cafio diminuendæ temporalitatis. Curita? Quoniam re, foli Rempublicamconfervarejudicentur, utperindè
fublato fundamento, cui tcmporalitasinnititur, 6c ob fublimiadignitatumfcandantloca. Oftiariavero noftra
quam cumulatius abundavit ædificium , ruinam pati
neceflè eft. Quamdbrem hoc in loco recordari placet
illud quod à Valerio Lib. v n . cap. 2. lapienter
di6tum ab Anaxagora prædicatur ipfis Athenienfibus:
yidetc inquit, ne dùm coelum cuftoditis, terrainamittails.
Verto 1'ententiam : Videte Ecclefiaftici, ne dùm ^
terram cuftoditis, ccelum amittatis. Agnofcitis per
hoc quàm perniciola res e f t , Theologiam è Ipecula
Ecclefiafticæ domus ejiccre.
Sed expç&a, omnia nondum audifti ; neque enim
tantummodo pro ipeculatore pofita eft ignorantia, ve-
rùm etiam parte in aliqua domûs videbis ftantem pro
janitore mundanam timiditatem , vcl timidam igna-
viam, prava utique, 6c ineptiffima oftiariaj quianec
divinum honorem, nec domûs falutem in aperiendo,
claudendove perpendit : fibi fatis eft , dùm placeat
inundo. Veniunt indociles pueri, vagi, moribus in-
compofitiflimi -, affirmant fe alto, claro que fanguine
progenitos, familiares Regum, Ducumque amicos,
mifcent cum precibus minas, dicuntque cum Abime-
lech Confederate quod os veftrum , & caro vefira fum.
Judic. ix . z. Quid agit noftra oftiaria ? Moribus nomini
fuo congruis utitur , formidat, trcmit, 6c ut
verbo latyrico utar,
-/id mota trépidât arundinis umbram ,
N il aula negare. Tales ad celfas Ecclefiafticæ domus
fedes evehit, atqueillamimpletPropheticamma-
ledidfcionem : Dabo pueros Principes eorum, & ejfemi-
nati dominabuntur eis, liai. III. 4. H i funt qui afeende-
rmt dedomo Regis in domum Domini. Jerem. x x v i. 10.
E t qui, velut Ozias, Ecclefiam violenta poteftate fub-
intrant z. Paralip.vi. Sed qui pares funt in culpa, re-
formident, nefimili, aut deteriori poena pledlantur.
Aft alii, qui janitores Hint optimi, Elifæum imi-
tentur, de quo Etfcli. xlv 1 1 1 .1 3 .1 4 . fcriptum eft : In
die bus fuis non pertimuit Principem , & in potentia nemo
vicit ilium, nec fuperavit eum verbum aliquod, {upple,
deprecationis, aut comminationis, non infcii, quod
Pet ere docet5 qui timide negat.
Dicet fortaffis intrà le tacitus aliquis, fieri ifta opor-
tere pro qualitate temporum, ut Hcclefiafticæ domui
corroboratio major accedat, quafi ifta, fcilicet gens,
fuftcntamentum Ecclefiæ Dei fint, non Chriftus. E c - 1
clefiam (mihi crede) ;Hiftinent, fulciunt, & deco-
rant , non longus fàmulantium ordo in morem decur-
tatorum, non phaleratorum equorum numerofitas,
non aucupium, non venatio, non talorum ufus, non
meretricum*, led fanéti mores , humilitas , religio,
pietas, pudicitia, Scripturarumque cognitio.
Et quanto Ecclefiaftica domus à pluribus impu-
gnatur, tanto landtioribus exemplis re^enda eft, 6c
fcandalofis promotionibus minus 6c minus occupanda.
Occurrunt apud oftiariam noftram alii homines (fi
non beftiæ potiùs Ipurciffimæ nominandi Hint) abje-
éhffimi, fpurciffimi, viliffimi, qurvoluntintrare
Seer et a demits, ac indè timer i , ait Satyricus.
