ï 3 39 Sermo
mes eft Sequela peecati : ëïgo & ç .' Major patet in
Lib. a. difi. i . /an. i. Tertio, Maria fuit mortua;
‘ fed mors eft Sequela peccati: ergo. Quarto, Maria
fuit mundata Sê lànftificata; fed non hifi à peccato:
ergo. Major patet Lib. 3. cap. 4 . Quinto, fi Maria
fuiflet mortua ante Filiuni, iviflèt ad Limbum Pa-
trumj fed non nifi propter peccatum: ergo. Major
patet, quia januaccelirioivftliflet aperta, nifi per
Paffionem Filii. DifiifiinB. 14- tertiica.fi Sexto, Caro
Chrifti fuit obnóxia peecato; fed illa eft ratio peccati
original« ergo. Major patet. 3. difi.
I . Septimo, Maria fuit decimata in lumbis Abrahæj
led ideo quia in original! concepta : ergo. Antece-
dens patet. 3. difi. tertii. Ofta vo, in Maria fuit fames
Ter tins 1340
tius, eadem ratione : ergb juftiflime R e x , hoc Feftum
non debet celebrari. E t fie patet, quomodo in hae
lite caufa propolatur.
& fitis, & multæ aliæ pcenæ contraôlæ ; fed ifti
funt effeâus peccati originalis: ergo in ea fuit caufa.
“ Tertio, furgittertiavetula,fcilicet fpecies fophifti-
ca dicens, fe veile hoc fubtiliter deducere : Solus Chri-
ftus fuit fine peccato originali conceptus, & nihil
quod non eftChriftus fuit fine peccato ; fed Maria eft
aliquid quod non ell Chriftus : ergo Sec. Exclufiva
patet per fanâum Auguft. 1. Lib. de. Bdptifi. parvülo-
rum. Et Lib. contra Jitliamim hareticum. Et lupra
P/â/.xxxiv. Et per Atnbrofium lùper Lucam. E t per
Hieronymum: fuperillud Pial. xxr. 1 1 . de marmcams
unlearn me am. Et per Greg. Lib. Moral. EtperDanaal-
cen.4. Sehtentiar. Et per Anfelm. Cur Dens homo. Et
per Bernard, in Epiflola ad Canonims Lugdmenfes.
Quarto, furgit quarta vetula, feilicet fuperficies
Canonum: dicens, hoc elfe exprelfum.-Dr Confie, difi. 4.
cap. firmifiime & in 3. di. c.prommciandum. Inglolia.
Igitur. . •
Quinto , furgit quinta vetula feilicet, apparen-
tia Legis i clatnans ; Le x dicit : Si filius femilias
extraneæ perfonæ fit in adoptionein datus , ex hoc
jura pietatis nàturalis minime difiölvuntür inflit, de adop.
fèdhodiè, non öbflante in Maria adoptionegratiofa,
adhuc fuit obligata culpæ, jure natural! fraterno.
Sexto, furgitfexta vetula, feilicet ftlfa Mathefis,
dicens : in prima facie figni Virginia alcendit hate puel-
la , 8c in ipfius manibus funt fpicæ fufpenfæ & vefti-
mentavetufta, tefte Albumat-ar. 6. Lib.majoris intro-
duBorii. Et de Koe Nafo. 3. De vetula> fed taliave-
itimenta fignificant veterem hominem cum aBibus fuis :
ergo ipfa induit veterem hominem. (
Septimo, furgit feptima vetula, dicens hoe eflè
notum per communia metra quæ notât Petrus Crc-
tenfis fuper Can. dicens : Non alicjuem pot uit fine culpa gignere mundus, ®
Solus hic Chriftus fuit inter millia mundus.
