287 Joannis
limos prohibantes eos : dehinC eos accedentes, am*
plexebatur , importe ns eis mantis & benedicebat eos:
Marc. x. 14. Et q piiffime Jelli, quis ultra poftteve-
recundabitur elle humilis ad parvulos ? Quis tumef-
cens , 6c elatus de fua vel magnitudine , vel feientia
parvitatem deinceps parvulorum , ignorantiam, vel
imbecillitatem audebit alpernari j quando tu $ yui es
Dens benedillus in fècula. Rom. IX. V. In quo funt omîtes
thefauri fapientia & fcientU Dei abfeonditi, Coloff
11.3. ufque ad caftiffimos parvulorum amplexus beatà \
brachia manluetus inclinas, atque circumligas ? Pro-
ciil ergo , procul ex hinc omnis elatio , lèorsùm lit
indignabunda quæhbet parvulorum efFugatio : vinci-
tur hoc infigni exemplo Chrilli noftri humanitas
ilia humilis in Socrate à Philofophis collaudata , qui
non erubefeebat poll curas publicas laxare animum
ludendo cum parVulis , arundine etiam cruribus fup-.
pofitâ. O li vidiflent eum Catones cenlbrii nollræ
ætatis, quali eum cachinno derifilïent ? quamquam
non ita laxamus ad parvulos Colludendi licentiam, ut
non abhorrendam proclamemus omnem in geltu, aut
verbo , vel ta6lu petulantiam , aut impudicitiam.
Rursùs alia jfatio efthumiliationisluæin obfequioDei,
licut David laltans ante Arcam totis viribus 6c nuda-
tus, 5c vilis in oculis Ibis celebratur : alia ratio, dum
quæritur Tola mentis recrcatio.
Prima temper optima eft, 6c vix eXcefllim recipit,
nec video ubi aliter locum habeat congruentiorem 1
iilud Ecclellallicumiii. 2. etiam à Tullio in Libro de
Officiis approbatum : Quanto major es, humilia te in '
omnibus. Hinc Ghrillüs, llatuto parvulo coram Dilci-
pulis , qi^bus hanc humilitatis normam verbo 6c exemplo
inculcare volebat : Matt. xxm. 11. Qui major
eft inter vos, eritjicut minor. Et rursùs in loco qu'em
tradlamus5 Marc.x. i f . Qui/quis nonreceperitregnum
Dei velut parvulus , non intrabit iilud. Ècce coram
D eo , quia non mentiôr, plures audivià trienniocon-
fîtentes parvulos , 6c quofdam eorum grandiufculos,
qui fatebantur fe nunquam peccata fua fuilîè diéturos
alteri non lie eis condefcendenti 6c diligenter inter-
roganti, inllante etiam moitis articulo , quantumli-
bet damnari debuiltent. Agnofce ergo, quid.effica-
çiæ lateat in ipfa condefoenfione. benigna , 6c quid
operetur interrogationum admonitionumque diteretio
cauta, 6c tedulitas artificiola , magis vero in his Dei
virtusinvocata, Iperata, propitiaque. Quofdam præ- (
tereà novi viros expertos, qui jam multis annisCon-
feffionum auditores fuerant, protellantes, fevix aut
nunquam reperilfe aliquem certis infe&um vitiis, qui
prius ilia cuiquam alteri detexiffet 5 nec id adhuc fe-
cilfent, nifi magna circunlpedtionis 6c lenitatis fpiri-
tuali.s arte cæpilfent eos, 6c pia quadam fraude utili-
ter circunveniltent. Qua fuper re quædam alia feri-
pfrflè me memini, 6c ad vitiorum cognitionem præ-
cipuè talium , nuper unus editus ell in Gallico Tra-
dlatulus. Expediamus nos brevius in reliquis tribus
calumniis : nam quod allegatur dignitas Officii mei,
aut etiam gradus Magiltralis, jam fatisfaâum arbi-
tror.
