promus, quid dicam, vel Dei benignitas, vcl hominis
dignitas , vel Orationis poteflas, dicam illorum
quodlibet. Ita cil crédité. Nunciu^ hîc eil Oratio,
quæ duabus alis'fubnixacil, Fide, Spe, quæanima-
ta eil Charitate, 8c quæornata c il, tanquam plumi?
variis, virtutum multiplicitatc. Unde, quid ell.Ora--
t io , niiî afcenfio vcl elevatio mentis in Deum , per
pium 8c humilem aflrèétum 3 quo f it , ut dum oramus
nos familiar! quadam proximitate Deo colloquimur. A
Potcfl illud philöfophicum Boëtiî carmen, fonorum
ad id traduci quod afiërimus. Sunt etenim pemu vo-
lucres mihi. Qj*& celfil confcendant poliy quas fibi cum
veiox mens induit terras perofii deficit , aëris immenfi
fiuperatglobum, riubefij'ie pofl tergum videt, quiqueagili
mot h valet atherisf tranfcendit ienisverticem, donee in
nflrigeras furgat donios. Benè habet igitur. Fecit no-
bifeum magnificè Deus, dum nobis advenis 8c pere-
g r in i s in loco horroris 8c vaitæ iolitudinis, dédit ta-
lem nuncium, qui neccflitates noilras afFcrret Deo ,
& opem defîderatam impetrarct 6c referret. Obfec ro«
igitur .vos Viri Patres & Fratres. Obfecro vos, voce^*
Petn mine tanjmm advenas & peregrinos. Ailumatur
ab unoquoque noilrum fèdulus iile nuncius , Oratio*
omni quidem tempore, nam oportet fimper or are, &
non deficere, L uc.xviii. i. pæcipuè tarnen in hac hoT
ra ôc die, dum ad hoc ipfum factus ellConveritusfà-
cratifiimus, hæc devotiiîîma Proceffio, hæc facro-
fanélæ Synodi peculkris quædam colle£lio, tum pro ß
noih'is omnibus incommqdis fublevandis , turn fpe-
cialiter , ut dirigat Deus Legatos hujus Concilii ad
Dominum noilrum deiiinatos , ut venientes redeant
cum exultatione portantes rdponfionis optatæ mani-
pulos. Fiat infùper Oratio, quatenus det Deusfuæ
vocem virtutis 5 det mihi evangelizantiverbum virtu-
te multa, impleat os meum, qui per jufliones veilras,
quibus obniti fàsëflè nqn credidi, illudaperuit. Ne-
que énim exiilimavi , quod ullo modo deefle poiîèt
fermo mihi dé re faluberrima ad petitionem talem,
licet fero valdè nirriis impofitum locuturo. Afiiim-
pferat onus iilud Reverendiiîimus Pater & Doëtor E-
mericus giganteis humerjs fuis , fed raucedo vocem
abilulit. Conabor Patrem filius lcqui, non pajfibus
aquis, ut apud Virgilium eil.
Enumeremus ordine lucido 6c bre vi(quia nihil efl quod
texitur ordine longum ; conditiones 6c proprietates, quas
decet habere nuncius hic noflra* peregrinationis Oratio q
devotavel obfecratio. Coërceatur fermo noiler infra
terminos, 6c verba prænominatæ Epiilolæ Dominicæ
currentis 3 ne per diverfa vagetur 6c diffluat. Sumamus
ex ea Oratione proprietates, juxta totidem Confide-
rationes fèntentiarum ex eadem Epiilola. Utamur in-
fuper familiari, grofîà, 6c palpabili iîmilitudine pere-
grini, magis fcholailico, doétrinali, 6c quotidiano,
quàm accurato fermone loquentes. Habet enim fatis
Venufiatis ipfë fermo divinus , etiam ubi vilibus ver-
borum panniculis operitur 3 quemadmodùm veritatem
dum de terra orta efl, non auro vel fericis, fed panniculis
Virgo JVlater invol vit. Sit igitur Oratio vel
obfecratio, quatenus evolet liberius in coelum , pri-
mùm agilis 6c éxpedifa , Abftinete 6cc. 1 Pet. 11. 11.
dehinc bonis ailociata. ÿ. i z . Converfationem ve-
flram 6cc., rursùs patiens 6c benigna , ut in eo quod
dè vobis 6cc. Sit libera nec ferviliter obligata, liberi
eflçie 6cc. Sit amicabilis 6c modefla, omnes honorcite
§cquÿ. 17. Sit deaique humilis 6c fubdita. Subditi
eflote ÖCC. ÿ. 18.
Dicamus igitur profequentes : quod Oratio fit agilis
8c expedita tanquam curfor levis , explicans yias
fùas, 6c ficut virgula fumi : quemàdmodùm poflula-
bat qui dicebat : P f cx l . z . Dingatur ad te, oratio
me a, ßcut incenfum in conjpeùtu tuo. Hoc autem fiet ^
fi obfecranti Petro obediverimus 1 Pet. 11. 1 1. Abfli-
nentes nos a carnalibus defideriis qua militant adverfus
animant. Mala prorsùs, duraque militia, peftüensôc
cruenta defideriorum camalium. Audiqualium, quia
occidmtpigrum , Prov. XXL 2 f . quibus fubferviunt,
otium fubverfatrix Sodom«, voluptas efcamalorum,
vanum gaudium, quod in pun6lo ad inferna defeen-
d it , cibus immoderatus H potus , inter quae caput
Joannis, id, efl g'rati«, praefeinditur. His 6c fimili-
bus pr«gravatur Oratio, his invifeantur6cevelluntur
pennae ejus. Figuram hab^mus pro nollra confidc-
ratione in Abraham, cui juflb; peregrinaridi6himefl:
Gen. xii. 1. Fgtedere de terra tuadrde cognationetua,
de d.omo Patris tui, hoc efl, teitenis affedlibus , de
peccati qccafionibus, quae funt peccati magria cogna-
tio,' de domeflicis noflr« carnis, 6c tanquam paterr
nis converfationibus 6c defideriis. Potuerat nunc 6c
trahi fermo nofler per concordantias ex Scriptura ad
eruditionem moralem afiumptas 3 fed ecce crebrius
occurrit in ipfa meditatione mea fludiofitas fpecula-
trix, poflulans ut propofitiones aliquas doblrinales 6c
fcholallicas eliciens infcrcrem , fiat hoc, intelligat
fludiofitas.
Conjideratio Prima
Efficacior efl Oratio , ceteris paribus , quae fpiri-
tualior e ll, 6c a carnalibus defideriis remotior : hinc
e f l , quod veri oratores adorant Deum in fpiritu 6c
veritate. Orabo fpiritu, inquit Apoflolus I Cor. xrv.
i f . oralo&mente, non ficut illi quos increpat Chri-
flus ex verbis liaise , I f 4 xxix. 1 3. Populus ifle- Ih-
biis me honor at, cor autem eorum longe efl d me 6cc.
Conjideratio Secunda.
Efficaciorefl, ceteris paribus, Theologorum Oratio
, qui fupra Fidem fimplicium clariorem 6c purio-
rem habent de divina bonitate cognitionem. Efl enim
talis Oratio fpiritualior, 6c a phantafmatibus corpo-
reis alienatior. H « c Oratio conquiritur cumfumma
difficultate 6c pafeit animam. Nota Antonium de O f
ratione extatica.
Conjideratio Tenia.
Efficax efl puerorum baptizatorumOratio, in quibus
nondum vigent carnalia defideria, quia per rege-
nerationem fadli funt filii Dei 6c placabiles ei. Hinc
ell illud Pf. viii. 3- E x ore infantium& lablentium&cc.
Maxima debeturpucro reverentia. V « vae qui verbis,
operibus, aut exemplis, prollituunt hanc puritatem
Angelicam. ..
Sit Oratio bonis aflociata , ficut fubdit Apoflolus
Petrus 1 Pet.II. 12. Converjationem, inquit, veftram
habentes bonam. Impofflbile eft enim ( ficut dick Hieronymus)
multorum preces non exaudiri, proptereadi-
citur apud Machabaeos 1 Mach. hi. 44. faSlus efl convent
us, ut orarent. Unde 8c habitabant Apofloli pa-
riter, dum illos orantes illuflravit divinitatis plenitu-
do. Hinc propterea efl ilia Chrifli promiflio: Matth.
xvili. ip. Si duo vel tres ex vobis confenferint de omni
re fuper terram, fiet eis d patre meo. Colligamus hie
tres fpeculativas do6lrinas.
Conjideratio Prima.
) Efficacior e f l , ceteris paribus, Oratio multitudi-
nis proceffionaliter 6c localiter adunat« , quam dum
loco funt feparatj. Ad hujus probationem fatis debet
efie ufiis Ecclefias.
Conjideratio Secunda.
Efficacior efl Oratio, ceteris paribus, dum fit pro
univerfalibqno Ecclefias, 6c ad ejus Prseceptum , vel
Ordin^tionem, quam dum fit untummodo pro feipfb.
Con-
Conjideratio Tertia.
Efficacior efl Oratio ttuiltihidinis, dum illic ptib-
feiti etiam, 6c peccatores orant, quàm fi nulla jun-
geretur taliüm Oratio.
Sit Oratio patiéns. 6c benigna, qUemadhlodum il-
latas injurias oportet peregrinum fiifiinere, ut non
correfpondeat cuilibet fatuo, nec litiget : perdat de
fiio potius, ut pacem retineat. Sic debet elîè Oratio,
quod notât Petrus confequenter dum ait 1 > Pet. it. 12.
t it in èo quod dêtrèÜant de 'ùobis tànquant de malefaüà-
ribus , êx bonii opêribus vos confidèrantes glorificent
ï)èuYnindiè vifitationis j OUando fciliCet dicent : R i
funt quos habuimus in derifum & in ftmilitudinent improper
ii. Nos infenfati elitam illorum tcftimâbamus iftfa-
rtiàm , &fihem illomm fine honore : ecce ^ quomodo compta
ali funt inter filios D e i, & inter fanElos fors illorum
efl. Sap. v. 3. 6c feqq. Colligatnus 6c hanc triplicetn
fpeculationem.
S p e c u la t io Prima.
Ëfficax efl plurimùm Oratio illorum, quidiffiama-
tiones 6c detraëliones patienter pro veritate , vel ju-
llitia füfcipiunt. Patuit in David refpeélu Simeï ma-
lfedici, 6c de Sara filia Raguelis, deTobia 6c fimi-,
libuS. Job pro maledidlione inclinavit fe , 6c fùfcepit
benediélionem.
Speculatio Secunda.
Efficax efl'pauperum Oratio, ficut dicit Pfalfnifta
Pfàl. LXVIII. 34* Exaudivit pauperes îdominus, & vin-
Slos fuos non. defpexit. Similis efl ratio de his , qui in
infirmitatibus fuis corporeis gtatias agunt D eo, 6c o-
rant. Quod vidit Apoflolus, dum ait 2. Cor. xii. p.
quod Virtus in infirmitate perficitur. T ô t ôra ôclinguas
Lazarus habebat, quot vuînera.
Speculatio Tertia.
Efficax efl plurimùm Oratio illorum, qui fpirltua-
lés tentationës fuflinent patienter in anima, quæmo-
lefliorës aliquândo flint aptid volentes benè vivere,
quàm corporàles molefliæ, vel paupertas exterior.
Nota de blafphemia. Nota qui infàniunt, quia de-
flmt ConfblàtioneS expert«, fèdfeundum rhultitudinem
dolorum 6cc. P f xciiî. ip.
Sit Otatio libéra, nec obligata , vel alllgata rébus
hiijuS mundi per vinCula cupiditatis. Ptopterea fubdit
PetrUs I.Pet.H. 16 . quafi liberi, libertate fcilicet
tali, quæ fiimma ingenuitaS e f l, in qua fèrvitüs Chrifli
comprobatur. Efl enim altera fallax quædam li-
bertas, omnifervitüte deterior, quam notât Petrus,
cüm fubdit : ibid. Non quafi velamen habentes malitia,
libertatem, fed ut fiervi Dei. Talis eflpecCatOr, qui
velut onagrum liberum fe putat, dum mittitur ire pôft
defideria cordis fu i, in adinventionibus fuis pefiimis,
qüafî bos lafcivienS , fèd Nihil efl infelicius, dicènte
Augdflino, felicitate & impunitate peccantium. O infe-
inquit, dëqiiodam, cuipeccare licebat. Sic ex
fententia Platonis deducit Boëtius.
Sequuntür hîc tres veritates. ,
Prima veritas. Efficacior e fl, ceterig paribuS, O-
ratio Religioforum , quibus ex voto , vel Régula,
minus peccare licet, quàm aliorum, fi in Religionis
fuæ terminis abfquè tranfgi'effione feipfos coërceant
6c vinculis.occupationum terrenai'iim non involvant
pedes affeélionum fùarum.
Secunda veritas. Acceptabilis plurimùm efl Oratio
Solitariorum in deferto , ubi, dicente Hierony-
mo, nefeio quid fer emus emicat, & liberius mens evo-
lat ad penetrandum caleflia. Sic omnis Religio quan-
‘ Tomi R i . Pars t . '
to fibi Tuffidentior , èc (ôllicitlidinls minus habens,
|;anto eil ad continuationem contemplationis habilior,
lidet non fempel âd inchoationem.
Ténia veritai. Acceptabilior cft Oratio prô feipiô,
Vèl pro pauciS , ijuoad fatisfadlionem feciendam,
c]uam dum ad iàtisfaciendum pro plüi'imis per fliice-*
ptionem bonorum ternpoi-alium femet orans obliga-
vit. Et hic diet grandis inquifitio de Valore Oratio-
niSj diverfis afpectibus. Nota de dùodccim iacicbus
Orationis.
, Sit Oratio amicabilis, &mode ik , confe4uenterad
id,‘ quod iùbdituf in Epiftola i.Petit, n. 17. Omnes
honoriue-,fratirUtatem diUgite-, bemttimete -, Regem
honirificàte. Hinc Jofeph peregfinantes fratres com-
mönuit : Geneii j£LV. Z4. JVe irafiamini, inquit, iyt
Ad quod taotum cônformitas : quia multùm
pfohcit,, dicitur Exod. xil. 49. Eadem Lex erit
indigéna & colontj qui ferègrinâtar apud Vos. Et ibid,
xxnr. 9, Rëregnno mule Jus nbn enis. tÿfi enim fttifiis
vëregrini^ in terra ^isgypti. Quin ètiam necdiària eil
Orationis modeiba, quam générât timor Dei : propterea.
1. Petr.iV. 1 1. NaUte , inquit, jeregrinari
in fernere, qui ad tenmionem mbh fit. ZeluS abfqüe
diferetibne præcipitat.
Trima Confidèram. EiÈcacior ell, cdtel;is paribus,
Oratio pro inimicis, quantb videtur difficilior, & e x
majori Charitate ortum habens, utSamuëlis&Moï-
1 fis.
Secunda Confideratio. Acceptabilior e ll, ceteris paribus,
Oratio prb Regibus. Principibus, & aliis in
poteilate conftitutis, quantum bonunTcommune ex-
cedit particuiare. ïdeo culpabiles valde iûnt maledi-
élionem eis imprecantes, quibus éil maxime miferan-
dum, quoniam habent hommes iùpercapitalisa. Au-
guilinus : In nutto mihi reperi iratum Deum &c. Si
vis apt am 6cc.
Tertia Confideratio. