gamus , furreximus 8c ere&i Turnus, in ipfo ad vincas.
Plant abunt vine as , & bibent vintim eorum. A mos. IX.
14. Non expe£fcetur tertia, non meridies, autipfius
ad extremum folis occafus, fed mane fiat. DedecorUm
eft inftar mortuorum proftratos humi jacere, 8c ut Per-
fius indignans nit^Curvas in terris habere animas. Ideö für-
gamus 3 commifl« fiint fingulisfingul« vine«, qu»e ne-
gle6tse peccati virus paviunt j excult« verö fruötificant
in vinum felicitatis «tern«. Ideö ad has furgamus vincas.
Sed dicet forfän aut pigrior aut fbmnolentior ali-
quis: cur mane 6c non potius vefpere ? Accedentes ita-
que no’viflimi pr«ponemur primis , 6c mercedis tan-
tumdem juxtä fententiam parabola hodiern« fymus
accepturi: incafsumigitur tota die fudantes noftra at-
tereremus corpufcula , 6c «flus pondufque diei into- A
lerabiles gratis fubiremus} ludendum potius eft , 6c .
adolefcenti«, juventutifque affe&ibus gratiflimis &
placidiflimis indulgendum ipfi natural j fcne&uti,
quando quidem aliud agere fas non erit, vine« cultus
relinquatur. O fallaciffimas fpes ! O expc&ationes va-
niffimas ! Quot peremerunt adolcfcentes , quot ad
ccelum evolaturos juvenes, in «tern« damnations
pr«cipitium ruerc coegerunt? Nonvosmoveantiner-
tium fervorum voces, quoniam qui mane dedit, nec
meridiem, nec ipfam quidem tertiam fpopondit> fed
ut fapienter Sapiens affirmat ojnnia in futurum fervan-
Eccle. ix. 2. Quam multi prolixos vitas anearn
excolite, ad earn vigilate. Facillime fiquidem
violabilis eft , aut ab asftuanti & igneo vapore libidi-
nis , feu a gelida bruma , vel. a turbido 6c exurenti
vento ambitionis, aut alfe peftc hujufmodi. Quje} &
fimilia incommoda, fi vineam teneram vobis non ob-
ftantibus invaferint, de ea a&um eft 6c periit. Ef..
quate igitur ex ea primum ac purum vinum, nec for-
didis criminum fccibus mixtum , 6c veftris in vafis
recondite, quoniam Flacci verbum eft, quod Augu-
ftino placuit :
Quo femel ejl imbuta recens. fervabit odor cm,
Tefta dm,
Ait enim Seneca 2. Epifl. i. quod in astate finiili
vino, primum optimum ell. Ideo Virg.
Optima quaque dies miferis mortalibus aui.
Priina fugit, fubeunt morbi , triftifque fineElus.
Primum infuper vinum gratiflimum eft 6c Deo ac-
ceptiffimum. Ad hoc Judasi primitias vindemias offer-
re jubebantur Sacerdotibus; contra deteftandam illo-
rum ignaviiam qui primitias astatis 6c vindemiarum
fuarum fpiritualium mundo largiter effluunt j feces fua:
fene&utis Deo dare , dedicarequc proponentes j qui
cavere debent ne audire mereantur illud Chrifti; Non
bib am amodo de hoc genimine vitis Matt. XXVI. 2p.
Quoniam vitis fenex quae ab initio non cxculta eft,
convertitur in labrufeam aridam, nodofam, 6c exo-
fam, cujus liquor acerbiffimus eft. Nimirum fi delinos
aut fomniantes, aut promittentes, uno die , una B catiffimus vini fpiritualis potator Chriftus talis modi
hora, unoque momento miferabiliter obierunt ? Quot
inter has vanas fpei voces occubuerunt, videreftupor
eft. Proptereà fiiio fuo præcipiebat Dominus vineæ.
Matth. XXI. 18. P ilij vadehodie operari in vinea mea.
