cordiam faccre tecularunt. Quid evit fpoliatoribus his &
raptoribus ? Nota quod pccuniarum exaggerationes, ta-
x x , & injuftitixRegnum deRegno transferrifaciurit.
Notadeerrore illorumqui dicunt omnia efle Princi-
pis. Nota quod minis remanet Dominis, eo quod
fubditi non habent quo-fatisfaciant. Nota quocieoin-
putari debebant duodecim denarii ad reficiendas cali-
gas aut calceos Reginac, aut mutandi capitium inma-
■ a 1 *, • nnHione acci- niras. Nota finaliter , quod ex exceflii Dominorum
av.a & hornbiba al J m ^ pro. A vcnit excefius fubjetorum : ad Regis exemplum ,
licet fit ltolidum, itatamen fit.
gnitur proles : eft fera peflima , eft peflima mans
abyfl'us , rapax lupus , in quolibet ftatu ; ut inftatu
Clericali fimonia , fi&io , bypocrifis , fchifma & di-
vifio. In fta^u civili, fraudes, perjuria , ufuræ, vei-
ba , 8c variæ dcceptiones. In ftatu militari aut domi-
nationis , violcntia , rapina , tyrannis , 6c deinde ie-
ditio. Et quia loquendum mihi non eft hîc , nifi de
ftatu militari aut dominii principaliter, 8c videmus ad
oculum gr
duntj demus tria remedia contra malignum iltum pi
ditorem, ftatum pompofum in ftatu dominii, qui eft
velutifi qui fe membratim dilaniarct, difcerperet, oc
fefe deftrueret -y membra enim dominii, funt fubjecti,
fine quibus dominium perfifterfc non poteft. Et adulator
eftcognatus ftatus pipbrofi, rapina eft fatua nu-
trix 5 largitas eft filia fua , 6C etiam feditio , qua; lu-
gunt eum 6c deftruunt.
Primum remedium aut confidcratio, eft ad finem
fuum j aut de morte propria meditari, 6c deinde quem
locum fbrtietur anima, vel Paradifum per bona opera
, aut Infernum per deliéla. Hanc confiderationem
femper habuit noftra Domina , 6c proptereà dicitur
die in Galilæa, quod interpretatur tranfmigratw, fen
mutatio: ficut dicit Apoftolus : Non habemus htc ma-
nentem civitatem , fed futur am inquirimus. Hebr. XIII.
14. Dicebat femina quædam devota : Quid profunt
omnes hi violent! ftatus ? 'N unquid necefle eft mori?
Tertium remedium, eft confiderarc vivaçiter, intime,
6c ex corde, 6c per fe, paupertatem Dominæ
noftræ, 6c Salvatoris noftri, fuam humilitatem præ-
fentem gloriam 6c famam. Per contrarium maledi-
cuntur omnes violenti ftatus, tarn in Reginis_, quam
in Regibus. Nota quomodo per bonas Reginas, 6c
veraces , caftas 6c humiles diverfis Regnis bona acci-
derunt ; quemadmodùm Fides crevit in Francia per
Clotildem fponfam Regis Clodovei. Ft per oppofi-
tum, non eft malum quod nonaccidat Regno, cum
feminæ cminentes ad malum pervertuntur. Regina
gloriofa, Virgo hodiè à Deo digne 6c ftiblimitcr falu-
tata, Virgo tam excel lens, benedifiba nominata 8c ho-
norata , fupplicamus per dignam hanc falutationem,
per arnorem hune naturalem qui inter fratres efle debet
6c forores omnino ejufdem fanguinis 6c carnis, in
Hîc" sliquis dives cftï'gaudens^au^iwnoratus, aut for- B quo nobifcum participas, quantumcunque fimuspau-
1 t . f 7 0 . n 5 ___„r_i.___ peres 6c abjecli, in carcerc aut exilio -, nihilominus
tarnen fratres tui fumus , 8%forores, fic enim voluit
Deus. Supplicamus^tiam perillam plenitudinem gra-
tiæ , per illam benediétionenr fuper omnes muliere's,
per nomen divinæ maternitatis. Planta in nobis pul-
chras has tres virtutes, Veritatem, Caftitatem 6c Humilitatem
; expelle tres hos proditores , adulatorem
mendacem , voluptatem luxuriofam, ftatum ambitio-
fum feu violentum , talitcr ut abfque excommunica-
tione digni fimus qui à te , ô virgö benigniflïma ,
etiam falutcmur, cum te falutaverimus, te honoran-
do, 6c neceflïtatibusnoftrisimpiorando, 6c unufquif-
que apud fe dicendo : Saluto te , Maria s quæ gratia
es plena, tecum eft Dominus, qui honorem tibi
dédit præ omnibus, etiam nos falutes, feu refâlutes im-
petrando hîc gratiam, 6c in Paradifo gloriam, præftan-
te eo qui benedi&us régnât in fecula feculorum. Amen.
tis, ficut in fomnio ,*aut in a6tu aliquo, aut fcæna perfo-
9 næ funt per repræfeniationem, mox fâlfa, nihil invenies.