Quibus notum eft illud ejufdem :
Chants erit ventri, id eft, peffimo homini j qui
verrem tempore quo vult
Accufare poteft j
Propter quod ifti Icortonim, & muliercularum con-
quifitores Hint aromatariorum, 6c aliorum quos effari
pudet, nepudicasaurespolluam,lùbminiftrîtores. Ad
quid ? Utprurientem Dominorum fuorum libidinem
expleant, immb irritent, 6c fuccendant. Quare fie*?
U t indè chari habeantur, amentur, timeantur. Qüîd
ultra ? Ifti ad Bénéficia diabolicum petunt ingrefiùm,
petunt cum iniquis portionem, & eo importuniùs 6c
impudentiùs, quo parvaeis mérita lùffragantur.
Subeunt alii homines fceleratilfimi bonorum cri-
minatores, qui conjurationes contra Eccefiafticam domum
fieri audacibus mendaciis aflèrunt, ut foli invigilatales,
6cc. fed linguam compeico. Sciode quibus lo-
quor. Quiverumdixeritaccufatoreffet, inquitîâtyricus.
Non autem illud novum eft. Habes 1. Machab.
qualiter venerunt viri impii ex Ifraël, 6c Alchimus
cum eis , qui volebat fieri fiimmus Sacerdos, 6c ac-
cirfàverunt populum apud Regem. Sequitur : AU
chimum conftituit Rex in facerdotium. Et utinam nullos
modo Alchimos haberemus , Reverendi Patres :
non fie profe&o y fi non lonantiffima Ecclefiafticæ
domus tuba Parifienfis Univerfitas compullâ filere
fuiflèt, non talem in fiiis deliberationibus paflà effet
calumniam. Sileo deapertione 6c ufuclaviuminutro-
que Foro, Curiæ fcilicet 6c gonfeientiæ 5 nec decol-
latione Sacramentorum loquar , quia nullis unquam
verbis, nullis eloqentiæ viribus 'ne Tullius quidem,
exprimerct eos qui in hac parte abufus fiunt.
Poftremo ccrnite, quis in Ecclefiafticæ domus lotis
plurimis Pallor locatus eft. Nunquid ambitiolâ
rapacitas? Fortiffime Deus, talem è terris abjice pe-
ftem, fævaeft, crudelis, atrox horrida, infatiabilis,
truculenta. Credis eam oves pafeere ? Erras. Expo-
liat, rodit, vorat, enecat, 6c leviffima ôccafione per
fulminationes excommunicationum foras mittit. Suo-
ruminfiiper fatellitum turbis,magna voce, Terentia-
num illud in Echyra inculcat : Sedulo te moneo &
hortor , ne cujufquam mifereat te , quin Jpolies , mutiles
, lacérés quem naEla fes. Audire tamen de-
buerat Tyberii Cælàris refcriptum , boni paftoris
efl'e, tondcrepecus, non deglubere. Suetonius Lib. 2.
Quanto fatius. tutiufque fucrat non habuiflèPaftorem.
Sic,irato Jove, fabulofis ranis hydra tranlmittitur.
Sic præficiuntüragnislupi, cervifque leones. Etfor-
midandum .eft, ne ad hanc irampeccata noftra Deum
concitaverint , qui regnare facit hominem hypocritam
propter peccata populi. Job. x x x iv . 30. Hæc ambitio-
fa rapacitas ilia eft quæ reditus Ecclefiafticos diri-
p i t , 6c quæ gratis miniftrare debuerat, vili pretio
comparare compellit, obaudiens Chrifto jubenti :
Gratis accepifeis, gratis date. Matth.x.8. Facetiffima
autem in hoc loco , fed mordaciffima eft Ambrofii
refponfio : Nemo, inquit, gratis dat, quia nemo gratis
accipit.
lfta fe Dominam reputat eorum quæ in Ecclcfia
lùntprovcntuum, non adminiftraticem, contra Apo-
ftolicam, divinamque lententiam. Sic nos exiflimet homo
ut miniferos Chrifti , & difpenfatores myfeeriorum
D e i, &c. i Cor. iv. 1. Prælatorum itaque'eft, ido-
rfeosad divinum Servitium eligerc , quibus ficcle&is
per modum accelforii, 6c pro fua fuftentatione com-
petunt temporales fruétus , non eligentibus Prælatis.