Diceire mihi vifus eft ; Pater fiim, tu filius > obtem-
perandumeflj vade, eundum eft hodiè, nonprocra-
flinandumeftj operari, nonobtorpefcendumLeft, in
vinea frudlificandum eft. Sed afliirgit h«c improba 6c
temeraria lpes , tacito murmure fècum infuftirrans :
non hodie, fed eras, erit hodiernus dies uthefternus
fit in voluptatej fit in jocis, fit in deleélatione, eras
ab his refipifeam, eras vineæ cultui operam adhibebo.
An auditis corvinam vocem ? An infidam fiduciam
animadvertitis? Audite potius illud non tarn crcditum,
quam expertum Nalonis verbum ;
Qui non efl hodiè , eras minus aptus erit,
Qubufque cràs,% 6c nunquàm hodiè } fiant, quæ-
fo , pmnia ifta eras unum hodiè, aut unum mane in
qua vineam tuam opereris. Nec fruftra Prophetam
dixifîe pûtes : Bonum efl viro, cùmport aver it jugum Domini
ab adolefientia fua. Thren. hi. 27. Jugum liberum
ac regium, 6c nifi Chriftum mendacemputes, fuave
atque leve : gravat fortaffis cum incipit -, mox ut tu-
leris , in oble&ationem veniet. Ideo bene prascipit
Rhetor ille Tullius. Optima forma vivendi eligen-
da efl, quam jocundam reddet çonfuetudo. E t Nafo:
Quod male fers , 'affluefee , feres. Jugum leve eft,
fi penfentur pabulum 6c præmium , 6c facilis labor
quem amor operatur 5 mollibus verb , 6c enervatis,
ac non amantibus nihil non difficile eft. Porro Senevitis
germen afpernatur : nimirum etiam fi hios fencs
de miferiis fuis quibus evelli fæpè fruftra conantur,
hora diei noviffima ingemifeentes ncquaquam auclivit
fummus Paterfamilias, qui cum hablenusfemper mit-
tentem vocantemque habuerunt contemptui. Mens
erat mea generoforumadolefcentumexerhpla, utPla-
tonis, Catonis, C y r i, Alexandri, Alcibiadii j San-
éliffimorum prætereà, utSamuelis, David, Joannis,
Nicolai, -ac fimilium quorum ingens multitudo eft,
ad veftram revocare memoriam j fed veritus fum nc
illam potius obruerem aut fâftidirem rerum multitu-
dine. Satis eft dièlum , modo agatis ut illorum fitis
in numero, qui vineam Domini, id eft animam primo
manè juventutis excoluerunt, de quibus hodiernæ
Q parobolæ initio dicitur : quod exiit Dominusprimo mane
conducere operarios , & mißt illos in vineam fuam^
quod fuit thema præaflümptum : ubi conformiter ad
prædièla primo mittente nobis proponitur confumma-
ta jam aèfcio fedulitatem exprimens imitandam, cum
dicit, M.ifit, de præterito. M iß ad vos omnes fervos meos
Prophetas de morte confurgens. Jere. XLIV. 4. Ecce di-
ligentiam quæ imitanda eft. Nam Ibid. c. xxm. dicitur
quod npn mittebantur Prophetæ 6c præcurrebant.
Ergo à majori nos, qui mittimur, habemus præcur-
rere. E t ficinmiffis fubjungitür firmataoperatiootio-
fitatem reprimens fugiendam , ibi fcilicct operarios.
Mitte ilium in operationem■ ne vacet. Multam enim ntali-
tiam docuit otiófitas. Ecclef. xxxm. 28, 2p. Et ideó
femper aliquid boni facito ne te diabolus inveniat otio-
fum. In vinea comprchenditur grata fru&ificatio fteca
in fe expertum efle ait quod facillime tenera con- D rilitatem penmens refeindendam , in vineam fcilicct,
j ---------' o- i— -in Ezech. XVII. 6 . FaUa eft vinea^ & fruftiftcavit inpalmites,
& emijit propagines \ 6c FruElum fuum dabit vine
a. Zach. vin. 12. De tribus fimul illud jam pra:al-
legatum repetatut: F ili, vade, quoad primum, hodie
operari, quoad fecundum, in vineam me am, quoad
tertium. Haec de prima oratione.
