Prætereà de pietate ôc manfuctudine veri amatoris laudantur : fed Sanétus Paulus majus fecit, quoniam
SanàiPauliergàomncs, quisfatisloquipoflet ? Non- fe* omnino fervum fecit ad lucrandos alios Jei'u Chri-
ne habemus, quod nominabat le Mat-rcm ôc nutricem, lto. In hoc ad'implevit charitatis confilium, quA non qua- qux nutriebat & laétabat omnes eos qui converteban- rit qua fità funt, hoc eit, proprium commodum ^fedqitA tur. Et ob hanc virtutem Deus hune ei contulit amo- Je fit Chrifli.-i .Gor.xni^c .qui etiam modo benè eum rcrem
, ut lit poflèflbr terræ, id eil, Dominus illius,
modo quidem fupradiéto : vel per terram hic intelli-
gitur terra viventiumin Paradilo : aut hæc terra eft ^ proprii corporis fui, quam in pace tentait.' Quæ eft
Mater, vos interrogo , quæ vellet fuftinere pericula
ôc fàtigationes ad fuos enutriendos filios , quæ fufti- .
nuit divus Paulus ad homines fiilvandos , ut traheret
eos ad Dei amorcm, per mare, per terram, per fri-
gus, per calorem j infâme, in liti, incarcéré, in
catenis, in verberibus, in objurgationibus ufque ad
mortem liiftinendam ? Invenirentur paucæMatres,
quæ pro filiis fuis taies fuftinere vellent pcenas. Et in
hoc habere debemus fpem 6c fïduciam, quod mifère-
bitur noftri, fi devotè eum rogaverimus, cùm often-
derit talem amorcm ergà eos quiipfum perfequeban-
tur.Sed etiam feientia Sanéti Pauli clarè monftrata fuit
in omni modo moraliter vivendi, five fuerit in una
lingulari perfona, quæ dicitur cthicorum feientia, vel
monaftica -, five in una domo, quæ nominatur oeco-
nomicaj five in civitate aliqua, aut Regno,: quæ dicitur
politica. Oftendit fe perfeétum in doétrina Epi-
muncravit benignitate 6c affeétuofilfima mifericordia.
Dicamus finaliter quod quia amor Dei purificavit
^ amorem Sanéti Pauli, 6c perfecit -, Sanétus Paulus cla-
Lrum li^uitintelleétum, propter'cordis fui puritatem.
Fuitque appellatus Filius Dei, propter fàpientiam quæ
Filio eft appropriata, quam inter perfeétos loquebatur,
quam recepit ratione pacis conlcientiæ. Has duas pro-
mifliones facit Jefus Chriftus : unam his qui funt
mundo corde, 6c alteram pacificis. In quo autem
major fuiflet, quam in eo qui projeétus erat in incen-
fam fomacem vivi amoris. Nunquam aurum fuit ma-
gis purgatum, nec purificatum magis: »ideo habuit
intelleétum Ilium omnino illuminatum ad Deum vi-
dendum : læpè enim vidit 6c admodumclarè, cùm
fuit raptus ufque ad tertium cælum, 6c vidit fecreta
Paradifi qtiæ dici non poterant ab homine mortali,
6c habuit vifionem fimilem illis qui jam funt in Para-
difo, 6c fimilem etiam huic quam habent Angeli in
coelo, fèçundùm multos Doétores. Et fi nos non fuf-
ficientem de Deo habeamus cognitionem* quid mi-
rum, cùm fimus tam immundi, 6c proftrati, verfi-
que in fimo 6c luto totius carnalitatis? Quid mirum
etiam, fi minùs confcientiæ pacem 6c requiem intrà
nos habeamus, cùm jaceamus in tali immunditia; 6c
nos dedamus ad elamorem 6c rumorem cujuflibet cu-
ræ incertæ, 6c admodùm nocivæ j modo ad divitias
poflidendas, 6c laudes habendas, aut potentiam, aut
magnum ftatum, aut vindiétam in hoc mundo ? Sapiens
ftolarum fuarum : quantumeunque enimvideritlecrc-
ta coelorum, & virgo eilet, non dedignatus eft tarnen
dcicendere ad ordinationem gubernaminis Matrimonio
conjunétorum, ôc aliorum. Et ob hanc Icientiam quam
habuit de faétis mundi, erat in continua querela 6c
gemitu, .propter eos quos confiderabat defeétus. In
hocenim dicit veritatem Salomon, quod qui plus habet
feientiæ, plus habet & doloris, quod fignificabat
Sanàus Paulus in multis fuis Epiftolis. Nunquam ali-
quis tam diligenter ôc amarè pro fuis flevit peccatis,
fiout Sanétus Paulus flebat pro alienis. Et modo con-
folationem recepit * vult enim omnino fine dolore,
quod Deus vult. Nec etiam in hac.vita dolor fuusta-
lis erat abfque maxima confolationis interdùm recep-
tionc. Quid dicemus de fortitudine ôc conftantia
failli Pauli, ôc eo, qu defiderio jullitiæ ? Rcétèverificatur in od fortis eft dilcblio ut mors-, Cant. vin. 6. dile—
étio enim animam à mundo leparat , ficut mors (
animam feparat à corpore. Qui compararet virtutem
ôc fortitudincm eorum qui fortes appel-
lantur, inveniret quod in hac virtute Sanétus Paulus
eos fuperavit, fublimiùs quam cælum ipfam terram.
