419 J o amis
& cauda difcretionis dirigitur. Pennas deargentatas
argento fieri eloquii fert ala qu«libet, ad fui confti-
tutionem numero decern, ut poffit meditarij has ad
timorem, illas ad fpem habilitans. Integrator penna
qu«libet ex tot pennülis circumpofitis, quot Tub una-
quaque Tumi poflimt particulares meditationes. U-
traque demum ala velut «quo librapiine luftentat hanc
columbam , ut nec ala tijnoris nirais depriniat per^5
delperationem, nec ala fpei fursum ft plus attollat per
pnelumptionem. Ponantur hie ergo modo penn«:
pro ala finiftra timoris, cum pennulis aliquibus, fecun-
diim omnes pofitionis differentias.
Prima penna, eft divina feveritasj hujus tot pennul
«,quot divin« feveritatis éxempla , ut cafus An-
gelorum , A d « , St hominum in diluvio interitus,
Sodomorum St Gomorr«orum calamitas , fern in-
grati Judas, deinde C rux Chrifti, judicium feculi, ubi
pauci eleófci. Secunda, damnations perpetuitas, pennul
« to t , quot fpecies varias tormentorum > ignis
fcilicet inextinguibilis , vermes, foetores, horrores,
clamores, ululatus, St fletus, dentium ftridores, St
frigores, tortorum multitudo, peffima focietas, omnia
incomprehenfibilia, St indefefla. Super omnia
timenda ablatio omnis fpei, St carentia divin« vifio-
nis pcenaliflima. Tertia, peccatorum enormitas, pennul
« tot , quot peccata commifla, cum circumftan- j
tiis aggravantibus ea. Quarta, propria fragilitas,
pennul« to t , quot pericula funt cafuum futurorum
ufque ad mortem. Quinta, feducens profperitas,
pennul« tot, quot occafioncs peccatorum inprofpe-
ris per liiperbiam, atque luxuriam. Sexta, frangens
adverfitas, pennul« tot, quot occafiones impatientix,
turbationis, & vindiclx. Sqptima, familiaris hoftili-
tas, pennul« tot, quot ex carne fiirgunt illecebrola
tentamenta. Obtava, dxmonis perverfitas, pennu-
1« tot , quot dxmoniorum fraudes, St laquei. N o na,
ad vivos iniquitas, pennul« tot, quot ingratitu-
dines St fcandaia contra proximos, & maxime do-
mefticos, St benefabtores, St fubditosoriuntur. De-
cima, ad mortuos crudelitas, pennul« tot, quot per
negligentiam fuffragiorum manent in tormentis, vel
ä gloria retardentur.
Subditur , ala fpei deXtra , proportionabiliter ad
timoris pennas St pennulas. Prima penna, divina mir.
fèricordia , tot pennulas, quot divinx mifericordix
monumenta, ut gloria Angelorum, falvatio A d « ,
N o e , Loth, David, Petri, Pauli, Latronis, Magdalen
«, Chanan««, filii prodigi, adulter«, falvans
Chriftus, clebtorum infuper cuftodia per Angelos fan-
ctos. Secunda, incomprehenfibilis gloria, totpennu-
1« , quot dotes anim« St corporis. Tertia, peeni-
tentix gratia, tot pennul«, quot peenitenti« abfcus
procedentes pro peccatis. Quarta, fuftentatio Dei
continua, tot pennul«, quot auxilia Dei per virtu-
tes, dona, per beatitudines, per Eucharifti« Sacra-
mentum ad hoc efficaciffimum, per peenitentiam, St
fimilia. Quinta, confort^ns lx ü tia , tot pennul«,
quot ex proiperitate humiliter ftifcepta fumuntur oc-
cafiones, benefaejendi. Sexta, erudiens ti'iftitia, tot
pennul« , quot beneficia prxftat adverfitas fortiter
tplerat^. Septima, voluntas libera , tot. pennul« ,
quot modis poteft ipft voluntas carnem fubjicere. O*
bfcava, Angelorum Sanblorumque benevolentia, tot
pennulas, quot modis juvant nos Sanbti Sanbtxque
omnes. Nona, vivorum auxilia,. tot.pennul«, quot
modis. juvamus yivos, St juvamur • ab eis. Decima,
mortuorum luffiragia, tot pennul«, quot modis ju?
vamus mortups, St jiiyamur ab eis. Exemplar hoG
infecuti ftudiofi , poterunt abundanter exprcai quo?
tidiè in meditationijuis, fecundum dedubtionem pyo-
lixiorem habitam fparfim per, tptum Scripturx landt
« corpus. Poterunt infuper proportionabiles- alas
fabricate pro aliis affebtibus, ut pro charitate D e i,
St proximij ponendo meditationes ad hoc ipium inducentes
: pro odio peccati, numerando caufas per
refpedtum ad Deum, St proximum, cur odiodebea-
mus habere, peccatum : fuper quibus omnibus abun-
dat Summa illa De virtutibus & vitiis, qu« eft utili-
ter prorsùs compofita. Et fane meditationes pro timoré
iätis inducunt ad odium peccati, fieali«ad Dei,
proximique juvant charitatem. Afiüme tibi pennas
iftasdiluculb, hoc eft, vigilanter, moxut ienferis au-
roram divin« illuftrationis irradiare ftiper terram ani-
m« tu« j habita tunc in extremis maris, tanquam in
litore quodam ftabili fludluantium cogitationum , Sc
«ftuantium defideriorum : etenim illùc deducet te
mirabiliter, noninduftriatua, fedmanus Domini? Sc
tenebit te dextera fua. E t dices : Forßtan tenebra. con-
culcabttnt me quoad caliginofam aliquam inferiorum
omnium oblivionem, & nox ifta in infimis illuminatio me a
in délit iis ^ Pf. cxxxviii. 11. intclligenti« lupervenien-
tis. Caveto proinde, ne pennas iftas vel infidelitas
evellat, vel defperatio frangat, vel inertia congluti-
net, vel avaritia circumliget, vel urat luxuria, vel
gula prægravet.
C O N S 1D E R A T I O X I I .
Docet ß>iritnm avertere a phantaßnatibus, quod variis
modis pojfe fieri oftendit metaphyßce : infuper remittit
ad majores, quos exempli gratia introducit in littera.
I n d u s .t r . I.À X I I .
Spirit um à phantafinatibus avertere.
H t ê t nos hic. eorum meminifiè, qu« de
quidditate myfticæ Theologiæ tradiavimus. Po-
fuimus itaque mylticam Theologiam eflè amorem ex-
taticum, qui confequitur ad intelligentiam puram ip-
fius Ipiritus, quæ intelligentià caret utiqüe nubibus
phantafmatum j proptereà neceflè eft eum qui vult
myfticæ Theologiæ le tradere, conari ad hanc intelligentiam
puram > alioquin amorem inde fequentem qua
ratione compararet ?
Rursùs.fi apud exercitatos Metaphyficos habendus
hîc fermo ellèt, proficeret meditari, quomodo totus
„ ifte mundusfenfibilis, ad animam rationalem per fenfus
corporis ingreditur, ut circulo quodam intelligibili, ac
pulcherrimo, iple mundus derivatus à Deo reducatur
in eum. Unde res ab ipfo egredientes quantb imperfe-
dtiores diftantiorefque profluunt, tanto ampliùs materiales
, St quadam craftitudine corpulentiores inveniun-
tur : Perlpicuum eft in Elementis St mixtis. Videmus
etiam in lumine.lolari, quod continué plus groflèfcit
( ut fie loquamur ) dùm denfiori medio fefe milcet,
dùmque coloribus quodammodo lèmetipftim incorpo-?
rat. Fit autem in recurlu ad Deum converlà conditio >
abeunt quippè ma^is aç.magis in fpiritualitatem : exempli
gratia, lumen cum colorum fpeciebus fertur ad ocu-
los , illic fpeçies iplæ aggregantur., St deferuntur ad
fènfum communem, illeque eas dijudicans puriùs ac
Ipiritualiùs ' eaidem ad virtutem imaginativam dedu-
cit. Ceterùm cum.ratio negotiaturcircaphantafma-
ta,, elicit.fpecies intelligibiles , quibus jam concipit
rem fine illo ,, quod præfuit, phantafinate. Poftre-
^ mo potentia intelleéliva fuperior, quam fpiritum, vel
mentem nominamus, p.oft cognitionem rationis de-
ducit rem eandem ad lumen pur« fimplicifque intel-
ligentiæ , .fecundùm quod ordinem habet immedia-
tum ad Angelicam cognitionem.
