1291 Joam is Gerfonii
fecutorque ejus, nee tarnen verecundia afficeris, nec
timoré. Alii dicendo Miflàs cum hoc quod font male
interims, ordinati, irreverendifîimè ad extra fe habent
in g c ftu, 6c modo. Mirum eft , dignationem, 6c
patientiam in Deo tarn magnam eflè, quod non fobi-
to confondat, aut per feipium, aut per Angelos foos
cos qui fcienter indigne recipiunt, ad maximam eo-
rum damnationem, 6c perditionem fæpiùs in hoc
mundo, nec tarnen poenitentiam agunt, quod grave
d t ad finalem eorum damnationem 3 Fiat menfa eorum A
defer tu. Pf. lx vi 1 1 . 26.
Dices fortaflis, tanta bona , 6c profperitates acci-
dere huic qui quotidiè indigne recipit, fiait illi qui
cum magna recipit devotione. T e rogo, quid bona
voces, 6c profperitates? Si loquaris de bonis tranfito-
riis, 6v dcfedtibilibusj bene efl'e poteft in aliquibus
qui recipiunt hîc præmium eorum 3 fed hoc eft ad
grande eorum malum, 6c per iram Dei 5 nimis enim
card pofthàc hoc font empturi. Non eft ergo hîc præ-
dicandum quod bona temporalia, aut infirmitatum
defeétus accédant his qui fæpiùs Miflàs audiunt, aut
fæpenumero Dominicùm Corpus recipiunt. Credu-
litates iftæ ftolidæ font, 6c foperftitiofæ, atque contra
bonam, ac fanam dodtrinam. Hoc eftèt interdùm
ad magnum malum, aut ad hominis amifiionem, cui
Deus talia mitteret bona , quia peffime illis uteretur :
Quemadmodùm Sacramentum fpirituale eft, fic pro
fpiritualibus ordinatum eft nobis ; non autem princi- ß
paliter pro temporalibus , quæ profont ad fpiritualia
iervanda, 6c acquirenda. Et révéra fic eft quod bona
hæc fpiritualia dantur, 6c multiplicantur per hoc
Sacramentum dignèfrequentatum. Quæ bona? Gaudium
animæ ipirituale, fbbria lætitia, continue cum
timoré (andlo, fufficientia fine ardenti cupiditate, pa-
tientia, bcnignitas, pax confcientiæ. Non eft gau-
dium fimile huic. fnfuper venit defiderium rerum fpi-
ritualium, 6c coelcftium, 6c certa fpes illuc perve-
niendi, expedtare mortem fecurè, 6c leviter3 6c in
brevi fit in homine talis mutatio per fandtum hoc Sacramentum:
quia in figura ex homine ad extra homo
eft fàdtus Deus intrà Deum. InteUige' fane perimita-
tionem, 6c participationem ; non autem per naturam.
Hie ergo eft panis, qui fortificat cor hominis contra
ömnem adverfitatem. Eft vinum quod lætificat in
omni necéftitate : Panis cor hominis conftrmet& vinum
Imficet'cor hominis. P f cm. i f . Eft manna ccelefte
1292
feientiam , vel non. Item nota etiam qualis requira-
tur certitudo. Secunda quæftio : An tantumdem va-
leat una Mifla, ficut duæ ? Tcrtiadouæftio: An tantum
valet Miffam audire à malo, ncut à bono? De-
miim eft panis qui ducit fandtam animam , ad exem-
plum Eliæ ufque ad montem D ei, 6c montemPara-
difi. Ad quem nos perducat hîc per gratiam, 6c alibi
per gloriam Jefos benedidlus Salvator nofter. AJOANNIS
GERSONII
DoSioris & Canc elUr ii P a r ifien fis
E R M O
D OMIN IC A XIX.
POST PENTECOSTEM.
DE IV. DO MI BUS .
Et poteft d ie t
IN DEDICATIONE ECCLESIÆ.
Ad MSS.Codd. Vidl.098. 6c Navarr.unum.
Vade in domum tuam. Originaliter Matth, ix. 6.
6c Marc. 11. 1 1 . Et recitative in Evan-
gelio Dominicas currentis.
El
T f i hæc Chrifti vox ad me traduci poteft,
quafi me jubeat in domum regredi , 6c incre-
pans dicat , quarè tu enarrasjuftitias meas, &
affumis teßamentum meum per os tmm ? P f x l ix . 16.
Attamen quia fic opus eft manendi, audaciam præ-
ftat paraliticus hodiè à peccatis fimul 6c morbo cu-
ratus in ilia quam. ingreflus fuerat Chriftus domo.
