38 7 Joannis Gerfonii 388
eavitiumelfeponimus; fedinabutentibusea, qualiter
nullus in Theologia myftica abufus efle poteft} nifi for-
fan modo prætacto per fuperbiam objeâivè.
C O N S I D E R A T I O X X X I I I .
ilia facere quodam exemplo. Sint duo filii Patris
unius optimi : fit unus eorum curiofus & aftutus in
inquifitione conditionum paternarum, nunc ex ope-
ribus, nunc ex verbis, quatenüs in earundem elocu-
tione vel doétrina apud alios dele&etur 3 odiat au-
tem Pattern, vel nullam juflis fuis obedientiam accom-
modet. Ponamus alium fonpheis ingenii, quidePatre
Po nit differentiam interprobos fide les, exemplo oftendens
quomodb judicant de Theologia myftica.
fuo nihil aliud quadrat, nihil imerroget, nifi quo * _ N
p adoilli placers & in omnibusobedirevaleat. Quae- T N homimbus non pervpfis, n ec averlis a Deo
.................... . • ' 1 1 1 . • _ -r».^_______:_____ "*■ fir»/» fiir» rtnfpft altera intei*’TnenloPllTTl lDecula-
i mus nunc quis è duobus ab optimo Patre magis ama-
bitur ? non ell dubium quin fecundus. Hie pretereä
plus jocundabitur in paterna bonitate, quse libi plus
läpit. Ipfi denique Pater tandem feipfum 6c fecreta
fua puto tradet, faciens eum velut amantiflimum in
domo manere Tecum : alium verb vel exheredabit,
vel incarcerabit, vel etiam occidet.
C O N S I D E R A T I O X X X I I .
Oftendit quantum myftica Theologia diftat d litt er at oria ,
propter finis diverfitatem, & d fteculativa , vitia
perimens.
T H e o l o g i a fpeculativa literatoria per hoc vel
maxime ä myftica fecernitur, quod prima feryi-
re poteft vitiis, lecunda nequaquam ■, nifi per accidens
valdè, ficut fi contingeret abuti Spe, vel Fide.
Hanc differentiam oéjtavam quse eft ex poflidentis
L fine fuo, poteft altera inter*Theologum Ipecula-
tivum 6c myfticum differentia inveniri 3 quia unus ab
altero Tecernitur, qualiter artifex folùm fpeculativus
fine inftrumentis convenientibus 6c habitibus acquifi-
tis , dîffert à praético experto , & in utrifque abundante.
Hanc differentiam nonam Tumptam ex ope-
ris facilitate vel difficultatefamiliaripofiùmusoftende-
re exemplo. Si quis peritiflimus in arte Muficse, non
autem exercuerit le in vocali cantu, neque in chor-
dis, aut organis, immo vocem habeat raucam, 6c
inftrumenta muficalia difeorda, fatagit tarnen ifte vel
cantare, vel inllrumenta pulfarej nulli dubium quin
oberrabit, 6c neque dulcem, neque foavem fympho-
niam valebit afferre.
Hæc fimilitudo relpicit eum, qui de divinis feit arti-
ficiofa difi'erere, qui de moribus fimiliter&virtutibus
régulas habet, 6c fpeculativum plerumque fermonemj
fed nondum vult ad ea quæ cognofcit conformiter
qualitate, brevi verbo coipplexus eft Apoftolus di- B operari, cogitur languens illam Apoftoli vocem plan-
^ gere: Veile adjacet mihi, perficere autem non invenio.
Rom. vii. 18. Caret quippe virtutum habitibus tan-
quam inftrumentis, habens carnem rebellem & difib-
nam Ipiritui: quse dum tangitur, nihil foave, nihil
divinum 5 fedraucum, fordidum ac ftrepidulumrefo-
nat. Sed 6c fpiritus dum velut quidam muficus latagit
obfequi D eo , in Hymnis & Canticis piorum defide-
riorum, fontiuntur tantummodo fragores>6ctumultus
obtufi defideriorum carnalium atque terrenorum.
Iftam rem mille fimilitudines pares oftenderent in ceteris
artibus feribendi, pingendi, medicandi, mili-
tandi, navigandi 6c fimilium.
