
Qua rto requiritur , quod accedens fit profundifli-
ma humilitate fundatus : Et certè fola humilitas eft,
pqruææp adrialptioonniet mho mprion etamn atidh doifgpniitfisic fautifoenepetmio,n e6.c dEetbciotanm-
fiftit in hoc humilitas, quod cum homo fecerit om-
nem dih’gentiam, emendando fecundùm conditionem U
ftatim diélam , quod in hoc non confidat quafi pro-
ptereà digniis fit 3 fed dicat conlèqüenter cum Apo-
ftolo: In hoc non juftificatus fum. 1 Cor.iv.4. Tanto
etiam faciliùs homo humiliatur, quanto pluriùs 6c fin-
cfiedreiiriasn asd meciorantturrà ainlt ifteu dtainnetamm e jiunsf irqmueitrant efmul c,i piint,f icnoitna--
tem, feu nihileitatem. Quis non ftupebit, aut non
timebit ? Quis non humiliabitur ? cum recordatus fuerit
Pallionis Chrifti, in cujus memoriam hoc Sacramentum
eft inftitutum 3 cujus Pallionis homo per peccparotufmun
dcaau hfau mfuiilti t: at6ec, itma acgunmo qmuaeg ndao lvoerreeaccu lnud&iau, accucem- dendum ac fi reus mortis judicetur.
Ad hanc humilitatem conatur nos inducere Dominus,
dicens per Ilaiam : Servire me fecifti peecatis tuis-y ^ tribuifti mihi laborem in iniquitatibus Ifài. XLIII. 24. I-
tem : In vacuum laboravi, fine caufa : & vane fortitu-
dinem me am confumpfi. x l ix . 4. Hæc confiderata, 8c fimilia, faciliter animam de humilitate informabunt,
ut dicamus illud Tobiæ: Adanducavipanem meum cum
lutlu & tremore. Tob.11. y.
Quinto requiritur quod accedens fit ardoreCharita-
tis inflammatus. Dicit enim Origenes : Corpus Chrifti
& fanguinem in damnationem fumit tam mentis quàm
corporis , qui abfque guflu accejferit interna Dei dulcedi-
mw, & amor is.
Hunc autem ignemamoris veraciter in nobis accen- ^
dimus, dùm diligenter attendimus vel perpendimus 3
Quis, quid, 6c quibus tantam gratiam prærogaverit.
Quis dédit, quia Deùs cujus magnitudinis non eft finis.
Dedit autem hoc donum largiter, quod ex hoc
patet, quod dedit tantum donum, quo majus habere
non potuit in omnibus luis divitiis j dedit enim quantum
habuit in corpore 6c anima 6c deitate, nihil re-
fervans fibi ex omnibus, quæ habuit extra hoc donum.
rcip. Corpus Dominic. 318
Tantum ergo eft illud munus, quantum file, quide-
dit. Hilariter: quanta autem hilaritatedederit, non
eft qui pollit exprimere : fi enim aliqua triftitia retra-
àtus fuillèt, non poterat fe totum dedilTe. Eft autem
propnetas magnifia, deleèlari 8c hilarefeere in magno
donando 3 contrillari autem, fi magna donate non poteft
: ^ Affeélualiter : Icilicet ex intimo amore dulcis
affedus: verum dixit Luc. x x ii. iy . in defideriodefi-
deravi hoc Pafcha manducare vobifeum , hoc eft valdè
defideravi.
Jam eft confiderandum quid fit quod datur, Sc
quod idem Cum datore. Eft autem dans 8c datum
ejufdcm magnitudinis. Deus autem hoc pretio fuum
donum dedit nobis miferis, 6c indignis, qui non fu-
miis digni videre lumen coeli propter nimia peccata
noftra, qu;bus iplum graviter offendimus. Ifta ergo,
qui in corde fuo comportavei'it, 6c flatu devotionis
conflaverit, ignis charitatis faciliter in eo exardefeit.
Hac igitur exhortare & loquere m Chrifto ie fu Domino
noftro.
Si igitur juxta praedifta Sacerdos diferetus invene-
rit aecedere cupientem difpofitum 3 videlicet non efle
fibi confcium de mortali peccato , nec de peccandi
propolito, neque incredulum his quæ dicuntur de
hoc Sacramento, neque etiam habere aliquod legiti-
mum impedimentum per Excommunicationem, aut
Inegularitatem3 f i, inquam, eum talem reperit ex
diligenti femtinio, tunc permittat ipfum aecedere cum
fiducia divinæ miferieordiæ.
Quod fi forte ultra prædièta fbrtis phantafiæ exiftens
patitur vacillationem animi, aut hæfitationem, aut
lùfpicionem, aut Icrupulum, quod non fit lufficien-
ter dilpofitus, aut quod fit aliquo impedimento liga-
tus, aut etiam quod fit aliqualiter inordinatus, 6c non
omnino devotus, ficut libentcrvellet3 hortetureumj
6cadmoneat, quod propter talia aecedere non dimit-
t a t , fi ex confidentia divinæ pietatis accedat lecure,
nihil dubitans de ipfius pietate. Refertur namque de
quodam fratre , qui tantis lerupulis fuit inquietatus,
quod aecederenullo modo auderet: Cui devotus, 6c
circumlpeèlus Bernardus dixit 3 Fade , frater , & in
fide me a accédas. Obedivii ille , & omnis ficrupulofitas
ab eo difcejfit. T u ergo fac fimile in cafufimili: Quod
fi tunc noluerit obtemperare, errât multiplie ter. Primo
perfuperbiam, judicium fuum præferendo fuo Cu-
rato dilcreto, quod non eft faciendum : immo „ lix hu-
„ militate alienum judicium proprio eft præferendum, „
ut dicit Bernardus. Secundo errât in hoc quod vix,
aut nunquam habebit fixam devotionem, nec pacem
conlcientiæ lùæ à talibus ferupulis 3 quia non eft melius
confilium contra tales fcmpulos, qui tali modo fæpiffi-
mèvincuntur, 6crecedunt, ôc efficitur ex confuetu-
dine homo tranquillus, 6c robuftus. Patet exemplum
in equis qui quandoque timent ad umbram, fi calca-
ribus fortiter compelluntur procedere, 6c talia non
curare, 6cfiealluefcunt: fimiliterferupuli multipliées
in homine fùrgentes, non meliùs vincuntur, quàm.
quodcontemnantur, 6c non curentur3 fit folùm ifte
contemptus timqratus , 6c fiat cum confilio pmden-
tium3 alioquin timor immoderatus facit calùm , 6c
præcipitat inconfulta prælùmptio.
U t autem quafi per quafdam manuduéliones Sacerdotes
valeant accedentem ad præparationem majorera
Sc devotionem ampliorem inducere, proponant fibi
quafdam metaphoras feu fimilitudines rerum exterio-
rum.^ Ule.enim modus valdè eft inftruèb'vus, præ-
cipuè fimplicium, quatenùs per hujufinodi vifibilium
fblatia , animus ejus ad capiendum invifibilia faciliùs
poffit incitari’ 3 Et hoc poteft apte fieri declarando ei
quid nobis hujus Sacramenti, leu rationem dan-
do per fimilitudines, quare hæc 8c ilia dicuntur de hoc
Sacramento. Solet enim did apud vulgaress fufee-
ptio hujus Sacramenti, reconciliatio, Dicunt enim.
Joh. Wil. Mich. Berichten. Oftendat igitur Sacerdos
quare