foltern, quod non fe Matrimonio copulavit, ut pro-
lem {ufcipereti nec credere poteft, quemquam cafte
poflèvivere, vitam quoque per hocabbreviari. Re-
lponfio : Magis mcritorium eft Sc focilius virginita-
tem fervâre, quàm in Matrimonio vivere 3 quemad-
modùm ad longura declaravi, Sc probavi variis ra-
tionibus Sc experientiis iiiTra&atu, D e Virginitate &
Matrimonio, quern quinque meis mifi fororibus fimul in j
virginitate viventibus.
Item , refponfio hac ad longum etiam traflatur p erdi-
ftum Gerfonem in fuis De Adventu Sermonibus, quiin-
cipiunt : Poenitemini St crédité Evangelio. Pracipue
in tribus Sermonibus D e peccato luxuriæ , & in his
De caftitate, in quibus rnult a dedit remedia peccato car-
nali refiflendi, & cafiitatem confervandi. D e quibus non-
nulla breviter hie recitabo , qua pracipuè habuit SanSlus
Antonius, de quo loquimur.
Primum Remedium.
Primum remedium eft oratio, quam pro refugio
Temper Beatus habebat Antonius, non folùm contra
tentationem carnalem * verum etiam contrà quafeun-
que âlias tentationes, ut fæpenumero, cùm ab oratio-
ne ftirgeret, inimicus veluti confulus 8c deviSfcus ad
pedes ejus fefe profternebat. Rccurrere ergo debe- h
mus fiducialiter per orationem ad San&um Antonium,
poftulando alleviationem Sc fonationem , non folùm
corporalis ignis, qui interdùm aliquorum inccndit
membra 3 fod etiam ignis fpiritualis malæ concupifeen-
tiæ Sc carnalitatis, quimultocrudeliùsSc periculofius
animam inccndit, comburit, quàm ignis alter corpus.
Secundum Remedium.
Secundum remedium e f t , fugere occafiones quibus
quis trahi poflitad peccatum perpetrandum, ft-
cut focietates & colloquia illorum , & illarum cum
quibus folitum erat peccatum committi. Cavendum
quoque eft, ne corpus proprium delicate nimis nu-
triatur fortibus vinis, fpeciebus, Sc cibariis nimium
deleétantibus, atque corpus ad ealorem exceflivum in-
citantibus : exemplo San&i Antonii, qui ilia de eau- ç
fo folus fugit in defertum, in quo vixit cum maxima
paupertate, & continua corporis fui maceratione, per
labores 8c aufteram poenitentiam, ne occafionem ha-
beret rcluStandi ad versus fpiritum.
Tertium Remedium.
fed Temper viéfcor exiftebat.. Et hinceft quod plures
fimplices homines 8c abTque litteris melius falutemeo-
rum operari norunt , quàm hi qui fe fopientes exi-
ftimant, eo quod tales fimplices prorsùs ut animæ
habeant puritatem annituntur. Nota de fanSto Bernardo
, qui per talem animæ puritatem feientiam habuit
Scripturarum, quam didicit (quemadmodùm de
feipfo teftatur) non diTputationc, fedinnemoribusfob
1 arboribus. Iterùm mundana murmurabat carnalitas
contra San&um Antonium, eo quod caftitatcm ferva-
bat, dicens,obidvitamabbreviari. Sedquiafufficien-
ter reTpondi in fopradi&o de virginitate T raâatu, omnibus
his objeéfcionibus quas faccre folcnt mundani,
contra eos qui caftitatem fervant 3 modo omitto ifta,
& dico , certum efle quod per cafte vivere vita non
abbreviatur, Ted potiùs protelatur. Apparuit de Sanfto
Antonio, qui vixit centum quatuor annis 5 in SanSto
Joanne Evangelifta, in Sandfco Paulo Eremita, Sc aliis
innumeris.
QU A R T A PARS.
Quo paBo SanBus Antonins fe cogno-
uerit per caufam fuam efficien-
tem, Jcilicet Deum.
