467 Joan n k
in fenfu literali Pfalmorum, Davidexfe docuit. Sic pia
quædam mulier dolorem de perditipne filiorum retor-
quebat fuper animæ fùæ, fuifque , & aliorum fpiri-,
tualibus anguftiis cogitandum, ac ita provide8cfalu-;
briter convertebat triftitiam temporalem in Ipiritualem,.
8c ex confequenti irr bptitiam. Siquidem verum eft,;
beatos efTë fie lügendes , quoniam ififi confolabuntur,
Matth. v. y, Nofpmus tarnen iri-his fimilitudinibus cor-
poreis figi ; fed'ad fpiritualiaconfideianda fine loco*;*
fine fitu, fine colore, fineque figura, continué me-
ditatione cordis refleéti.
N O T U L A X X I V .
17 X p l i c a v i m u s , e t f i n o n u t v o l u i m u s , t a r n e n
u t c u n q u e p r o u t v a l u i m u s , l i c e t n o n T a t i s , m o d u m »
f i m p l i f i c a n d i c o r i n m e d i t a t i o n i b u s : f e d a n l a t i s e x - ,
p i e v e r i m u s , j u d i c g t . c u i p l a c e t . S e d & i m p e r f e é t u m
n o f t r u m f i i p p l e a t D e u s , q u i f o l u s f e n f u m a p e r i t , u t
i n t e l l i g a n t u r S c r i p t u r æ , n e e j u m q u æ i n L i b r i s , f e d
e t i a m q u æ i n u n i v e r f i s c r e a t u r i s p e r v a r i a d e f c r i p t æ î
f p n t e x e m p l a , q u a t e p u s a d D e i l e g a n t u r h o n o r e m ,
n o f t r a m æ d i f i c a t i o n e m , 8 c p r o c o n f e c u t i o n e f e l i c i t a r
t i s æ t e r n æ .
Porro quicquid hie edoélum videtur fuper fimplifi-
catione cordis, traduci potcrit faciliter ad cordis ftabi-
litionem , de qua dicit Apoftolus : Bonum eft gratiaft a- •
bilire cor, Hebr. xui. p. dùm doçetur cor vel flare in*
Deo , vel non elongari diutiiis ab eo , ut fic ibi no-
ftra fixa fint corda , ubi vera funt gaudia. Trahi fi-
mjliter poteft ad cordis mundificationem, de qua David
: Cor mundum créa- in me Deus^ P f l . 12. Quæ
mundificatio f it, cum ipfiim cor.à multis, 8cpræci-
puè cum ( licet difficillimè) à phantafmatum corpora-
lium contagio, vifco, umbra, feu fuligine , afliiefcit
feparari.
Poflet denique fiib fimplificatione cordis introduci
direélio, vel reââtudo cordis : fed erit fuper hac re particulars
(Domino volente) decifio. De qua reélitudi-
ne eft ilia Pfàlmiftæ clamatio : Qukm boms Ifraël Deus,
his qui retto funt corde ! Pf. l x x i i . i . E t iterum :
Confitebor tibi in direüione cordis, Pf.cxvni. 7.
C A R M E N
D E ,
SIMPLI F ICATION
C O R D I S .
*K T I s verum libercognofiere, fimplificetur
Cor fur sum remeans, infima defpiciat«
. jMateries trahit infeSlas res, conditioner*
Quo magis d fummo diftat origo f ia .
H o c in f ile notes & lumine , fed vice verfa
Dum redit ad primum, jpirituale favit.
Biens hominis mundum , f ia perfimulachra re centum
Senfibus ejfugiat Jpiritui fimilem.
Spiritus eft nempè quod gignit Jpiritus , ifta
Mentis conditio libera primo fui.
Principium rebus primum Jpeculando creatis,
■ Office y cum mllo crimine Ufa facet.
Jnftcitur carnis oculu,s, fed hebes rationis,
Contemplations lumine pene caret.
P a r fit jumentis , & corpore merfa gravatar
Declivis ftohdam v ix bent vifit humum.