Sic agam : eo modo in domum, ubi Chriftus graba-
topropriæ fragilitatis inftratus , plena fide devolvar,
quoâ nos in horribili hujus mundi defèrto fuftentat Q quateniis morbidam ipfe paralyfim meæ mentis ejiciat.
ad terram ufque promiffionis , omnem habens dulce-
dinem, 6c fàporem. Et fipor illeoftenditurinterdiim
ad extra, elevando corpus à terra, duobus, aut tribus
pedibus; autcogiiofcendo certitudinaliter, inquopo-
fitum eft hoc pretiofurn Corpus, quantumeunque fiie-
rit in feGÇëto loèo , fecundum quod récitât Guilliel-
mus Epifcoptis Pàrifienfis. Eft hic panis vitæ, quico-
medi débet ad fimilitudinem Agni Pafchalis, quia fig-
nificat nôftram pèregrinationem , 6c tranfitum. Eft
rnnis qui édi debet fuprà menfam fbbrietatis, fuprà
gklfape album puritatis, manibus per innocentiam lotis^
aut per bonam poenitentiam , in voce exultatio-
nis ,' 6c confeffionis. Eft panis Angelorum, qui fà-
étus fuit 6c formatus inpretiofb ventre Virginis glorio-
fæ , 6c decoétus in fornace ardenti dilé&ionis, in arbore
Crucis 3 qui manducari debet cum baculo Spei,
cum boni exempli ca lefà étoriocum acetofis lacmy
E t quæ ilia eft Chrifti domus, Reverendi Patres ? Domus
haud dubiè, de qua in hymno canitur:
Domus ft il die I fteSloris ,
Templum repente fit Dei.
Domus infoper quam pro afylo,6c tutiflimo omnium
criminoforum refugio, Chriftus in coelo longe præcla-
riorem,quàm olim Romulus in Latio conftituit.De afÿ-
lo Romuli Florus in epitomate.Libroprimo. Hæc domus
eft, ad quam,te jubente Jefo,pergo, in qua fânari, eufto-
diriqueconfido, aeperindè verbum tuum, teeonfèn-
tiente, gratiùs eloqui, ad quam cum Gabriele nos om-
nesaccedamus, precor, dicentes : A v e Maria.
A D E in domum tuam. Matt. ix. 6. Apudindo-
6tos verba Domini ac Salvatoris noftrijefuhu-
milia quidem, aridaque videntur. Qui fi Autoris fâ-
pientiam perpenderentj ipfe enim eft, in quofuntom-
thefaurifapientia, dr fiientia abftonditi. Col.II. 3.innfis
bonæ * pcenitentiæ , yelociter recordando finem D telligerent profeétö ea verba multa fêntentiarum manoftrum
3 in una domo per unitatem intégré, perve-
ram creduljtatem ; toftum per ignem charitatis. Et
in fine tenetur quilibet dicere : Domine adjuva incre-
d.ulitatem meamy Marc. îx. 23.credo firmiter.
Poflênt hîc très moveri quæftiones, de quibus ob
temporis ângüftiam fuperfèdere decrevi. Prima quæftio:
An femper peccet perfona quæ Sacramentum
hoc recipit in peccato mortali? Refponfio ; aut dili-
gentiam fuam agit, éc facit,. aut non 5 aut habet conjeftate
plena eflè, multa infoper fènfoum varietate fe-
cunda. JNihil in eis otiofum reponi putandum eft : nihil
quod non Fidem ædificet, mores componat, Spem
erigat, Charitatem corroboret, 6c ad beatæ felicita-
tis defiderium accendat. T o t quippè fenfus verbi Autor
intendebat (fecundùm Guillielmum Parifienfèm
inLib. de Fide & Eegibus) quot ex eo elici, vel quo-
modo libet infpici veritates pofiunt, quemadmodùin
Deus tot in re creata bonitates, quot ex ca provenant
ï 29 3 Sermo T>om.XIXfoflTent.delFfDomibus. 1294
niUtit böliitótès, præintendit. Qua in re perfpicuum
cft fiiciaiil Scripturam y pro; immenfâ capacitate foi,
dofoiitó'e5( omni pàrcé ajnlpîiflimam exiftére , in quà
fiibflCàjirlk fapientia menfam poßeit, copiofiflima cibo-
rum btnrilutii fuavitaté refeitam. Prov. ix. Ceterùm
velùti'ij)ecùlum concâvlmV quatuor faciès reflexione
gente, authumore foperfluo oppillante 3 five in cis
•vivaces nervos cornigaverat calor nimius, five vulnus
inciderat. Hunc a:grotantem 6c grabatum provolutum,
homines quatuor per te6ta domus ante Chrifti pedes
demittunt. Mira Jefo benignitas 3 mox namque foam,
deferentiumque Fidem intuitus, cum a peccatis tan-
ranrt'rädioräm vifoalfom öftehdët: non aliter infpeélor quam zwegritudinis radice , primitus abfolvit: deinde
folers verbi ’divirii quatuor faltem veritates, fecundum » agnita, inculpataque blafphemorum Judæorum cogi-
quadtirjMicerh expofitionis modum potérit intueri. tatione, lanitati eum reftituit. Vigorem infoper do-
Quöd lit maiiifeftiïis f ia t , ôc ad collocàndum noftræ
Collklönis fondamenta, ordinemque in dicendis obfer-
vandüih y ad thema noftrum' éonvertatur intüitus.