SECUNDA ORATIO,
g u d i t e r vineam nofiram excolere debeamus.
n r Otis accingimini viribus, infignes Viticolae
A mite farculos * ligones adaptate , ortus eft io l,
exeat homo ad opus fuum & ad operationem fuatn ujcjue
ad vefperum, P f cm. z z . Pudeatfervosftertere, pu_
1 ■ deat
ciliantur ingenia ad rebli amprem, 6c leviter , id eft
non multum corruptis injicitmanum veritas. Ferocif-
fimarum enimbelluarum catulos edomamus, 6c tene-
ras plantas circunfleblimus ut libet: feneblam expe-
6la , folamque temporis moram , fruftra h x c agere
conaberis. Nec alia ratio eft cur pueros fuos confe-
ftim parentes autfeholis, aut aliarum rerum opificibus
tradunt, nifi quod grandior actas minus his apta eft •
quanto fatius bonx menti ac fertili ab ineunte setate
vacandum eft, qua arte alia venu£tior nulla eft, nulla
infignior, nullaque feiri difficilior y cum e contra mala
mens per fe 6c fine magiftris (ut Seneca ait) addif-
catur. Quapropter, 6 ingenui Adolefcentes dum
vinea veftra eft ad inftar ceras flexibilis, dum que vi-
tiorum frutices in earn nondum alte.radices egerunt.
deat jacere , cum jam clarum mane feneftras intrat,
utapud Perfium eft. Cumque vigil ille venturus Paterfamilias
pridem cxierit, qui tremendis vocibusintonans
acclamat: Quid hie flatis tota die otiofi\ Ite & vos in
vineam meam, quae eft mens veftra. Prtecipit incun-
blanter : Ite in vineam meam, ipfam excolite. Ite,
non quidem greffibus corporis , fed pis affe&ibus:
cordis Contritionem, irrigetur per lachrymarum effii-
fionem, extirpetur per puram Confeffionem, 6c tandem
putetur per plcnam Satisfablionem. Sit inea tor-
cular difeiplinatæ converfâtionis quod virtuofe de-
votionis vinum exprimât 5 fit turris aut fpccula altæ
contemplationis, 6c diligens mandatorum obfervatip
tanquam fepes atque maceriaj ferreum habeto ligoncm
neque enim maria nobis transfretandafunt, aut defer- \ fortitudinis , acutum farculum temperantias 6c
tae folitudines adeundas, fed quod prasfentiffimum,eft ig j| ' •' '
ad nos. Ite(6cPerfio obedientes) non vos quasfiveritis
extra. Habet itaque veftrum quilibet vitem intra fepera
fui corporis interclufam 5 fimilem illi quam fbmnians
ille incarceratus pincerna Pharaonis fe vidifle refert.
Gen. XL. p. Videbam inquit, vitem. coram me, in efua
er ant trespropagines. M yftice, vitis h x c anima noftra eft.
Et propagines tres , funt ipfius vires, fcilicct vis ra-
tionalis, v.is concupifcibilis, 6cvisirafcibilis. Germi-
na,funtcogitationcs. Flores, affedliones. U v « , funt
operationes, quae dum prodeunt, qnafi in vinum expri-
muntur. H « c autem vitis, fi negledta, neccultuvir-
tutum affidue exercitata fit (ut fieri folct) convertitur
in labrufeam, feu vineam filveflrem , qualis erat ilia
ab Elizaei famulo reperta. 4. Regum iv. Hanc con-
verfionem peffirnam gravi interrogatione culpat Deus
fe r em . it . z i .. E g o , inquit, p la n ta v i vineam eleclam,
^ejuomodo ergo converfa ejl in pravam vinea alien a} Et
Ifaias. v. 2. Expettavi ut faceret uvas , & fecit lab.rufeas.
