307 Joannis
non eas tcgendo ? Ifte error etiam error eratThurelu-
pinorum fuftinentium quod eflèt flatus innocentiæ 8c
&immæ perfebfcionis in terra. Quomodo res magis irr
rationabilis rationi potuit imponi ? Quomodo major
audacia omnibus irrationabilibus dari potuit, quàm ut
lie ratio loqueretur, præcipuè cùm inter loquendum
res recitet allicientcs, 6c ad omnem inclinantes levi-
tatem.
Committite, committite Alias veftras, 6c pueros ta- |
li Dobtori, 6c fl non fatis fuerint fapientes, dirigite eos
ad fcholas illius Rationis, docetc eos in omnibus malis,
flnonfiifficienterperlèiplbs invenire queant, eos ver-
beribus afficite, fi non loquantur fecundum quod R a tio
præcepit. Sed prætereà ex eadem radice 6c moti-
vo probaretur nude incedendum die , 6c omnia fa-
cere ubique, 6c nude , finepudore. C redo, pudo-
rem idluftineredebere, fecundum illius Aubtoris pofi-
tionem. Conlidera etiam, fiquisfuftineathocpervi-
cos. Experientialumatur, quomodo Ratio defendet
eum quin acclametur, allatretur, 6cvilipendatur. Si
falteln Ratio locuta fuiflèt dobto viro rerum naturas
intelligenti, aut magno Theologo qui nolcit quod
fi non eflèt peccatum originale, nihil nobis ad verecun-
diamimputaretur, haberet excufationem talcm, qua-
lem allegare poflèt Evæ 6c Adæ nuditatem, quamvis
non fit fimile pro ftatu innocentiæ , 6c noftro * talis
enim eft differentia 6c comparatio, ficuti dicit lano ad
infirmum, vinum quod non noceret lano, infenfatum
reddet eum qui febribus contremifcit. Sic eft quod
videre, aut audire camales abtus, 6c præcipuè fecun-
dùm prælèntem Statum peccatores alpicientes, aut au-
dientes, ad turpiflima movent defideria, led pro innocentiæ
ftatu non fie accidiflèt. Hoc omnino apparet,
quoniam ante peccatum Adam 6c Eva pofiti erant fine
verecundia > pofteà peccaverunt, 6c mox fe ablconde-
runt, 6c magna cum verecundia operuerunt. N ec opus
eft quærere, quare unusloquendi modus potiùsprohi-
bitus fit, quàm alter, quando dicitur una 6c eadem res
hie 6c illic. Non convertit, ut quis immoretur cau-
fam naturalem reddendo , experientia fatis declarat j
eft enim propter phantafiam, quæ plus movetur : 6c
phantafia ea eft, quæ totum park defiderium. Inde
eft, quod Domina Otiofitas, janitrix eftfatuiamorisj
non enim reperit imaginationem ac phantafiam hominis
occupatam , ideoque carnalia hujufinodi ei defideria
immittit, quocircà non eft remedium efficacius, quàm
fefe in bono aliquo negotio occupare. Hinc oritur,
quodperfonaaliquamelancholica, infirma, 6c debilis
complexionis interdum ardentius de carnalitate tenta-
bitur , quàm perfona incolumis, fana 6c languinea,
quæ tarn Ipurcas liiggeftiones facile vincit ridendo atque
jocando : 6c omne id ex phantafia procedit. Quid
mirum fi ignis cinere coopertus non tarn cito comburat,
quàm fi nudus fentiretur. Idem eft de rebus carnalibus
nudè dibtis , aut infpebtis. Sed lumo propofitum
meum, 6c dico, quod fi perfona Rationis lapienti 6c
maturo viro locuta fuiffet, aliquid eflèt , fed non 5
immo loquitur ftulto amatori. Et hîc male fervabat
Aubtor noftræ régulas paleftræ. Régula Rhetorico-
rum eft, ut is qui loquitur, confideret, cui loqua-
tur, 6c quo tempe re loquatur : 6c non lolùm hic de-
feélus eft , fed in pluribus aliis locis attribuit perlo.-
næ quæ loquitur, id quod ad eummet Ipebfcat $ ut
fi introducat naturam de Paradilb loquentem , 6c de
Fidei noftræ Myfteriis, 6c Vcnerem per carnem D e i .
