6 iq 6 io
JOAN NIS GERSON II
Doctoris & Cancellarii cParifienfis
P L U R E S T R A C T A T U S D E
C A N T I C I S .
Ad JldSS. Codd. Viä. 6 9 9 . Colbert. 9 9 . Navarr. unum.
P R O OE M I U M.
R A T 1 A M d iv in i ta len ti nolentes in vacuum recipere , qua tot in te r turbines
l l i l llif horridos Reipubltca contulit otii lo cum , libera v i t a calumniis hominum , d edit ad
nu tum necejfaria ; f im u l at tendent e s , quoniam in die profperitatis mandavit Do-
minus mifericordiam fuam, & node tribulationis canticum ejus -, P f . x l i . p . non
o tio fum , non in u tile y non ingrat um reputarftw, tempefiatishac nofte profunda , de
Canticis fer iber e pofleritati , ß malignités procellofa red did érit eures fu r d a s atati
prafenti. O Deus\ q uamvis optime fperandum ß t , multos u t olim temporibus E l ia , i t a nofirts,
tuos t ib i reliqu ijfe cultores.
Comp le f t i t ur autem q uaß f in u g ra ndi verbum de Canticis plures materies , f e u volumina , quas
pro confußone v ita nda , per Tomos f e u tonos, per notas é notul as tradet L e f t ori notandas proefens exordium
, t i t u l i , v e l tabu la v icem tenens*
Volumen u n um , cujus T itu lu s e ß : De Cantieorum originali ratione fu b hoc E v angelica verbo : Cecinimus vobis, & c . M a t t . 11. 17. tres continet Tamos, ß c u t ipfe Prologus infinuat , j u x t a tr ip
le x genus Cantieorum , & triplicem inv eß igand i facu lta tem . Ham e ß Canticum fe n fu a le , ouod
t r a f t at hißoria ; é r in te lle ftu a le , quod inquirat Philofophia ; e ß d iv in a le f e u fupermentale ; quod
f o la no v it Theologie. S u n t in quolibet Tomo, id e ß , S e ft io n e , aut f i propter rem qua a g itu r , to-
num p ro fymbolo dicere maluimus : f u n t , in qu am , notula p lu r e s , fe cu n d um totidem particular es pro-
poßtiones v e l do f t rin as. S u n t in primo triginta ; f ü n f in fecundo v igin tid uo f in e canonibus w ft rumen-
tor um ; f u n t in tertio quinquaginta.
Volumen alterum e ß De Canticordo, hoc e ß , de Cantico cordis, tres habens principales tonos
cum notis d r notulis. Primus inqu ir it po tiffim e dijferentiam Cantico rd i, hoc e ß , Can tici cordis a
Cantico oris. Vel a lite r : de Cantico mor a li & rationell cum Cantico f e n fu a li , cujus toni f u n t notu-
la quinquaginta dua. Secundus Tomus defeendit ad particulariorem Canticordi rationem, cujus fu n t
nota duodecim 5 per notules triginta d iv ifa . T er tius Tomus, q uaß fp e cu la tiv am M u ß cam deducens
ad p ra x im , tr a ft a t de novo gamma myflico é r mor a li per duodecim notas , habentes notules quadra-
gintaquinque fingulares.
Volumen aliud colligit in f e Tomos t r è s , p lu s fecundum modos traditionis v a r io s , quam pro diver-
ß ta t e materia. Primus Tomus confiliat & ob fit qui fa c i t fa c e tam Elegiam , cantatricem amorum 'Demina
T heologia, q uaß L y r icum , v e l 0darum carmen.
Tomus alter fecu n d u s habet Canon e s , f e u Regulas, Aphorifmos, v e l M a x im a , aut Theorematade
Canticis per notules quinquaginta.
Tomus alter tertiu s : verbum fo la t i i m u lt ip le x in f e d ir ig it p er particular quinquaginta. E t it a
ju n f t i f im u l h i duo T omi centilogium conflituunt.
621 621
TRACTATUS PRIMUS
D E C A N X I C O R Ü M
O R I G I N A L I R A T I O N E .
T O M U S P R I MU S .