Oétavo, & ultimo, furgit o&ava vetula hæretica
fufpicio, vel fecundùm alios, nominatur præfumptio
temeraria , dicens: Juftiflime R c x , dicerequodMaria
npn contraxit peccatum originale, hæreticum eft
cenfendum, 6c exprefl’è contra Fidem, 6c per confe-
quens omnes fie tenentes funt infidèles. Primo, fie
dicere, eft contra determinationem Ecclefiæ, quæ ap-
probat omnia di&a San&orum Patrum in cap. Sanüa
Romana. diftinB. i f . in Decretis. Sed multi Sanétidi-
cunt earn in peGcato originali eflè conceptam, ut
Anfelmus, Bernardus 6c ceteri : igitur. Secundo,
quia eft exprefle contra facram Scripturam : igitur hæretica.
Confequentia patet per Hieronym. 24.
quæftio. 3. cap. harefes in Decretis. Antecedens no-i
turn eft ex diétis. Tertio, quia Auguft. in Lib. de
Fide ad Petrum : poft cap. ftrmijfimè, fie dicit Pctro. Si
quern contra hoc pertinacem cognoveris tanquam peftem
fuie, & ut hæreticum abjice : ergo &c. Quarto, quia
hoc Feftum finefàlfitatcFidei dogmatizari non poteft :
- ergo hæreticum. Confequentia patet, & antecedens
arguitur* quia hodiernaFeftivitas non eft de concept
io n feminum, quia ibi libido abfiiit ; ncc de con-
ceptu cavnis, quia ncc fuit hodiè * neque de creatio-
ne animæ, quia non fuit hodiè, nec de creationeto-
Tertio dico quod in hac lite.reus connotatur. Nam
poft hæc omnia diëta vetulavum locutus eft R ex, dicens:
Hæc caufa veftra, lit video, contra Reginam eft, de qua
Feftum facimus. Ait prima vetula: Ncquaquam, Domine
mi R e x , veritas non eft contra Reginam. E t Rex.
Quis eft ergo reus contra quem agitis ? Ait prima vetula.
Sunt quædam puellæ viatrices, modicum fapientes. Et
Re x: audiantur. Eteccefcanduntad hoc FeftumTa-
bernaculorum 06I0 virgines viatrices verecundæ & tî-
midæ, quæ in confpeétu omnium coeleftium admirables
videbantur. Prima. V era Theologia in vultu gra-
* tiofa. Secunda. Ratio probabilis in geftuamorofa. Tertia.
Patens autoritas grata velutrolà. Quarta. Le x Can
on ic a l habituformola. Quinta. L e x Civilis tota im-
periola. Sexta. Vera Mathefis apud multos pretiofa.
Septima. Dulcis Poëfis fuper fàvum dulcorofa. Odtava.
Fides pia, firma & radiofa. Iftæ o6to virgines in illa vifio-
neimaginariafecerunt partem in caufa Reginas virgi-
num, quam jam gratiflimè cognoverunt. Et fic patet
quis & qualisin hac reus cönnotatur.
Quarto, dico quöd in hac lite caufa difputatur. Nam
poft hæc Omnia, prima virgo, feilicet vera Theologia
B cumhoneftate indicibili inRegis præfentia loquitur in
hæc verba : Tu autem, Domine Sabaoth^qui judicasjufte &
probas renes & corda , vide am ultionem tuam ab eis. Jerem.
x i. zo. ‘Tibienim revelavi cauf am me am , infra eodemc.
Ecce aftitit Regina a dextristuis^ inveftitudeaurato. Pfal.
x liv. Quæ nunquam fuit in originali concepta. Auguft.
in Pfal. xcii, cum ibi notatis : Dornum tuam , Domine
, decet fanüitudo in longitudinem dierum. Nam
hac Regina eft domus tua , quam tu adificafti fuper
colummas feptem Jpiritus feptiformis : patet.^ Prov.
ix. cum ibi notatis, per Auguft. Quæ ab initio 6t
ante fæcula creata eft, & per confequens in ftatuini-
tiali primorum parentum: patet. Eccli. xxiv. cum ibi
notatis. Item : needum erant abyjjß. ideft peccata,
& ipfa jam concepta erat, notatur Prov. vm. Item : hæc eft illaftella quam vidrtBalaam. N u m . x x iv . Etfiftel-
Ja, ergo à peregrinis impreflionibus aliéna 8c abftradta,
ergo à peccato originali prælèrvata. Item : hæc eft illa
area de lignis Setim imputribilibus : patet Exod. xxv.
j cum ibi notatis: ergo ligna hujusarcævirgineæfuerunt
ab omni putredine præfervata. Item : hæc eft mulier illa
fortis quam vidit Salomon, cujuslucernanon fuit ex-
tinfta in no&e peccati: patet P rov.ult.cum ibi notatis.