Porrb ita pueri magis fine arte, paulatim extenden-
do deambulationem, difeunt redte ambulare, quam ja-
cendo, etiam fi mille regulse eis gradiendi vel modi
dicerentur, ficut fabricando fabri ßmus 3 quia fimili-
ter inquirimus quid eft virtus, non ut tantummodo
fciamus 3 led ut bene operando boni ejficiamur , ait Aricens:
Scientia inflat, chantas autem adificat. i.Cor.
vin. 1. Rursùs ipfe ad Timotheum 1 .Tb#.vi. 4. lo-
quens de homine non acquiefcente e i, quæ fecundùm
pietatem eft, doétrinæ, dicit quod fit fuperbus , nihil
Jciens, fe d languens circa quafhqnes, dr pognas verbo-
rum inutiles. ex quibus oriuntur tnvidU, contentiones,
blafphemia , fufficiones maht , confUclat tones hominum
mente corruptorum, quia veritate privati Hint. Denique
Jacobus utramque delcribens : Non eft, inquit,
ifta Japientia defur sum defeendens , fed terrena, anima-
U s , diabolica. Jac. III. i f . Sequitur. ir . 17 . Q ua autem
de fur sum eftfapientia, primum quidempudica eft , de in de
pacifica , modefta , fuafibilis , bonis confentiens , plena
mifericordia & fruftibus bonis, non judicans , fine fimu-
latione Ôc æmulatione.
Hæc autem di£ta funt, non quod feientia, aut la-
pientia aliqua fit de Te mala, cùm fit perfeétio intellcélûs;
fed quia abuliis ejus tanto deterior & fsevior _____ _
eft in perverfis, quanto per earn contra virtutes pro'-'ftoteles.
vitiis decertatur. Ecce enim finis multiplex, falla
feduélione quseritur à multis, qui quoniam averfi funt
à Deo fine vero , ut in varia difpergantur oportet.
Huic finis eft, divitia? & opes 3 iili fordidæ volup-
tates 3 huic pompatici honores 3 apud alium ço-
tentatus fragilis & anxius. Cum igitur fecundum
exigentiam finis veri vel æftimati cetera omnia mo-
derentur, çonfequens eft, ut fubverfo & perverfo fine
, pervertantur omnia a.d finem ordinanda, inter qua:
nimiriun eft Icienüa, quap, dùm ad divitias acqui-
rendas reducitur, appellatur terrena 3 dùm volupta-
tes indigna forte çonquirit, animalis nominatur 3 dùm
yero æmulationibus, fe6tis, haerefibus, contentioni,
& fimilibus nequitiis fpirituafibus ancillatur, quo pa-
6I0 melius quâm dial^oliça çpnfcbitur ?, Scientia igitur
in perverfis. tot fortitur nomina, quot funt vitia earn
C O N S I D E R A T I O X X X IV .
Oftendit Philofophorum caliginem, dr Theologorum cla*
ritatem^ fob exemplo maris GaliUu, & navis, van*
torum, pifeium, & vocations filiorum Zebedai.
“D E r TheologiammyfticamlUmusinDeo, hoc eft
in eo ftabilimur, & à mari turbido fenlüaHum defideriorum
àd littus folidum ætemitatis adduçûnur. In
hac confideratione differentia etiam inter duas Theo-
logias, Ipeculativam & myfticajn edocetur. Spe-
culativaquippe, fifolaeft, hijnquam quietat, inquiétât
potiùs 3 âuoquin non dixiflèt file qui voluit inveftiga-
R;
re de omnibus diligenter, qubd non faturatur oculus vifit
nee, auris audituftLccle.i. 8. dans per hoe intelligere,quie-
. _ - — - — ___________< . rt’ *. 1 t .. .. _ n *______ ^ »_________—ad fo rapientia, ut quod eft fu.perba, arrogans, in- tem non effè inföla inveftigationeveritatis -, ledfameli- /t J P- — —I -
flata, & fimilia. Detalibus, djeit S,criptura :. Sapient es D cum quoddam jejunumque defiderium. Fallor fi non ita
funt ut faciant mala. J e r .iv .il. Indeenim fit illudde
Graecis eulogium quod Leges habebanp bonasiy dr p e f
fima ingenia. Per cqntrarium vei'b lapientia quse de-
fursum eft, qualem lqquimur, ficut obfequitur cha-
ritati ceterilque yi|tutibus, ita earum denpminatiónes
contrahit, ut quodeft patiens, beriigna, non amulans,
non ambitiofa. i.C o r .x in .4 . Et hoe modo de ceteris ■
Sic ergo de Theologia Ipeculativadicimus , quod non
quselibet perverfa ell, autperverlbs. inhabitat j nee id
apparuit in maximis Philofqphis, qui poll inquifitiones
luas tsedio affeéli, quia non refedli, dixerunt hoc unum
fo feire, quod nihil foirent. Videte, quælb, quàmina-
nis refeâio, ubi per tot tempora, per tot ftudia, nihil nifi
vankaS inanis in vifceribus animarum reperta eft. Præ-
tereà cpgnkioriis ifta videtur elfe natura, quôd plus fiita-
git rem cognitam ad fe trahe^e, ac fibi aftimilare, quàip
ad ipfam Crat. Quod innucjçe videtur Philofophus , di-
censjv e rum effe in inteUttk i9bonuminrebus.<Quidigk^r
380 T)e Myßica Theologia fpeculativa.
mwkm fri. cognitio fola nnnotni perriitt, mmaarrfei ddeefliiddperriinormumm : Z«ebedæo. id eft. terrmnrp mutiihili
fenfualiùm, fi etiam portum, Vellitus ætànitatisex-'.