E C Ï N Ï M V S vobis nee faltaßüy mutabilitates natura: cujullibet mutabihs innumerable-
lamentavimus , & non planxißis. les. Additür modus alter, quails a Tullio ponitur dum
Matth, xi. 17. Preceptor nolter venatur quanta fit eloquentie, fi fapienti^jungatur,
Chriftus, ämator innocentias, vo- utilitasj quäfadum eflè dicit, ut homines priüsagre-
luit exémplis innoeehtium puero- fles, neque civiliter, neque politicè, neque morali-
H rum pro noftra eruditione pluries ter convenientes, convenient in unum * modó pa-
u tij nunc adhümiliationeiri, nunc gum, modödomum, modó civitatem, modó Pro-
äd fimplidtateirt, ut eftèmus parvuli, non fenfibus,^ vinciam, modóRegnum, quifimul itajundi & adu-
fed malitia. Nuncverè noscommonet ad fpiritualem nati, varias tam adnccefiitatem quam ad voluptatem
Cantieorum exercitationem, ponèns Coram oculis pue- lludio vehementi, compererunt Artes j quoniamubiin-
Tos cantantes in fbro. Neque enimpamm refert pue- tenderis ingenium valet j & juxta Poëtam,
ros lie vel fic. aflüefieri in muficis& cantibus , prout Labor omnia vindt
Ariftoteles politizans docuit, & in bene inftituta Com- ïmprobus & duris urgens in rebus egeßas:
münitate convenit obfervari. Nos autem quos. in D o- dum lêquens ad priores aliquid ratiocinativè do&afu-
mino pueroS vel infantes noviter genitos, efFecit no- peräddit. Prasftabat juvamen apta complexio ad ifta
va regeneratio, fic decet & expedit, in foro prxfen- vel ad ilia: otium namque liberum datum aliquibusj
tis exilii frequentare canticum, nuncexultationis, ad ficut apud iEgyptios tradit Ariftoteles aliquos, con-
faltandumfpiritualiter, nunc lamentationis poenitch- quifitis quse ad vitam erant necefläriis, propter admira-
tialis, adplangendum. Habemus in exemplum facrse ri cepiflè philofophari. Porró narrat Auguftinus L i-
Scripturie Librum, inquofimt (juxta vifionemEze- bro de Ordine y radicem Unam non diflbnam prioribus
chielis ) lamentationes , carmen, & va. Ezech. 11. p. nis qua: alto videntur fiimpta principio. Loquens
Concordat illud Apoftoli : Gaudere cum gaudentibus, _ itaque devirtute unitatis quam inquirit & facit amiei-
flere cumflentibus: Rom.xn. i f . quia tempus flendi tia, non dubitat poncre quamlibet fcientiam ex ami-
tempus ridendi. Eccle. in. 4. Subditur confone verbo citise & unitatis appetitu manaflè. Dicebat Arifto-
propofito, tempus plangendi Sc tempus faltandi. Cum phanes,' tefte Ariftotele Primo Politicorumy hanc eflè
autem juxta poftérius elucidandum, fit aliquod canti- amicoriim conditionem, ut unus efie vellet alter, vel
cum fenfuale vel animale j fit canticum rationale vel unus in altero. Non diiToné ad verba Joannis: Qui
morale; fit mentale vel divinale: defcribemus fub tri- manet, inqüit, incharitatey in Deo manet & .Deus in
!plici Tomo naturam & originem Cantieorum cum fuis eo. 1. Joan. tv. 16. E t Apoftolus dicit: Qui adharet
habitudinibus. Docebit primumHiftoria, fecundum Deoy unusfpiritus eß. i.C o r .v i. 17. Verumncquitfie-
quasrit Philofophia , *tertium Theologia declarabit. ri talis tranfmutatio, qua unus amïcorum , fuo eflè
Narrabit Hiftoria facra propè Genefis initium, cui ra- quod habet in proprio generc deperdito, convertatur
tio, fiippo fita Fide, concordat, quod Jubal fuitpater ca- in alterum. Jam quippè non maneret alter amicorum,
Pentium in cythara & organo. Gen. ïv. 21. Quo tempo- & ita nullo pado efiènt duo, fcilicet unanatura, quo
re , utpotè ante diluvium, conftat illos non fuifiè, quid abfurdiusponinonpoteft: propriamenimvocem
quos Gentilium liters: tradjiBt carminum & organo- ignofabant nonnulli hzereticorum , ut Almaricus &
rum pfimos inventores. SirHiftoria capit veram Can- ßegardi, dum ipfi defipere comperti funt. Uniuntur
ticorum notitiam & caufam, primitus ex Fide qua ere- igitur amici non ülo, fed alio quo fas habent modo. Hinc
dimus .aptata eflè fecula verbo vit£E, & quöd for-C fuit inter homines prsecipua cura fermonis mutui quo
mato Adam communicatä eft ei plenitudo fcientia:, latentes cordis fui pafliones & cogitationaB , confilia
quantum conveniebat illi, in quo totius humani gc- & amores, commodifiimècommunicarent, jocundè-
neris principium,velut infuofetninariorefidebati ne- que conviverent. Fada eft proindè fuper locutioni-
dum in eflè naturïE, fëd in bene eflè morum & dodri- bus ars, qua: fcribendo valeret apud abfentes fè fibf
na:. Conjicimus hocideo: poft foporem addudisad manifeftare; hxc eft Grammatica, congruéloquido-
lè cundis animantibus, impofuit cundis nomina lu£e cens & fcribere. Poftmodumfuit evitanda deceptio
propnetati naturali confona : neque tale aliquid fa- circa veritatis «inquifitionem, cum regulisillationum j
cel epotuiflèt fine cógnitiorie, qu^ tarnen fenfibuspar- quas Logica ab hoc orta tradit. Fuerunt infuper a-
tiapata non erat. Oportuit igitur quód ex alto id, micorum amiciti«, non quomodolibetj fèd utiliter,
atque a lummo fumpfiflèt. Modus alter fiimendi Can^ deledabiliter & efficaciter judicanda:, quod in Rho^
ticomm originem fuit, dudriceexperientia, nunc in torica faccre pofitum e f t, quam pofiumus appellarè
1 isregiombus, nunc iniftis, quibus Mufica & nun-DL°gicam m°ralemj eó quod ad Moralis Philofophia
quam ruerat, vel, fecundum Ariftotelem & fèquaces, principiaviam habet, ficut Logica fcientiisfpeculativis
de a:ternitatis errore fuerat infinities variata , & abf- obfèquitur, in quibus vis fermonis pretiofior finetrow
que numero defeceratatqueredierat, fecundum tranf- pis viget & figuris. Ventum eft confequenter ad Ma^