fchola, méditatio fedulafamulatrix, quæ nato amofi
ladlantisac geruloe fungeretur officio. Eft itaqucme-
-ditatio ßortis, veherÀens, atqueperfiverans mentis atten-
tio ad aliquid inveftigandum. Nonne fortis ac vehe-
mens attentio, quæ poteft mel fugere depetra, oleumque
defaxo duriffmo. Deut.xxxii. 13 .ad amoris fui nutrimen-
tum, immd ad raptum fàcit ? Efl autem raptus, vehemens
occupatio virtutisfuperioris, cum totali ceffatione virtutum
inferiorum, autfaltem cum debihtatione not ab ill. Inhac
meditatione, juxtà alterum typum, exardefcit ignis di-
vini amoris , Prophcta dicente : In meditatione mea
exardefcit ignis. Pf. xxxvm. 4. Hoc fit valido fletu
affiduæ confiderationis, ftringente & unientc virtutem
totam ignis hujus; quatenùs ex materia jam præpara-
ta, & quafi deficcata ab humore groflo carnalitatis,.
flamma purior erumpat, 8c emicet. Hæc meditatio
nonne mibi fatis ab adolefccntia familiaris extitit,
quando frequenter ea quæ corporeos fenlus circun-
ftabant, me compellebat vel ignorare, vel prorsùs ne-
gligere ? Teftudo, 8c feneftra cellæ novitiorum, 8c
lacus Laufanæ, 8c cella Magiftri mei, 8c alia multa
fidem hinc faciunt, quorum mihi confideratio nulla
erit. Hinc mihi folitudo placens ; hinc inter quercus
& fagos , Magiftros 8c Dodtores meos , gratior 8c
creb rior ilia converfatio mea ; illic ea omnia quæ fo-
mentum præfiant amori divino colligebam , fugc-
bam, dirigebam, aut jam colledta revomensrumina-
bam ; quorum odorcm poltmodum dcdi, fcriptifque
reliqui, præfertim fuper Cantica, 8c meditationibus.
Ego quippe mecum ipfe, 8c ad Deum nunc hoc,
nunc illo modo meditans fabulabar : Quis ego fum,
Domine? Quis ô Rex univerfæ creaturæ, ut dignc-
ris te amari à me? Quid dico digneris , cùm tu ip Ce
terribiliterjubeasutamem te, 8c minaris æternas mi-
fcrias, fi non amavero te. T e , quem amare fru-
dtus fummus efi , fumma nobilitas , fuavitas in-
comprehenfibilis efi , jocundiffimaque dulcedo : ju-
beas ut diligam te. Diligam teigitur, Domine, for-
titudomea, diligam, non quod amore meo egeas, fed
quia idipfum vis 8c jubes : fiat quod vis , fiat quod mandas.
Exurge ^Dominefnpracep to quod mandaftiyV(. VII. 7.
diligat te quicquid in me eft, 8c totavirtusmea, to-
tum cor meum ; tota anima mea defideret teipfum,
qui totus es defiderabilis, amemtetotum, cuimeto-
tum, nec femel debeo. Nam debeo , quia nihil eram,
8c fecifti me ; debeo, quia perieram, 8c reformafti me :
millefies mortem meruerantpeccata mea, debeo mil-
lefies, 8c ampliùs , quia mifericordia tua magna efl fuper
mey& eruifli millefies animam me am ex inferno inferior
s Pf. lxxxv. 1 3. Etiam anima mea tepida,8c evomi dig-
na,anima arida nimis in amore Dei fui, anima ingrata be-
neficiis ejus , appello te , refponde mihi, fi quifpiam
amore tuo fic arderet, ut omnia largiretur tibi gratis,
nonne diligeres eum ? Quid, fi ultra, omnia fua dona-
ret & feipfum ; nec folùm donaret, fed infuper pro
te redimendo à morte , mortem ipfe duriffimam ul-
tro perferret ; non adco obduruifti, ut pofles talem
fic amantem redamare. A t vero Deus tuus file talis
eft , qui non pufilla aliqua bona , fed hoc coelum,
hanc terram, hoc mare , 8c omnia quæ in eis funt,
tibi contulit ; led 8c proprio Filio fuo non pepercit (inquit
Apoftolus fuus) fed pro nobis omnibus tradidit ilium
, quanto magis non omnia etiam nobis cum ipfo dona-
vit? Rom. vin. 32,.
