tantö melius Valn. Caufas has aflignat Dominus Al- poenitentia. Cogitemus ubi nobifcum in hoc mundo
tiffiodorcnfis interne Summe fm. fuere, in focietate generis,'& akerrns amidtas. Coeitemus
ubi futuri fin t, fcilicetfnParadilöj inglorioia Quarta quaftio.
Si Sanft i Paradifi poflent ire cum corporibus eorum
per terram, per mare, 6c per ignem, line impedi- -
mento, & line læfione ? Dicoquödfic> 8c quod ma-
jus eft, defcendere in Infernum , ut videanc pcenas
damnatorum. Quæres, fi compaflionem habebunt?
Refpondeo quod non j immb lætabuntur, quan-
tumcuinque fuerint parentes, aut amici, propter Ju-
ftitiam Dei qu« ibi manifcftabitur, See.
Multæ aliæ quæftiones poflent formari, quasrelin-
quo. Nitamur ad hoc ut illùc pervçniamus , 8c
perfeftam habebimus feientiam de omnibus quæ de-
fiderabimus. Separemus, quæiô, cor noftrum ab
hoc mundo, qui labitur ut ventus, nec expeftemus
horam mortis, donee convertamur. Aut enim fubi-
tô moriemur, aut in infirmitate noftra, ubilbliimde
frivol is quibuidam rebus nobis fit fermo, ne dcfole-
mur ufque ad diftriftum diem mortis, 5c tunc nimis
tarde quicquam boni dicitur. Ideo bene dicit Scriptura;
Vivens & fanas confiteberis , Eccli. xvi 1. 2,7. hoc eft, con-
fiteberis cum fiieris in bona fanitate. Et adimpleamus
Legem Domini noftri,quia reverà omnia loquuntur, 8c
corrcludunt quod per hunc modum, 8c non alipm, per-
veniemus ad gloriam gloriolorum Sanftôrum, quorum
celebramus Solennitatem. Quam quidem gloriam nobis
concedere dignetur Pater, Filius 6c Spiritus fanftus, qui
eft benediftus in fecula feculorum. Amen.
JO A N N IS G ERSONII
Doltoris dr CtncelUrii Furißenßs
SERMONES IIID
E
D E F U N C T IS.
S E R M O I.
AD POPULUM PARISIENSEM,
In Ecclefia Sancti Severini.
SanBa & falubris eft cogitatio pro defunBis eJiorare.
z . Machab. x i i . 46.
S A n c t u m eft 8c lalutare, pro defunftis exo-
rare. Poftquàm ergo ita eft quod fanfta , 8c
lalutaris eft cogitatio, ut pro mortuis fiat oratioj
& tu , Virgo & Mater digniftima, es Sanfta Sanftarum,
in qua funt cogitationes fanftæ . 8c falutares ultra
omnes alios homines : congruit tepro mortuis exorare.
Et ad ad negotium hoc complendum atque impetran-
dum, fumus nos hie congregati In fpe gratiæ tuæ, quam
poftulamus te falutando , dicentes : Ave Maria.
C A N C T A & falubris. 8tc. z. Mach. xii. 4<5.
Extollamus inpræfentiarùm cogitationem noftram -,
mortuorum ftatum confideremus præ omnibus ter-
renis rebus 5 abfint omnes aliæ cogitationes mun-
danæ , vanæ 8c carnales. Dirigamus cogitationem
noftram mortuorum ftatum confiderare. Confideremus
locum in quo funt, fcilicet in carcere duro
, 8c ardenti Purgatorii, in dolçrofis tormentis, 8c
lastitia 8c felicitate, ibique pro nobisorabunt. Si bene
advertamus has ties confiderationes , inveniemus
manifefte fecundum mifericordiam, juftitiam, 6c uti-
litatem, quod lanfta, 6c lalutaris eft cogitatio, ut pro
mortius fiat oratio. Verum eft quod h«c materia oratio-
nis nititur f«pe in fecrcto colloquio devot« anim« mul-
tas cogitationes lanftas, 6c lalutares inquirere: bonus
eft ftudens, fubtilis, 6c ingeniofus, quod feiendi
defiderium appellare poflum. E t hoc fcio , quia f«-
penumero interrogatus fui 6c requifitus de doftrina
qux magis fervit anim« Chriftian« bona: 6c religio-
f« . Inducam ergo inpr«fentiarum duodecim princi-
pales cogitationes veluti duodecim confiderationes,
utfeiendi defiderio latisfaciam, quoad plures ejus qu«-
ltiones; omnibus enim quaeftionibus latisfacere non
poflem. Et dumtaxat tangam brevibus materi« pun-
fta abfque eorum in longum extenfione ; brevitas e-
nim placet, 6c fefe confervat: quas melius dicereef-
fet Gal-lice pro fimplicibus, quia Latini fufficientes
habent. Continebit itaque quatuor partes. Prima,
quas res eft oratio. Secunda , quomodo pro mortuis
valet oratio. Tertia , de valorc orationis, in generali.