Ex quo probat, tamen probatiffima deduéiione Du-
randus. 4. fentent. Difl. 2 f. Prdatos nullam fuper
venditione hujujmodi reditum habere licentiam , nullam
à fymoniaca pravitate exeufationem. Nunc igi-
tur 6c Ecclefiafticam domum, quando talibus monftris
repleta eft, fpera profperari. Spera viros Ecclefiafticos
apud Principes feculi de cetéro honorandos elfe, 6c non
potiùs abjeâilïïmè, quando abjeétiffimè vivunt, concul-
candos. Namquosadreverentiammaximam, 6cpro-
priarum hereditatum largitionem induxit dodfca humi-
lilque lànâitas 5 mirarcr, fi non, per oppofitum, ftulti-
^ tia, Hiperbia, rapacitas, nequitia, ad irrifionem eorum,
indignationemque provocent, 6c ad retrahen-
dum datrices manus fuadent. Cu r, inquiunt, dabimus ?
U t fcilicct ifti lautiffima fufione inebrientur, luxurient,
voluptatibus omnibus impudentiffimè demergantur,
ut omne eorum fit ftudium, alienæ pudicitiæ infidia-
r i, opes fraudibus à populis rapere, 6c denique détériorés
eflè omnibus hominibus. Sed væ fiibditis j quia
Quicquid délirant Reges 5 pleüuntur Achivi , aitHo-
ratius.
Satis fuperque lâtis, Reverendi Patres , ad Ecclcclefiaftiac
domus everfioriem c ra t, cæcam ignoran- tadone,antè jddicem expavefeendum exaudiendi,accu
fiirtt R/ m ru ln n n f __' r \ .
---------- --------- ---------- - ----- — , cæcam ignorantiâm
in Ipecula, mundanam timiditatem in janua, am-
bitiolàm rapacitatem fuper pafeua collocare.
Sed heu, nunquam folitarius eftmalæ fortisadven-
tus! Sed, ut reélè Terentianus Laches conqueritur,
Venit atîud ex alio malum. Rumpit eccc interim in
Ecclefiafticas fedes furens difeordia, pertinaciffimaque
diflênfio, 6c cum ipfis miferiarum omnium cumulus
effunditur. Diçi neqult, quantas animarum ftrages,
quæve diferimina, quot odia, quales plagas fecum
finie . . 1 r • /»fl- ^ fi«- _ O- iacerent, diiientiant, pugnent, periurent 6
vix eft qui fuæ depulfioni diligenter intendat.
Ignorantia nefcit : humana timiditas non audet:
ambitio& njpacitas non curat: quamquàm eniminten-
fa rapacitas (quia de.illa loquor) totum per fàsvel ne-
fas. oeçupare defiderat, mavult tamen (juxtà Decre-
tiftarum regulam) partem habere etiam injuftè, quàm
totojuftè privari. Itaque crudelis, & maternæ pieta-
tis expers, herrendê intonat illud. Non mihi, nec
tihifa, fed dividatur. 3. Reg. 111. z 6 . Proh Dei &
hominum fidem, quæ vocum impietas eft ? Quæ ifta
dementia? Qualis crudelitas? Vah , quàm trifti ma-
lignoque fydere nati fumus! U t quidvivimüs intuen-
tes mala domus noftræ, nec obftamus? Quæ tanta
in hominibus inhumanitas & barbaries, ut in eam in-
fefto diflidiorum tumultu pax non quæratur ?
En (juo dip. or dm cives.
JPcrdaxit mïferos, inquit Maro.