A t refpondebit fortaffis tua vel ingratirudo, vel
avaritia ; non mihi fo li, inquies , ifta donata funt,
proptereà non lunt amoris ergà me fingularis indicium.
Falleris, anima mea ; fciveris quia tibi multo
copiofius beneficium collatum efi. Itaque finge tibi
unicè hoc ccelum, 8c hanc terram data elfe , Deum
infuper pro te lola redimenda , carnem 8c mortem
fufcepiflè ; nunquid folitarium hoc munus grande malles
elfe, quàm cum multis? Nunquid hominumomnium
, parentum 8c affinium ; nunquid etiam Angelorum
confortio v'clles non gaudere? Nunquid elige-
res munerum tuorum nullos elfe participes? Non ifta
ita lapis, anima mea, ut hoc lapias. Cur ergo non
diligis diligentem te , 8c talem , 8c taliter diligcn-
tem , qui amari fe 8c jubet audloritate, & rogat
charitate , adverfitate co g it , allicit prolperitate ?
Cui vox ilia congruit fi ad purum reducatur , dies
nodtefque me ames, nedeficris, mefomnies, mecx-
Apedtes, de me cogites, mefperes, de me obledtes,
mecum tu fis, meus fac fis $ poftremö, animus quando
ego tuus.
Talia olim plura mecum meditabar ut columba.
Nunc ad vos mihi exhortationis lèrmo eft , qui inter
proficientcs computandi eftis; ad vos, quos edomita
jam carne, quantum fatis eft ad meditandum, conve-
nit fatagere totis conatuum nervis ad amorem Dei nu-
triendum, augendum, proficiendumque. Non vos
fic abducat, oro, vel ignavia 8c vecordia, vel amor
folius illuftrandi intelledlus , quôd negledtus fit affe-
dtus j quem ficut maxime refpicit virtus 8c meritum,
ita præcipuè colendus eft. A t verodicetis ; nos certè
ad ltudendum pofiti fumus, nos ad Scripturas intelli-
gendum ; hæc eft noftra vocatio. Hoc nec nego, ncc
reprobo, Fratres: nihilominùs teftimoniumperhibe-
bo vobis quale pofitum eft in Epiftola mea ad Fratres
de monte D ei, quod Scripturas facras nullus un-
ß quàm plenè intelligat, qui non affedtus fcribentium
induerit. Et quales affedtus? virtutum, quarum R e gina
8c Mater iple eft. Denique fecundiim menluram
diledtionis confequitur magnitudo revelarionis divino-
rumPræceptorum. Nolo mihi credideritis, nifi hoc
infinuet Deus ipfe diledtionis, diim Apoftolos dixit
amicos, quia omnia quacumque audivi, inquit, à Fatre
nseo, nota feci vobis. Joan.xv. 13. Nimirùm à natura
compertum eft , quod fecreta noftra occultamus ho-
ftibus, amicis revelamus. Super inimicos meos pruden-
tem me fecifti, Pf. cxviii. p8. inquit file,cui in certa & occulta
fapientiæluæDeus manifeftaverat. Caufam fub-
dit meditationem 8c amorem divinorum Præceptôrum.
