to fecuriores erant de Sententia foi incoepri. Unus di-
cçbat alten : perge, eripe teipfum. Alter percutie-.
bat eum pede, genu, pugno(, aut baculo, diceuä
omnino hitigato & onerato, properacitiùs, propers.
Alius, eum trahebat per eos fîmes quibus ligatüs erat,
Jjcque fàciebant eutnfupra veftimentum fuum calcare.
& fuper dolore fuo: nös verö toto hoc Sermone exhor-
tamur memoriam Paffionis, ut dolorem habeamqs ad
compaffionem: ficque facit Scriptura fandta in plerifque
locis. Apparet contradidtio; non tarnen eft contradi&io
ulla , fi totum diligentiüs confideretur myfterium.
Certiffimieftote, DeiFilium humanam carnem aflümp-
& quafi ad terram prolabi. N ec Virgo gloriofa, nec A fifl'e St mortalem, non quidem profe, fed ad nos renepos
ejus divxis Joannes Etfangelifta, nec alia; devo-
ta;mulierespoterantpropius ad eum, accedereobtur-
bam qua: eum undequaque circundederat. Enite-
batur tarnen magnoperè Virgo Maria Mater fua eum
videre, fe erigendo in pedes fuos. Et cum intuere-
tur, clamabat voce alta dicens ; Heu! Vadit, adtum
eft. £ Similiter & alia; devote mulieres conquereban-
tur, fequentes eum juxta facultatem iiiam , etfi facile
credi polfit perverlum ilium populum eas deri-
fiflè, St pepulifleabeis;
Sic ergo dicit textus.
T E X T U S.
E TbajulnmfibiCrucem,
exivit Jefus. Exeuntesante
m invenerunt hominem Cjreneum veriientem de villa, Patrem Alexandri & riaverunt Rufifi : hunc anga- , &impofuerunt illi Crucem portare pojl Jejum. Sequebantur autem ilium mult a turba populi & mulierum.
dimendos, ad fatisfaciendum debito noftro St Juftitia:.
Quicquid igitur patitur, pro npbis eft St delidtis no-
ftris: nihil ergo in fe habet propter quod flendum
fit, nifi pro nobifipfis. Univerfa doloris caui'a fuper
nos cecidit; nam 8t ipfemet duntaxat pro nobis dolorem
aflumit j tantöque ingratiores fumus , ut male
cognofcentes qua: pro nobis fe c it, cum de fuo do-
lore non habemus memoriam, 8t multö ampliüs, cum
intantiim peccaverimus , St fuerimus inobedientes,
quod talis inobedientia noftra Chriftum ad mortem
amaram tradiderit, videntem perdulcem fuam Matrem
: nec etiam magni facimus animam noftram j
ad quam falvandam, habendam, 8t liberandam tali-
ter benedidtum fanguinem effudit, tam charam earn
judicavit, quam nos fingulis quibufque diebus pro mi-
nori damus quam obolo. Tanta tamque incompara-
bilis ergä nos proditoresfuos perverfos fuit divina mi-
fericordia, quöd unicum fuum Filium omnibus poena-
litatibus , St opprobriis fecerit obnoxium, ut nos ä qua pi antre bant & lamentabantur eum. Converfus autem B perpetuis inferni liberaret poenis, quas merueramus. m'ade ,i llfaesd Jfuefpuesr dvoixs iipt:f iFs fiilei*t e,J e&ru ffuapleemr f,i linoos livteef firieorse. fQuupoer- ancia vme netcrcees veqnuiae nnto nd igeesn, uienr uqnutibus dicetur: ‘Beata fiertles, verunt. , & ubera qua non laliti- T u n c incipient dicere montibus-, cadite fuper nos,
& collibus, operitenos.
Exfoptio.