Gerfottii 46 S
JO AN N IS G ER S ON II '
Doftoris & CmcelUr'n Parifienfls
T R A C T A T U S
1 C O N S O LA T O R I US
D K
D I R E C T I O N E
S E U
R E C T I TU D IN E CORDIS.
A d eofd. Codd. M S S .
CQ - I Î F I T E B O R tibt in direction? cordis.
Pf. cxvui. 7. Pollicptur hoc Pfalmifta perfo-
nam in fe gerens animæ cujuflibet fidelis de.
voté loquenns Deo , & confidents in eo. V e l po-
tiùsHebçiïcp more futurum indicativi ponitur hie
optativi loco j quafi vox fit .-non promittentis 5 led
optantis atque Orantis, cum, dicit : Confitebor tibiin
direSione -cordis. (Ut fivprà.) Proclamât in eodem
1 fpiritu raptus in anagogicos excefliis , qui Pfallendo
ait : Quant bonus ijrail Deus, his qui reSo fmt: corde.
P f Lxxn. I. Felix plané cor direéhjm, & reâum
in Domino. Sed in diredlione & reétificatione cre-
brius heu! &Uimur,,putantes nos reélum cor habere,
cùm varié diftortum eft, quia juftitiam noftram volen-
tes fiatuere, jtifiitiA Dei non fùmits JitbjeSli,Rom.x. I J.
Proptereà diligenter attende tu meditans, quemadino-
dùm Deo confiteberis in direâione cordis. Vide quid
(èquitur : In eo cjuod dedicijudiciajttftitie tue. Pf. cxvm.
7. Mirum verb fi quis gloriari audeat, fedidiciflè ju -
dicia juftitiæ D e i , quæ liint litique abyflas multa ,
Pf.xxxv.7, quæ incomprehenfibilia, quæ&terribilia
fm t fuper filios hominnm, PClx v .v . Sed profèdolàtis
eft cordi, lâltemfido&fimplici, noncuriofaperlcru-
tatione, fed humili devotione confiteriDeocumPro-
pheta dicendo : J-ufius es Domine, 0 ' reBum judicium
tmm. P fc x v in . 137. Item: fudicia Domini vertt
Juftififata infemetipfa. Pf.xvm. icJflEtrursùs: JufiitU
J Domini reÜa Utificantes corda. Ibid. ir. p.
Confideratio Prima.
Fundamentum igiturdireâionis cordis, efttnedita-
tio reditudinis divinæ juftitiæ , quæ eft perpétua &
conftans voluntais, reddens unicuique quod lùurn eft.
Hincenimconlûrgitordo, quieftparium, difparium*
que rerum , fua unicuique tribuens diljxjfitio. Hinc
confcquenter oritm- pax , quæ nihil aliud e f t , quàm
ordinis tranquillitas ; proptereà benè enunciatum eft,
qubd Opus jufiitU eft pax , Ifaïæ. xxxn . 17. & quod
fuftitia & pax ofculata funt. P f lxxxiv. I I .
Confideratio Secunda.
' Eflèt autem gratiflîmum, hanc per lingulas res me-
ditari juftitiam, ordinem &pa cem; fed ti'anlêatme-
ditatio cordis, ut dirigatur ad participatam juftitiam;
quædefcribitur, habitus, vel quafi habitus per quem
inclinatur cor habentis ipfum reddere unicuique quod
lûum eft. Quam juftitiam diviferunt philofophantes
in commutativam & dilh’ibutivam ; quamvis non de-
fuei'int, quijuftitiamdixerintomnemvirtutem. Rectc
prorsùs, fi delegalijuftitialûbgeneralitatelocutifunt,
quæ quidem ratio eft, reddere unicuique, quodfüum
eft. Continetur itaque fub hoc ambituvirtusomnis,
tàm prudentia, quæ eft reâ a ratio agibilium, quàm
tem-
T>e T)ireclione Cordis. 470
4^9 temperantia, eft moderatrix pafîionum concupi-
fcibilium, quàm fortitudo, quæ eft mediatrix inter au-
daciam & timorem, quàm juftitia, prout eft particula-
ris virtus relpiciens commutationes in pretiis, & diftri-
butiones pro meritis, quateniis reétè fiant.