Quis prætereà negaverit, quin amare fit quoddam
fentire j quia amor infuper quædam fpiritualis exiftat
perceptio. Sentire verb cognofcere eft , non miniis
quàm viderej 8c fæpè tanto ampliùs & certius, quanto
tadtus 8c guftus ab objedtis fuis perception ac jo-
cundioriadlualitate moventur. Nonne mellis dulcedo,
8c ignis caliditas, 8c odorum fuavitas melius guftu,
tadhi 8c olfadtu, quàm vifu dignofcuntur ? Non aliter
anima fuum guftum habet, fuum tadhim , olfa-
dtum infuper ex amore. Rursùs fi beatitudo hæc de-
betur mundis corde, quod ipfi Deum videbunt, 8c hæc
munditia nullo padto melius, nunquàm finceriùs 8c
efficaciùs fit, quàm per fucceffionis amorofæ depura-
tivam adtionem, ut majorem amorem amplior conlè-
quatur cognitio , neceflc eft. Porro ubi amor, ibi
oculusj ubi verooculus, ibiintentioj 8c ubi intendeds
ingenium valet -, quare ad vehementiorem amorem
valentior effulgebit cognitio.
Deindè virtus unita fortior eft feipsâ dilpersâ. Erit
ergb virtus cognofcitiva quanto in le colledtior, tan-
to fortior. Nihil autem plùs^uàm amor unitionem
hanc operatur. Plura funt in hac lententia : nam quis
nelciat ex hac calefadtione forti ignem lucentem erum-
pere? Ita ex amore cognitio generatur. Dicetis prætereà
fortaffis amorem vos habere D e i, quantum
fufficit ad Præceptum : vellem etiam vos habere
quantum fufficit ad profedtum 8c perfedlum -y quoniam
in via Dei non progredi, regredi eft 5 8c magna plane
jam imperfedtio eft, 8cproprium fervi pigri, nolle
niti elïè perfedlum.
Ceterùm , cavete obfecro, dùm mens remanet arida
à pinguedine Ipiritûs, dùm fuavitate divini amoris
deftituta languefcit, ne tandem iplà redeat ad conlb-
latiunculas quafdam fcedas, 8c carnales , indignas le.
Verum quippc eft , animam abfque confolatione diu
ftarc
ftarc non polfe: quod fi défit confolatio fpiritualis,
quà guftatâ, defipitomnis caro, 8c quam loluspræ-
ftat amor Dei 5 quis facile non agnofcat quàm parvo
lapfu Sc lubrico deledlatio carnalis obrepere timenda
eft ? Quft non extimelcat illam Apoftoli exprobra-
tionem ? Cum fjnritu coeperitis , carne confummemini.
Gai. ni. 3. Profedto, abfque amore Dei fervido nunquid
tuto veniet follicitæ 8c miferæ hujus oblivio vi-
tæ ? Quoniam malèvincitur deledlatio carnalis,deledla-
tione fimiliter carnali, fed aliter potiùs. Solus amor Dei
clavus eft, qui clavum amoris impuri debet retundere.
Et,0 Fratres,fi vel tenuiter 8c in raptu quodam guitare
donaretur, 8c videre quàm fuavis eft Dominus -, fi fas
elîèt exclamare ex affedtu probato 8c experto, fentien-
do cum Propheta, quemadmodùm quidam ex vobis ^
poflùnt, quàm magna multitudo dulcedinis tua , Domine
^ quam abfcondifli timentibus te! P f.x xx .2,0. tæde-
ret, affirma, ariditatis iftius in affedtu, cum eruditio-
ne quantalibet intelledlûs -, puderct animam tamdiù lan-
guifle, earn fuifie ficut terram fine aqua, Deo ; fine aqua
iàpientiæ, hoc eft, làporolæfcientiæj pyderet8cpo-
ftremo primam* nondùm litteram alphabeti hujus feien-
tiæ affedlualis didicifie : itaque liberet exclamare cum
uno ex magnis ferutatoribus, fed non abfque affédtio-
ne Sero te amavi , pulchritudo tam antiqua , & nova •
fer0 te amavi ! *
O fi liberaliori dono , vehementiorique exercitio
datum eflèt amorem veftrum extendere ad ilium
quem tertio locb nominavimus amoris gradum, ad B
amorem. extaticum^ 8c qui ad fupermentales ra-
pit exceflus -, profedlb jam vos cum Regina Saba non
haberetis ultrà Ipiritum, præ magnitudine vel devotio-
n is , vel exultationis vel admirationis. Nam amor ,
dum per contemplationis oblèquium in tertia fchola
huculque trementi robur accepcrit -, alfumit, jungit,
8c unit animam tanquàm fponfam Deo fuo fponfo ,
ut lint jam non duo , ledunuslpiritus. E t jam vcriùs
eft anima in Deo quem amat, quàm in corpore
quod animat, nam ibi veriùs confervatur.
