Joannis Gerfonii
6f f
pienti ftoliditate , non video , quid fuperfit affii&is
nifi reçu Hus ad Deum Patrem folatii, cum implora-
tione mifericordiæ fuæ, quod convertit corda Patrum
in Filios, Luc. 1 . 17. faciens cum tentation« groventwn\ i.Cor.x. 1 3. potens eft quippè Deus dare Patribus
intelligi fieri pofle pro utilitate fratrum fpirituali cum
Maria vacantium, exonerationem fervitii, quæ datur
difpergentem qui alio loco dltitMYtaflasdolore cordis infringe
cits.- Gen. vi. <5. Et alibi loquitur : Inveni virum
fectmdum cor meum. A£t.Xui.22. Sivemagislibeatad
fuperbos conjungere,fuperbi*, majori exag qguearatctinoinisc e dnaomrmneittausr p. rofunda fuse
Canticordum noftrum novum, deferibitureftevox
numcrofa , mente cordis ad Dei gloriam elicita libelaborantibus
in Officiis temporalibus cum Martha,^ re, quàmfolusnovit, quiaecipit. Apoc.xix. 1 2. Hoc
nifi quod aptior eft oculus carnis ad ifta , quam ilia,
etfi non femper major neceflitas. Valebit ad extremum
, ficut opinamur , ad confolationem lugentium
fub jugo corporalium Canticorum , declaratio Canticordi
novi, ad quern properat intentio 3 li attentio
non defuerit 3 quoniam qui verbum narrat non attendenti,
qttafi qui excitat dormientem degravifomno. Eccli. XXII. 8.
Quid autem nequius, quid intolerabilius, quid Lege
pumbilius, quam fi nolit officii fui prorsus honèftiffinu,
diviniftimi, faluberrimi dobfcrinam quis audire ? De-
8dcit lvabeoiore sn opboips uElocrculemfi,a futict ics aDnteeums urse geiio •n, eust gienn tfiaucmris,
verbum fuum Scripturis audiamus , beatificans illos,
qui audiunt verbum Dei <& cufiodiunt illud, Luc. XI. 2,8.
Qnomodo cuftodiunt ? ne follicitudo fieculi, & falla-
cia divitiarum fuftocent. verbum. Quale verbum,
quod infitum 8c in manfiietudine 8c patientia fulcepnimirum
eft myfierium , quale loquebatur Apoftolus
abfeonditum. Coloff 1. 2<5. Etfecundiim Dionyfium fobs
proprium Cbriftianis, hoc eft, nomen novum in cal-
culo candidofcriptum, id eft, in corde puro, quod nemo
novit nifi qui accigit, Apoc. li. 17. quoniam inexperi-
mftoelnutas:l i notitia tadtus fpiritualispofitum eft. Hinc ApoQuis
haminum feit quafimt hominis, nifi fpirU
tus hominis qui in ipfb efi. 1. Cor. II. II.
Efte vef6 voces aliquas numerous in corde, fola
cordis aure perccptibiles, nifi Deo Sc quibus Deus vo-
luerit revelare, convincitur exemplo Moyfi, cuifor-
infecus tacenti dicit Dominus : Cur clamas ad me ?
Exod.xiv. If. Et in Pfalmis : Dcfiderium gauperum
exaudivit Dominus, graparationem cordis eorum audivit
auristua. Pf.x. 17. Finis Canticordi novi ponitur efte
Dei gloria, ad differentiam veteris, cu jus fi nis eft amor
tum, poteft falvare animas noftras, afferens in cord eg fbutiio unfiqs uteen aedt lcoocnutmem foprtmum* ,D juenL& aCmeatexmimme glirbaetirata Cs herlei--
bono 8c optimo frudtum multum cum jubilationelæ-
tiffima in Canticis, 8c verbo folatii. Ecce peregrini
fiimus in Jerufalemcoeleftem : comitatur nos aflidue
verbum non habens amaritudinem , non tædium 3
quod fi comes facundus in via pro vehiculo eft , comes
alter quis fàcundior verbo Dei, cujus verba Spi-
ritus & vita fiunt ? Joan. vi. 64. Scnferant hoc qui di-
cebant : Nonne cor nofirum ardens erat in nobis, dum
laqueretur in via & aperiret nobis Scrigruras. Luc.xxiv.