Item : nunquam timuit domus tua illa a frigori-
bus nivis : patet eod : cap. ergb nunquam fuit frigus
peccati in ea. Item : hæc eft illa porta quam vidit
Ezechiel, quæ nunquam fuit aperta : patet Ez.ech.
x liv . ergo per eam nunquam intravit peccatum. Item:
hæc eft illa Regina, de qua N on propter te , fedprop-
ter omnes L e x haepoßta eft. Efthcr. xv. 1 3 • Item : Nonne
à principio lui pulchra eft arnica tua & macula non
eft in ea, ut in themate. Unde juftiflime R e x , patet
quod Maria fuit fine peccato originali concepta
, & per confequens hoc F eftum merito eft cefebran-
dum.
Secundo, furgitfecundavirgo, feilicet ratio proba-
babilis, dicens fevèlleh oc deducere per probables
rationes. Primo. Quilibet in peccato originali confi-
1 ftens, eft pro tunc dignus poena æterna : fed Mater Dei
nunquam fuit digna poena æterna : ergo &c. Major
patet 30. diftin. fecundi. Minor patet, quia non erat
decens Matron Dei eflè in poena æterna , & con-
trahere talem effebtum, ergb nec rationem caufalem,
vcl dignitatem ipfius. Secundo. Prima mulier fuit
creata libera & non ferva •, fed dignior 6c nobilibr fuit
fecunda mulier, quàm prima: ergb ipla creata fuit libera,
6c non ferva. Major patet. 20. diftinB. fecundt.
Minor probatur 5 quia in eaincoepit tempus plemtu-
dinis gratiæ: patet L uc. 1. Tertio. Quodlibet pecca-
1341 De Conceptione B.
tum originale dicit lamentationem 8c væ j led Maria
nunquam habuit rationem lamcntationis, 8c væ : ergo
nec peccatum originale. Major patet. 30. difiinEl.
fieemdi. Minor arguitur ex ave angelico , quod com-
muniter exponitur fine væ Lue. i . Quarto. Maria habuit
plenitudinem gratiæ; fed quædam magna gratia
ell præfervatio ab originali, ergo hæc fuit in Maria.
Major patet. Lnc. i . Minor nota eft. Quinto. Quodlibet
peccatum dicit rationem corruptionis 8c taclus ;
led Maria nunquam fuit corrupta , led intadla: ergo ti
nunquam habuit peccatum. Major patet. 30. d ifi.%
cmdi, 8c minor eft nota : nam oppofitum eft error
Helvidii. Sexta. Mariaper Filium fuum perfe&iffimè
fuit redempta; lcd perfeâius eft redimereà càlû præ-
fervando , quàm poft cafum elevando : ergo Maria
fuit à cafu præfervata, ait Bernard, finger Dan. & hoc
de y. difiincl. fiemdi. Septimo. Maria fuit exempta ä
malediótione E væ , cui diétum eft : In doloreparies filios ;
G é a nt. 16. ergo etiam exempta à maledittioneAdæ,
cui diclum eft • Pulvis es tbr inpitltierent rèVérteris. fi. 19.