Quod autem luperadditur, meam occupationemin
majoribus elfe debere : nefcio prorsus , li quidquam
majus elîe potell, in quo parvitas mea proficere va-
leat, quàih, Deo dante virtutem, àfaucibus canis in-
fernalis , 6c ab ipfis gehennæ portis animas eripere,
6c tales parvulorum animas quail plantare, aut rigare
partem non indignam hortiEccleliallici, parvulos lo- r
quor , præfertim in lludio , ut eis det incrementum ^
Ghrillus. Sed alferunt, me in Prædicationibus pu-
Diicis ilia magnificentiùs operaturum. Id quidem forte
pompolius, fed meo judicio non efficacibs, neque
fruétuofiùs. Confundit pridem ipfe Chrillus fuper-
biam nollram, quænon vult, nilî multos habeat Auditores,
os fuum aperire fapientiæj quando cum mu-
lierciila Samaritana 6c foladiuturno fermone confabu-
Gerfonii 288
latus effi Nullopadto tarnen abnegaverim ea me ir-
rationabiliter dimilîùrum elle, quæneceffitatis font in
Officio Cacellariatûs, dum illi indignus detervio, pro
quantalibet utilitate fccutura in aliis. Sed ubi*cefia£
neceffitas (ut plemmque ceflat) quis occupationem
meam tarn falubrem inculpabit, quando me tunc fore
velludentem, vel otiantem coarguere preliimerct nemo?
Ampliùs de loci, 6c temporis importunitate, quæ
L tertia. ell calumnia , quædam relpondimus in priori
conlidetatione j qüanqbam mcuS aptiöf,' 6c ab omni
fq/picione remotior elfe non poffit, quàm publicus in
Ecclelia. Hoe évitât prôvèrbialtitiillamnotam: Qui
male agit, odit lucèm. Joan. ni. 20.
Pit quoque juffio Chrilli, ut luce ant opera veftra bo*.
na coram hominibus, Matth, v. 16. 6c fit lucem aeju S
pofita fuper candelabrum. Quod fi fcandalizantur
aliqui, interprétantes hoc ad pompam, vel inanem
jaâantiam, gloriunculam, hypocrifim , vel papelar-
diam, vel aliud hujulmodi -, viderint quid.dicant. Pro-
fedlo fcandalum tale ell acceptum 6c non datum j
Pharilæorum, non pufillorüm, ac proinde Contem-
nendum: quoniam neque adlus, neque locus præfeit
e x fe aliquam fpiritualis ruinæ occafionem. Porro nil
mirandum, fi radius boni operis, quifanisgratiffimus
e ll, fit lippis, lividis, autinflatis oculisodiofus, rao-
lellulque. Chrifti bonus odor fumus, acclamat Apollo-
» lus 2. Cor. ii. i f . 16. Sed quid lubjungitur ? Aliis qui*
dem odor mortis in mortem : aliis autem odor vita in vitam.
CeterUm quifqüis attènderit, quàm multaell
melfis dominica 6c opei'arii pauci ( de operariis loquor
idoneis, nam alii innumerifunt 6c fruges- con fumer ena*
t i , ait Horatius) videbit.quod nuilus dies, nulla
hora, nyllus locus, ab hac operatione fecludi deberet.
Pollremo, pro quarta calumnia, non inficior, rem per
me aggrefiàm apud prædeceflores meos fuifle.inlbli-*
tam. Comicum me lolatur proverbium : Sms caique
mos eft. Si non liceret cuiquam aliquid præclaræ no-
vitatis arripere, male iret Relpublica j immojamnon
iret, fed liberius eorrueret. Neque tarnen ell iilud
negotium prorsus infolens, vel exti*aordinarium,fide
licentia, 6c mandato Epilcopi Dioecefani, qui ell Do-
minu s meffis luæ, quidam deputentur ad melîèm hanc,
nunc hoc , nunc illo modo eolendam. Sed etfi li-*
centiam hanc quæfierim, tutatur me ilia Chrilli fen-
, tentia : Rogatg, dominum mejjis, ut mittat operarios in
meftem Juam. Matth.ix. 38. Itidem Ilaiasvi. 8. £>ro-
tegit, qui petenti 5 quern mitt am, & quis ibit nobis?