Expeâ a pauliiper, & non dico odiofum, fed capitale
crimen et it ; de unienda, refarciendaque Ecclefiæ domo
verbumfâcere. Adeàresinmaloloedfitaeft, adeônon
miferetur omnipotens, delperationi proxima , mife-
reatur, inqui,t. E t putas miferebitur Deüs, 6c hoc
impetrabit cervix noftm 6c cor contumax, quæ tôt
malis preflà & obruta non dejicitur, nor.humiliatur,
non ad.Dominum convçrtitur. Monftra, fi potes, quot
Proccifiones, Orationeique generales ad divinæ mife-
xicordiæ implorauonem celebratæ funt, quæ indiâra
jejynia, qualis ad extremum mommemendatio? Re-
Jege tamen fingulas in Biblia de Judæis hiftorias ; il-
læ te docebunt, finefeis, nunquàm'eos à tribulatio-
nibus, 6c fehifmatibus, quas plurimas perpeffi funt,
fuifl'e liberatos, quoüfqué in facco.fic cinere humilia-
rentur,. quouique orationum generalium, 8c jeiunio-
nim frequentiâ divinam placarent offenfam. Ifta eft
0 ^_S X .___• j : -r. . 1
Q • 1 CAdULUvlJUJ, îlCCU" iant 6c inculpant Et quô fugietis cùm vindida ad-
venerit, infebeiffimi, qualiter horrendasDei viventiS
manus evadere confiditis, perditiffimi hominum? O
hominum, inquam, perditiffimi, qualiter evaderd
confiditis?
Atverotimeo,.ne in caflùmverbafiant, ne abfen-
tibus 8c furdis, 8c (ut græcum eft proverbiura) ajt-
no lyra tangatur. Et quando fie eft, vendant, ra-
piant, lacèrent,diflêntiant,perjurent, 6c
--------- ucicruiuiquerelmquant:
6c ita cerne relinquunt plurimi, 6c in
alias domos fe transférant, proptereà obfurdefcunt
Ecclefiæ clamoribus, doloribus, 8c ærumnis.
Et in quas domos abierunt? Si interroges ,relponde-
rem (fi res ifta lafciviæ pateret) ipfosadvifendasPoë-
tarum domos emigralîe.
_Qyofdam apud Virgilium. I. ^Eneid. in tremulam
Æolii ventorum Regis domum. Et hi fünt, qui afi
fiduis fuperbiæ flatibus'tument, vel, utEvàngelico
exemplo utar, qui arundo funt ventoagitata, aut qui
naviculam Petri in hoc mundo fali vafto turbine üli-
dunt (copulis, 8c in rapidos fchiimatfim fluâus obvol-
vunt, peneque demergunt.
■ ' M Alii apud Valerium Flaccumin Argonauticon ma-
e jocundam ipurcidæ Veneris domum fiequeritant,
B H g H B B f f l immerfi, illas defperataruni
hbidmum , vel voluptatum voces egerant.
Exiguum & cum udio efl tempus vite nojira. Veni-
te igitur, frmtmir bonis ejmjtint$ non nos prêt créai fias
temporis-, coronemtts nos rojisantetptàm marcefcant : ml-
lum fit pratnm c/kod non penrtmfeat htxttria nolira.
Sap. h. i .
Quôfdam fufeipit Ovidius' Lih. 3. Metamorph. in
attain domum luminantis meridei, qui in bonOrum
laudibus tabefeunt, 8c nequeunt cum eis ituicqmm pa-
cfice loqm. Gen. xxxvn. Similes Saüli, qui non rea
s oculis afpiciebat David. 1. X,g. ,x . p artemque
collocat idem Ovidius Lthro n. m foporifera inhabibs
iomm domo, qui cum Etuis mr^mbusdormitavenint
onmes Qf 'dormierwit. Matt. XXV. f . Ab eoderirintro-
ducitur pars altera m egenam marcidæ famis domum
£>Min. Quos aun facra âmes macerat, Sc exangues
redditjfemperque avidis Eucibus auram hiantes,quia'non
impletur avertis pecunia. E c c lc .v . 9. Incolunt nonnulli
prima 8c rejta pacis adipifeendæ via, potiùs quàm C (apud Statium
ppeerr imnddiigennaamm pooottcennttiiuumm pDrroommöntriionnnefmm , aounth MMaor^t-errvn, L . j__Wk n .1. . _ as cmenti Maitis
fanguineum. Non afeendetis, neque bellabitis contra fra-
tres veflros filios Ifraël, revertatur vir in domum fuam.