Non fine caufa Deus eum vocavit Vas eleftio-
nis adportandum nomenfimrn 8c vexillum coram Regibus,
Principibns,& Filiis Ifirail. Aét. ix. I f. Et quemadmodùm
quanto ignis majorem habet materiam, tanto plus
incenditur, 6c fortior efficitur ; fie Sanétus Paulus omnino
Dei amore incenfus, inflammabat eos quibus
jungebatur-, adeo ut amoris fui flammam ufque ad
cælum jaccrct, immo verb altiùs -, quia ad Deum ufque,
abfque hoc ut adverfitatis aquæ earn dcorsùm pellerc
poflènt -, immb quantb plus quidam hune ignem de-
pellerc nitebantur, tanto plus fe falvabat, ÔC afeen-
debat. Et modo defiderium fuum fatiatum eft 6c re-
pletum fonte vitæ 6c juftitiæ. Fuit etiam rationabi-
le Sanétum Paulum à Deo honorari in magna mifè-
ricordia. Dabat enim omnibus non modo divitias,
vel bona temporalia, ad extra j fed ôc corpus fuum,
6c animam, non folum femel, fed qiiotidiè. Refpi-
cicbat in hofpitio animæ fuæ totum mundum in cha-
ritate, doccbat, parcebat, inceflànter orabat. In
qua dulcedine 6c humilitate rogaverit, 6c feripferit pro
quodam fervo fugitivo, qui bona Domini fui furatus
fuerat, cognofcere polîümus per Epiftolam adPhile-
monem pro Onefimo. Confiderate ergo quid facie-
bat pro aliis. Laudatur Paulinus, ôc aliquialii, quia
vendiderunt feipfos ad liberandos alios j ôc bono jure
amator Sanétus Paulus omnia reliquerat omnia
expulerat, adeo ut mondus ei mortuus efîèt : 6c fie
nec malum cuperc, vel defiderare poterat mundum,
non plus quam mortuus * 6c hæc erat perfeéta pax
conlcientiæ in hac duplici morte, vel mortificatione
fui ad mundum, 6c mundi ad feipfum. Nunquam
Eremita in deferto talem pacem habuit &tranquillita-
tem ad mundi vanitatem evadendam , ficut Sanétus
Paulus habuit omnino in medio mundi. Vanitas ÔC
voluptas mundanarum rerum non ampliùs confpicie-
bantur ab eo, uteascuperet, qüàm fi iYos cincresvi-
I deremus, velpulveres. Et quare? Propter Dei amorem
, quem tantoperc diligebat. Et Deus eum pror-
sùs rapuerat, ôc coriverterat in fe, feceratque eum
voimvon iengoo fpiritualem ,ôc Dei Filium y- F'ivo, inquit, & non j vivit verb in me Chrifitu. Galat. 11.20. Vivebat
amore qui eum in coelo habitare fàcicbat, ôc fi non
quoad corpus, tarnen quoad animam. Proptereà pul-
chritudo, ôc digna fpiritualium rerum claritas, quæ
continue in anima fua refplendebat, delebat omnem
pulchritudincm 6c claritatem hujus mundi plùs quam
fol ftellas. Hinc eveniebat quod Sandhis Paulus magis
gaudebat de adverfitatibus hujus mundi, de catenis,
6c lua captivitate, propter confortationem hujus
pulchræ contemplationis, quàm nos gaudeamus
in profperitatibus, vel coronationibus , 6c dignitati- bus.Addamus quod , quamvis mundus fuerit mortuus
SandloPaulo, ôc ipfe mundo j habebat tarnen mira-
U bilem delcdtationem in fingulis , ÔC per omnia quæ
videbat, vel fentiebat. Deledtationem , inquam,
non carnalem , non vitiofam, quia mihi ipfi contra-
dicerem 5 fed deledtationem fpiritualem, fobriam 6c
ftudiolàm. Et quomodo ? Benè ccrtè quia in omnibus,
Ôc per omnia relucerc videbat divinam potentiam
ejus, Ôc benevolentiam. Omnibus utebatur ficut
filius in aliéna patria exiftens uteretur annulo, fi
Pater ejus aliquem fibi tranfmitteret. Confiderabat
quod pro fe, Ôc ufu fuo , talem Deus mundum fece-
rat i nec minùs pro eo fadtus fuerat proptereà quod
pro omnibus aliis fimul fuerat crcatus : fed multo
plus,eo quod tanta bona fine (ocietate jocunda non fiint. E tquoniam homines, beftiæ, ôcaves, quæ mundo
utuntur, veniunt omnino ad ufum uniufcujufque fin-
gularis hominis, nifi ipfemet obftiterit: ideo omneS
res inflammabant amorem fandti Pauli ad Deum, ficut
omnia heu ! nos gravant & retrahunt. De mun-
danis loquor , qui nullum amorem norunt præter
1 4 * 1 8
gElcocrlieoffiæa .i n laudem fingularis fponfie Chrifli Virginis Cam. -z.