Dormitaverunt omnes 6c. nihil invenerunt. De fex-
centis millibus in deferto pugnantibus, folùm duo eva-
ferunt in quadraginta annis. Confiderate tempus ve-
ftrum, ornate corpus veftrum omnibus mo^is auro, 6c
pretiofis lapidibus, 6c quid eft corpus nifi làccus fter-
corum,-cibus vermium in brevi, 6c cadaver vile,
foetens, 6c abominabile? Adulator hîc dicere poflèt :
Carpis ne tu Reginarum veftimenta , Dominarum,
aut Domicellarum ? Vifne incedere more rufticarum
mulierum, aut Beguinarum veftiri? Refponfio. Non
carpo quicquam præter exceflus, abufus, fuperbiam, 6c
malam acquifitionem. Nota Reginam honorari propter
repræfentationem totiîis Reipublicæ : aut alium veluti
Regalem five Sacerdotalem dignitaem repræfentantem.
Secundum remedium aut confideratio, eft cogita-
re ad miferos fuos fubditos, fratres quidem quoad na-
turam, 6c fæpenumero Dominos quoad gratiæ boni- C
tatem, quemadmodùm dicebat Romanus quidam Im-
perator , fè velle eflè talem fubje£tis fuis , qualem
vellet Dominum fuum fibifore, fi fubjiceretur. Omnes
nos Deum habemus fummum Dominum, cui red-
denda eft ratio de fingulis, qui non faciet eis animam,
qui earn non fecerint. Recitatur de magno Bafilio ,
qui commendavit pauperem quandam feminam cu-
jufdam patriæDomino uni, qui.fcripfit, fe ei fuppe-
tias ferre non poflè , quinonerata efiet tàxationibüs.
Refpondit Bafilius : fi verum efl'et hoc , ipfum ex-
cufatumeflèj quod fi mentiretur, Deus ad talem eum
dedu&urus efl'et paupertatem ut mendicaret, nequc
quicquam illi darctur. Sic quoque fa£tum eft. Habe-
tis exemplum de divite , qui negavit micam panis ,
6c ei denegata fuit gutta aquæ. Natura eft ingenui 6c ■
fidi cordis, de affiiétis habere compaflionem. Ecquid
dicendum eft de his qui ëos âffligunt, 6c perlèquun-
tur ? Nota , magna laus eft dare j magnum igitur ^
vituperiumeft tollere6crapere. No ta , fi mifera, im-
prægnata, infirma, verecunda efl'et millier cum fex parvis
pueris in frigore, nec quicquam haberet panis, quem
pueris fuis miniftraret, qui præ rabida fame clamita-
rcnt 5 6c nobilis aliqua ac dives femina earn cernerct,
efl'et nimiùm dura, fi nihil panis illi tribueret, 6c mul-
tb magis fi ei auferret. Nota qubdfacere eleemofynam de
fubflanùa pauperis,efl occidere filium in confpeElu p a tris. Ec-
eli. xxxiv. 2.4. Nota de diejudicii contràeos qui miferi-
JOANNIS GERSONII
Dofforis d r C tn c e lU r ii P a r ifien fis
E R M O
p B. I M U s
D E SAN C T O
i. N T O N I O
E R E M I T A,
FaElus coram Duce Burgundioe , &
compluribus aliis.
Poenitemini. Matth, ni. 2.. Scriptum eft.
P O E N IT E M IN I , quoniam per pcenitentiîim
nativitas datur gloriofa. Poenitemini , dicit
Dominus nofter per verbum hoc quod eft thema'
noftrum. Per quod quidem verbum fuam incoepit
prædic.ationem, quemadmodùm Præcurfor ejus fece-
rat. Poenitemini : 8c ego adjicio caufam, juxtà hanc
Solennitatem , quia per pcenitentiam nativitas datur
gloriola,
gloriofa. Gloriofam nativitatemhodièhabuilli, bene-
diéte 5c felix f in â e Antoni, cùm de hac doloroii
via , de exilio languoribus pleno , digna anima tua
elevata fûit in perennem gloriam , & ad jocundam
ièlicitatem in alio mundo féliciter, tali, ficut hodiè
eft, die : quemadmodùm intereà Princeps nofter &
Dominus hîc prælëns corporator natus eft in mun- A
dum. Accepi congrue materiam Scthema meum , ut
te de poenitentia commendem, ô gloriofeiànôe Antoni
, quamquàm de aliis virtutibus pariter fis com-
mendandus, hoc etiam, pro noftra èrit admonitionc :
& quia non polfumus fàcere opus poenicentiæ , nec
fine gratia de ea loqui fruâuosè, & tu es eüftos & the-
fauraria, Virgo Maria, Mater digniffima, adtecur-
rqmus, ‘tefalutabimus, dicendo: A v e Maria. &c.