Et quoniam qualis arbor eft, tales ejus efle frudlus
neceflc eft. Matt. vn. iftarum tarn diverfarum 6c ad-
verlärum vinearum difparia vina funt, ambo tarnen
mixta. Primum eftdulce, fuave, 6codoriferum; re-
liquum falfum, putre, 6cfoeculentum. Primum pol-
licetur anima fan&a diledlo fuo ; Dabo, inquit, tibi
poculum ex vino condito. Can. vm. 2. Ideo «ondito,
quia variis confedlo virtutibus , tanquam ex multis
aromatibus & pigmentis. Secundum vinum id eft de
quo Pfalmifta ait: plenum mixto^ ideft multiplici pec-
cato, cujus fe x non efl exinanita, dequo bibent omnes
peccatoresterra P f lxxiv. p. 10. 6cDeuter.xxxii. 33.
Fel draconum vinum eorurm\ Videtis quam mileranda
transformatio, 6c quanto cum diferimine noftne mentis
vinea aut inerti torpore, aut procraftinatione per-
verfa, debito cultu exerceri contenwitur. Ecce nunc
tempus putationis ac fpiritualis exercitii advenit, Sep-
tuagefima fcilicet , quæ in feptemplici denario dienum
fratern« dileólionis j fint capaces rationes tu«
in memoria, nec effluentes aut rimofte, perpraecepr
torisObligationen!. Deniquecontra oftentationem fine
obfervata atque claufa cordis tui celkria. Dum vcro
mortalitatis tute ac fragilitatis memor rerr« diu rccur-
vus inh«feris , fubrige te interim, aether altum in-
tuere, laflafque vires refove. Sub. d io , 6c in campe-
ftribus virtutum habitatio. tua, 6c ingratae tumultyan-
tifque urbis curiofiilima otia, 6c enervatas rabidafque
deficias , dolos , invidiam,, fraudes , ex animo tuo
dimove, 6c deteftans fuge. Arceantur a portis ac in-,
troitibus vine« tu« infidiantium demolientiumque
ferarum occurfationes j per portam oculorum tuo-
rum cave ne introeat elatus fuperbi« cervus, non
onager jugi Dominique impatiens, non ericius mala-
rum cupiditatum aculeis refperfus; obtrudaturaurium
janua , ne vulpecul« adulationum fallaces ac fubdo-
\x obrepant non pateat per guftus aperturam vora-
g cjbus lupis ingreflüs , nec ebriofis lyncibus vini avi-
diffimis.; claudatur lingu« volubili6 cardo ipfis cani-
bus , detracloribus clamofis atque mordacibus. Super
omnia obfervetur janua taftus , 6c mille, fe-
ris , milleque veélibus obferetur ; alioquin libi-
dinofie , immund« , lutofe ac fordid« fires , oli-
di hirci, apri truces omnia fubverterent, conculca-
ren t, 6c folis affiatihus exurerent. Ciama forti fpiritu
per tubam orationis contra aves cceli qu« flint d«-r
mones. Matih. xm. eafdem per fignum cru.cis vine«
affixum vehementer exterreas. H « c .age, ne in vir
neam tuam incidat illud Prophet« diclum; Extermi-.