jurantem. Sed illud nihilipendo , quàm vis error fit
in illo quem nonnulli ufqueadeo liipra omnes alios,
qui ferè unquàm fuerunt, imitari velint. Nimiùm
triftor propter Dominam Rationem, 6c propter Cafti-
tatem , de hoc quod per fapientem Rationem fatuo
amatori dici voluit taies ineptias , quas priùs Cupido
(qui Deus dicitur amoris) defenderat, omnia verba tur-
pia 1 obfcoena 6c immunda , omniaque mulierum vi-
tuperia $ ac fi Cupido caftior eflèt 6c rationabilior, quàm
Gerfonii 308
Domina Ra tio, 6c Caftitas. O Deus! Erro, non fuit
idem Aubtor, fed fuit ille à principio, cujus eft Aubtor
de cpio loquor. Ædificavit enim omne opus Ilium y
dudum fundamentajabta fuerant per primum, 6c propria
manulùa, atquemateria, non mendicandohîcôc
illic , 6c non aggregando talem turpitudinem luti 6c
fimi multiim foetidi, ficut ponitur in hoc opéré. Nc-
lcio , fi lucceflbr eum honorare opinabatur, ôc fi id
l credidit, profebto deceptus eft. Nam initio, qubd
.forfitan fatis admitteretur, fecundùm fàbtum fuum,
etiam inter Chriftianos adjungit turpiflîmum finem, 6c
medium irrationabile contrà rationem. Quem quidem
finem 6c media, infidèles in Republica eorum (ut prius
dixi) Obtavianüs 6c Philofophi nunquam pati potucrunt,
.ncque lüftinere. Sanbti etiam Dobtores correxerunt
. dibtafua, 6c emendarunt, quamvis non fint fàlfæ hic,
6c alibi.
Conclude igitur coram te Domina Juftitia, 8c nobi-
li Curia tua Canbnica, qubd provifio poni debet per
Areftum, nulla parte çontradicente. Inhocdefebtu
nihil concludo contra perfonam Aubtoris : hoc enim
Deo convenit. Sed de errore, qui magnus eft nimiùm
loquor, quomodo nimis magnum errorem oftendit lü-
periùs * 6c fuccinbtim repeto, valde magnum' in occa-
fionibuserrorum, inblafphemiis, in veneficis dobtri-
nis, in deftrubtionibus 6c defolationibus pauperum ani-
marum Chriftianorum, in illicita perditione temporis,
* quodufqueadeopretiofumeft, in præjudicium Caftita-
tis, in dilfipationêm fidelitatis, extra Matrimonium 8c
intra, in expulfionem timoris, 6cverecundiæ, in dif-
famationem Rationis, in maximam inhonorationem
tui, Domina Juftitia Canonica, Legum tuarum 8c Ju-
rium, totiulque hujus religiofæ Curiæ totius Chriftiani-
tatis, imino verb omnium veftrûm, 6c malorum, qui
hinc pejores efficiuntur.
Auferatur ergo Liber talis, 6c exterminetui* ablque
ullo ufu in futurum, fpecialiter autem inhispartibus,
in quibusutiturperlonisinfamibus, 6c prohibitis j ficut
vetula damnata, quæ judicari debet ad lùpplicium pil-
lorii j 6c Venere, hoc eft, luxuria, quæ eft peccatum
mortalej 6c fatuo amore, qui non ad placitum fuum
ftultitias exercere debet, permitti .ei major contrarietas
fieri non poflèt, nec ipfummagisodiohabere. Hæc
ergo petitio mea Deo placens, 6c tibi Domina Juftitia
rationabilis, toti Curiæ tuæ accepta, 6c fàtuis ama-
toribus (quantumeumque modo reclament) utililfi-
ma 6c amabilis, ôcpoftquamfanatifuerint, placidifli-
0 ma, 6c deledtabilis. Et ne quifquam exiftimet, aut
° conqueratur , me aliud accufare quam vitia , 6c non
perfonas ipfas, facio nomine Caftitatis, 6c Confcien-
tiæ talem petitionem, 6c conclùfionem contra omnes
pidturas, autferipturas, autdidta adlubricitatemmo-
ventia. Nimis enim de fe noftra inclinata eft fragili-
tas ablque ulteriori inflammatione, 6c proftrationein
profimdumvitiorum, longèàvirtutibus, 6cDeo, qui
eft gloria noftra, amornofter, noftralàlus, jocundi-
tas 6c félicitas.