■ p O' E N I T E M I N I . Scribitur u b idictum ci;:.
Lætai-e pulchra Mater fanéta Ecclefîa. Lætare
juxtà verba fponfi tui Jefu Chrifti, <j«ia natus efi tmmo
in.mundum. Sit omnis anguftia in oblivionem, quia
■ homo in mundo accepit nativitatem. Priùs portabas
Sanâum Antonium'in corpore tuo myftico veluti in
poena, & poenitentiæ aufteritate , modo natus eft in
■ mundum perennem fuperiùs in gloria Paradifi. Dabis
veniam mihi, ô gloriofecoelorumPrinceps, quiunus®
quidem ex majoribus es, iàn&e Antoni. Dabis veniam,
ô gloriofc miles Dei, fi non fingulis tuislaudi-
bus dicendis, dignitatibus, Cxcellentiis Scbonitatibus
inftitero. Profeétà conatus meus eflètirritus: quanto
plura dicerem, tantà reftarent plura. Anneloquerer
de tua contemplationis fublimitate? Nimisparum ut
fufficienter loquar, firm eruditus, Stpleriqucutintel-
ligant indifpofiti. Recitaremne tua miracula, quæ
Auguftinus nominat probatiflîma? Ipfa in toto mundo
funt notiflima, nil novi dicerém. Anne aufterita-
tem & poenitentiæ tuæ perlèverantiam exponerem ?
Hoc impoflibile foret ftdiu brevibus verbis, cùm cam
■ feceris plùs quàm oâoginta & quatuor in delèrto an-
n'is. Si denique infiftam ut te à virtutibus commendem,
ficut de temperantia, prudentia, fortitudine;
juftitià, atque aliis s non videbor gloriam tuam ultra
aliorum extollerc gloriam. Quamvis & aliorum gloV;
ria mirum in modum fit magna, nulluseftadeomag-
nuspeccator, quin fi per unam horam eam quam
habuifti haberet iânâàtatem, & continuaret perÇ
tempus fupradi&um, quin, inquam , finaliter falva-
retur, fi in tali decederet ftatu. Gloria ergù tua val-
dè magna debet eflè, quæ in tanto tempore fuit ac-
quifita. Patere igitur , ô gloriofe fanâe Antoni, ut
ad noftram loquar inftruâionem} ad quam habendam
converto oculos meæ confiderationis ad hodiernædiei
myfterium & felicem nativitatem. E t diverfos infpi-
ciendo Libros tàm Scripturæ,' quàm naturæ, tripli-
cem nativitatem reperio. Una eft dolorola ,. alia gra-
tiofa, tertia gloriola. Prima eft corporalis, duæaliæ-
funt fpirituales. Una quidem per gratiam, altera vero
per gloriam. Prima eft tum bonorum, tummalorum.
Secunda eft propria bonis in hoc mundo, qui per gratiam
funt regenerati: & hæc ad tertiam ducit nanvi-
tatem, quæ fursùm in coelis eft in gloria. In regem-
ratione cùm fèderit Filius hominis, &c. Mätt.xix. l8 .
Et hoc fit mediante poenitentia , & præcipuè poil r
peccatum morale poft Baptifmumperpetratum. Poe -1
nitentiam igitur agamus, cùm per ipfam gloriofam
nativitatem habeamus.
Prima Nativitas.
Qjioad primam nativitatem quæ dolorola eft parum
loqui intendo, quando fcilicet puer nafeitur & plorat in
mortali hoc mundo. Ipfe nùncius eft in hoc mundo fuæ
anguftiæ; & omnibus periculis & malis præfentis deferti,
& vitæ hujus tranfitoriæ atque volubilis eft expofitus.
Hæc nativitas non folùm dolorolàcft; verum etiamvi-
Uofo,nifî gratia earn purgarit. Propter quam caufam Job
& Jeremias iftam deplanxcrunt nativitatem, in qua non
eft materia gaudii,fed fletûs 8c gemitûs.Et maledicebant
ei m confideratione peccati, ficut dicebat Job: Homo na-
tus tie mutiere, brevi <vivens tempore ; & ejmfiflos egrê-
dttur Job. xiv. i . atque arefcit. Et fequitur , & fù-
git y élut umbra , tmmjuam in eodemflntupermanét. Quif.
quis ejus quæritfcelicitatem, fàlliturT
Tertia Nativitas.