dixit : Ecce , ego jum, mitte me. Nihil ell enim in
aétis meis quidquam, vel irreguläre, vel illegitimum *
quia Superiorum potellas acceffit, 6c quianullos par-
vulomm audire prælùmpfi, ficut nec facerepropono
abfque Præceptomm , îûb quibus informantur, no-
titia. Denique non parva cura Scholarum 6c Scho-
larium Parifiis commilfa e ll, faltem in multis, Cancel-
lario Ëcclefiæ Parifienfis, turn jure Officii, turn de
Mandato Apollolico. Quid vero curam hanc magis
decere potell, quàm religiola bonorum mommdilci-
plina? Sed repetentes amici quod diéhim ell. Calum-
niabuntur (inquiunt) adverfarii novitatem illam vel de
curiqfitate, vel de fidlione, veldeinfrudhiofitate, vel
de nimia levitate, aut aliquod hujufmodi. Hæc non
mihi nova funt : o amici charilfimi ! Omnia dudùm
præcogitavi, 6c mecum ipfe peregi. Nam qualis un-
quam fiiit a£lio hominis cogniti, quæ vel reprehenfio-
,ne ? vel finillra, aut llulta interpretatione caruerit?
Obfecro tarnen per illam, quam expediamus falu-
tem, 6c obtellor coràm pavendo Tribunali julti Judi-
cis Dei 5 quoniam nemo novit qua funt hominis , nißfpi*
ritus hominis, qui in ipfo eft. 1 . Cor. II. 1 1 . quatenùsju-
xta regulam C h r illi, in hac re à frudlibus meis me
cognofeant. Et fi quid in dodlrina, Vel operatione,
fallùm , impudicum , nefariumve dcprehenderint>
non refugio: judicer tunc lupus rapax in vellimento
ovium,
289 ‘B e parmlis ad Chrißumtrahendis.
ovium Si autem frudlus operis boni cernuntur ex-
trinlêcùs, non damnetur, poltulo, arbor intentionis
de malitia intrinfecuS -, alio’qiiin peccatum incurritur
■ temerariæ dijudicationis fraternæ, 6c fcandalum poni-
tur parvulis, quorum adventus per hoc ad Chrillum
nonnunqtfam impeditur. Poitabit quilquis talis erit
onus fuum inpollerùm, ego liberatus extitero. Et
290
fiti, ac retro pedem fledlere. Quoulque tandem, Deo
propitio, conveitebam oculos a terra in coelum, a mor-
te hac ad vitam, a mortalitate ad seternitatem, 6c con-
fidefabam in ipfa rationis arce, 6cFideilumine, quoniam
Vanitas van it a turn & omnia vanitas. Ecclcf. I. 2.
fic refpirabam, lolidabar, firmabarque. Quo magis
hortandi lunt omnes, ut hoc modo, non populari ruanimadvertant,
precor, obfervatores mei, quantum . more, vel confuetudinis errore 5 fed purre veritatis
fiducias gerat animus meusin hac caulafibi bene con- confideratione id auod iufhim ell 8c relicrincp fa£him
feius, quando, ipfos etiam tot parvulos (quorum edriditioeil,
nihil facile celare) telleshabeo, 6cihvoco,
Sed hx c hablenus ad alios. Nunc ad paiVnlos con-
verluseos (Sapiential verbis confidens) exhortabor ,ut
Si quis parvuluseft, veniat ad me. Prov.IX.4. nihil tre-
pidet, nihil exhörreat. Audiat, quilquis file erit,
bona filtern quardam mönita ex ore meo : fiidipfum
niTögo mihi, jure meo id pollum, non in me, led in
Domino. Inducam ad bonum, fi potero, nomina-
tim inter cetera ad recogitandum omnes Annosluosin
amaritudine anima; lua: 6c ad fcopandum Ipiritum luum,
Icopa lingua propria:: ad hoc tarnen, vel aliud, nullum
cogam invitum. Porro' nihil de täcendis inqui-
ram, neque perlliadebo, immo prohibebo lociohim,
vel aliorum lecreta prodere. Nuilus infuper fiifpe-
6lam habeat fidem meam in obfervando, tam figno,
quam verbo, figillumConfrflionis integrum. Scio,
quantum privilegiatum ell. Vellem ut cdnfeffi tanta
quod.jullum eft 6c religiose fadhim
dijudicent j nec quid animus in prasfenti fentiat j led
quid lentire debcat, attendant.