Ampliùs yero , fi.diyinum Dionyfium cdodhim à
conlcio fêcretorum .eoeleftium Paulo, placet inlpice-
rej. ubi de myftica iTheologia diflèruit^. cum exposa
fitoribus. luis:} invenimus eum tradere modum aver*
tendi iè..à pjbuMafinatibus corporeis j St abnegatis omnibus
, ..qu« .,vel ientiri,; vel .imaginari, ; vel intelligi
poflimt , ,ferat fe fpiritus,.pcr amotem /m, divinam car
llginem,
421 D e Elucidât. Scholâft. CMyflicoe Theologiæ. 422
l î g i n e m , u b i i n e f t a b i l i t e r , a c f u p e r m e n t a l i t e r c o g n o -
I c i t u r D e u s . D a t e x e m p l u m d e f t a t u i f i c o f c u l p t o r e ,
rumpent in utrolque oculos tuos interiores. Tu vc-
ro fortiter abjice feorsum ca, quantum potes, manu
meditationis , St y élut exeuflo capite Ipiritus, liber
çvadere labora, aüt tu quafi diflimulatis eis, fpretis-
v e , perge quo pergié, St per medium agmen illud
improbum, alacei* erumpe. Sitiste fpiritualis exftimu-
^ ^ l e t , ut quemadmodùm defiderat cervus, undique
vel potentialitatis, vel dependentiæ/vel « canum morfibus pàtens St fupercalefcens, ad gelidos
, vel mutabilitatis , invenit tandem, his^ tutofque fontes aquarum; fie tu l'abôhi contra impe-
1----- a- — ------- diéntia phantalmata, üt poflîs St tù dicere fore la n !
Spiritus calefadtus : Defiderat an '
qui ex ligno, vel lapide, partes abradens format agal-
ma pulcherrimum , hoc e f t , fimulachrum , St hoc
quidem per ablationem lolam. Conformiter ipiritus
removens omnia per abnegationem, qualia poteft hic
CQgnofcefe , qu« utique fuam gerunt lecum imper-
feSionem
privationis
omnibus ablatis, agalma Dei, hoc eft, notitiam tanquam
rei adlualiifim«, finepotentialitate j fiiprem«, fine
dependentia j pur«, fine privatione 5 necefläri«, fine
mutabilitate.
At verb , fi hotitia ilia ,fit iplüm expcrimentalis in
affeblu fupremo unito Deo per amorem , vel fipof-
fit dici intelleblualis, non quidem intuitiva, fed ab-
ftrabtiva, ieu veipertina cognitione} nec connotativa
cognitione, fed abfoluta, digniftimum eilet confide-
rationC; St’ inquifitione: nam habet pars qu«libet iiios
defenfores elevatifiimos. Suntnempe, qui exponen-
tes Dionyfium, primum tenent j funt alii dicentes, haben
pofle ultra. pr«di£lam experimentalem, vel ex-
perimentativam notitiam, intelleSlivum conccptum
proprium St abiblutum, quamvis non intuitivum divini
eile, fi ab eile removeatur, Sc abftrahatur omnisimper-
feblio. Idem de vita, idem de bonitate, idem de fapien-
tia, idem de potentia, Sc confimilibus perfebtionalibus d
pr«dicatis. Unde ficut fabla abftrablione a conceptu va-
go hujus hominis vifi, de fitu, motu, Stfigura, Sc
ceteris accidentalium conditionum involucris, reiul-
tat agalma, id eft, hominis imago, iecundum Gr«-
cum, hoc eft, conceptus ipecificus St abiolutus hominis:
fic de eile judicant, dum fit abftrablio hujus
quod eft efie, ä potentialitate , privatione, dependentia
St alia quavis imperfeblione j refilltat tune conceptus
Dei proprius , St abfolutus. Addunt argumentum
: quia Deus' hoc efle fibi nomen proprium
relpondit Moyfi dicens. Dices, inquit, q u i e s t mißt
me ad vos. Exod.m. 14. Affirmant ifti fimile de conceptu
bonitatis, ficut in Lege nova refpondit Chriftus:
fiolus Deus bonus eft. Matth, xix. 17. Flebti vi-
detur in hanefententiam Auguftinuspluries, nomina-
tim in fuo yiii. de Trinitate, ubi in bonum abfolutum
docet ferri, Scfequax ejus Bonaventura in fuo itinera-
rio : fixto.
■ Sed ecce nefcio quo paöo , düm pra£Hcam daren
profeflüs llifn myfticam Theologiam , relabor rursus
ad ^ fpeculativam > led non lupervacue. Elt quippe
tibi necdlärium, 6 änima, quse in Deum ferrequ«-
ris te per anagogicös exceflüs, ut avertere difras te
per innatam vim abllraffivam a phantafmatibus, ficut
abltradtiya virtus inferior in brutis ex lpeciebus len-
fatis elicit inlenfatäs. Sciveris quoque imperfeäio-
nes fecemere i perfeffionibus, ut tandem pure ali-
quid perfe&um tibi refplendeat in eflenaa & bonitate.