Sed tandem novus homo pauculas de Canticordo
novo notulas attendat.
S E C U N D U S T OM U S.
Q Anticum novum aliquod efte , & fieri, in folo
corde, & verbo mentis , t’radit anagogia Chri-
.ftianis peregrinis. Anagogiam dicimus ftirsum dudtiofti,
qua: Mandatum verbi Dei novum de diledtione format
8c implet. Difcernitur ex hac particula, qua: dicitj
ienlitcuitsa v elilb eexrtèe,r iCusa tnatnictuomrd uimmp aebra otom. ni prorsusCantico,
Canticordum hujufmodi fuit exccllentiffime in ilia
Bcataf qua: cecinit: Magnificat anima me a Dominum:
E t exultayit Jbiritus meus in Deo falutari meo. Luc. I
46.47. Prazponimus hanc Beatam in Exemplar pul
chcrrimum, & in teftimonium pro diccndis certifli-
mum, nc dicat aliquis, ifta nos confingere de Corde
noftro. Ne prsetereä cogamur interim per azquivoca-
tionem, vel aliter, in aliena feu vetera Cantica labi.
Sed in fola anagogia novus fèrmoverfètur, concinat &
loquatur. Adfis igitur nobis 0 gratia plena: Dignarc te
noslaudare, & laudando difeiplinam novam, fed certain
Severam aperire. Tu , inquam, cujus in corde,
quia fandtus & novus amor fingulariterardebat,- Spirinem,
qualem Ecclefia quotidiè monet facere conci-C teursu dftaanbdatut sv einrb cuamm iellvuidrg bionnaulimm:i rabiliafaciebat, 6c cor Magnificat anima nens: Surfum corda. Cur hoc ? nifi ut qua: fiirsum
flint queerat nofter homo novus de ccelo cceleftis,
diim peregrinamur a Domino , converfationem novam
quazrentes in coelis, ubi cantatur Canticum novum
coram fedente in throno qui dicit: Ecce novafa-
cio omnia. Apoc.xxi. f. Hie dudum per Ezechiefem
pollicebatur : Dabo vobis cor novum , & Jpiritum novum
ponam in medio vefiri. Ezech.xxxvi. 26. Quidni
tales innovati fpiritu redto, Canticum novum cantent
in corde novo, juxta fuafionem Apoftolifcribentisad
Ephefios Cap. v. ip. Jmpleamini Spiritu fanElo loquen-
tes vobijmetipfis in Pfalmis & Hymnis & Canticis Jpiri-
tualibus, cant antes & pfallentes in cor dibus vefiris ? Sic
agebat Cecilia Virgo, femper Evangelium Chrifti plane
novum plane verbum Dei femper gerens in pedtore,
& cantantibus organis fbli Deo decantabat: Fiat cor
meum & corpus meum immaculatum. " Canticum tale novum rationabiliterappellatur Can-
Dominum. Luc. 1.46. Nonne tibividetur, exhoefta-
tim Cantico fàdla fuifle mirabilis ilia novitas in Maria
tympaniftria noftra ? quæ novitas appellatur ab'Apo-
flutos lo, divifio animæ & fpiritus, quam efficere poteft fo- fermo D'ei vivus & -ejficax , & penetrabilior omni
gladio ancipiti, gertingens ujque ad divifionem anima &
fpiritus, compagum quoque & medullarum, & diferetor