E x quo probat lànâus Augullinus, quöd non decuit
Mariam incinerari lêcundum carnem: ergo exempta fuît
à malcdiâione utriulque, quia minus decuit lêcundùm
mentem deformari 8c maculari.oaavo.Quia card Chrifti,
carovirginis, utibiaflûmit Auguftinqs in Sermone
Afifistmpionis, lcd caro Chrifti non luit obnoxia pecca-
I to , ut in fe formaliter: ergo neccarovirginisfuitob-
noxia peccato, ut in le , vel in lûiperlêitate. Nonö. J
Peccatum quodlibet dicit dehonellatem & vituperium,
lpirituale feilicet ; Maria nunquam habuit dehonellatem
8c vituperium lpirituale, ergo nec peccatum originale.
Major patet de le. Minor arguitur; quia tune
R e x Filius ejus implevit circuncifionem, 8c folvit L e gem
Decalogi dehonorando parentes. Decimô. Quia
R e x ejus Filius antequàm haberet rationem filiationis
eam hônoravitabinfemiaprælêrvando: patetperAm-
b ro f Juger Lucam: ergo à fortiori prælèrvavit eam à
culpa prælervando. Igitur jullilfime R e x , patet
quod Maria non habuit originale, & per conlèquens
hoc Feftum merito eft celebrandum.
•Tertio , lûrgittertia virgo, Icilicet patens autoritas,
dicens ad hoc elfe autoritates potentes Sandorum.
Nam Auguftinüs contra cjutncjue here fis. c. 4 de per—
lona Regis fie ait: Si Maria potuitinquinari cumip-
„ fem fecerem, potui ego inquinari cum ex ea nalce-
,, rer; fed fecundum non eft poffibile, ergè nec pri-
,,mum. „ Secundo idem, 3 .difi. tertii. Excepta Ma- r
ria virgine , de. qua propter honorem Domini , cum de
peccato agitur, nolo facere cjuafiionem. Tertio , 1 l:c: o-
nymus in Sermone Affhmptionis fic ait. „Quicquid hu-
„manis poteft diet verbis, minus ell à laude Virgi-
,,n is , ergo tribueuda funt Virgini omnia privilégia
„exceptiva culpæ, vel peccati. „ Quarto. Gregorius
tn profafi Felix namqtse es fiacra virgo, 8cc. E t in illa.
SanHa & imtnaculata virgsnitas ; ergo attribuenda Hint
fibi omnia privilégia exceptiva culpæ. Quinto, Anfelmus
.De conceptst virginali fic ait : Decens erat, ut ea
puritate , qua major fiub Deo necjrnt imelligi, rtiteret.
Oexto, beatus Ambrofius in lib. De virginitate Maria
d icit, eam exprefsè ab omni peccato originali 8c a-
öluali immunem fuifle ; undè fuit per eam caibla de
thefauro Regis intimatus. Tune R e x ait: fuffidt.
Surgit quarto quarta virgo, feilicet Lex Canonica,
dicens fe habere ad hoc Décréta. Primo, quia ratione
P®ccati quod mulier induxit, non conceditur p r o !
aliopoftulare 1 f . qsufi. 3. in Decretis. Sed Mariae hoc
conceditur ex officio mediatricis, ergbablltahitur ab
illa, ratione peccati. Secundo, qui Lege privata ducitur,
nulla exillit ratio ut Lege publica rellringatur, in. c.
uafitnt. ip . qua. 2,. Sed Maria à principio lüi Lege
privata duéla eil : ergo 8cc. Tertio. Si aliqui reci-
piuntur in proprios 8c Ipeciales fubjeäos, cenfentur
exempti, m ca. f i Papa, de privil. li. 6 . Sed Maria
luit üc recepta m propriam & fpecialem Matrem Fi-
Marioe Virginîs. \ 342
liiDei a principio fui: e rg o , 6cc. Qiiarto, cum fint
jura obfeura partium, reo fàvendum eft potiùs quàm
actori , extra de regu. ju. in. 6 . Sed hæc jura partium
lunt obfeura 5 ergo Mariæ fàvendum eft.
Quinto furgit quinta virgo, feilicet Le x civilis,dicens
fe ad hoc habere Leges . Quoniam Princeps ^uguftus eft
Legibusfolutus , privilégiât a Augufta. patet. ff. lib. z . fern.
c. I. princeps. fed liimmus Auguftus fuit folutus
a Lege concupifeentiæ : ergo prævilegiata Augufta.