^ I non capit amoris verba frigldum pedtus, ut Scrip-
■ tura loquitur (amôro'lcBernarde.) Si, teeodem tefte,
linguagium amoris non amans non intelligit plùs quàm
Lacinus Barbarumjquo padto fpes-Crit de algido, immo
mundanum. Hinc eft quod fapientés ftultos judi- ^ vgeerlbaato dpeepdrtoomreamt, eqou, oqdu colodq aumiüomri se juunsq fuità imgn iftluammm vaenhteia-
camus amatores. Videamus hoc in Sandto Paulo, qui menter, quod verbum, inftar Eliæ, ut facula ardeat?Ne-
” ....../T., “r 211^' - ii eefiâriuseft igiturignis ille amoris, quem Dominusmifit
in terram, volenS vehementer accendi. Neceflàrius
dixerim, tùmvobis ad capiendum verba amoris, tùm
præcipuè mihi ad iliacapiendum fimul ôc loquendum.
Te vero Beatiflimum Bernardum eflè unum ex con-
fortio ignitorum illorum Spirituum , quos Séraphin
Scriptura nominat, ego pia fide tcnens,oblecrojam, ÔC
obfecro per amorem tuum, quatenùs fumpto calcul© ar-
denti de altari illius cujus ignis eft in Sion, 6c caminus in
Jerulâlem, qui eft non cupido falfus, fed verus diîe-
dtionis Deus 6c ignis confumens eft , tu labia mea tan-
gens purges. Tu infuper pedtoranoftra omnia fiiccen-
das ad amorem ilium, quo te ôlim languifle, 6c ar-
fiflè féliciter, teducente, infra docebimus. Exorabi-
mus fimul amatneem illam tuam 6c amatam Deam,
quæ quidem decantât : Ego Materpuchra dileüionis.
Eccli: xxiv. 24. Cui fuppliccs præfentamus illud Ancrat
percuflùs, irrilus, 6c conlputus mille modis à
mundanis, quemadmodùmfcientiarumignarus. Révéra,
eft principium làpientis hujus amoris, ut quis ef-
ficiatur ftultus, {ecundùm dodtrinam illiufmet Sandti
Pauli qui ftultuseffedtuseft, lêcundùm judicium ftul-
torum hüjus mundi, ut effet fapiens Dei judicio, 6c
Sandtorum Paradifi. Mundani nil curant præter mundanum
amorem, velutiporci, qui nil aliud quærunt,
quàm lutum. Ideo irrident illos qui ipfum lper-
nunt, judicant inanes 6c inutiles illos qui apponunt
omne cor eorum, ut audiant verba Dei per Seriptu-
ram, vel Sermones, loquantur ei per orationes fanètas,
ôc meditationes: funt que famelici, pauperes, patientes
anguftiafque ferentes, odiohabiti, irrifi propter
amorem fuum : fed in hora mortis, ôc in fine,
quando videbitur ad lumem veritatis, tune concipien-
turA f umifofèd ofa npoiesn Ctehsr.iftiani, 6c nunc fcire debemus, dùmB gelicum. Ave gratia plena 6cc,
tempus eft. Videte, fupplico, apertis oculis quis T? 'O L C IT E mefioribns^fiipate
amor major fit, veieligendus j an amor Dei, anmun- ^ - | |
di ? Qui quidem amor mundi perducit ad ignominiam,
ôc ad tormenta eos qui ipfum ad'finem ufque tenue-
runt. Amor ver-o Dei per contrarium ( ficut videtis
in duobus his amicis Dei San£to Petro, 6c Sanéto Paulo)
perducit ad gloriam 6c honorem, tàm in hoc
mundo, quàm in altero : Nec oportet ut dicant mihi ali-
qui : nequaquàm taies eflè poflùmus ficut Sanétus Petrus
ôc Sanétus Paulus : profeéto æquè benè capere poflùmus
hune amorem ad nos, ficut ipfi > homines fiimus,
quemadmodùm ipfi erant. Anima noftra ficut 6c anima
eorum faéta eft ad Deum cognofcendum, 6c aman-
dum. Non ergo contemnamus nos, nec decipiamus,
nec inhonoremus, nec damhemus, nec feienter per-
damus. Sed taies fimus, ut connumerari poflimus