Alia nativitas eft gloriola , eo quod fit in gloria.
Hæc nativitas eft, cùm anima recipit primo lùamha-
bitationem & fuam gloriam,, ficut fandus Àntonius
hodie recepit, cujus dignitas , gaudium 8c félicitas
verbis confoqui unquàm poflèt nullus aut fufficienter
deferibere. Quia ficut dicit Apoftolus: i. Cor. u .ÿ. N tc
ocultts Vidtt, nec auris audivit gloriam, læti tiam,’ êt felici-
tatém fcilicet , ‘HtamjrapaTavitSemdiligemibusfe ex
toto corde videlicet, 8c illi fervientibus. E t hæc eft
natmtas, de qua hodiè folennitatem agit Mater noftra
lancta Ecclefia : quando, fcilicet Beatus fanùlusille Antonius
in hoc foculo mortem obiit, 8c in altero nova natus
eft nativitate ; ficut mortem etiam omnium Märtyrern,
8c aliorum Sanélorum, nativitatem eorum appella-
mus. E t de hac etiam hodiè vos folennitatem iàcitis,quc- •
madmodum appareç. Nos loquemur principaliter de fo-
cunda nativitate pro noftra inftruÉlione, quia convenit
turn finûo Antonio, turn nobis, St omnibus Chriftianis.
Secunda Nativitas.
Dicamusitaque, nativitatem gratiofam elle, quam
homo recipit in lânélo Sacramento Baptifmatis, aut
poftmodüm per poenitentiamiquæ quidem nativitas ho-
norabihseft, nobilis,8cdefiderabilis. EtdehàcExcel-
lenüflîme Princeps,potes 8c debes hodiè lætari in die hac
ianèh Antonn nativitati conlècrata, cùm Deus Rex Re-
gum, Dommus pominantiùm, ex Chriftiana fua T e elle
voluit himiha, & Tibi nativitatem dédit divinam 8c regalem
quoad animam, quemadmodùm focundùm cor- *
pus nativitatem fufeeperas regalem. In hac intentionè
bona 8c faniâa célebrare potes 8c mcmorâregratiofam
tuam nativitatem, in qua fufcepifti pretiofum Dei donum,
fuam gratiam fcilicet 6c benignitatem. In haç nativitate
gratiofa dantur 6c infunduntur omnes virtutes
præcipuè très Theologicæ, Fides, Spes, 8c Charitas, ut
anima in hac vita gratiofa ab omnibus inimicorum hu-
mani generis fèrvetur infultibus. Qui quidem infultus
fîunt mediante peccato, malediftp proditore Dei, contra
ipfàm animam. Nos id heù quolibet die experi-
mur magis quàm nobis Opus effet. Et T u ipfe hoc
bene fènfifli certamen, ô gloriofc coelorum Princeps
fànéte Antoni -, benè advcrfârii noftri expertus es infultus,
qui ad perennem noftram mortem fèmpernititur
laborarc. Reperio enim humani generis inimicum in
te bonamFidem occidere voluiffe, per infidelitatis gla-
dium. Bonam fpem,perdefpcrationisgIadium. Chari-
tatem, per gladium propriiamoris, per iniquam con-
cupifcentiam. Hæc enim figurantur per très lanceas,
quibus transfixus fuit Abfalon : 6c complures aliæ fî-
guræ ad hoc applicari poflènt. Novit inimicus animam
in via fua gratiofa has très virtutes habere, per
quas fe Deo commcndet, qui fons eft vitæ : Apudte
) efi fons vita, P f xxxv. iö . Quia Fides Deo facitcon-
jungi, ficut fupremæ veritati 6c fàpientiæ. Spcs, ficut
fummæ bonitati 6c potentiæ. Charitas, ficut
fummæ majeftati & benevolentiæ. Hic eft nutri-
mentum animæ , nec poteft anima graviùs mori
quàm per hoc, quod à Deo , qui vita fua e f t , fc-
paretlir j quemadmodùm corpus moritur cùm animam
amittit. Sed Salvator nofter nobis providit de re-
medio , nöbis ordinavit bonam fànatricem, pcenitentiam,
qüæ refufeität animam per peccatum mortuam,
6c in ea inftituit très has nutrices, novam gratiæ dan-
do. nativitatem ; proptereà dicit Dominus nofter verba
propöfita: Poeniteminij 8c ego caufàm adjiciö: quia
pef pcenitentiam nativitas datur gratiofa.
TV -