. Ceterum folitus lum , nec tacebo, confefios mihi
Ipecialitef inflituere ad quatuor obfervanda. Nam
quoad crimina, pra: ceteris detellor in eis os mendaciis
6c perjuriis, detradlionibulque deditum. Maftus quo-
que violentas , 6c rapaces. Ta£lus denique libidino-
lo s , maxime monllruolbs , damnatofque Legibus.
Primiim obfervandum e ll, ut fummopere fibi caveant,
ne deinceps lint occafio ruiria: , &, damnationis aliorum
: quoniam iilud ell proprium dasmonis officium.
Bene julTum ell. Si non cafle, tamen caute, hoc e ll,
lecrete, 6c lolitarie, fine lasfione , vel Icandalo cu-
julcunque. Secundum e ll, ut ledu6tos olim ab eis,
aut llios in malum complices fludeant, quantum discrete
pottierint, ad emendationem rcducere, immo
6c alios pro eis i quatenus 6c ipfi , qui prius d^mo-
num , nunc per hoc Angelorum ftmgantur officiis.
fe 6c me diferetione cekrent, nèqtie perquoldam in- ® Tertium e l l , ut fi peccaverint de cetero (prout ell
ducerentur ad oppofitum, curiofitate ^raVa, fàtuaque. humaria fragilitas ) femper tarnen adhibeänt tempore
Sed cxtimelcet aliquisPoehitentiæaufteritatem. Vanè 6c locoiplum Confeffionisa
hoc, quia nullam non ultro lullincndam impono. Ma-
lo enim exemplo Guillielmi Parifienfis cum parva poe-
nitentia voluntarie complenda mittere homines ad Purgatorium
, quàm cum invita non facienda præcipitare
in Infernum. Quilquis aderit peccatorum fliorum,
quamquam graviffimorym confeius, dicat cum David
nil omittenS: Peccavi. Mox llibjungam : Peccatum
tuum tranftulit a te Deus. 2 Reg. XII. 1 3.
Non ultimum in Poenitentia punétum habuifiè credi-
derim, fiperfedtooreabominataell iniquitas, hoc e ll,
ad vomitum Confeffionis deduéla. Alius fortaffis ællima-
bit me eum oliirutn, vel Ipreturum polleà, cujus Ice-
lera cognövero. Certé nihil magis * amaboeumpo-
tius ut filiurrt in Chrillo chariffimum , ut eum præ-
tercà quem timere Deum, 6c bonum purgatumque
pfurn Confeffionis antidotum, quam nihil eile
valituram obtellor iterum 6c iterum, fi hon fuerit integra,
6c llifficienter explicans, atque dinumerans co-
gnita confitentis peccata, cum circunllantiis, maxime
eis, quæ peccati fpeciem mutant. Quartumefl,
indico nempe fingulis hon obligatoriè, led èxhorta-
toriè fæpius , ut teneant fàcilem quandaih oblèrva-
tionem, pro omni temporevitæluæ, tàm pro reme-
moratione 6c quadam lâtisfàôlione peccatorum intégré
fimul confeflbrum, quàm pro cautela aliqua futuro-
rum. Utor vero communiter hoc modo, ut dicant
fingulis diebus bis Pater nofter, 6c A ve Maria , femel
de manè, 6clèmeldefero, cum totidemprollra-
tionibus ad terrain, fi 6c ubi commode fieri potuerit.