Fddé ftmc\u\t) in domum tuam. Pöteft certè domus
i(îa ad foateriiilem hominis inhabitationem referrijux-
tà fchfom literalem , quomodö fumptum eft in locis
ScrihtüHü'utn innumeris, UPminatim Luc. xix. f . Ubi
Chriftüs 'ad Zachæum dicit : In domo tua oftoriet me
Martere. '■; • ■
Pôteft fecündo per domum Ecclefia militans intel-
ligi jüxta fenfom allegoricum 1 . ad Timoth. ni. i f .
Scias quoModo oportet te in domo Domini converfari, 6c
2. ad Timoth. 11.20. In magna domo non filùm funt vafa
aurea. Loquitur de profperitate hominum in Ecclefia.
Poteft fobindè domus ifta humanam fignificare
confoientiaffl juxtà moralem intellectum. Films in domo
fuà eft ^ qm domus fttmus nos, Hebr. lil. 6. de qua
per Pfalmiftàm Ambulabam in innocentia cordis meiin •
medio domus me<t. Pf. C. 2. I J
Riirsùm quarto per domum hanc coeleftis accipitur
Paradifus fecundum fenfom anagögicum. Inquit Chriftus:/
« domo Patrismei manfiones multafunt. Joan. xiv. 2.
E t in Pfàlmis Beati qui habitant in domo tua^Domine .Pfàl.
l x x x i i i . f . Quisigitur prohibet, Reverendi Patres, his
ànimadverfis,arbitrari Salvatorem noftrum Jefom Chri-'
ftum quadruplicem ad minus in præafliimptis verbis
dedifle monitionem? quafi dixiffet.
f In domum tuam, quæ eft materialis ftruétura,
I juxtà primum.
raete é ^ domum tuam, quæ eft Militans Ecclefia.
S In domum tuam, quæ eft propria confoientia.
j Poftremo in domum tuam, quæ eft félicitas 6c
gloria.
Cum hetc jaSla funt fundamenta , ait La£tantius
ex verbis Tullii: quibus fuperædificare volens, quatuor
componam orationès, moderaturus utriufque,
quoad potero, ftilum3 priùs magnopere præcavens,
ac ftudens, ne fermo frivolus, illiberalifque deformet,
ac fbrdeat •' de hinc elaborans, ut talis fit qui intelli-
gatur 3 fed ab intelligentibus tantum, verbaque lati-
ria foientibus. Prima autem oratio noftra erit fecundum
hiftoriam miraculi Chrifti commendativa. Secun-.
da erit fecundum allegoriam ad Eclefiæ gubernationem
hortativa. Tertia erit fecundum moralitatem ad confcientiæ
habitudinem induéfciva. Quarta vero erit fecundum
anagogiam ad felicem beatitudinem induéti-
va. Et has duas ultimas pro Collatione refervatas elle
volo.
P Rimam , quæ aliquantulùm fpeculationis habet,
aggredior refêrare. Magnum eft , Patres inelyti,
mum ufque pergendi, grabatumqueferendi, cumula-
vit. Toile- (inquit) grabatum tuum & vade in domum
tuam. Matt. ix. 6 . ■ r
Non hæc humanis operibus, non arte magicapro-
veniunt, ait Monicus rapax ad Æneafn Æneidos 12.