■ pOrmidabilis Sententia & horrenda hie pervenit ad
aures noftras; mirum ell,, fi non tremimusSc fre-
mimus de horribili tormento. Confideremus igitur,
devotiffimi, quod fijefuspuriflimus, innocentiffimus,
& verus in humanitateDeus, indivinitate homo, pa-
titur tantam pcenam doloroiam & ignominiofam, ut
Juiiitiae fatisfiat; quid nos peebatores cxpe&are de-
bemus quod nobis faciat Jullitia ? Juftitia Filio Dei
npnpepercit, quid faciat perverfis inimici filiis? Jufti-
tiavix falvat jüftümfpéccatorcs autem & injulliquid facient
nos falvaret in gloria. Nec tamen adhuc tali uti
volumus nnlericordia, immo abuiimur potius in hoc,
-'quod mores noftros ad hanc Jelu Chrilti Paffionem,
per be nam Fidem&amoremnolumus conferre, eam-
que nobis appropriare, & earn Deo offerre, tanquam
noftra; Redemptionis pretium, noftram exolutionem,
& noftrum pretium, abfque quo pretio omnes qua:
unquam fuerunt St future funt poenae, nec omnia fu-
tura bona fuflicient ad debitorum noftrorum exolutionem
St emendationem. Non eft igitur fanius con-
filium, quam hanc benedidlam Paffionem pro omnibus
debitis noftris Deo offerre. Fit autem homini ob-
latio , St pnefenratio, per bonam credulitatem, St
hujus Paifionis memoriam , per que criminum noftrorum
difplicentiam, quae exegerunt tantam emendationem,
St agendas gratias Deo de hac incompa-
rabili mifericordia , qua: pro nobis inutilibus fervis,
St fuis inimicis Filium fuum tradiderit in mortem.
Hoc eft quod confiderare debemus in hoc Paffionis
Lib ro, in quo feptem fignacula aperta funt, qua: manifemaximopere
> quo venient? Confideratediligenter quanto odio '-'•fte feptem nobis infinuant veritutes. Pnma, peccatum
habendum eft odio , quod maxime Ju-
Juftitia peccatum profequatur, cum:, ut ipfum auferret : ^ ^ T”
& deleret, Filium Dei occidit, traditque ipfum tan-
tis pcenisiffuppliciis, inasftimabilibusinjtiriis,, turpibus
opprobriis. Si inferorum poena: non efient adeo
fticia: divine difplicet : nam ad ipfum deftruendum
videtis Deum pati pcenam peccato debitam. Secun-
da, peccatum eft horribiliffimum j alioquin nunquäm
Dominus nofter ad liberandum nos, tantam perpeftiis
fuiflet pcenam. Tertia, praemium Paradifi maximum
eft&inaeftimabilej alioquin divina mifericordia noluif*
fet quod per talem , tantamque Paffionem ipfum
emptum fuifiet Sc acquifitum. Quarta , obedientia
fummopere laudanda eft, nam Chriftus Dominuseam
Patri fuo ad mortem ufque Crucis exhibuit. Quinta,
hujus mundi amor Sc felicitas fugienda eft, quia mu-
tabilis admodum eft Sc St incertaj alioquin enim Do-
minus nofter Jeftis Chriftus non adeo earn contemp-
fiflet Sc depreffiflet, rccipiendo omnia contraiia, 8t
omne quod m un d us judicat, St opinatur infelicita-
horrendx, cur Juftitia Filio Dei tantas, daret poenas,
'u t nos ab ilia eriperet poena ?'Si adeo Juftitia dura eft
.hie ubi pet compaftionem judicat, ad remiflio-
ijaeni j qualiserit, cum per condemnationem judicabit,
vel per amaram heu poenitentiam^ quae nos fequiturj
nifi &• convertamur, & emendemur, five in hoc mun-
fdo.fuerit, five in alio, hoc eft in Purgatorio? Aut
fi obftinati fuerimus, heu multo majora abfque com-
-paratione ulla fuper nos cvenient, propter horribilem
,& crudelem damnationem, quje in perpetuum nos vret,
&• fine fine nos -.oecidet j Ploremus igitur fuper nos,
a.devotiffimi., ploremus fuper no s , & fuper filios __ , , ^ . r ........
noftros. Si enimJuftitia nonpareilSanblifiimonoftro,.j-) tern. Sexta^ animas habemus immortales, ut reciut
Sc fummo Patri innoeentiffimo, facile conjedtari po-
teft, nos non.evafuros manus ejus impuncs. Neceflè
igitur eft, authic, aut alibi, agere poenitentiam:. St
multo fäciliüsL km facienda eft poenitentia, ubi
Juftitia regnat gratiofa St mifericors, quam alibi, ubi
eft tardiffima, St ad liberandum nQn cpmpaticns^ in-
frudluofaque.