D Icamus, Sermonem finiendo, de quarta caufo, San-
6lum Antonium efficientem caufom foam cogno-
viflè, Fa&orem Tcilicet Sc Creatorem foum, in hoc
quod non timuit quameunque perfecutionem , ac fi
dicat de Taéto: Dominus mihi adjutor, non timeboquid
facia t mihi homo. PT cxvn. 6 . Si Creator meus pro
me eft, quis contra me erit ? Judicabat Deum tan-
quam bonum Patrem, qui omnia novit quæfilio foo
foerunt neceflâria, meliùs quàm ipfemet filius. Idco
omnia in patientiafoftinebat: bene enim noverat nun-
quam Deum tarn bonum habuifleamicum, quineum
in verecundiam daret Sc tormenta 3 immo filium proprium
ScMatrem ejus. Sanftus Antonius multasfofti-
nuit vifibiliter Sc invifibiliter inimicorum perfecutio-
nes ; fecundùm enim quod ipfe teftatur , ab eis per-
! cuflùs fuit ad mortem ufque , Ted Jefos Chriftus illi
apparuit in lumine, Sc eum fanavit. Tune exclama-
vit: Bone Jefit ^ ubi eras ? R efon dit Jefus : aderam,
& tuam expeflabam viüoriam 3 propter quam tenomina-
rifaciam in univerfio mundo. Videmus hoc adimpleri.
SanStus Antonius quadruplicem hicoftendit fapien-
tiam.
Tertium remedium eft, fugere otiofitatem, Sc fe
femper in una re , aut alia occupare, five fpiritualis fit,
five corporalis 3 quemadmodum revelatum fuit San-
6to Antonio , cui femel apparuit Angelus diverfos
operationes faciens. Primum enim laborabat 3 pofthac
faciebat calathos, aut viminibus jun&a opera: deinde
orabat. Poftmodum dixit fan&o Antonio 3 fic opera- )
re Sc cave otiofitatem 3 Sc iniquam cöncupifcentiam,
quae in te dominium pofiet habere, foperabis.
Generale Remedium.
Generale quoddam remedium contra hoc peccatum,
Sc omnia alia , eflet fiepius loqui audire de fonSta
Scriptura, ad vitam miferise noftrae renovandam Sc la-
vandam, ut ratio reddereturclarior, per quam videre
poflemus Sc habere omnes virtuces, fi pura eflet. Si-
cut dicit Sanctus Antonius, Sc ipfemet per talem pau-
pertatem habuit Prophetite fpiritum , quia vidit animam
AmanEremitas adParadifomfcandere3 licet iti-
nere quatuordecim dierum ab eo diftantis. Per hanc
etiam paupertatem percipiebat laqueos Sc inimici tentationes
: quapropter in nullo eum vincere poterat 3
Prima Sapientia.
Una fapientia, in tribulationibus fois, non currendo
ad Tortilegos aut fortilegaS3 nccfotuashabendocredu-
litates 3 nec inimicis , qui eum cedebant, fopplicanr-
1 do. Cognofcebat enim quod humilitas Tub Deo omnes
foperat laqueos 8c inimicorum inlliltus. Non ergo'
fontrogandi, nec eorum requirendum eft auxilium.
Nam etiam eorum implorare auxilium, fo&um eflet
tale quale fociunt fatui Regem offendentes , & va-
dunt ad rogandum & fpiculatori ferviendum, cui nulla
eft poteftas 3 aut ficut ovis quæ fe dedit lupo, ut pafto-
rem fogiat 3 aut ficut puer fugiens Matrem Tuam Sc vir-
gam , ut fe jaciat inter enfes Sc gladios mortalium inimicorum
fuorum.
Secunda Sapientia.
