turalibus 5 fed extenditur aliquando ctiam ad motio- Creatûram rationalem plus öbligari Deo , fi nun-
nes 8c naturales 8c præter naturales aut fiipernaturales quam à fedc fui ordinis gratuiti depofita merit per
atque voluntarias. Impulsûs nomen cum diftinguitur peccatum, quam fi poft impulfionem 8c cafum repo-
proprie captum , contraétum efiè vertigincm ad mo- natur infède, & hoc ceteris paribus 8c fecundùm con-
tus locales violcntos 3 fed extenditur ad ipfbs 8c alios fideratiönem motus, etiam non locales, ut didtum eft, quales ta- nalem quæ cogrrrautiitæ à pfreædefè rgvraantitæis. , Cplruesa tûceratemri sr aptaiiod--
men fiib tropo diftingiiuntur in très, circularem, re- bus obligari mifcricordiæ liberanti 5c exaltanti. Et hoc
&um 5c obliquum. Impulsûs nomen dicere large ^ fecundùm rationem mifcricordiæ quæ mifèriamfüppo-
omnem, motionem , cujus terminus & privatio quies nit infufiflè.
nominatur, quæ duo dantur intelligi inCantico Ma- Creaturatti rationalem quæ nunquam depofita eft,
riæ. jDepofuit potentes de fide. Depofitio ad motum, nec deponi debuit à fede gratiæ (qualis inter homines
ficdes pertinet ad quietem. lmpiilsûs nomen 5c quie- fbla fuit anima Chrifti) phis obligari Deo quam cete-
tis oppofitæ Philofophos agnoviflè , quorum allegat ræ, in ratione gratuiti muneris accepti. Concordant
Apoftolus diétum egregium loquens Athenienfibus de hæ très confiderationes ultimæ refponfum Simonis à
Deo, in ipfo vivimut , movemur & fumas , Aét.xvil. Chrifto probatum. Cui minus dimittitur, minus dili-
28. fpedfcat lyfumus ad quietem 5c ftabilitatem. Im- git. Luc. vit. 47. fupçle faéta comparatione ad mifb-
pulsûs nomen extendi pofle quamvis impropriè valde ricordiam liberantem a miferia;, non ad pure liberali-
ad omnem mutationem etiam qualis eft creatio , vel ter largientem. Notavit Pfàlmifta quatuor exaltatio-
aei'is fubita illuminatio. Impulsûs nomen extendi pof- nés. Primo a laplli mortis : Beati quorum remijfefunt
fe, fed impropriiflimè ad omnem operationemquam- iniquitates. Secundo à venialibus : quorum teüa fimt
libet intrinfecam 6c immanentem ita non habere quie- peccata. Tertio per fànationem à peccato originali :
tem (maxime in creaturis) oppofitam3 fie diceremus Beatus vir cuinon imputavit Dominus peccatum. Qua-
quod omnis res pofita in loco fuo naturali, le premit lis fuit inter hoïnines virilis Mariæ Ipiritus. Quarto
5c impellit quodammodo jn ipfum , immo fie dicit perfe&a innocentia : qualis eft anima Chrifti Ibla in cu-
Philolophus quod Deus unica operatione fummè deleiïa- jus fpiritu nunquam fuit dolus. P faim, xxxi.; i.z. Crea-
tur, quælibet inftiper res ifto modo propter fuam ope- turam humanam viatricem attendere plus debere im-
rationcm fa<5ta eft, ficut propterfuæ perfeftionis con-g pulllis varios prout habent rationem boni moralis 5c
iervationcm, fi habet vel acquifitionem, fi non habet, honefti atque laudabilis aut moralis, autoppofitasra-
Impulsus nomen fie extenfum fignificare rem perfe- tiones, quam liib conditione ftia naturali.
bfciorem per modum quietis in fuo loco , quam per Creatûram humanam viatricem attendere plus de-
modum motus ad Ilium locum non habitum. Eft bere ad impulfusrerum varios fecundùm Philofophiam
cnim imperfeftionis in rebus creatis, quod in luis lo- moralem quam naturalem , vel metaphyficalem vel
cis non valeant immobili pondéré fe locare. So- rationalem 3 quamvis fi utraque cognitio poflèt ap-
lus Deus eft hujufmodi, fient eft efiè neceflè, Iblus prehendi fine vitio curiofitatis plus utique fimul lau-
in feiplo ficut in loco proprio , nec avelli poteft indè danda eft. nec mutari. Secus de qualibet creatura ad divinam
potentiam comparata. Impulsüs nomen fic extenfum
convenienter accipi de formatione creaturarum per divinam
fapientiam, qua: ideö omnibus mobilibus dici-
tur mobilior , qua: attingere a fine ufque ad finem
fortiter, 5c dilponereomnia luaviter, in numero pon-
Decas Tertia.
