tem , quae purificat & illuminat cor hominis j nee
f t altiii* erigit quam opus f i t , 8c fufficit credere
quod Deus pnecepit. Et contingit faepe , quod fim-
plex aliqua bona perfona , melius intelligit aliquod
Dei myfterium , quam magnus aliquis Doctor, cum
malus eft,8c iniquus. Ideo dicebat Chriftus:ago Gratias tibi , Pater, quia abfeondifti hue a fapientibus, &prudenti- bus & revelafti ea parvulis. Matth, xi.zf. Ideo Angeli
nunciabant paftoribus , qui erant fimplices homines
, Nativitatis hujus myfterium , 8c non Dottori-
bus & Magiftris Legis Judaic* , nec magnis qui
tunc temporis erant Philofophis. .Nihil melius eft
quam aliquem die bonum 8c devotum erga Deum.
Aflume ergo tecum fanttam , devotam , firmamque
credulitatem , 8c per ejus fubfidium juvabo te forfi-
tan aliqualiter ( quod credis ) intelligere videlicet,
qualiter Domina noftra peperit fine dolore , & fine
lasfione pretiof* carnis ejus. Quomodo Deus dicipo-
teft homo , & immortalis mortalis, «eternus temporalis
, 8c fic de aliis loquendi modis.
Pro primo credere debes quod falvandi & glori-
ficandiin die Judiciitalitcr habebunt corpus dotatum,
ut pofiint omnia penetrare q u * volent, 8c ubi-
cumquej ut terramj ccelosj abfque coelorum, aut
aliarum rerum divifione, vel feparatione eorum qu*
penetrata fuerint: quemadmodiim operatum eft Domini
Corpus cum ccelos afeenderet, 8c januis claufis
ad Difcipulos intraret. Certum eft Dominum noftrum
ftatim poft ejus Conceptionem glorificatum fuifle. Ideo
non mirandum eft,fi facere potuit,ut Corpus fiium, glo-
riof* fuse Matris Virginis Mari* exiret uterum fine divifione,
aut carnis frattione, abfque dolore Virginis, nec
eidem auferendo virginitatem: vides enim fimile aliquod
in naturalibus de iblis radio, qui vitrum pertranfit abfque
ullaI*fione,aut etiam aquam fivecryftallum.
Quantum ad fccundum: quomodo die poteft, ut
Deus fattus homo fit paflibilis, 8cc? Principalis cau-
fa eft , Dei potentia 8c voluntas, qui de creatura fiia
facere poteft ad libitum, 6c earn taliter fibi poteft
unire , quod ipfemet Deus nominibus illiüs denomi-
netur creatur*. Dabo tibi exemplum in hac materia
(iitis familiäre > fed cave , ne omnino crcdas effe fimile
y id enim caufa diet erroris: fufficit enim , ali-1
qualem die fimilitudinem. Vides hominem modo nudum
, 8c die craftina tunica veftitum: propter hoc
ejus non mutabitur (ubftantia , 6c nihilominus dice-
tur veftitus, 8c prius veftitus non erat. Et fi fua dif-
rumpitur tunica, difruptus utique dicetur homo. Si
ardeat ejus tunica , ipfc dicetur comburi, fi quic-
quam de ejus videatur tunica, fine hoc qudd quicquam
carnis ejus confpiciatur, dicetur videri, 6cficdemul-
tis loquendi modis. Pariformiter Deus, qui eft *ter-
nus 6c immutabilis, femper ineodem confiftcns ftatu,
quia noftram affumpfit humanitatem tanquam vefti-
mentum, dicitur de novo homo , 8c prius non erat
homo j dicitur eum pafium fuifle, ploraflc, inandu-
cafle , quia humanitas ejus quam afliimpferat, h * c
operabatur. N ec propter hoc Deus in fiia mutaba-.
tur eflentia aut natura y fed erit 6c fuit omnino unus, ■
fine principio, fine fine, 6c abfque paflione quacurn-
que. Et per hoc exemplum videre potes, quo patto
Virgo Maria Mater dicitur ejus qui earn crearat.