Alia fapientia eft, patienter Dei voluntatem expe-
Stare 5 contra hos qui fubitô labuntur in impatien-
tiam , cum tribulatio aliqua illis accidit 8c contra
Deum murmurant, nifi cito alfequantur quod poftulant:
1393 lant; 8? confiderando alios qui melius habent quam
ipfi, non funt contenti Judiciis Dei, ordinationibus
& difpofitionibus erga feiplbs, aut alios, veluti fi non
efl'et totus juftus, totus bonus, & totus mifericors:
propter quod frequenter omittunt ei lervire, eum ama-
re, & Honorare, immo (quod multb eft deterius) fie-
piüs cum blafphemant cqrde & verbo. Sanägs Antonius
non erat his fimilis, qui de tribulationibus iuis
faciebat primurii ijiiod poterat, ut eis refiftere poffet;
deinde Dep committebat ,. feiens & cognoicens
Deiim fcite ;^ veile femper quod convenientius eft
operari, quemadmodum melius novit Pater quid filio
fuo cpnducat , fitPraeceptordifcipulo, Medicus quoque
infirmofiio, melius, inquam, quam illi ipfi cog-
nolcpreht. Nota quomodo Sanélus Antoirius femel Dei
meditabatfif judicia & providentiam: quomodo aliqui
tales,alii talesj aliqui divites client, & in magna prolperi-
taté,qüamvis iniquam agant vitam; alii apparent eile bo-
nar vitas, qui continue in tribulationibus funt, miferiis,
anguftia paupertate. Ét iftaconfiderandoSan&us
Antonius mirum in modum admirabatur, cümfiibitó
audiret vocem dicentem • intoni, Antoni 3 cogita de
tèmetijtjb, bens Jujjicienter fapiens efi at man dam futtm
atfijtie te gubernet. Secundum hanc igitur fapientiam
' patienter Dei cxpeclanda eft voluntas , & poftquäm
quis fecundüm pofte fuum egerit, Deo committen-
dum eft- quod reftat atque dicendum : Damme, fiat
■ voluntas tm. Saspius enim accidit quod tribulatio;
infirmitas, paupertas, aut bellum nobis eft cenducinus
Ipiritus fobriam adducit lætitiam , dulcem hu-
milem, plenam fpei, fecuritatis & jocundi defiderii.
Et hæc erant figna per quæ Sanftus Antomus cog-
nofeebatur, etiam ab his qui nuuquam eum viderant
InfuperSanâus Antomus infamiam & blafphemiam iii
famam & gloriam vertit; paupertatem temporalem
in divitias fpirituales virtutüm ; timorem in fortitudi-
nem , eo quod interdum inimicum , qui eum fallere
volcbat, mterrogareaufuseft: Quisestu? nullumde
eohabendo tuporem : fetuitatem vertit in fapientiam
quando Philofophis refpondebat, & hæretioes confié-’
W Ê Ê Ê Ê Ê Ê M B | EtCutfiimmatimdicatur) de omnibus proprium
queinfirmo fuo,meliï/,qùàmüb jficog -a effet ^ive*mtlediftfo iv“ ” ’ ^ ‘^ ^ d i a i o
nofcerent.NotaquomodbSanSus AntoniusfemelDêei nius in fcholk Ftgfecl^San^ ,-4 nto
bilius,_ 7 quàm 1 ^------- nimis ----- magna ö I profperitas,, W eb tJUUU
quod pro- R delicatèPnutrierunt ^inter^0 dlllgenter “ rarant, &
lperitate fecilè caufamdi-B à Pu t r e t e ’ &
fperitate facile abutimur. Et propter illam caufomdi-
cebat fondus quidam Eremita cuidam perfonæ infir—
mæ eum requirenti ut Deum pro fonitate recipien-
da oraret. Die mihi, inquit, Eremita, quo in ftatu
melius Deo fervis j aut cum Tana es , aut cùm es infirma?
Refpondit infirma : in infirmitate. Oro ergo
Deum (Tubjunxit Eremita) ut Temper te in infirmitate
permittat. Nota de quodam alio precibus fon&i cujuf-
dam hominis lânato, qui pofteaquàm fânatus fuerat,
non erat tarn devotus ficut in infirmitate fuerat, qui
confeftim rediit ad hunc cujus precibus fuerat Tana-
tus, rogans ut priftina illi reftitueretur infirmitas. Nani
infitmitas (ut ubi vidëbatur) utilis erat animæ foæ.
Tertia Sapientia,
. ^ crtia fopientia eft, in nullo dredere inimiejs, five
inbono, five in malo, ad exemplum Sandi Antonii
qui quamvis interdùm laudaretur ab inimicis , inter-
dum illi futura prædicerent, interdùm Te illioftende-
Tent in diverfis Sc horribilibus figuris, ad timorem illi
incutiendum : nihilominùs nunquàm eisvoluitobe-
dire3 feilicet per fignum Crucis , Sc firmam lpem in
Deum, ömnes vincebat inimicos , ficut per omnem
fuamapparet Legendam.