trà fe pofitum non I attin^t. Quemadmodiim nauta
in regimine navis quotidiè garrnla loquacitaté doiîtè
diflèrens, nihil véro eorum agens quæ loquitur, nun-
quam à m'ediis ponti fludtibus naveth inlitoreftabiliet,
3 9 0
Zebed^o,eft,tempore mutabili & fluido, in quo
gignimür 3 Zebedams enim fluidus ifte vel flüens interpretatie.
Evehattir autem oportet ïpiritus nofter
fuper omnem temporis mutationem, fi ad litus ^ter-
nitatis & portum virtuofse folidseque contemplationis
applicare vbluerit, ubi immotus permaneat, ubifigat
demerget potius earn , vel periculis omnibus expoli-a anchoram fpei dependentem a navi Fidei, ubi petfse
fitam, fiuéluantemquejug;iitteerr inveniet. Similiter lpi-A llabili , qu^Deuseft, per amorem totus adhscreatnon
ritualis nauta nunquam ex lola cognitione maris intel-
ligibilis, nunquam ex afpedhifolo, ftabilitatem Dei-
fici poitûs poterit adipifei. Multa font in hanc fen-
tentiam coricordantia divinæ Scripturæ tëftimonia.
Sed libet unum hîc fignanter inferere devocationé filiorum
Zebedæi, quosDominus Jefusà mai*iGalilææ
ad litus enatare docuit. Ubi Theologia myftica per
fenfus anagogicos cognofoitur.
Videndum eft quid per anagogiam, id eftforSÙm
deduûionem fignificet mare Galiteæ, quid litus ejus',
quid navis, quid vocatio Domini 3 & ita de aliis. Itaque
ficut mare moraliter præfens fcculum, fie anagogicè
corruptam noftræ fenfualitatis fiudhiationem fignificat.
caforuis, quicquid exagitet aut cifcumvoletlenfoalium
defideriorum & phantafmatum confufifiima inconftan-
tifiimaque multitiido. De hac quoque navi nanc fimi-
litudinem & portum non hicnovamconfingimus: du-
dum enim divinus Dionyfius in tertio D e divinis no-
minibus , illam nobis aperuit.
Ecce fommatim perllrinximus quid per anagogiam,
verba prsedifta Evangeliftse noftri 'defignant. Mare,
eft fonlualitas 3. litus, asternitas 3 vend, pafiiones3
pifees, velreptilia, fenfoalia defideria & phantafoia 3
fpirituS, pifeator 3 navis, ratiocinatio 3 retia , ftudia
mundana; Zebedasus, temporis fiuxuis 3 mercenarii,
mundani Philofophi3 voc'atio Jefu , divina attradlio 3
dicente Sapiente: Cor imptiquafimare fervens. Ifa. L V ii.jg pifcari verb homines, eft fopernaturales vel divinas in-
10. Quod ideo mareGalifea: dicitur, quia mutatio- veftigare invenireque veritates.
nem, vel migrationem fignificat Galilææ. Quid autem
mutabilius, quid inquietiùs, quid prodivius ad
emigi*ationem, quam fenfoalitas invenitur? Nunc ar-
rogantiâ tumet, nunc ipe attollitur, nunc defperatio-
nedejicitur, nunc effervefeit, & extra feipfiimrapi- .
pitur pel1 iracundiam, nunc per invidiaiii irifeipfofran-
gitui* atqlië fâtigatur. Vorax eft per ingluviem3 per
luxuriam fordida voluptate defpumat 3 earn reddit in-
iàtiabilem, inexplebilemque cupiditas. Illic denique
pifees & reptilia varibriilii defideriorum, quoi*um non
eft numerus.