Quomodo etiam folus Dei Filius homo nominetur,
quamvis Pater 6c Spiritus fanttus omnem illam opera-
rentur Incarnationem ; quia tres homines bene vefti-
re pofliint eamdem veftem uni ipforum y fic quod om-
nes tres veftiant, fblüm tarnen unus dicetur veftitus.
Si per hoc exemplum aut fimile id quod credis va-
leas intelligere , bene res ft habet y fin minus , non
minorem debes habere Fidem j quia Nativitas h * c mi-
raculofacft. Ideo fine magna, curiofaqueinveftiga-
tione earn debes credere, revereri, honorare, 8c cum
tremore colere. E t in hoc principalem noftri Sermo-
nis, 6c primum finio articulum, Et prius quam ad
fecundum procédant, tribus volo refpondere qu*ftio-
nibus, qu* dittis noftris poflent adverfari.
Prima. Au fuerit maxima gratia, 6c maximum donum
quod Deus contulit VirginiMariæ, ut ejus Mater
fieret ? Refpondeo quod non , 6c quod Domina
noftra potiùs debuit diligere ut eflèt Mater Dei fpj-
ritualiter per gratiam 8c charitatem, quam corporali-
ter fine gratia 6c charitate. Duo verb dona fimul
meliora fuerunt, quàm unum folum. Et hie vobis
unum trado documentum , quod magnum debemus
habere defiderium ut Deum nobifcum habeamils per»
gratiam, quod præftabilius nobis eft , quàm fi Deus
carnem folummodo in nobis fumeret, abfque hoc ut
in fua eflèmus gratia, 6c in fuo amore.
Sccunda quæftio. Quare noftra Domina fuit de-
fponfàta , cùm tarnen ftmper Virgo effet permanfù-
ra. Dottores multas affignant caufas, 6c ad præfens
fufficiunt mihi très : Prima , ut Jofeph teftis effet
virginitatis ejus. Alia , ne Judæi haberent occafio-
nem dicendi Dominum noftrum ex adulterio fuifle
progenitum, 6c Dominam noftram ut lapidareturdi-
gnam effe, fecundiim Legem, qu* præcipiebatom-
nes adultéras, lapidari debere. Multos neceflè effet habere
lapides , fi Lex ilia modo fervaretur. Tertia
caufa j ut Jofeph noftram comitaretur Dominam in
fuis quas fecit itinerationibus , tarn in Bethleem &
Nazareth} quàm in Ægyptum ; quando Herodem
fugerat profequentem. Et fi qu*ras, ob quamcau-
fam ipfa adicrit Bethleem, ciim tarn vicina effet puer-
perio ? Evangelium refpondet quod fuit ut Augu-
fti obediret Præcepto , qui univerfaliter præcepcrat,
ut unufquifque fbam adiret çivitatem , quo fcribere-
tur, 6c taxam fibi impofitam perfolvcret, noftra au-
tem Domina obedire voluit. Et hie unum capio documentera,
quod nos debemus obedire Dominisno-
ftris, etiam fi malifint. Sic præcipit Scriptura : Obe-
dite Dominis veftris, etiam dyfeolis.1 1 Pet. 1 1. 18. Et
qui vobis aliter prædicaret ' ipftmalè ageret: quam-
vis nonnulli minime reputarent hominem aliquem bor
num Pr*dicatQrem 6c virilem, nifi Principum repre-
henderet vitia 5 q u * res coram populo fieri non debet,
ficut nunquam coram. Principe arguenduseftpopulus,
aut coram R e g e , quia effet occafio, utPrincepsfuum
odio haberet populum ex una parte, aut commove-
ret populum contrà-Principem ex altera parte. Ve-
rîim fi Principes perverfi fin t, fubditi pro eis orare
debent,1 6c propria emendare delitta, feipfos in bonum
grati* ttatum ponendo, ut preces Deo placen-
tes furniere valeant, 6c qu* facile pofiint exaudiri.
Nam ut dicit Scriptura : Deus quandoque jufto fuo ju-
dicio facit 8e permittit regnare 6c dominari hypocri-
tam aliquem, 6c malamperfbnam, proptermalitiam,
,6c démérita fubditorum, Dens facit regnare hypocritam
propter peccatapopnli. Job. xxx 1 v . 3 o .