Eloquentia liiam finierat Orationem, cum percipe-
rem horam, in qua cor meum a‘d priftinum revolabat
ftatum, 6c nil audiendo lèntentiæ apud meiplùm, fui
in Bibliotheca mea velperi. Anno gratiæ Millefimo qua-
dringentefimo lècundo. 18. Maji. Ibi aliam reperi ma-
teriam ad cor meum occupandum , ne amodo ulquè
adeo vagum eflèt. Et fuit materia de benedidta Trini-
) tate in imitate divina 6c fimplici. Deinde de Sacramento
Sanéto Altaris.
1Sequent»* adjeiïa Junt.
Oj>er* pretium effet quofdam acutos Poètarum Inter-
frétés hujus Ofufculi leElione abfîrahi ab elucidatione immun
dorum Poëtarum , Ovidii , Profertii , Catulli,
fnyenalis , & reliquorum Jimilium , fed potiüs ad
gloriam
de Ludo Stultorum.
3 ° 9
loriam Df ‘ i honorem Matrufne, ad mimammfa-
\mem o i fidel imn erttditionemad Chrifiiam Keligio.-
nis increment"" frovocari, ad interpret andos Poetits &,
’ Oratores , ln quibus nihil Jpurcttm , nihil immttndum:
Senecaml inqntm, Prudehtium, Alcimum, Baftiftam
Mantuannm, & eorum fimiles in Urne mbri'bus , aique
ßntia doSrina.
JOANNIS GERSONII
VoltoriS & Cincclldrii Parißenßs,
QUINQUE CONCLUSIONES
S ü p £ R
LUDO STULTORUM
Communiter fieri folito.
Gallice in 'MS. Cod. Vitt. 98. .
A N im a d v e r t a n t u r fliblbriptae con-
clufiones verc atque fufficienter examinatse
ad exterminandos magnos6cdeteftabilesabu-
lus, quiperRegnum Francise in diyerfis fiuntEccle-
fiis, 6c Abbatiis Monaehorum 6c Monialium, ftul- B
torumFeftum (utiplivocant) celebrando, ubi abo-
minabiles fiunt inordinationes 6c inlblentias, qu£e fatis
cognolcipoflüntabfquehoc, ut propriis delcribantm*
nominibus: hominibus enim aliquid honeftatis prk: le
ferentibus, indecenseft, 6c magnus horför, taliafe-
eitai-e, aut dumtaxat audire. Hsc enim inlolentias
non dicerentur cocis in eorum culina, ablque dedecore
autreprehenfione, quie ibi fiunt in Ecclefia ländta, in
loco Orationis, in prasfentia San6ti Sacramenti Altaris,
divinum cantatur Servitium, toto populo Chriftiano
fpedtante, 6c interdum Jud^is. Hase aiitem per eos
fiunt qui ordinati funt ad divina honoranda j fiunt, in-
quam, publice, 6c occulte, unulquifque fatis feire
poteft.
Conclttfio Primas
Aflerere, aut luftinere, qubd per longum ullim,
yel fub umbra jocorum, autaliter, fit res permiflibi- G
lis , aut appropriata, fieri hujufinodi ludos ftultorum
cum iftis inordinationibus , quibus fieri cernuntur in
fanbtaEcclefia, error eft in Fide noftra, 6cinChriftia-
namReligionemblafphemia. Et adhuc pejus eft, di-
cere, Feftum hoc adeo gpprobatum eile, ficut Feftum
Conceptionis Virginis M a r i* , quod paulo anteafleruit
quidam in urbe Altifiodorenfi, fecundum quod dicitur,
6cnarrarilblet.
Conclttfio Secunda.
Poflent & deberent condcmnari ut hseretici, blafphe-
mi, & dantes manifefta fcandala contra Fideta noftram,
& ut infequentes errorem, idololatrarum aut Saraceno-
ram, hi, quitaliterdicerevellent, &pertinaciterde-
fendere abfque revocatione, aut corredlione. f i t f i
revocare velint aut emendari, poenitentiaafpera &du- n
ra eis imponi debet, proaliorumemendatione, &ani- U
marum illorum, qui talia perpetrarunt, (älvationc.