Sed turbare póflet pauperes aliquos quzedam hicque-
ftio. Videtur enim Chriftum prohibuiffe fletum fuperfe,
piamus alterius mundi prasmium quod hie non exo-
lvitur: alias enim Dcus non.juftus eflet , qui non re-
muneraret magis fibi famulantes , St minus quam ipfum
perfequentes: quod efle nequit. Seprimamaxima
eft Dei 8t fuorum Angelorum erga homines dementia
>./ alioquin fic in peccatis jacentes turpiter St
injufte Dominus nofter purus St innocfcns, Rex Regum,
Dominus Dominantium nunquam. permififlet,
quod etiam unico momento in hac vita fuper terram
w . ..y per-
J I 9 0
quod Pagani, feu Sarraceni convertendi,efient ad Fi-
dem noftram, & portaturi Crucem. E t quoad tex-
tum dicunt aliqui, quod partim fadfum fuit, quod
duo hujus Simonis filii, erant Dei Difcipuli. Faciamus
hîc noftram orationem ad hunc textum attinentem,
St dicamus.
permanfifl’ent, quin fubito perditi fuiflent St confufi
E t ha:c omnia in noftra funt paffione, fî diligentiüs in-
fpexcrimus, St bçnè ufi fuerimus, Sc bonitatem fuerimus
fecuti, earnimplcndo,tàm ergà Deum, quam
ergà proximos, ut de alio habeamus compaflionem.
Confidero infuper quod in hoc textu Salvator nofter
Judæis prædicebat eorum punitionem, St Jerofolymi-
tanæ urbis deftrudbionem poft Paffionem, anno quadra-
gefimo fecundo, quæ deltrudtio perennem defignabat
damnationem } quæ adeo horrenda fuit, ut ingenua
quædam femina ob famis rabiem prdprium occiderit
filium, quern afiàtum comedit. Illic occifi funt un-
decim milliahominum, fccundùm quodrefertJofeph,
qui 8t iple prælèns fuit. Et captivi fuerunt odtogin-
ta milla, decem St feptem, quorum dabanturtrigin-
ta pro denario, ad eos occidendum. Aliqui enim au-
rum fuum comederant, ad quod habendum occide-
bantur. Et hadbenùs videtis duram ipforum punitionem
-y flint enim fugitivi, 8t per totum mundum di-
fperfi : quos Deus permittit, tarn ut habeatur memoria
ipforum fàcinoris , quam ut fint teftes Scrip-
turarum noftrarum, St Prophetiarum quas ipfi
( quamvis inimici ) tenfent, St confitentur , licet
eas non benè intelligant. T e r t io , quoniam in fine
mundi convertentur, fècundùm Prophetias, reli-
quiæ, See. Contemplor finaliter Simönem Cyre-
nenfèm , quijudæus non erat 5 qui tamen Crucem
portabat poft Chriftum Dominum. Videtur aliqui-
bus, fècundùm loquendi modurn hujus textus, Je-
fum Chriftum priorem partem Crucis fùprà fiios por-
tafièhumeros, 8t Simonem fiiftinuifle aliud extremum.
Sed cogitemus hîc, cùm Judæi perciperfcntChriftum
quafi cadere, ncque ire fatis cito, ob magnum pondus
illius Crucis, erat enim magna ut fuitineretmagnum
hominem quemeunque, aut fex pedum lögitü-
dinem habentem, St ut tantum effet à terra fùbleva-
ïusjra quod nemo palmâ pedes fuos attingerepoflèt, 8t
Jefus erat prorsùs debilitatus, propter poenas 8t ver-
bera fùperiùs diéla, St alia pleraque quæ feripta non
habemus. Meditemur h î c , cùm Judæi parùm
fiftererent, intuerenturque hùc St illùc, quis portaret
Crucem illam, fi beâta Virgo fe non obtulerit ad eam
portandam. Nonne diccbat? Onerate me, quià li-
bens ipfam portabo ! Et divus Joannes ejus nepos ob-
tulitne fè ad portandum eam, qui erat admodùm juvenis?
A O R A T I O.
(T* O n c e d e , Domine, taliter nos Acre Riper nos,
& fuper filios nofiros , atque amicôs , portando
exemplo tuo poenitentiæ crucem, Utevitarepolfimus
damnationem horribilem , quæ erit in eos qui ligna
fuerint arida, St fine bono poenitentiæ frudbu, qui-
que non habuerint de tiia morte füfficientem memoriam.
Jefus vadit ad mortem amaram, quem fèquitur fùa
benedidta Mater : 8c proptereà ut femper a liquid ad-
datur ad ejus bonitatem, audite quid dicât Evangelii
textus.
T E X T U S .
DUeoc, EuBt iAntlesrfricteureRn tuarutem & alii duo nequatn cum t locum -, &pofiquàm venerunt in tât um, Calvaria locus , qui dicitur Golgotha, quod efi in ter prê,
dab ant ei bibere myrrh atum vi- num cum felle mixtum, & cùm gttflajfet, noluit bibere. Jquefidu sfa acuiutenmt. dicebat\ Pater dimitre illis $ mnenimfcinni
Expofitio.