illis qui funt amati à Deo , ôc per eum excellenter
honorati, per mérita 6c intercefliones Sanétorum Pcmalùflttia
amore lan-
gtteo. £ant. 11.y. Voxifta, ViriPatres,ôcFratres,
vo x amantis eft. Amantis , non qualilcunque aman-
tis , fed ejus quem vulgus loquitur , qui amat per
amorem, qui philocaptus eft. Cùm vero inter animæ
pafljones nulla vehementior fit quàm amor (ut ab cx-
perientia lumpfit Cicero) nulla inluper violentior,
nulla rapacior , 6c quæ minùs finat animam eflè fui
juris (nam eft extafim faciens , ut ait Dionyf. 4. de
Divinis nomin. ) ficut amorem perverfum -6c improbum
nullum crimen excedit in vitio ; fie amori cafto 6c bono
nuvia vireus aequatur in pretio. Alioquin quomodo fta-
tuiflbt egregius Dodor Auguftinus ex adverfo duos
amores, bonum 6c malum, efle quafitotidemprmci-
puos conditores & redores duarum civitatum, unius
divine, alterius diabolical, nifi quod amor bonus inter
virtutes, 6c malus inter vitia principantur ? Proin-
de uterque amor fua a6tione fervida languere h ie quos
tcroin 6vce rPfiaounlcim, qpueerm oraadtimonoedmùm S aSna6ntéi tSutse Ppahualnuis. veQnuita amd r poflidet,cogit, quamvis aliter 6c al iter, ficut amor hærem
nobis concedat Pater, 6c Filius , 6c Spiritus fiin-
6tus , qui eft benedi<5tus Deus in lecula ieculorum.
Amen.
JOANNIS GERSONII
VoStoris & CancelUrii P ar iß enß s
E R M O
DE S A N C T O
BERNARDO
Ad MSS. Codd. Via. CCLVI.
6c Navarr. unum.
Fulcite me floribus , fiipate me malis , quia amore lan- gtteo. Cant. n. f .
SC r 1 p t u m eft in Epitaphio fponfi 8c fponfae,
quod ad exercitium divini amoris compofitum
& ab illo cujus nunc Sermonem habituri
fumus, divinis verbis expofitum, quod 6c nunc legit
reos manifeftat in malo, 6c vox noftri thematis in borniobu;
csum anima fan6ta,fponfa Dei loquitur. Fulcitemeflo- , fiipate me malis 5 quia amore lanqueo.
Et quidem de amore perverfo erit fecunda pars
noftri Sermonis hujus , fi hora , 6c veftra expedtatio
tulerint, 6c hoc fub voce querula 6c Jugubri Chri-
ftianitatis Ianguorem luum in membris peflimum ex
hoc amore deplorantis*. Primam vero partem fibi ven-
dicabit vox amorofiflimi 6c Deo amantiflimi Bcrnardi,
turn ad fui laudem, turn ad noftri iedificationem. In-
troducetur itaque perfona ejus jam bcata atquelecura,
tanquam ipfum de amore fiio in hoc mundo loquen-
tem audiamus. Ita enirn texere meditatus fum do£tri-
nam de amore * quatenus jocundior eflet ad audien-
dum, facilior ad credendum , majeftate fua dignior,
& invidiam habens minus ad imitandum. Quis cnim fibi
congruentius amoris magifterium ufurpaverit, cujus
6c fafta omnia, 6clcripta, fcintillas lunr quxdam ig-
j) ne« amoris. Avertite igitur paulilper mentem ä me,
m&e ifplofruimbu Bsernardum, non me, loqui putatc. Fulcite caftorum defideriorum , 6 beati amorofi
omnes Ipiritus! Stipate me malis odoriferis pulchra-.
rum, ordinatarumque operationum, quia amore lan- gueo. Ecce anima mea, dum advenaego fum in terra
apmeraergerti,n anteioqnuies menei«m, caibrfcquume iabmato, re6 cd qiuu avsirveebract oqmuenmi
no poterat, cujus ftimulis nefcio quibus jam ab ineun-
te «täte configebatur, cujus igne carpebatur , ut in
V vw 3 has