Quarta , de orationis valore in fpeciali.
Prima pars defiderium feiendi inquirit: primiim ,
quas res eft oratio ? Refponfio: per cogitationem , aut
confiderationem lanftam, 8c falutarem. Oratio eft ele-
' vatio mentis in Deum per religiofam , & humilem affe-
Bionem ad gloriam perveniendi. Oratio habet veluti
duos refpectus : Unus quidem eft ad mifericordiam,
five liberalitatem D ei, qui poteft, Icit, 6c vult humanam
ad juvare creaturam: alter eft ad propriam fragilitatem,
mileriam, 6c neceflitatem. De duobus his refpe&ibus
nafeuntur in cognitione veluti du« alae ad fe in altum
elevandum. Spes,6c timor. Spes ut ad dexteram,prop*-
ter Dei mifericordiam. Timor ut ad finiftram, ob humanam
fragilitatem. H o c igitur modo cogitatio lan&a eft,
fe Deo jungendo 5 6c lalutaris, falutempoftulando.
Prima Confideratio.
Apparet hie talem eile numerum, 6c talem veritatem
orationum j qualis eft numerus religiolarum 6c hu-»
miliumaffebtionum, quae (utdibtum eft) cogitationem
lanbtam. reddunt 8c lalutarem. Apparet, omne
opus bonum virtutis orationem nominari pofle, quia
_ omne tale emanat ä cogitatione fanfta 6c falutari,
^ aut devota affeftione , ac humili j quamvis nomen
orationis interdüm magis reftringatur. Apparet, virtu-
tem omnis orationis in his verbis: Pater nofter, Matt. vi.
9. inclulam eile: ibi namque divina includitur liberalitas,
6c humana fragilitas > pariformiter inveniri poteft in
crucis memoria. Apparet, quomodofemperfieripof-
fit oratio: nam femper fieri poteft bona operatioquo-
cunque fuerit modo 5 aut recurrendo ad divinam liberalitatem
, aut fubfidium quasrendo de human« fra-
gilitati accidentibus. Apparet, omnes cogitationes
qu«liimi pofliint, five in Libro creatur«, five in L ibro
feriptur« , verti pofle in orationem : quia ubi-
que legi poteft aut divina bonitas, aut noftra fragilitas,
6c neceflitas. Apparet, omnem orationem fufficien-
ter reduci ad duos cogitationum modos : una cogitatio
eft , qu« rclpicit auxilium qualecunque fit quod
P advenit anim« devot« , five per Deum immediate,
five per Angelos luos , five per homines, five per
alios 8c mille modos , 6c beneficiorum D e i , 6c
donorum natur« , grati« , vel fortun« : altera cogitatio
eft, qu« anim« refpicit miferiam , qualilcun-
que ipla fuerit, 6c ä quocunque proveniat j aut per
iplammet animam, aut per corruptionem originalem,
aut per crudeles 8c falfos inimicorum infultus , vel
per hominum malitiam, aut per quodcunque damnum
in
in bonis natur« , gratr« , vel fortun«. Patet omnem
feientiam Rhetorices., qu« facerc edocet ora-
tiones , ad fupradifta duo punfta reduci: nam per
ilia fufficienter acquireturjudicis benevolentia adcau-
fam obtinendam-, allegando hac laudem fuam variis
modis , 6c iliac indigentiam noftram, ex quacunque
occafione nos deprehenderit. Patet virtutem orationis
fortiri, aut fumere diverla nomina , lecundiim
quod humiles afteftiqnes, 6c religiof« , fefe diverfi* A
mode declarant, fundantur fuper cognitionem lan-
• ^ BfaB H a 1 ad Deum ipfam elevando. Si
aftcctio eft in fuprema anim« portione, qu« fpiritus
nominatur , qui quidem fpiritus fe elevat, & vertip
ad Deum per talem affeftionem luper omnes res mun-
danasinpurointelligenti«lumineelevato, Fide, Spe,
aut Gharitate , vel revelatione j eft hie oratio pura, &
in Ipiritu atque veritate adoratio , 6c nominatur in-
terdum raptus , interdum contemplatio , interdum
ardensdevotio, interdum defeftus fpiritus, autextafis,
interdum pax fpiritus^ quafitperat omnemy?«/«w7Philipp.