cogitationum & intentionum coi'dis. Hebr.iv. 12. Vi-
deatur fuper hac divifione Author De Jpiritu & anima,
quid conformiter ad Richardum de verbo ad verbum
tradiderit ; quoniam elucidatio pro nobis eft in
grande ftupendumque miraculum, nec atteftatione
noftra fola fatis credibile. Pergamus intereà confidc-
rarc, quo padto fpiritus Maria: didhis- eft , nedum
canere, fed. ad adtum falvare, tripudiare j Sccxultare,
velut extra fc faltare 3 volebat parabolicum illud im-
properium cavere , quod de pueris ludentibus in fo-
ticordum , id eft , Canticum cordis, vel cordium.Dcroo nCtrhar pifetrufsid, iabme nveedtiecrtuums fJruuddætuos rvuemn.t ris fui, fumpfit Suum quippe fubjedtum, fuum inftrumentum, fua Cecinimus, ii
chorda quæ dicitur à corde , fuus auditus, fua vox,
fiium os, fua modulatio eft introrsùs , vel in corde
mentis, vel mente cordis > quemadmodùmufâeftPfâl-
tes noftra Maria in fuo Cantico Canticorum prorsus
novo, quia novum fecerat Dominus fuper terrain, dum
jam mulier, circumdabat virum. ferem. xxxi.24. Ait
nempe : Fecit potentiam in brachio fuo. Certè novo ,
ccrte verbo Dei, difgerfit fuperbos mente cordis fui. Luc.i. fi. ecce mentem cordis, five referas ad Deum
quiunt, vobis, nec faltafiis. Matt. xi. 17. Maria cecinit
in fpiritu & faltavit j nimirum carmen illud erat nuptia-
le, quod Epithalamium dicimus. Sed quarum nup-
tiarum ? utique plurimarum. Nubebat in almo virgi-
nalis uteri palatio humilitas cum Deitate , caro cum
. JVoaenrbneos,,. limus cum Deo. Nubebat Ecclefia, quam vidit tanquam fponfam novam de coslo defeen-
dentem d Deo gar at am novo viro fuo Chrifto.Apoc.XXi-2-
Ndcuabgenboa,t Dqueii feorramt is Mari* fpiritus Deo fuo Domino, tanquam fponfus procedens de thalamo
fuo,
6f7 Tra&atw fecundus de Canticordo. 8
fu o . Pf. xviii. 6 . va-us Sol Juftitiæ, ponens tabcrnacu-
lum fuum in corde Mariæ, quæ erat mulicr amidta foie,
dcfponfàta uni viro virgo cafta Jefu Chrifto.
Figamus precor in hoc fpiritu faltante & exultante
fpirituales oculos cordis in lumine Fidei. Confidere-
mus hune Deiformem Spiritum tanquam divifum à
re per omnem modum : refpiciamus Mariam etiam pro
ftatu viæ fublimem habuiflè ad contemplationem om-
nifàriam coeleftium & infernorum, Schincaffedtiones
haufîfte multiformes, quaquaversùm, fursùm, (jeor-
sum> ante, rétro -, dextrorsùm, finiftrorsùmj in-
carnej effulgeat apud nos tanquam Angelus unus Qei dtraomrs vùomc edse neirqaunet .c anTtaicloersd vi efrubi ,a fcfeuéjuliso nneast ünroanmn ei qnquuæi--
fine carne & fanguine. Nihilominùs afpiciamus ip- ^ rimus & prabticam ejus füb arte quadam traderefàtagimus.
Cur autem plus exemplo fpiritualis cordis
Mariæ viatricis, quàm Angeli, quam Adæ pro ftatu
innocentiæ, quàm alterius Sanbtorum, quàm dc-
mum ipfius Chrifti placuit hoc facere, quifquis hæc
legerit accipiat paucis. Spiritus Mariæ viatricis, quan-
tuncunquc divise confideratus ab anima & came,fuit
paftibilis, voces exprimensin fè, nuncamoris&gau-
dii 5 nunc moeroris & odii j nuncfpei, nunemetus;
gnienean monif epreicr oormdinæia tpuinæe c eorrant p.affionis, utpotè quæ Rein
Cexaenitrifcpolarrdiu mYe riigffitimuro h,a bcelmaruifsf iimn oe,a c, erptiefri lmeaorn. veSleudt
AAdnagmel oisn bfotnaotus , pfreimd iftaùnsb tionsfStiptuirtiot,u sngulollruisf icaadtmosp,d ùfemd
paffibiles dicit. . Chriftus prætereà non neCeffario, fed
difpenfàtoriè dolorem, timôrem,mifçrationemquefii-
feepit. Alii denique viatores boni à venialium difeorfum
pro tempore viæ tunc vere paftiim divina fimul
i&n ihpufbm ahnæac. omNnaima : infvpeenst,am feutnuts,, nmooen rcoorn, fugfaau dtairunmen,
nonquidem propter corpus folum, juxta Poëtæ fen-
tentiam :
Hinc metuunt, cupiuntgaudent que dolent que-y nec auras,
Defpiciunt, claufie tenebris & camere caco.
fed ele&ione & acceptione libera voluntatis. Nolo
tarnen credat aliquis, fpiritum Mariæ non habuifle
modum cognitionis aliorum viatorum, in quibus omnibus
cognitio procedit à fenfu j fed hac adepta fpiritus
fuus liberè utebatur fuis affebtionibus abfque Orga-
no corporeo, de quo paulb poft infrà dicimus. Habebat
infuper affebtiones varias , proportionales paf-
fiones iliis quibus anima fenfu corporeo utens afficittuamr,
e nn oonm finnees mhoatbue cbaart nims,o daeurta tacso rp&o rios rjd ianuatta bs ofniiabs g dantia non fecluduntur. Spiritus- vero Mari* cum
monade Deo, in harmoniam pulcherrimam fuavem-
que, quam inhabitatrix Dei fapientia delebtabatur audire
.O
fi cognoviflet Stoïcorum difeiplina gravis, fi
invenifîètexFid.e mulierem hanc fortem, exclamaflet
profebtb , hîc hîc eft, divina mens fapientis , qualem
in homine poni debere contendimus, à qua mente
nnoumn gtiamudoirae,m f 3e d& m iatala d gea fupde i&a -, dnoolonr eti mreomroevme,n dfae dp rvæa--
dicamus, alioquin quid à lapide, quid alia quavis infen-
fibili re differret conditio fapientis.
Tales prætereà pofuerunt tàm Platonici, quàm Peripatetic!
coeleftes intclligentias, quales nos Chriftiani
Angelos & virtutes Ecclefiæ nominamus, quam im-
pari varietate. Audiamus tantum in eorum pofitione
qualemcunque ad nos confonantiam vel tenuem veri-
tatîs. Abjicientés imprimis, quod ccelum fit apimanulla
diflonantia criminali, vel veniali paffus eft affe-
lbelsi,opnaeffsi,o neixb cuos ncdairtnioisn.e natur* mortalis proportionabi-
Potuerat h*c confideratio fufficere pro prablica canticordi
novi protinus arte credenda Sc ponenda, ye-
luti fub oculis3 fedantca jungamusadpr*mifla, quod
ipfis confonet, nec nos impediat. Ecce quod fpiri-
tum Mari* nudum, & folum, & feparatum ab ani-
ma & carne propofuimus infpiciendum, dum etiam
viveret in came mortali. Nunc eadem confideratione
non perturbata formemus, immo formatum tribua-
mus, imo tributum refpiciamus organum unumpr*-
ftantiffimum, per quod, & in quod fpiritus Mari*
Canticum fuum novum non introrsus claufiimteneat,
fgeed pardo gerxetdeir.iora deducat 3 nec eft opus inquirendolon-
Convertimini intuitu ad corpus ejus organicum phy-
turn tanquam animal aliquod rationale, compofitum ^pfriocursmu s3 eqlounogda toummn ainbo o cmonnit efmbmpietrea truembe lfluisi t.d iflEonta int-a ex materia coeli, 8c forma intellebtiiali. Concedi-
mus tamen affiftentes ëflè intelligentias , quales appellat
Apoftolus adminiftratorios fpiritus Hebr. 1.14.