Confideratio OBavà.
Conßderatio Tertia.
Fucrunt quoque quibus hoc non fatis ample di<ftum
videbatur. Diftinxerunt igitur triplicem in homine vo-
luntatem, accepto large vocabulo, fecundum triplicem
in homine cognitionem. Eft enim voluntas feu
a appetitus fcnfualis, qui poteft aliqualiter ideo dici vo-
Poflet confcftim fieri fermo de dire6tione cordis in A luntas, quia aptus natus eft obedire rationi, juxta
1 : c, - j.....r...i ^jftotelis’verbum, conformiter ad illud di&um de
Cain: Subter te erit appetitus tuus, & tu dominaberis
illius. Gen. iv. 7. Non fic autem eft in appetitu fen-
fuali brutorum, quse non habent rationem dire6tricem
fibi adjundtam: propterea pafliones fenfitivse non eis imhac
particulari & duplici juftitia , cui folet adverfari
quafi duplex peftis letifera. Contrariatur itaque com-
mutativae Contractors ufurarius, quoad temporalia, 8c
fimoniacus, quoad fpiritualia. Porro juftitiam diftri-
butivam vulnerant 8c inficiunt promotio, remuneratio-
que male meritorum in Republica Ecclefiaftica, 8c
fpirituali. Sedvideamusinprimis, velutinradice, vel
fonte, quid cordis fit rebtitudo, feu dirc£fcio.
Confideratio Quarta.
Direbtio cordis attenditur penes conformitatem, ac
re&itudinem primae 8c univerfalis regulas, quam cfle
conftat inobhquabilem, nec ä re&itudine prorsiis flexi-
bilemj quemadmodum tortuofarediguntur, 8cre6ti-
ficantur ad normam reftam per applicationem. Et
quoniam natura tota dirigitur in firis motionibus 8c
a&ionibus ab hoc agente infallibili, 8c inobliqua-
bili, naturam omnem dire6tam , 8c re&am (ut talisB
eft ) fore necefle eft. E t hoc eft Corollarium , feu
porifma pulcherrimum j proptereà concluditur à Sa-
piente, 8c apud Boërium à Philofophia, quod fapien-
tia attingit a fine ufijue ad finem fortiter, & difponit omnia
fuaviter. Sap. vm. I .
Confideratio Quintà.
Hanc vero directionem naturæ vocaverant aliqui
Philofophorum circulum intelligibilcm primi boni ad
ereaturam , 8c rursus creaturæ ad flium principium.
Et hæc meditatio non eft difcorsànoftra, fi confide-
retur hujufmodi recurfus, feu reverfio, qui vel quæ fit,
tanquam reflebtatur radius réélus, vel perpendicularis
in feipfo de deorsùm in fiirsùm, undè provenit forti-
ficatio mirabilis in natura, quod in fpeculis probatur
per exemplum.
Confideratio Sexta.
Hanc igitur naturæ direétionem & reverfionem ad
flium principium fic inobliquabftiter haberct humana
voluntas pro ftatu præfcnti : earn quippè in gloria habe-
bit ; fed in Inferno ab hac reâitudine tota deficiet.
Nunc autem, dùminviafumus, dirigitur abquando,
fed frequentitis detorquetur per peccatumabbacdbe-
dtione, redditurque tortuofa, ita ut non fit cum Deo
fuo reâum, vel direâum cor cjus. Sicut in pluribus
fecræ Scripturæ locis verba hujufmodi fonant.
Confideratio Septima.
Fuerupt, qui dicerent, banc rectitudinem cordis
ad Deum elTe, ut vellet homo quicquid vellet Deus,
non ahud, vel aliter. Aliis vifum eft quôd voluntas
Dei non obligat voluntatem creatam ad imitation
nem lu t , & conformitatem , & per confequens net
<icl luam reélitudinem} nifi primo fit ' " ' M
putanturnecdiamturturpesj utfuperbia inequo, fe-
rocitas in leone, timiditas in lepore, aftutia in vulpe, 8c
fic de aliis fimilibus. Eft 8c alia voluntas, vel eadem,
fed aliter confidcrata , quæ confèquitur cognitionem
rationis inferiors, quam appellant Sanéli velut muiie-
rem refpeélu portionis fuperioris, qtiamvirumdicunt.