Porfb qui defeendunt in hoc maté fonfoalitatis, na-î
Vibus ratiocihationUm naturalium ,' ipfi vident opera
D e i, & mirabilia ejüs in profondo. Sed quo profun-
do? Profun dum, iiiquit Scriptura,. cor hominis & in-
firutabilef &. quis çàgmfcet illud} Jerem.xvn. p. Ce-U
teriim mirabilia valdè operatùrDeus in Hoc profundb,
quæ ftudiofi pifeatores, Philofophi mundiales per re-
tia foarum adinventioriùm ktque doèlrinarum forutari
conati font 3 fed defecenint ferutantes foriitinio 3 neque
ènim caufam tantæ tamque inquietæ fiiucluationis
in carne noftra attingerevaluerunt: nobis autem reve-
lavit Deus, quia peccante primo homine rupta eft. Concordia,
feifiüm foedus Legis inditæ inleir rationem gu-
bernatricem 6c obfequentem fonfoalitàtem. Indèquafi
juxta Poëticarii fiièlibnem aperto Æ oli antro, qui foi-
licet Æolus fingitur Deus ventorum j mbx flaverunt
venti, fcilicet pafiionum, qùæ velut ex âdverAs par-
tibus agmine fàéto, conturbaveruiitiii tempeftate magnum
mare noftmm. Nam quis n e fe ia tq u is non
quotidiano naufragio periclitatus agnofeat 3 moefturii
illudEccleAæ canticüm ? Confufa funt hiè omnia\
fpesj metus 4 moeror , gaudiùm. Nbhne^qiiatuor iftse
PARS S E P T IMA
PRINCI PAL I S
A G E N S
D E A M O R E
& efjiumsu tlr i&pl iecxi tparfio: prAie XtaXteX, &V .d Ce oirnaptu
fideratione ulque ad XL:
C O N S I D E R A T I O X X X V .
Ponit animam rationalem fine inftinElu Dei & antorenon
poffe ad finem debitum pervenire.
A t i o n a l i s (piritus taiiquam fpiritualis nauta
perTheologiam myfticam do6tus, non nifi
vocante Domino, 6c fecretis afflatibus velum
mentis impellente, a mari fenfualitatis ad litus x ter-
nitatis1, hoc eft, ^ carnalibus ad fpiritualia pervenit.
Et non nifi per ejus amorem ill dfeifico portu ftabili-
tus atque folidatus conquiefoifc. Hoc ex precedent!
fimilitiidine fatis perlpicuuni eft ex his qu« diximus
in precedenB.fconfidefatibne. Nam cum ibi often-
fum fit, qubd non acquirimus portum ftabilem in Deo
per folam cognitionem 3 fopereft ut jioc fiat aliunde ,
paffionesventi flinttötidem cardinales, gaudiumquafip)videlicet per amorofam affedlionem j per hanc quipab
Oriente , moeror ab Occidcnte , Tpes à Mendié1,
metus à Septcntrione;rabido impetu fiantes ? A quibus
exàgitatum mare no Arum’ nunc ad ccelum jper fpem &
gaudium afeendit, nunc defeendit ufque ad abyflbs,
per metum Sc mcerorem,
Himjmçtmnt, ctfwntb ;gattdcmqnc, dolcmme
ait egrégius Pdëtà :
Sennmus.heunijmium !. utinam Cc defcribere valere- ,
ihus, ^quemadmodùmhis paflionibusquàqtaversùmii-- "
ne ofditte, Cnelegéperflantibus, abripitur à ftabiliæ-
termtatis portu nauta nofter, id eft, fpiritus rationa-
h s ^ a e n s operationem in aquis multis cOg-tationuin
& affechonum ; neque . venit ad litus «rràquillæ cori-
templationis, nifi præeunte Jefu feciïs mare Galilææ
& nifuexemplo Filioruih Zebedæi vocahtem eum fe-
quatur, reliclis tamen priùs retibus muridanæ curiofij
totis,^ navi ratiocinatabnis rtaturalis, immo & Patre
Tern I I I . Pan ƒƒ.
pé cum deifico portu noftro unitnur 6c ei adhæremus,
dicente Propheta : A lih i autem adharere Deo bonumeft.
Pf. l x x ii. z8. E t rursùs fcriptum eft : Q u i adharet
Deo y unus fpiritus èft. 1. Cor. VI. 17. Illud quoque
clàfiùs elücefoit èx proprietatibus amoris, quarum tres
ad prefens attingcre fatis erit. Amor enim rapit, iï-
nit, latisfacit. Primo quidém , ainof rapit ad ama-
tum, 6c indé extafim facit. Secundo , amor jungit
cüm amato 6c-quafi unum effidt. Tertio, amor fibï
fufiicit, nee aliud preter amare quærit.
De his itaqüe proprietatibus déinceps aliqua font
profequenda.