Majora agit Deus. Non adhibitus eft herbarum fuc-
cus, non pere^rinorum vis lapidum 5 fed folo juben-
tis fbno repente exiliunt nervi, nutant venæ, medul-
lis, fanguineque introrsùs imbibitis, calefount o fia,
rubet cutis , 6c inertia languidaque olim membra
propriis exultant officiis reftitui. En grande, ftupen-
dumque miraculum ! En præclariffima humanitatis
Chrifti dignitas, quæ tanto in opéré divinitati fobfer-
vivit : vera enim probabilitate dici poteft (quamvis
contrarium Dominus Durandus opinetur. 3. Sentent,
Dift. p.) quod in omnibus Chrifti miraculis fua huma-
nitas, propter ipfius ad Verbum hypoftaticam unio-
nem, tamquam caufà fecundaprincipaliflîmacommu-
nicavit, 6c in hoc eminens eft quædam ipfius fut ira
loquar) omnipotentia, 6c prærogativa fingularis foper
eeteros homines fan&os, per quos tantummodo me-
ritoriè, fine eorum caufali concurfu, mirabilia patra-
ta font. Exurge nunc quilquis ades , toile grabatum
propriæ fragilitatis, 6c vade pedibusmentisindomum
hanc, in qua audis tam gloriofom opus fieri. Circum-
gira rationis oculos , ut lumine Fidei colluftrentur,
atque affeétu puro confidera, quoniam hîc triplicit-cr
operata eft Chrifti Divinitas : In peccatorum relaxat
io n : in cogitationum agnitione : in fobita paralitici
curatione. Hæc nempè opera Divinitatis efiè propria
Hieronymus in Homiliis teftis e f t , 6c ex Scripturis
colligitur. De peccatorum dimiflîone Ifaiæ xliii. z c .
Ego Dominus, qui deleo iniquitates. De notifia cogitationum
Tufolusnefticordafiliorumhominum. 2.Paralip. vi
30. De miraculorum opération Facit mirabilia magna
folus. Pfal. LXXI. 18. Quod in de fecretis fecretorum
q Ariftoteles nonfiluit: Operator, inquit, miraculorum
unus & folus eft Deus 3 Tria infoper perfonis di-
vinis appropriata hoc in a6tu confpicimus. Non ergo
- opificis Chrifti diffiteamur Divinitatem. Clementiæ
Spiritusfànéti index eft criminum abfblutio. Sa-
pientiæ -Filii, infpe&io fecretorum. Potendæ Patris,
morbi depulfio, tam 'fobita equidem 6c plenaria, ut
paralytico juberet Chriftus: Toile, 6cc.*
Sed eccè in domum iftam, ubi Chriftus operatur,(ve-
luti quondam in domum Loth) irruit perfidaincredulo-
rum Divinitatem Chrifto eripientium turba,quæ incon-
dito murmure obftrepens datfine mente fonum, ut Maro
ait 5 acclamans fragiîia hæc eflè, immo nulla, ad D ivinitatis
ih Chrifto atteftationem argumenta. Quali-
ter, inquiunt, probat Chrifti Divinitatem peccatorum
relaxatio, cùmMofàïcusSacerdos, purusindubiè homo,
id habuiflè legatur officium Levit. 1v. Quod fî
tuagnum, 6c ad erigendum fursùm animos præcipuum, D refponderis, eum non abftuliflè peccata authoritatihodierni
Evangelii miraculum 3 quia 6cpiam fidelium
corroborât credulitatem , 6c cxecrabilem incredulo-
rum contra Deitatcm Chrifti blafphemiam radicitùs
exterminât. Quod ut pateat, hiftoriæ veritas fom-
matim- ad memoriam revocetur.
Erat in Capharnaum vir quidam , cujus membra
paralyfis adeo diflblverat, ut nec fè ferre , nec ulla
compagefobfiftere poflèt3 fed emortua', 6c quafi co-
hærentia in fèipfà colläbebantur. Neque enim à-cordé
vitalis calor per meatus fibrarum difïundebatiir intus
3 quippè emarcuerat, aut ex frigore conftrinv
è , ut Chriftus 3 fèd quod dumtaxat ad peccatoris
cum Deo reconciliationem per ipfom fkcrificii, 6c pre-
cum fiebat oblatio3 non evadis, inquit hæreticus:
objicio namque tibi Presbyterum novæLegis, quiau-
thoritativo verbo inftar Chrifti utitur dicens : Ego te
abfolvo, 6cc. Quod plus authoritatis arguerevidetur,
quam dicere: dimittuntur tibi peccata tua. Matt.ix. f .
Hanc calumniam de medio tollit trimembris de pote-
ftatè diftinâio , quæ foper 4 .fentent. dift. z. commu-
niter notata eft, ubi Scotus arguit Bonaventuram.
Eft itaque in relaxàndis criminibus poteftas authorita