Tertia quæftio : quarè Deus potiùs voluit eflè vir
quam mulier ? Dodfcor quidam Durandus nomine,
tertioSententiarumLibroDiß. iz . tresaffignatcaufas.
Una fuit, quia venit ut Gubernator. Secunda,quia
venit ut Doéfcor. T ertia, quia venit ut contra inimi-
cum Bellator } 6c hæc officia non fpe&ant ad femi-
nas> fpecialiter ipfa non debet prædicare, nec publice
docere , ficut dicit Apoftolus : Mnlierem docere
nonpermitto. i.T im . 11. 11 . Alia caufa eflè poflèt,
ut Deus virum honoraret 6c mulierem} virum, affu-
mendo humanitatemj mulierem, deeanafcendo. Super
his qu* di&a funt contra nonnullas feminas fu-
mere poteftis documentum , qu* volunt loqui 8c de
Thpologia difputare, 6c audaciùs quidem quàm Theo-
logus aliquis. E t cùm opinionem aliquam fuisim"
prefftrint capitibus , ab eis auferri non poteft. Non
fic Virgo Maria agebat* de qua dicit Evangelium ho-
diernum : Maria atttem confervabat omnia verba h<£Cy
8cc. Li|C. 11. ip. Virgo Maria conftrvabat omma
qu« Salvator dicebat, 6c omnia qu* dicebantur m
moncm cundum eft divinum 5 Deo gratias pro tam in-
genti beneficio agere debemus. Ad quod dign'e faciendum
, nos ad ftatum gratia: ponere debemuSj di-
fpliccntiam habendo de peccatis noftris, & firmum
propofitum non recidivandi, 8c ea tempore 8c loco
confitendi. Et eft conveiiientiflimutn hodie fieri
Confeifionem, quia quamvis non fit femper denecefcordefuo.
Non dicebat Bertæ, nec Gualtero. Mul-
t x alias quxftiones fórmari poflent, quas brevitatis
causâ omitto, 8c ad fecundum noftri Sermonis accedo
pun&um.
Dicebam in fecundo principali articulo , quod
hæc Nativitas fuit ftfla fruâuofiflimè per* *’ quæ
-F ilio ap1pr- o2p riat• a erft ) •f apieon tia,m : , 8c, pI .r o“ pr t--e--r--e---à- ------------------‘l “ 1“ v ju a ia jv io i j u u u l i G u j p c r u c n e c e i -
debet glonncari, fervan , 6c chara haben. Scire a fitate, perfona tarnen hinc magnum acquirit meritum
ddeebbeettiiss nnaattuurraamm hhuummaannaamm PPaarraaddiiffii hhperrpeddîMitat#t»e tt-ao _ lî*di’(nrtnit- l a i -. _ . 5
liter fuifle privatam , ut nullus ingrcdereturParadi-
fum. Modó vero natus eft fupremi Regis filius, qui
per fuam potentiam 6c fapientiam, ipfam (quantum
in eo eft, nifi nos ponamus obftaculum) fufficienter
reftituit hereditatem. Secundus fruófcus eft , quia
.idololatriam effugavit à majorimundi parte, quiain-
tereà non invenitur quod homines tarn frequenter
idola adorarint ficut priùs, nec ferpentes, nec bo-
ves, nec arietes, 8c fic de aliis fine numero idolola-
triarum modis. Sacrificabant filios per occifionem ipforum
filiorum inimico, juxtà illud: Effuderunt fan-
guinem innocemem. P f cv. 38. Etiterùm: Immola-
verunt filios fuos, f . 37. Attribuebant unicuiquerei
fivebonæ, fivemal*, aliquem Deum: utmariNep-
tunum, inferno Plutonem, vineis Bacchum, aëriju-
nonem, igniVeftam, lun* Dianam, 6c fic de aliis
rebus. Nec fufficiebat eis, ut fic Deum inhonora-
6c fe difponit facilius notabilitcr ad Dei habendam gratiam.
Heu! multi funt (dequo mirum in modum
dolendum eft) quibus fru6hiofam glorificare, ferva-
re 8c appretiari cur* non eft Nativitatem > neepuero
huic noviter nato honorem impendunt, ad eorum fal-
vationem. Quidam cum non cognofcunt, de quibus
dicit fanóbus Joannes in fuo Evangelio: Innuendo erat,
0 “ mttndus per ipfkm fa£lus eft ^ dr mandus eum non cognovit.