Raro äutem muto in h o c ,pro magnitudine,6cvarie-
tate criminum, diverfitatem hujufmodi obfervationumj
factum Icivero * ut eum lùbindè, qui meæ fideilèità Q quoniam vix iftud fieret, 6c in aliis pcenitentiis lècretotum
commiferit, ut ea proderet mentis vulnera in-
decora, quæ chariffimis forte parentibus nequaquam
ollendiflèt. Et ita lèntio in corde meo ( feit veritas )
quam dulciùs afficior atque manlùetiùs ad illos, quos è
magnis 6c ^ravibus criminum periculiserutosefiècon-
fpicio, quàm ad alios minùs fàüciatos.- Nullas denique
vindicationis , aut odii reliquias unquam in animo
refidere permilèrim pro Confelfione cujulcunque
déliai, etiam fi propria mors Parentum deliaum illud
eflèt. Scio tarnen quod non potell à confeffis omnis
repente pudor abjici : fed hoc neque necefiè, neque
y tile eft j vincet tandem ilium pudorem ratio, 6c ilia
interim confiifîo ad non mediocrem poenæ dimiffio-
nem proficiet. Conqueretur alius6c dieet: Frigidus
fum & indevotus, quid mihi prodell Confeffio ? Et
lane ello ita f i t , tanto diligentius accedere convenit
ad ignitum eloquium Dei vehementer. Accede ad
hune ignem, calefces plus fatis. Video fæpè multos
fngidos in initio, qui etiam colloquium tale fuper a-
ctibus fuis vel horrent, vel rident, 6c difeedunt ca-
ientes, confolati 6c ubertim fientes. Obtigit mihi cre-
bns talis mutatio. Olim quoque circà forores ger-
manas, dum eas ad coelibatum perpetuum inducerem,
taie aliquid camale patiebai' : turbabat nônnunquam
me 6c rationes meas omnes tumultus vulgaris con-
luetudinisj infolitum mihi proponebatur id quod a -
gere moliebatur mea devotio. Fluôluabam 6c nuta-
bam, 6c penè querebam dilîblverefanélitatem propo- Tomi III. Pars I. r
tioribus potell fCrupulofiùs Varietas talis tradi. Quod
fi in hoc innocentes cum nocentibus exæquem, non
conquerantur innocentes , quia non minus obligati
finit, qui ne fimiles client nocentibus , iplè prohi-
buit, manu tenuitque. Hanc verb quadruplicem in-
llitutionem pro parvulis metro ludens comprehendi,
ut eas altiori mente reponant.
Uon opéré, aut verbis alios Corrtipéris unquam.
S it fatis ipfa tibi perditid propria.
Si quos perdideris monitis , aüifue nefandis.
Difcrete ad rellum mox revocare ftude.
Non pudor obfiftat, tua quin Confeffio plenè.
Crimina jcita notet, vel nocet ilia tibi.
Tu de confeffis gratus^ tu ne récidives.
Signo aliquo facili , jugiter efto memor.
j Ad extremum : Vfque quoparvuli diligitisinfantiam ?
Prov. I. 22. Ht quid diligitis vanitatem , & quari-
tis mendacium ? P f iv. 3. Venite lîdenter , nullæ
viarum infidiie , nuilus latet anguis inherba. Com-
munfcabimuS ihutuo boha lpiritualia, quia tempo-
ralia vellra nulla requiro. Ego vobis doélrinam,
vos mihi orationem ithpendetis, immo orabimuspro
invicem ut làlvemur. Sic Angelos nollros viciffim
lætificabimus , in quorum folemnitate hæc lcribo.
Sic forte j nec jam forte , fcd certa Ipe milèricor-
diam inveniemus apud Patrem nollrum , dum obe-
T die