iv. 7. interdum.divilio fpiritus 6canim«, 8cad Deum
unio , interdum exultatio , 6c defeftio , quando videlicet
fpiritus nec f c it , nec comprehendere poteft
quod intra le lentitj five lit in l«titia, in dulcedine,
five in tremore , in reverentia l in laude , in gratia-
rum aftione , in benediftione , in gloria : eft hie
oratio. perfefta , qu« fpeftat ad perfeftos , 6c magis
ad Sanftos 6c Sanftas Paradifi. Sed fi affeftio in ani-
ma fuerit, in portione fcilicet inferiori, 6cnonpror-
sus lie fpirjtum ad Deum attollat, verum fe fundet
fuper alias cogitationes, qu« f«pepermixt«funtima-
ginationibus, aut corporis fenlationibns, 6c fenfuali-
tatis: fi affeftio talis le per verba oftendat, vocamus
earn orationem vocalem, five o r is} 6c dicitur fup-
plicatio, deprecatio, obfecratio: 6c fit modb cantando,
ut hymnos , & plalmos,, ac Plalterii cantica j mo-
do oftenditur fine verbo per fufpiria, per lachrymas,
per clamorcs, . per vagitus, per querinlonias ( luffi-
cienter qu«rit qui conqueritur) per gemirus, per
compunftus, fingultus, per voces imperfeftas, per
peftoris percuflionem , per manuum interfitionem
aut dentium fremitum, aut crinium evulfionem, aut
le in terram profternendo, aut inclinando, variilque
aliis modis: & omne hoc , cum cogitat quis ad miferiam
fuam , delifta fua, aut ad fuas iniquitates. Et
figna contraria accidunt cogitando de gratia , dedul-
t i mifericordia quam Deus quandoque fa c it, ut ad
bonam fpem, qu« lequitur. Deinde lequuntur obla*
tiones ad extra, five (it argentum, aut quodvis aliud j
qu« quidem oblationes virtutem habent orationis, 6c
etiam ulque ad campanarum concitationcm vel or-
ganorum , aut aliorum inftrumeritorum , qu« igter-
nam fignificant affeftionem , qua virtutes commo-
ventur. Patet unamquamquc virtutem caulare pof-
le , ^ aiit pr«ciperc orationem , ut per caufam me-
ritoriam. Ponatur exemplumin quatuor Cardinalibus
virtutibus cum dependentiis , 6c in tribus Theologi-
cis. Patet per poftremam definitionis ipfius orationis
particulam , quod poftulatio fafta contra propriam
falutem , non eft oratio , nec eft pro altero , fi fit-
contraria ejus laluti. Patet nihil petendum efle con-
trarium, nifi inquantum non impeditad gloriam adi-
pifeendam, aut lit ipfum profit, five fint diviti«,five fani-
tas, pax, fortitudo, autingenium. Ideo nihil eft quod
fine comlitione, & ablolute peti poflit, nifi Dei gratia,
amor f a i l , & gloria. Patet quod, proprie loquenJo de
oratione,Sanfti 6c Sanft« non orant pro feipfis, quia
jam habent gloriam; bene tamen pro nobis orant.
Secunda Pars. Defiderium feiendi qu«rit, quomodo
oratio pro mortuis profit ! Refpondeo , per
confiderationem , aut cogitationem fanftam , ac lalutarem.