Conclttfio Tertids
Vifoacconfiderato, qubd multiPrselatinöluerunt,
fortaiTis non potuerunt hadtenüs talibus infolentiis,
& Fidei noftrae iitifionibus finem imponere, aut propter
Capitulorum, vel aliarum Ecclefiarum exemptio-
nes> aut ob malum, Majorum ignaviä & negligentia, ni-
Temi 111, Pari /, 1
j l O
mis irradicatum, autob aliam quamvis caufam, quæ
eos excufat minime. Re x inprimis, 6c alii Chriüiani
Principes poflùnt rationabilitcr , fanbbe, jufteque de
remedio providere per Edictum, ac prohibitionem generalem
, atque per coafitioncm rcbellium, 6c inobe-
dientium. Et apparere poflèt, cos obligari ad illiid
exequendum , veluti fanbtæ Ecclefiæ Protebtores.
Conclußo Quarta.
Ponere remedium contra præfatos abuliis, eflet opus
in le majoris acceptätionis 6c laudis coram D eo, quam
nonnullas in magno numero fundare Ecclefias, aut
facerelargaseleemofynasinargento, abfque hoc, ut
provifio ad hoc adhiberetur. Honor enim Chriftia-
næ Religiönis melius bonfervaretur 6c cxaltarqtur.
Conclttfio Quinta.
, Scienter impedire convenientem provifionem lupra
dibtis malis, eflèt mortaliterpeccare, 6çfefufpcbtuni
reddere, fe malum eflèÇhriftianum, 6c perfidum pa-
ganorum filium. Omnehoc probaretur per fanbtam
Scripturam 6c Dobtorcs, mala talia 8c abominabilia Fe-
fta exprefsè reprehendentes, ficut idololatrias 8c ma-
ledibtas vanitates. Et fi aliquis dicat, ibi duntaxat
ludum eile 6c recrcationem. Audi refponfum breve,
per vulgatum proverbium veriflimum 6c obfervandum.
,, N on jocari debet quæcumque anima cum Fide, ocu-
„ lo8cbonafama, neclædaturulloFidcs,oculus,aut
,, fama ludo.,, Gratiæ laus 6c benediótio fit omnibus
illis qui remedium ponere nitentur, unulquifque
lècundùm vires luas.
JOANNIS GERSONII
Doctor is d r CattcelUrii P arißenß s
C OL L E C T A ^
Super incitationc cujufpiam ad dignè fu-
feipiendum
CORPUS DOMINICUM.
De fSIo'ûo édita ex JUS. Cod. Jld. Targny.
CU p IE n s ad dignè accedendum ad Corporis
Dominici Sacramentum quempiam incitare,
more iftius Evangelici Samaritani j ftudeatan-
teà làuciatum curare : ifte enimcibùs Angelicus non
eft lànus, nifi lànis. Infundat igitür vinum 6coleum,
quatenùs vulneribus ipfius medeatur. Primo pungat,
deinde ungat. Oftendat primo accedere volenti pe-
ricula permaxima indigne fumentium, ut fie per hæc,
quafi clavo, çlavum indignæ perceptionis expellat y
quo expullb fubintrabit, velut contfario fugato, dignæ
perceptionis dulcedo, notificando permaximas ipfius
utilitates : tali enim procefîù per primum territus in-
dignam perceptionem horrefeit, per reliquum verb
allebtus dignam perceptionem tptis viribus cupiet. ,
Pericttla indigné recipientittm.
.Multa autem pericula fequuntur hominem indigne
àccedentem. Primo illaqueatur peçcatis , 6c obftina-
tiorëfficitur. Secundo, damnationem fibi acquirit, fecundùm
qubd dicit Apoftolus : i Cor. x i . 2,9. Qui manquent
dr bibip indigne , judicium , id eft , damnationem
fibi mauducai. Tertio , proximum Icandalizat
lèuoffendit. Quarto, excæcatur in mente j ut fcilicet
peccata lùa agnofeere nonvaleat. Quinto, tentationi
ièfubjugat, fcilicet qubd debilior eflicitür ad refiften-
V i dum