Ita anima , quæ priùs appellabatur turtur 8c columba,
pro gemitu 8c meditatione j quæ vocabatur
arnica 8c filia , pro fiibarratiorte 8c adoptionc 5 jam
didtur fponla introdudl-a in cubiculum Re gis, ad fruen-
dum cupitis amplexibus. Illic ipfa concipit, 8c fit
verbigena. Gignit itaque verbum, obumbrante fibi vir-
tute Altiffimi, 8c in virginali utero luperioris portiun-
culæ mentis fuæ , quæ nominatur vel fcintilla , feu
apex rationis, vel iplà fynderefis, cujus integritas violari
nec in dæmonibus potuit, adeo jugiter virgo perfeverat.
Perget aliquis quærere, quid eft verbum gigni C
ab anima? Accipite, ficut olim refpondi: quôd fola
hoc docet experientia, non dodlrinaj undlio, non ledtio.
Vis hoc magnum abfconditum quale eft agnolcere ?
Gufta 8c vide : primùm guitare , poft videre.
E g ° igitur vos omnes in amqre admonitos velim ,
ut ad hune gradum nitamini, ambulantes de fchola
contritionis 8c poenitentiæ, in fcholam meditationis
conlàndtimoniæ, 8c tandem in Jcholam fblitudinis in-
timæ, flagitantes crebrô Deum 8c Sandlos, Sana«af-
que omnes per verba animæ hoc amore vulnerato:
Fulcite me floribus , flipate me malis , quia amore lan-
gueo. Hæc tanta didta funt, Reverendi Patres8c V ir iD
dodtiffimi, de amore bono, fàciente civitatem Dei in
nobis, 8c hoc fub perfonaamorofi noftri devoti Ber-
nardi, tùm ad commonitionem noftram, tùm ad fui
præconium.
J ) E b e b a t fubindè pars altera Chriftianitatem introducere
de fuo languore lugentem, quem furor
nliorum non tàm amantium quàm amentium , feu
dementium , lùfcitavit, adaugetque: vereor tamen,
ne poft verba, 8c guftum fuaviffimi amoris, vos tam '
infuavis materiæ conturbaret acerbitas. Qucrulis quippe.
verbis quid opus eft , ubi tantus fàdlorum ftrepi-
Tomi III. Ears ƒƒƒ,* r
tus, tantus fragor auditur, concernante Chriftianitate
tota , quia amore langueo ? Amore quidem lævo 8c
perverfo inmembris fuis, cujus amoris ad præceden-
tem tanta eft quanta efie poteft dilparilitas
Primus unit divifos , ifte conjundliffimos dividit ;
primus non quærit quæ fua funt, ifte etiam aliéna di-
ripit j utrumque concomitatur contritio 8c meditatio.
Sed contritio 8c infelicitas , hoc eft infelix contritio
in viis iftius , meditatio quoque iniquitatis in cubili
fiio, quæ aftare facit ornni viæ non bonæ, Scmajitiam
non odire. A c perindè non in contemplationem cadit
hæc meditatio j led tota in confufione verfatur, hor-
rendo Ichifmatequod Chriftianitatem laceravit.