Hæc refpicit Leges temporales 8c conclufiones quæ
colliguntur ex fenfibus5 fed portiorationis, quæ fu-
perior dicitur, conformatur ad Leges ætei*nas : fècun-
diim has dicitur propriè Voluntas rationis.
Confideratio Nona.
Dicunt confcquenter prædiéli, quod voluntas confèquens
judicium rationis fliperioris , 8c direétionem
ejus, debet Temper ita eflè confondis divinæ volunta-
t i, quod nunquam in aliquo fibi remurmuret, nec de
damnatione hominum, nec de permifllone peccàtorum,
nec de gratiæ fùbtraélione, immb nec de fixa futura
damnatione, fi illam Deus difpofuerit jufto fuojudicio
venturamj fed dicat humili corde, fine murmure, id
quod apud damnatos, 8c per eos dici non poteft : Ju~
ftus es Domine & return judicium tuum. P f cxvm. 1 57.
cum ceteris fimilibus. Non quod homo fimpiiciter 8c
abfolutè debeat, aut poflit, de lege ordinata, confondre
m damnationem fuam, ficut nec. in peccatum
vel defperationem, fed hæc ita fubconditionepropo-
nuntur. Quamvis non expédiât, apud multos tales
interrogationes particulares fibi formais, vel in eis de- ■
liberando diu flare j hoc tamen poteft fieri, utfocun-
dùm judicium rationis fuperioris nolit in aliquo remur-
murare divinis difpofitionibus, quod facilius eft, quàm
^ pofitiuè ea laudare, 8c approbando in ratione ejus gau-
dere.
Confideratio Décima.
Porro quoad voluntatem aliamduplicem, quæcon-
fequitur judicium rationis inferioris, 8c fonfualitatis,
poteft fieri, quod bonus filius (fic loquitur A ugufti-
nus) velit Patrem fuum vivere, quern Deus vult mori,
propter quendam naturæ traélum 8c colligationem ad
ea quæ temporalia funt. Oportet nihilominùs hanc
duplicemvoluntatem, fi debet carere vitio, fe reforl-
verc tandem in earn quæ fequitur judicium rationis.
Confideratio IJndecima.
Amplius addamus, quia natura deleélatur in mediis,
8c triftatur in extremis, colligitur ratio fpeculativa
luntasTDP,eai£ldj nemi niC\ V eetur fub ^U°d ^ / 'T IR . flt. c°gnita Dei vo-DCanticorum ScPfalmorum, quiquandoquecollaudant
‘mita^oncm obli- reélos corde, 8c ad lætitiam 8c collaudationem pro-
_i: : r r eP^°r *~ B aftiimativo B Ï H B velfnegative.* Cl [negativo. Quod Ouod vöeant,vornnt. ut Ut ibi ibi :; Ltttamini T j ét/l.wnvn in in Domino Tinmtinn , - & tfp: exultate exultflte ju~Itim
aliqui 3l!?fic expheant,9u° ut cor hominis teneatür vdlèil-
fim & gloriamini omnes refili corde. P f X X X I . I I . E t
lud d fcit V d Deus vult ipfum Veile , 8c hoe
iterum : L u x orta eft jufto , & reftis corde Utitia. Pf.
vèn ■l? UtPIPPr ^ - r fUlti e^‘Vè’J el M prsccepti-
xcvi. 1 1 . Gorijüngüntur autem juftitia 8c reélitudo
1- Reducitur ergo fécundum iftos
coi'dis, ratione prædiéla. Qiioniam juftitia medium tenet,
tota cordis reftitudo ad reaitudinem impletionisdivi-
" i r c . 0”5 <>ua;tejudidi*’ fadia- - 8c confiftit in quadam reélitudine, fécundum
quani debet reélificari cor atque dirigi.
T m i I I I , ta r s . I I .
G e . i On*