3 . Reg. xii. 24. Vulnus enim anteàfomentisfiiavio-
ribus temperandum eft, quàm vivamferrocarnemre-
lècare, ne obtingat illud Lucani:
Excejfet medicina modum.
Sed per vifcera mifericordiæ Dei noftri , mifereami-
ni tandem, quicunque poteftis 6c debetis, atque fuc-
cumte. Ite in veftram Ecclefiæ domum, 6c molli
pectore, piilque oculisdefolationemejus inlpicitej ac-
cingiminivelociter, 6c virilis generofique animi robo-
re ad defenfionem ejus ex adverfo confurgite. Audete
tandem aliquid veftra virtute dignum, quod omnis ætas
celebret, quod faciat vos fàma fuper æthera notos,
quod ad ultimum æterna vos foelicitate Coronet.
Difficile eft fat eor, fed tendit in ardu a virtus.
HAder iftlHa up iB T W W W Uum lacriIeg ° B^yride. Tragoedia Senec. ^ omi,nus mox — D î .8culti. Cum æftuante Vulcano. M Ê Ê 8 . E t
ntis*. -■ Soiinn aauutteemm»j rraattiioonneemm ddîairtpe mqumo prwadAtret /dIpe EP.cr,cr,lle<i-. t . u . r\ «î- -», — . —
fia vivitis, cur talentum a Domino difpenfandum fu-
icepiltis? Nullahicvulneratolerandafunt, nullaperi-
cula mortis. Et hate tamen, fi exigerentur, pro
gregisElute fubeunda crant. ExcuEtio nulla eft, fi
veitris opibus s immb non veftris, fed Chrifti; fiho-
nonbus fictis; fi caducis fedibus in tanto viventium
■ m?rtuoru™ ^’^cr*mine parcitis. Mea quidem opi-
nio eft, quod hi quiper negligentiam veftram in In-
erno, Purgatoriovetorquentur, acerrimavoslamenv
\ , .. ■ — • /•/ wuciiii ivjarus
a:des: de quibus dici poteft illud. Bella nutriunt & fedi-
tiones movent, z. Mach. xiv. 6 . Contra quos Pfalmifta
imprecatur: Dijfepa gentes qua bella volunt. Pfal. lxvii.
3 1 . Aliis placet ftrepidula loquacis fam^ domus qui
cum Athenienfibus ad nihil aliud vacant, nifiaudire
aut dicere aliquid novi. Acluum. xvn. Et ut Nafo
ait:
Afittia rumor urn, confufaque verba volutant.
Demiim, quod mireris, quibufdam in ele&ione, in-
fernalis domus placet Curialium furiarum; 6c verè in-
fernalis domus eft. Metam. 4. & „ Eneid. 6 . Quibus
apta eft vox ilia Job: Inf emus domus mea eft. Job.
XVII. 13. J
PofTemus 6c in aliis Poetarum domibus Ecclefiafticos
viros oftendere cum truci Polyphemo. *A£neid. 3.
Cum fievo Lychaone. Metam. 1. Cum Hire Caco<
ttAEneid, 8. Cum facrilego Bufyride. Tragoedia Senec.
in Labyrintho Dædali. Metam. 7. Cum iemifero Mi-
notauro. E t ita de plurimis juxtà morum mérita 5
led omittamus. Non eft fbbria res, in tarn vafta 8c
tremendæ Ecclefiæ tempeftate operofè fàbulolà con-
quærere. Commonuifîe ad extremum fuftècerit E c -
clefiafticos viros domus Hiæ negleétores, ut fi quid in
eis paternæ virtutiâ eft, fi quid vivifici D ei, fi quid
ad Deum timoris vel amoris, fi ulla denique mortis
æternorumque incendiorum recordatio 5 unufquifque
protinùs refipifeat, redeat, acceleret, audiatquemy-
N n n n 3 ' ftici8