Amor ifte ad leipliim , quoniam homines feiplos
amantes ut fine feedere fint commune eft, qui quoniam
ad leipliim contrahitur , fe vel alios quomodo
dilataret ? Undè prætereà iræ , contentiones , rixæ,
animofitates, contumeliæ 5 vndè confuetudines Baby
lonicæ ? N oli quærere caufam alteram, præter amorem
fui : fed accendit, dominantibus autem paflionibus,
quid mali deefle , quid adeftè boni fperabitur ? Adde
quod amor fui, quia meditari nefeit Legem Dei, fed
vel Nummi, vel Cereris , 8c Bacchi, 8c Veneris;
nullus ad hæc mala pellenda patet exitus , convol-
vuntur fere omnia tencbris: mulii quoque, quia nec
propriam , nec aliorum vocem int^igunt, in hoc
negotio turbido8ccæcoluôluofilfimiichifmatistumul-
tuantur , injuriis agunt , holies à domefticis non le-
cernunt, quod evenire folet pugnantibus in tenebris.
Cujus reipræbet argumentum Epiftola quædam grandis
nuper édita , quæ tota probris , topa contumeliis
featet, tota vitiofifiîmo prorsùs confutationis generc
confundit.
Nunc igitur, inter hæc negotiorum pondera, inter
amoris hujus “vincula , fperes amori D e i , Iperes con-
templationi locum elfe, fperes quôd recogitent cum de-
voto Bernardo illi qui tales lunt, dies antiquos 8c annos
æternos in mente habeant. Proptereà défilât a eft omnis
terrà^ quia nemo eft quirecogitet corde. Jerem. xii. I I . Po-
ftremo, heu malorum omnium cumulus ! Jam malorum
lêfninariajaéla funt. E t hinc verendum eft, ne feges infev
liciffima hærefum radicitùs pullulet, 8c invifibiliter
occupet agros Ecclefiæ , ut iplê jure nunc obfecret :
Fulcite me floribus &c rorum eloquiorum , , non deflo-
ratorum ; Stipate me malis lolidarum ordinatarumque
aflertionum, quia amore langueo. Et ne .quæfiveritis
quid languet? Caput languet, peôtus languet, venter
languet : quid partes enumero ? A planta pedis uf-
que ad vérticem vix eft in ea fànitas. Et quamquàm pelïï-
ma fint quæ patitur ; détériora tamen, nifi milêreatur ex
altolponlus, Scamatorfuus, expavelco. Verùmomit-
tamus talia, forlân digitus Dei eft h ic , 8c neceffc eft ut ve-
niant fcandala. Matt.xviit.7. Proptereàlàluberrimum
eft confilium, ut làlvet unulquilque animam fuam. É t
ut paulilper ad priora redeamus, amor Dei itle eft,
qui nos falvâre poteft, qui nos in omnibus confblari
poteft. Beatus Bernardus hujus rei manifeftum eft:
argumentum, qui comité amore hoc vallatus, inter
media fchilmata fècurus inceffit. Sed profe&ô rara
eft nunc talis avis in terris; pauci admodùm qui amorem
iftum Dei ad taie robur perduxerunt.
Confideranti autem mihi in ea quæperaccidens, &
velut ab extrinlèco juverint Sanôtum noftrum ad amorem
iftum capefcendum ; reperio ilia eflè quatuor inter
cetera, quæ lunt, Matris devotio, apta complexio,
débita educatio, 8c lolitudinis affedlio.
Matrem feimus ex Legenda erga liberos fuos miro
Religionis affedtu fuiflè deditam. E t propeccato Matris
reftituitur filio bonum, Eccli.iu.16. quantô ampliùs
pro merito?Et hîc fumo dodtrinam moralem,quôd Præ-
dicatores ad populum maxime debent admonere Ma-
tres, ut liberos fuos à puero per fe nutriant, 8c inftituant
ad Religionis amorem 8c cultum ; quoniam tempori-
bus nollris proh dolor ! horribilis eft defedlus in regi-
X x x x • mine