Loquamur tarnen pro minus eruditis in Metaphy-
fica, & Theolqgia, & dicamus, fi pofliimus, quo
Pa" °> T '°v e oblervationis Itudio, poterit fe fpiritus
a phantafmatibus avertere, diun anagogicos, autfu-
permentales quserit exceflüs. Et fortaflis hoc poterit
nen , fi m omm cognitione, & meditatione fua de
u e o , nequaquam fillat homo in cognitione,fed afpi-
ret per vim afteftivam, quafi cordis ore inhiante in
fuam potentiam, & in fuam fapientiam, in fuam b o-1
t o S s ä « P° ia/ndam & Suftandam> tanq«äm ejus qui
xätto&*&tembthsmconßlnsfiifer filioshomimm P f l x v
mea ad te D eu
S i iiv i t anima me a a d D eum fontem v iv um , quandovè-
niam & apparebo drife fiaciem D e i ? P f x l i . 2.3.
Scito autem quod, nifi te priùs expurgaverit timoris
lima per integerrimam St non fiblam poeniteri-
tiam, nifi mens inlùper elimat peccatiâ lcoriâ, clara
reflilferit per reformationem in novitate fpiritûs, fc-
cundum duos abtus hierai'chicos primos, qui Hint
purgare St ilium inare vanum prorsùs erit tib i âme
lucem fu r gère ad hoc perfeblionis oilmen. S u r g it e
proinde poft quant Jèderitis , qui manducatis panem
d o lo r is, P f cxxvi. 2. in timoré fcilicet, fine quo
juftificari nemo poteft ante Deum. Improbè audes
irrumpere in ofculum oris, finecpedibuscumlachiy-
mis , nec mànibüs cum gi*atiarum ablione priùs illud
clarè curaveris. A t verb dùm eoufque pervenerit bend
corifcia mens, Stmundaj ut neegaudia, nequcaliud
omninb vel ièrvile , vel mercenarium anxia iccogi-
tet , neque prætereà de Deo quicquam negotiofum,
durùni, alperum , vel turbulcntum penfet, ficut de
Judifcè retributore , vel infliblore vindibtæ 5 fed hoc
unicum venerit in mentem , quia totus defîdefabilis
eft , fiiavis St mitis , totüs amari, etiam fi occiderit,
digniffimus, dùm folùm ita placuit amoris negotium :
invola tune ad amplexus fponfi, ftringe peblus illud di-
vinum totis amicitiæ piiriffimæ bràchiis, fige ofcula
caftiffima pacis exuperantis omnem fenfum, Stut dicere
ftibindè poffis gratulabunda St ambrofa devotione >
d ileü u s meus m ih i, & ego HU. Cant. 1 . 16. Amen.
Explicit Trablatus de Myftica Theologia Venera-
bilis St egregii Joannis Gcrfon, Canceliarii Parificnfis.
Anno 167p. Sabbato pofl Epiphaniam Domini.
Htec claufula adjeSla e f t e x M S . Cod. M . Tirgny.
JOAN N I S GERSONII
Doctor is é r Canceliarii Parißenßs
T R A C T A T U S
D E
E L U C I D A T I O N E
SCHOLASTICA
M Y S T I C Æ
T H E O L O G I Æ ,
Sub ConfiderationibusXII. traditus.
f . per majeftatem potentiæ dominantis iudicantif-
M B & niirabilis 1 ^ j -
E f c x l v i. y. totus deniquefuavis, totus \ f ■ I ZZ DB iB W s?aËbUÊis Ê wHh h h i V OcCUlTCt tibi ■
do equidm'™10 Pu " ma turba phantafmatum, cre-
ao equidem , irruent importuné nhantafmat, V
A d M S. Cod. Navarr. unum.
Tomi I I I , importune phantaûnata, &ir- Pars. I l ;
O B I S datum eft nofie myfterium regni cce-
lorum, dicebat Jefiis Difcipulis fuis.. Matth. xiii. 1 1 . Propter quod St in alio loco ex-
ultavit in Ipiritu dicens : Confiteor tibi Eater Rex cce-
li & terra, quia abficondifti hac d fapientibus , & reve-
laßt ea parimlis. Matth,xi. i f . Hkc myftica funt,
D tl i qu*