J 7T feitote ipfum dudtum efiè turn dubbus latro-
nibus, ad locum quendam foetidum Galvariæ, in
quo puniebantur malefadorcs, erantque illic capita j
St aim mortuoriim oflà, 8c illic Chrifti olfiidus ad^
inodùm moleftatus fuit à tetro qui illic erat odorc.
Cui dederunt bibere àcetutn amarum St plenum fel-
le , ad magis torquendum eum in guftu. Et exue-
runt eum tertio coram omni populo, accipientes eum •
St duriflîmè fùprà Crucem eum projicientes exten-
derunt, transfixerunt St perforaverunt alteram manum
Magdalena etiam dicebat febenè portaturam. _____________ _____
, quam clavo affixerunt ad unum Crucis brachium.
Erat magna amorisfiducia, quæ Crucem illam vole- ^ Deindè alteram manum quæ non poterat extendi,
bat portare, magnus affedtus vosha:c diccre cogebat,
licet multiex turbafeminas irriderent, quaäfequeban-
tur Chriftum Dominum, Sc fimiliter earum fletus.
Poteft tamen non immeritö credi perverfäm credulitatem
non adeö magnam fuifle tune quocunque modo
, quin aliquantulum'remitteretur ergä Virginem
Mariam, quie maxime erat defolata. Multi, ut co-
gitari poteft, eam intuentes dicebant adinvicem, aut
in femetipfis : Magna eft de hac muliere pietas,
magnum eft damnum , cum ita tollitur ejus fi-
lius , St ad mortem hoc padto ducitur. Poterat
liberari etiam ob fblum ipfius Virginis intuitum.
In parva illa mora cum quserebatur aliquis qui
Crucem deferret , efle poteft quöd proximiüs ac-
cedebant devota: mulieres , 8c tune Jefum Chriftum
verfb ad eas vultu , id eis dixifle quod au-
diftis ex textu, afpiciendo (ut credo) Matrem fuam
ad alterius brachii Crucis foramen duriflîmè pertra...
runt. Cùmque nervi retradfi efient, intantumchor-
dis pertraxerunt manum, donee veniret in locum fuum:
Sc omnia adeö tradta funt quöd omnes nervi rupti
fuerunt. Deindè affixerunt eum magno clavo ferreo
abfque artificio fadto. Et fimiliter in brachio Crucis
ad pedes magnum clavUm pofucrunt, vel duos; ficut
aliqui dieünt, per duos clavos pedes ejus fuifle trans-
fixos. Taliterque Dominicum Corpus, St tam afperè
tradtum fuit atque extenfum ficut nervös, quöd omnes
jundturæ divifæfunt cum nervis. Et poterant fiii
corporis omnes nervi dinumerari, fimiliter St ofià, fècundùm
Davidis Prophetiam. Non tamen obftanti-
bus omnibus his injuriis mortalibus, St aliis complu-
ribüs, quæ lingua exprimere non poteft, nec cor
hominis excogitate, de crucifixoribus bona dicebat in
hunc modum : Pater, ignofee eis, quia nefeiunt quid
Ex quo afpedtu egreflà eft fubtilis pietatis fagitta, qu faciunt. Luc. xxm. 24. Videre igitur poteftis Sal
perfodit amborum corda in illa adverfitate, ficut priùs " ' - • — -
dulcoris fagitta ca perfoderat in profperitate. Sic ergo
quærebant felliti,. qui hanc Crucem poraret : nam
unufquifquc in primis abominandum judicabat eam
portarc. Vidcrunt hominem ilium Simonem Cyre-
neum, venientem de villa, 8t incedentem via fuâ, qui
erat extraneus, ilium compulerunt ad ferendam Cru-
cem hanc. Fuit valdè felix portatio -, tàceo quöd
partim fadlum fuit ad magnum myfterium, in fignum
Tomi II I . Pars II I , . &
vatorem noftrum Jefùm Chriftum oraflè pro omni*
bus qui agere volebant poenitentiam, St eorum cr-
rores fine obftinatione relinquere -, quemadmodùm po-
fteà virtute hujus orationis quam ad Deum fâciebat,
converfâ fuerunt uno die tria millia, St altero die ad
bcàti Petri prædicationem quinque millia. Quid hîc
dices, humana creatura, immo vero inhumana, impatiens,
quæ nemini parcere vis, fed vindidlam ex*
pofeis, maledicis, Faao, verboque cos perfequeris j
F f f f z qui