Item in obfeura voluntate manumittentis fàvendum eft
libertati, de reg.jur.ff. ergo à fortiori in obfeura ratione
ingenuitatis fàvendum eft libertati. Sed hæc eft
obfeura ratio ingenuitatis Mariæ in principio fui.- ergo
&c. Et Rex ait: fufficit.
Tune furgit fexta virgo, feilicet vera Mathefis, di-
cens : Hæc puella a principio fui, in prima facie figni
virginis apparuit munda, 6c magni animi, magni-
que decoris 5 tefte Albumazar lib. 6 . majoris introdu-
Borii : ergo in fui principio non erat immunda 6c defor-
mis. Item à fui principio lucebat pluris honeftatis.
Tefte Nafone 3. de vetula : ergo erat fine inhoneftate,
6c vituperio culpæ. Item in conceptione hujus puellæ,
prima faciès figni virginis erat de figno virginis : nullus
Aftrologus hoc negat.-ergo puella hæc quæ erat fignata,
erat ut tune incorrupta & intaéfa fecundùm utrumque
hominem. Item ad hoc facit Mahometus l | Alchorano
Az.oara, 6c dicens : Nullus eft de filiis Adam , quem
; non tetigerit fathan, prater Mariam & F ilium eins. Et
R e x ait, fufficit.
Tune fûrrexit feptima virgo, feilicet vera Poëfis,
ad hoc fe habere dicens poëtrias innumeras. Nam Se-
dulius lib. I . in carmine pafchali loquens pocticè de
Maria fic ait:
En velut è Cpinis nûbilis rofa furgit acutis5
N il quod Udit habens , vel quod obfcurat honorem :
Sic Evæ de ftirpe fiera veniente Maria ,
Virginis antiquæ f acinus nova virgo piatl"
Ergo Maria fûrrexit de fpinis generis humani, omni
læfione femota, ficut nobilis rofa è fpinis. Item ad
hoc fàcit poëtria Maronis, ur fupra. Item Nafonis.
Item Petri Comeftoris, ut fupra. Item Petri Creten-
fis fuper Lucam.
ZJnam nec maculam natura reliquit in ifta.
Item Alanus ut fupra.
Ultimo furgitoétavavirgo, piafides, dicens: Pro
ifta conclufione funt mirabilia tua , juftiflime R e x :
; ergo hæc conclufio eft piaffide tenenda: confcquen-
tia patet, cùm tu non poffis eflè falfus teftis. Antecedens
arguitur in miraculis Hulfini Abbatis. Item de
ftudente fratre Regis Hungariæ. Item de Sacerdote
in pago Gallico, quæ Ecclefiafponfa tua ampleélitur
pia fide.
Tunc in ilia vifione clamavit Re x. Adjurovos, ut
ametis Mariam , 6c commendetis quia tota pulcbra.
Nec fufeitetis, nec diledbam provocetis, quia arnica
me a. Nec denigretis, nec formofam diffametis, quia
macula non eft in ea. Lota enim pulchra es arnica me a
& macula non eft in te. Sunt verba thematis præaf-
fiimpti.
CTraBatus Tertius
Sequitur tertius traébatusnoftræ confiderationis, qui
1 notât refponfionem gaudiofàm ad fcntentiam fàmofàm,
Ubi primo, materia declaratur. Secundo, fententia pro-
palatur. Nam poft hæc omnia, in illa imaginaria vifione
furgit prima vetula, feilicet litera occidens, qualî
rabida, dicens: quid ad rationes noftras, quæ infolu-
biles funt, juftiflime Rex ? Surgit illico honeftiffima
virginum, feilicet vera Theologia, dicens : Veftræ
rationes continent decemoébo defeâus, quiinfcientiis
communiter repelluntur.
Primus eft , quia non diftinguitis inter univerfâle
fim