Mortui fant in tribus ftatuum modis. Ali-
M migraverunta f«culoabfque debito ullius p a n « ,
aut quia nullum malum perpetrarunt, ut pueri fan-
Tomi TIT. Pars II I ,
â ific a t i, vel noviter baptiiati -, aut <juia fufficientet
fatisfecerunt perpecnitentiam, martyrium, autinfe-
nili ætate eorum per Baptifmum, Alii mortui funt fi-
ne gratia, hoc elt, in ödio & indignationc Dei, pet
peccatum mortale aftuale fine Pcenitentia , aut per
peccatum originale abfque Baptifmate. Alii funt veluti
in medio ftatu , quia quamvis pcccaverint, Pceniten-
tiam tamen egerunt, fid non fufficientem ad omnem
poenam debitam delendam. AntèPaflîonem Domini
noftri erat alius quidam flatus Sanéforum Patrum in
Lymbo exiftentium : qui quidem Lymbus ampliùs notl
elt; fed Lymbus puerorum non baptizatorum adhud
eft j ubi ipfi funt fine dolore & fine gaudio, fine fpe
aut defperationc. Dicamus igitur vivorum oratib-
nem primis qui jam faivati lunt non prodeflb,
j Sauc^ent ) turn propter honorem D e i , tùni
ad noftram utilitatem ; & eft oratio noftra pro eis ,
ut gratiarum aa io , aut regratiatio Deo : fecundum
quod Ecclefia Requiem non canit illis qui immediate poft
Baptifmum decefferunt, & faivati funt. Ganit etiam
non quidem Requiem in honorem Sanëorum & San-
ctarum : eft etiam hoc ut pro nobis orent, &' nos
eorum fiquamur exempla ac bonam vitani. Dicamus
infuper, orationem danmatis non prodeflë, neepue-
ris fine Baptifmate mortuis, nifi quod damnati non
habent tanta perpeti, quantum ad unum panarum mo-
, dum , cum amici eorum viventes 6c alii bonas fiiciunt
orationes, quam fi nullas facerent, 6c eft Iblatium
quoddam pro parentibus, 6c amicis viVentibus : verum
eft quod non fiunt orationes pro eis, quia nun-
quam pervenire poflunt ad gloriam. Dicamus præ-
terea, orationem vivorum proficefc his qui funt in
Purgatorio , quia hi egent, 6c funt in gratia quæ
cos facit difpofitos ad recipiendum bonum quod pro
eis fit : 6c tamen non pofliint facere orationem talem
meritonam pro eis hîc, fine tribus illis conditionibus
lufficientibus ad hoc quod unus fatisfacerc poflit pro
altero. Dicamus ulteriùs, orationem faftam proani-
mabus Purgatorii cômplures habere prærogativas 6c
excellcntias. Et notabimus duodecim.
Prima Confideratio Talis oratio fciiiper faum ha-
bet effeftum , quia fit pro illo qui eft in gratia 8c
qui fatisfaftione eget, nec earn pró féipfo facere po-
tC îr* r mcru*t aliqiiis pro eo talem facere
c poflit fatisfaftiónem. Hæc etiam ofatio ex majori
procedit Fide , quàm ca quæ fit pro viventibus : eft
emm nccefle, cogitationem elevari ad Purgatorium
credendum , 8c quafi ipfam pcf Fidcm videndum.
Hæc oratio obligat aliqualiter in Purgatorio exiften-
tes ad par referendum, pofteaquàm fuerint inParâdi-
fo 5 & oratio eorum valdè accepta erit D eo , 8cmul-
tum valens, licet non per meriturn novum $ tamen
eiit per præcedentia mérita, 6c per virtutem amoris,
qui facit quod amantes unum habeant veile, 6c unus
aliquid faciat pro alio, qüemadmodùm Deüs faos amac
Sanftos. Hæc oratio eft majoris neceflitatis, 6c fè-
ftinationis ,• in quantum hi qui in Purgatorio fant,
de facto punitionem recipiunt, pro tempore quo non
fit oratio. Hie patet crudelitas5c perlculum illorum
qui nimis diu, abfque légitima excufatione, Teftamenta
eorum complere protelant. Exemplum de eo qui
rctinùit equum in domo Caroli Magni, 6cc. Patet
itaque viventium ftoliditas, qui nimiùm fidunt, 8c
D expeftant. Hæc oratio meretur quod is qui earn
facit, pariformiter poft hanc vitam juvetur orationè
aliorum, 6c Ecclefi« : bonitas una alteram poftulat,
6^ mifericordia huic fie t, qui mifericordiam facict.
Hæc oratio ex majori emanat charitate , quanto fic
pro illis potiùs qui magis elongati funt à nobis, non
expettando par, nec gratiamquam nobis agant, aut
remunerationem in hoc mundo per perfonam ipforum.
Hate oratio iatisfàcit obligationibus magnis, quibus
vivi devinéfi funt mortuis ob diverft ab eis recep-
ta bona, five naturæ, five fortune , five fint he-
F f f f f redits