Joan. 1. 10. SeCundi flin t, qui cum nec
amant, nec rccipiunt, de quibus dicit idem ian&us
Joannes: Dilexerunt homines magis tenebras (ignoran-
ti* fcilicet 6c pcccati) quamlucem. Joan. in. ip. Et
iterum: Et fui eum non receperutit. Joan. j. 1 1. Tertii
funt, qui nonmodo cum non rccipiunt, fed fpiritua-
litei eum occidtfnt, ficut Jud*i corporaliter, de quibus
dicit Apoftolus: Rurfus in fe ipfis crucifigentes fi-
liumDei. Hebr. vi. 6 . Primi,funtSaraceni, qui non
umunoia- ci-riecduuunntt,, daee qquuiibouuss mmooddóo nnoonn llooqquuaarr >> qquuiiaä ffii ppeerr eeoo--
•ent, adorando res tarn inhoneftas, 8c in tarn magno R rum Scripturas hujus nativitatis probare veilem my-
nluummeérroo :: ffèedd ccuùmm hhæ* cc oommmniaa mmaallaa 88cc vviittiiaa ddee ddiiiiss fterium, res effet nimium Drolixa • fimnnno
fuis proferebant, ficut de Jove principaliori eorum
Deo , publicè cantabant feminarum eflè oppreflo-
rem, 6c qui fè in muta transformaret animalia} utin
taurum 6c in aurum. Sed per hujus Nativitatis fru&um
infidclis hæc idololatri* fàlfitas de mundo eft proje-
6ha, ad minùs, abfque comparatione, de majori mundi
parte. Tertius fru6his fingulariter eftChriftianis, 6c
fpecialiter falvandis, quia per do&rinam Jefu Chri-
f ti, per fuam veritatem, per fa&orum confideratio-
nem, 6c ea credendo, *temam Paradifi adipifeentur
gloriam, infernales quoque poenas evadent: quia non
folum JefiiChrifti doftrina, vcrùm etiam vita fua eft
tanquam fpeculufti acLiber, in quo quilibet Chriftia-
nus videre poteft, 6c omnes addifeere virtutes. Si vis
effe humilis, confidera Deum tuum qui àdeo le hu-
miliavit, ut in præfèpio inter beftias voluerit reclinari
6c cubarc. Si vis videre fobrietatem, confidera eum
fterium, res effet nimiùm prolixa : fiippono etiam
5 vps hoc myfterium credere. Secundi, funt
Chriftiani, qui fe minime difponunt ad gratiam habendam
, 6c ad fpiritualitcr puerum hunc in cordibus
eorum recipiendum } fed potiùs cligunt in peccati
obfeuritate dormire, 6c claudunt portas animarum
fluarum gloriofb huic Salvatori per peccati repa-
gulum, quia Deus non intrat animam, qu* fe clau-
dit peccato. Et hi affimilari deberent paftoribus, qui
diligenter vigilabant no&is vigilias, cuftodientes gre-
gem fiuum} 6cproptereà hujus pueri Nativitas eis fuit
annunciata , 6c digni fuerunt ilium videre 8c cogno-
feere. Spiritualiter loquendo unufquifque bonus Chri-
ftianus debet ficut paftorvigilare fiiperovesfuas, hoc
eft, fuper quinquefenfus, 6canimam fuam, quamab
omnibus periculis debet præfcrvare: ut de lupoinfer-
nali , de frigore avariti*, de ardentiffimo peccati lu-
---- ^ V« vjuut luuiiciaicui, coimueraeum xu n * caxiourrei,* ecrael ofcraeO, ied ep ifgeraibtiieæ ,p idger ittiaæb,c ,d eh otac becf,t hoc eft j
nutmum fuifle latte virginali. Si caftitatem quæris, p de focietate aliorum qui diverfis peccatorum infirmi
ccoonnfliiddeerraa qquuoodd vviirrggoo nnaattuuss ffuuiitt -, 66cc aadd hhuuee ppeerrmmaanneebbiitt tatibus funt imnlirit-i? OnJà nni« ^
yirgo. Si defideras addifeere patientiam, meliùseam