Nam regula eft communis Theologi* cum Philofb-
phia, corporalia per fpiritualia miniftrari.
Concedamus quoque verbum Dei per amorem com-
munem fpiritualem, 8c vitalem alere omnia, quern
aBmooëtrieumm i,n tfepriprirteutamta, fvueilf laen ivmidaemtü cr oPelhi il8ocf bmphuinad ai.p uOd
felix, .inquit, hominum genus, f i veflros animos fimor,
Dquoe occ:elum regitur, regat. Et alibi deanimabusloquens
ti*, quod nec etiam minima potuit operationum no-
tula fibi difeors efte. Gloriofum plane dixerimus organum
tale, ad omnem harmoniam formabilemfum-
me difpofitum. Coelefte dixerimus illud organum
potius quam terreftre•, non natura, fed gratiar Coelefte
prorsus ob quandam ftabilis mutabilitatis effigiem,
obinerrabilem obedienti* fiiofpiritui motori Legem.
Cujus viciffitudines in motibus fuis non plus fuerunt
nae rse.blo deviabiles, quam orbium cceleftium giratio-
Poftremovidere erat, in organo Mari* corporeo,
motum proportionatum primo mobili ccelefti 3 motum
velut obliquum, curfui planetarum non omnino diffi-
rmuimle mg r3 amvioutmum 8 pc roleinviduemre &: u8cm h a*d ce xoemmnpilaa r ceulemm efunmto--
fmuiof loer dcriendei,d ecroisn.centu, numero, 8c pondere menfiirata
Accepifti fub brevibus, quale fuerit canticordum
Adjun&um eft de organo corporis fui temperatiffimo
& commenfuratifllmo, in quo 8c per quod fpiritus ifte
8c anima Mari* poterat imperative Cantica fpiritui
proportionata, fbris concinere 3 non prout experi-
qmutairli ain foerpgiaffniims de ifltuexnipte r8act ipflliamnixsict oArppooruftmolnuos ftnroorfutemr,,
profitensnon fe pofle bonum quod volebat, Rom.vu. ip. fed tyrannizari fub Lege peccati, qu* eftcon-
cupifcentia 3 volebat enim non concUpifcere , fed
goffe , inquit , non invenio , quia vanitati fubjetta
Quas, inquit, Lege benigna
Hd te canverfas reduci facis igne reverii.
nebIgannte m quid aliud intelligens, quàm amorem. Po- rursus ifti Philofbphi confbne fatis ad magnum
Hionyfium, quod in qualibet intelligentia poft pri- ____r _____n___________________________
rmitaumal is8 ci nuvneinciaemba,t uqru. æ UDneuuss qeufat,f i tcriirpcluelxa rims8octuuns iffbpri-- Dfp* i”ri tusÄ Ma' riæ, in multis fimile fpiritibus Angelicis. mis circa divinam mentem, ab ipfainipfam,tanquam
ao oriente in oriens. Alius velut obliquus de fe ad fè,
m le tanquam ab occidente redeat in occidens , non
me multa particularium motuum quadam irrégularimteétr
ra^ ec tac.r eaTtuerræti uàs ifme acgoinntarbaa fteu. r mCoatunsta fevbith iïfst fae ua pduiad-
oetium Philofbphia , dicens : O qui Perpetua, 8cc.
vi eatnr ibi. At verb dieet aliquis, cur 8c unde ta-
tanquam remota digreffio ? Confonanter 8c deeo- Tomt H I . Pars II.
T t efi