navit earn aper de fjlva , & ßngularis ferus depaflus efl
earn. P f lxxix. i 4. Itidem illud 1 Dirupuerunt earn omnes
tranfeuntesviam 6cc. P f lxxxvih. 24. Naboth mori
maluit, quam vineam fuam pretio magno R egi Achab
venundaret: patet 3. Reg*xxi. Et quomodo tu‘vineam
mentis tu« his hoftibus gratis öfteres ? qu« non ut
vinea Naboth caulibus complantandaerit, fed lappis
rum, quali feptem horis clauditur, ubi quifquis ope- „ fedtribulis, faliuncifquepeccatorumacutiflimisô c^ l
rari renuerit, diurni expers erit denarii, nec cum Chri- ^ ------ j* » *—
flo hora noviffima refurget ad vitam. Laboremus igitur,
8c non labatur, nec prodigè fpargatur tempus,
res (ut Seneca ait) pretiofiffima: non perdamus vin«am
pro qua irriganda nofter olim Dominus eft cruci-
fixus, 8c non fit vilis nobis anima noftra, qu« tam
chara illi fuit. Neque enim domum ,. neque ve-
ftem, neque fuppelleélilem malas habere volu-
mus> non malam fimiliter habeamus mentem , fit,
precor, charior nobis anima noftra quam tunica. Unde
prorsüs monet Sapiens; Miferere , inquit, anima
tua placens Deo. Eccli. xxx. 24. E t quomodo illius
mifereris, quam perimis ? quomodo illam amas, quam
fentibus peccatorum duriflimis cruentari, 6c denfiffimis
vepribus fuffocari permittis ? Ad mifcricordiam tarnen
fi ullatenus fleélere poteftmifèriaillius, abundèmife-
randumerat, ciim nulla fit major, nulla deterior quam
qu« ex peccato oritur calamitas. Qu«fo te , dum diferas
animas difeerpentibus erit refpergenda. Magna
prorsùs efiet infania.
Curandum eft prætereà , ut 6c prænominatæ vitis
propagines tribus palis fulciantur. Vis rationa*
lis, palo Fideii vis concupifcibilis, palo Spei: vis i-
rafcibilis, palo Charifatis. Nam hoc negleèto, vitis
propriarum virium inops humi profternitur , 6c
in altum fiirgere nequiens, ex humido telluris-
attaólu vitiofam contrahit putredinem. Hinc
nafeuntur arancæ fu pervacuæ curiofitatis, hinc fpur-
cidæ limaces crndelitatis, hinc vorax cupiditatis eru-
ca devotionis mcdullam 6c grati« rorem penitùs ex*
ficcantes , afferentes infuper fecum illam malediélio-
nem Abacuc. in. feriptamj non erit germen in vineis.
Nihil itaque altum, nil magnificum, nil coeleftecp-
gitare pofiùnt, qui Fidei, Spei, & Charitatis arótis
vinculis 6c firmis retinaculis non inhærent} fed terre-
•A- 'A-'/T' --- ----- ------------ ^ --- > nis toto pondéré incumbentes uaud uoumjinjiiua vviittiiaa proclivi
ltnctiliimus laborum noftrorum exaftor hora diei no- D dilabuntur. Hoc eft quod in beftias homines vertit,
viilima quid egeris percontabitur, quid dices, quam & rationis obtundit ’ -■ aciem, ita ut homo - totjiis *
bruta-
contexes refponfiunculam ? Non erit mendaciorum
lis effèélus fapere non poffit coeleftia, fed in omne nefas
*°£us : trctnens ? pudoreque fuffufus , 6c attonitus
atque fecinus impellitur. Nam ubi, projcèla Fide,regnat
refpondebis illud Cant. 1. f . V11 ieam meam non cufto-
ignorantia,ubi defperatio Spei locum tenent,ubi cupidi-
divi. Delicati vere 6c ineritis fervi refponfio h«c eft,
tati cedit Charitas j cupiditas inftimulat, ignorantia ex-
quam non lento pede fubiequetur crudeliflima dam-
coecat, 6c defperatio præcipitat. Longe aliter iilfignis
natio. Auflurge igitur, 6c operam* da ut anim«
ille vine« cultor Paulus; Scio 5 inquit, 2. Tim. 1. 12.
tu« vms radicetur per .profundam humilitatem , fuf-
ctii credidi, & certusfùm. quia pptens eß depoßtum me um
tumigetur per doftrin« fufeeptionem , fbdiatur per
fervare in ilium diem juflus Judex. Ibid. iv. 8. ecce
.. Tomi I I I . Pars HI.
T t t fi