invenire non potes quàm in Jefu Chrifto, qui fe ad
amaram mortem Crucis duci permifit, quemadmo-
dum ovis, nonrefiftendo , licet potuiffèt, fi voluif-
fe t } vilipendebatur, injuri* illi inferebantur, blaf-
mphaelemd iacberaettuurr,nec tamen verbum reddiditullum: Cùm tanquam ovis a, dn oocnc icfoiomnmemin adbuaEtluusr 5e ft1 ^. P&e tn. onn . azpzer. uitE ots
fm m . Ifài*. lui. 7. Si vis videreperfettam charitatem
6c dilettionem, ubi meliùs invenire poteris, quàm in
Jefu Chrifto, qui pro te natus fuit 6c mortuus, quia majorem hac charitatem nemo habet , ut artimam fuam ponat quis pro amicis fuis, Joan. XV. 13. hoc eft, cor-
poralem vitam pro proximo fuo. Si obedientiam li-
pet inveftigare, perfettiorem reperirenequeas, quàm
m Jefu Chrifto, quia faBus eft obediens ufque ad mortem, maalfliifiitsse vmi• r naiufit-ïeUvm io Crucis. . Pohnilii„pn.( .1—1.:8_. E8tH pp —aanrvirf_oomrmnmiet_eerr udec qui nunc cioum non recipit, monturfpmtualiter. Sed
conJm ' ] USr <?U* inSalvf?torisnoftri vitapoflumus D dicebam tertios eflè, qui in cordibus eorum puerum
tatibus funt implicit!j Quià unica ovis infirma, to-
tum inficit gregem. Cum fanüo fanSlus eris. P f xvii: z6 . Unica prava pecus inficit omné pecus. E t cùm ita
diligenter vigilaveris ut paftoranimæ tu * , certófcias
hunc te puerum fpiritualiter vifiirum, cogniturum, 6c
recepturum.Gi-andenimis periculum eft, animam fuam
in hujus mundi defêrto abfque cuftode rclinquerc, quia
ejus perditio irifàllibiliter eft damnofa, ficut prædixi.
Si haberes gregem oviiun', eniti velles ne perderen-
tur} fic abfque comparatione majorem debes adhibe-
re diligentiam ad hanc fblam ovem tibi cuftodiendam
traditam, animam fcilicet tuam, cui de omnibus rebus
hujus mundi admanducandum dare debes fjfiritua-
liter} cibo quodam qui nutrit cibanda eft. Et quis
vefitt hciobmuos ille? Eft verbum Dei. Non in fblo pane vi- , Matt. iv. 4. 6cc. Hie eft panis quem defideras
, dicendo : Pater nofler : Panem noftrum. Et
hunc cibum moritur fpiritualiter.cm plan, ficut in nerfetto auodam nmnis honirn-
hnnr fniVifiioli«-/»». t v
contemplari,perfetto quodam omnis bonita-is pcculo, & totius honeftatis Libro. Nonne ergo
ativitas h«cffuttuofa fatta eft fpecialiter Chriftianis,
Cunl !5Nac^ omnebonum peragendum edoceantur ? Sic
^ quia h * c Nativitas fuit taliter, ut
1 m eft, fruttuofa, glorificai’i debet, fervari 8c chara
° C quod in hoc fblemniffimo
e oab omnibus operibus prohibits 6c inhoneftis eft
aven um, fpecialiter a peccato. DiligenteradSer-
Tomi HI. pars j p f 0
hunc fpiritualiter intèrfieerent. Et flint hi qui de
peccatis non agunt pccnitentiam qu* perpetrave-
runt, verum peccant de novo, 6c expendunt fiicram
hanc nottem immunditiis, gula} taxillorum, 6ccar-
tarum, 6c aliis prohibitis 6c inhoneftis ludis, in quibus
jurant, pejerant, mentiuntur, maledicunt Deo
6c Santtis ejus} 6c qui defpettibiliùs jurare novit, hic
honorabiiior eft, aliorumque magifter. Dicunt autem
id fieri ab eis, nc dormire compellantur. Sic
O 0 o m e