m g n it io n em certam liiper varietace imput-
ftium moralium in bonitate & malitia, pure humanités
non haberi, neque fecundùm originem, ne-
pere & menliira prædieatur. Impulsûs nomen fie ex- que fecundùm media , neque fecundùm finem hoc
tenfum cuilibet creaturæ adaptari poife & eo pei-fe- maxime videtur de impulfii Spiritus fanfti qui iêmper
ffius, quo de pafeâionibus fecundis ampliùs partici- eft ad bonum, & præièntiflimus per illapiüm. Spirfi
pant, & abundantiùs iüfeipiunt. ß tut tarnen ubi vult jpirat, vb,cem ejus audit, : ér ne fits
. mde veniaf aut qùb vadat. Joann, ni. 8. Confbnat il-
D ecas S e c m d a . ludapudjob: Et quafi furtive, tnapàt, accepit auris
v a venM ^ id eft vias fufurrii ejsss. Job. IV. 12.
Ç R E a T u r a s'eo plus fiifcipere de impulfu divino Cognitionem probabilem iùper bac varietate impul-
quo perfeâiorés funt , plus inliiper à Déo depen- fuum moralium expedire perferutari quemlibet fecun-
dei:e, minus proptereà exiftere quoad hoc neceife eft, dùm vocationis fuæ ftatum ; alioquin ignorans ignora-
plus denique divino niti impulftii ficut&fluxui, quo- bitur, hecvitatm-malumnifîcognitum,vitationelau-
niam fluxus illo modo coincidit cum impulfu. Créa- dabili. Cognitionem probabilem fuper hujuimodi va-
turarum beatitudinem feu felicitatem naturalem pofte rictatc impullhum moralium, non haberi fufficienter
dici iêcundum naturam propriam ôc benè inftitutam per impulihs quoflibet corporales exterius in corpore
agi vel impelJi, ipeélat ad hoc illud Philoibphiæ jux- confideratis in natura ftia vel in eftè naturæ. Ref-
ta Boëtium de Dco diâum. Cajns agi frenis fitmma picit hoc verbum fiiperftitiofas omnes obfervationes lihertmefi. Creaturarum pacem efle divino infiuxui abfque numero, per fortilegos, per omina, perau-
fuaviter obedire : eft enim pax ordinis tranquillitas. guria, per fomnia , per chiromantiam cum omnibus
Ordo autem definitur quod eft parium diipariumque dæmonum contagiis, contra quæ nuncorat Ecclcfia,
liter cv niapiu iuo modo cuilibet. Ueaturarumdilpo- haberi fufhcienter ex mbtu fenfibili cordis humani vel
Jitionem divinam non per depofitionem oppofitam con- ad bonum de genere vel ad malum, hic eft lapfus plu-
turbari, nee penitus ab omni fede deponi j nam quiaDrimcrum, qui fe devotos exiftimant, fequi utfemper
quiecumquc res deponitur ab uno ordine vel diipofi- vel frequenter impulliim cordis ihi 5 pneiertim fi v iic
dcfluit& impellitur in alteram, ficut ex difpof
tionc a fede mifcricordiie reponitur in lede juftitiai,
ubi non minus ordinate collocatur damnatus in inferno
fuo modo , quam Beams in Paradifo. Creatura:
rationale propriam bcatitudincm hlcinchoarepergra-
tiam & confummare per gloriam; exiftcre in fufeeptio- r.c exaltativa hurailium, ficut e converlo mileria & dam-
natio confiftit m depofitione potentium luperborum.
deatur ad bonum , ficut ad Religionis ingreflum vel
folitudinis vel multiplicationem in votis. Cor meum,
aiunt, impellit me lie & fic ad bonum, nonellrefiften-
dum impulfui Spiritus fandbi. Addunt in perniciem
dare ceteris confilia vel relponlii juxta proprii cordis
impullum tanquam divinum & certum. Cognitionem
fuper impulfibus eo frequenter plus efle lufpcctam ,,
quo vehementior & urgentior fuerit hic impulfus, etiam
fub
* 4 9 W i
fub ratione laudabilis 3 hoc millies expeitum eft in furore
novitio, hoc eft habituàtis ciixa dele&ationes ali-
quas. De qualibus apud Poetatn , an qui amant fibi
fimnia fingunt : & hoc maxime circa mulicbremavidi-
tatem, quia barium &mutabile fimper femina , loquitur
quoque præceps impetum cordis fui. Cognitionem
fuper impulfibus moralibus probabilem non haberi
ex motibus cordis naturalibus qui proveniunt ex
le , proptereä reducitur vita operuiii ad vitatn habi-
tuum fupernaturalium, Sc ha:c habitualis vita ad pri-
mam in Deo vitam, qux dicitur Liber vit*. Con-
cluditur exinde llulta prasfumptio confidentiurti in co-
natu operum fuorum , quafi pra:vehire pofici: gratis
influxum. Refpexit utique Dominus ad A b ef poft ad
munera ejus. Cur autem ad Cain & ad munera ejus
fjpexit, Gen.iv. 4. f. murmuretftvoluerit, fiiradice
muitiplici fe habente indifterenter ad mores,^ perbia non pertinget, detur voluntati Dei gratia ftia,
quarum potior eofftt coonmmpnlleoxviioo natui-alis Îf5u9IbS q--u-a--d1i_'u_pl1i:- Ci:_ j- • •_i r Z . v _
ci genere fanguineorum , cholericorum, phlegmati-
corum , melancholichonim , de quibus alibi multa.
Cognitionem luper inftindtibus moralibus non haberi
fufticienter ex alteta radice impulftium naturalium ,
quie eft complexio accidentalis per pafliones 5c pafli-
biles qualitates, habitus vel^difpofitiortes acquifitos.
Cognitionem hujufmodi non dari ftifficienter ex altera
radice, qua: colligitur ä difpofitionemediicircunftan-
tis aut alimenti varii, vel etiam a fuperiori radice cce-
li 3 cujus iiifluxüs & impulsüs virtuofitatem fentiunt
8c oftendunt res alise non habentes rationem, in quibus
tarnen nihil tale eft laudäbile vel morale. Cognitionem
non haberi fuper impulfibus moralibus per qua-
lefcumque impulftis qüi ftint indifferenter fe habentes
ad bonum vel ad malum moris juxta conditiönes uten-
tis libertate. Hoc vidit qui dixit: taliafuntifiaquälis
detur 5c falus. Diftindtio divinalis inipulfus a naturali
non fufficienter accipitur per hoc quod naturalis
inclinatio noftra femper eft recurva ad proprium bonum
, commodum 5c honorem: natura fiquidem fer-
tur in Deum ficut condita eft numero, fpecie 5c ordine
Eft autem ordo fuus reverti in Deum plus quam
aft fe, ut ftabilem fui faciat orbem. Noneftafleren-
ldi unmqr ig epnoefrleatl itDeer,u sq fuuopde er xo mimnpiau ldfuil nigait,u rdailiim 5cn ohnaabditeufaf-:
natiiraliter gratia gratum reddens ad meritum vita: se-
tern^: patuit in primis Parcntibus, fecundiim dicentes
ipfbs fuifle formatos in puris natui'alibus 5c elicuiffe
adtum diledtionis circa Deum 3 eonftat quod hoc adhi
diligebant Deum plus quam fe 8c fuper omnia, alioquin
peccaflent Sc fimoniace dilexiflent 3 non tamen
merebantur : fic poft natura: deftitutionem, nihil
prohibet hominem bene habituatum, fine gratia graefi
animus utentis. Cognitionem impulftium momlium g tificante feifi in Deilm fuper Omnia diledfcum.
quia cogiiöfcerecertitudinaliter non poflumus, didhim
eft Cor hominis prdvum & infirutabile 5 quis cognoficet illud
? Jerem. xvii. p4
De cos Quarta.
~ p i v i n u s impulftis dividitur 3 quomarn alius eft vir-
tuofiis , alius eft luminofus, alius benignus feu dul-
corofus, 8c hoc fecundùm tria appröpriata in divinis.
Sic ex adv.erfo triplex. ex fatana conftirgit generalis
impulfus, unuseftviolentus, alius fraudulentus, ter-
tius malignus. Violentas, impellit irafeibilem. Fraudulentus
8c dqlofus, rationalem. Malignus , con-
cupifcibilem. Divinus impulftis fit aliter quàm diabo-
licus. Deus illabitur animæ rationali, quæ tria capit
ab ipfb fine medio, naturam, gratiam 8c gloriam.
Dicitur autem illapfus, plenum fuper animam interius
8c exterius Dominium. (inquit Sapiens)
Divinus influxus per gratiam gratlim facienfcefii,
immo 8c per quamcumque gratiam fupernaturaliter in-
fpii'atam, cognofci non poteft evidenterhic, mfifpe-
cialiter fuerit revelatum : non enim videtur certitude
major poflibilis, h jc naturalitcr haberi quod homo fit in
charitate, quarfi fifentiat quod diligit Deum fuper omnia,
paratusmoriprofe3 hoc tamen fignum poteft eft
fe fine charitate, quemadmodum notat Apoftolus. Si
tradidero,, inquit , corpus meum ita ut ardeam, nihil,
abfque charitate prodefl. .1 Cor. xiii. 3. Quid iftaconu-
deratione reperietur efficacius pro noftra humiliatio-
ne, timore, pietate, mititate, ludtu 5c ad omnes be-
nighitate ? quia qua feveritate judicemur, quo fine ter-
minemur, ignoramus. Quid fupereft, nifiutdemi-
fericordia Dei fola fperemiis ?
Decas Quinta. Cor Regis ^ A _ _ ..£__,
in manu Dei eft , quocumque voluêrii inclinabit illud, ^ T ^ I o l e n t u s dænionis impulftis, flans à finiftris
Prov.xxi. I. diabolus autem vel altera creatura do- V manifeftus fuit in affliâione Job 3 virtus autem diminiiim
tale nunquam habet. Divinus illapfus etfi non
poffit cogere liberum arbitrium ut liberum eft , quö-
niam hoc implicat contradi&ionem ut idem fiat violenter
8c non violenter ) poteft tamen inducere necef-
fitatem ad illud quod fibi placuerit, ut de anima non
voluntaria poteft reddère fpontaneam 3 doeuit hoc Pauli
converfio. Divinus illapfus ponit fiib Lege fuä homines
qui fpiritu Dei aguntur : dicuntur tamen Legi
Dei non efle fubje&i quia ducuntur non metu Legis
aut præmio, fed illàpfu Dei fblo ad impletionem Legis
fuæ: non eft enifti contradidtionis Deus, ütlibe-
ret ftios à Lege ftia , ne feciant illam prout illi nefà-
rii de Lege libertatis blafphemabant. Divinus illapfus
non ita confirmât animam rationalem, quando liberum
ejus arbitrium proprietati ejusreliéhim, utde-
liberans vel arbitrans ne poffit in oppofitum prolabi
vini illapfus in ftia exaltatione monftratus. Etenim
dfaco eft ifte, Deus, quem formafti ad illudendum ei,
fiepe ftiis impulfibus dejicitur adverfis impulfibus Spiritus
fandti, quibus humiles exaltantur ad virtutes.
Job poft perditionem fùbftantiæ, póft necemfùbitam
filiorum 5c filiarum, fi ad litëram accipiatur violentais
hic impulftis, magnamin humilitatis confèrvationé
prodit exaltatiohem, dùm tonfb capite 5c feiffis vefti-
bus adoravit pfonùs in terra. Dominus, inquit, de-
dit , hon fortuna vel fatum, Dominus abftulit. Job. i. 21.
non diabolus. Deus recepit quod fuum eft, cedo li-
bens 3 plus habens in hoc veræ virtutis, quàm fi paupe-
ribus erogaflèt, quia minùs vanitatis. Job, fi ad tropo-
logiamhæc violenta perditio re’feratur, non perdidit vitam
totam filiorum 5c filiarum 3 quoniam filii mora-
Vel ftifpenfo fè tenere 3 proptereà finalis 8c radicalisDTlitheero fluongti cfeæp tvemirt uDtoesn,a ffaend dni eScp hdiotumsu, s fhiloiæne fvteartbis t rVei-s
confirmatio Beatorum eft in æterna manutenentia il-
lapsus bcatifici, qui confideratus ad divinam potentiam
abfolutam, non habet neceffitatemeflendi, nfiperin-
ftans folùm 3 quia poteft dùm eft, definere efle 3 quamvis
neceffaritim fit dùm eft,ipfum efle: eft enim con-
tradi&io dicere, hoc. dùm eft, non eft. Confequen-
ter ex antediófcis, quod omnis vita fpiritualis animæ
Chriftianæ fundatur in fblo miraculo influentiæ divi-
næ fummè, libéré, contingenter ad extra, nonintra 'Tomi H i. Pars L
tæ quatuor angulis totidem virtutum Cardinaliüm
funditus everfà eft 3 alioquin non manfiflèt juftus,
nec gratias de perditis Virtutibus 8c donis retuliflèt.
Job impulftis violenter perdidit ad tempus uftim
perfe&um 8c jucundum virtutum, qualem habere
fblitus crat3 quoniam Dominus erat fecum per experimentale
fèntimentum. Dicitur autem ufùs ifte
vita fecundà-, ficut habitus informans 8c gratificans
nominatur vita prima, quæ manfit femper injob,
K z etiam