■ r 1 ^ ,--- * KxuicciLOanCCUS/intO- nius m fchobs Rehgionis , in quibus (ut äüdiftis) le-
ébonem didiat feiplum cognofeendipa-prtefttas qua-
tuor caufas. Sed heu,mundus multos ad fuas trahit fcho-
las, curatque ut addifcant kaionera prudentia: carnalis
qu« eos mftruit & docet bonum in hoc mundo fu-
mere tempus , & mala eorum defideria adimplere &
(»ncupifccntias; facitque eos oblivifei bonam band
leiäionem quam Samäus Antonius didicit in fcholis
virtutum, hoc eft; eos oblivifei ficit eorum finem
fiagibtatem, digmtatem, & fuum Creatorem. Cüm
autem ad diftnaum mortis tempus fiierit deventum
a mundo ahquod quammtfubfidium & confortationem’
cm tanto tempore fervierunt, & quem amarant; fed
nihil repenent, quianecelTeeritomniadimittere; im- l i i M i H H W i i M “ra™t, &
Quarta Sapientia.
_ Quarta läpicntia quam hie Sanctus oftendit Antonius,
eft in hoc, quod omnia vertit in bonum, qux-
cunque inimicus illi facerc noverat per fe &fuos; per-
jecutionem enim in confolationem vertebat, & heta-
batur cum quicquam pro amore Dei poterat pati. r ,
eo voluit efle Martyr, & de faclo fuit per inimicos;
qui iatpenumero acerbiflime verberabant, putantes
per hoc efficcre ut Fidem defereret, & earn quam
au Deum habebat fidelitatem. Abjeffionem vertebat
m magmficentiam, quia non nofeebatur in fecie per
lpirituale quoddam gaudium , in fignum hujus quod
^ cum! eo erat Spiritus fanftus: & per hoedifferentiam
dedit inter bonum 8c inter malum angelum. Malus
enim cum recipitur, feCum apportattriftitiam&hor-
B B B h m B vivendi, aut gaudium inordinatum,
t o oppofitum autem bo-
\ — ,7 -vvna.uuuuuui , purreicet <sr
a vermibus corïodetur. Amicos eorum vocant in auxilium,
fed hoe eft fruftrà ; quoniâm feïa eft eis hors
H l ut om,lia “ Orientium adipifeantur bona.
Vellent Deum vocare ad auxilium eorum; fedrecÆbterTffendeæ
" ° n finit’ ceiianter ôffendfcrunt, peccata tmJUuelmtip licahpdoot,e 8rca Pntriæn--
cepta ejus non fetvando; 8c fic
que confortatione, 8c pleni amaritudinii, Per oppo-
fitum autem hl qui ,n feholis ReligioniS h virtutum
bene dedicermt feipföseögnofcefe&ieniiamSana”
rum atque fapientiam , , in ultimo vitæ te rm in '? &
ï * ” orQs “ ««b omnin<> «uni iætabundi & confortât.
.exemplo beat, Antonii, qüi cum gaudio “ fe-
culo m,gravit, velut fi iret ad p ,triam & m 8c g l t
nam finalem : ad_quamreveràproperabat, quemad-
C m° du” fe” Pev defiderabat. Hanc gloriam nobiscon-
Cej-<iPa“ r’ & Spiritus fanaus, qui eft be-
nediâus m fecula feculorum. Amen^ ^ ‘ °
JOANNIS GERSONII
D vBoris & CttncelUrii Pxrifienßs
S E R M O
T Ë R T I U S ,
DE S A N C T O
N T O N I Oî
Pofitus compendiofè.
Centimen forte dedit illi tit iinciret. Sàp. x. t î i
hæc Verba feripta forte.
■ T'n à m D cus élargiatur me täditer poife
loqui de Sanâo Antonio , 8c ejus viaoriis
■ utomnesmoveripolTemusaddevotionem &
fanäamducendivitam, pari modo, ficut fecir
lens miles Fidci 8c Doéfoi fan d* E c d e f e ? S u j
Aaé
U: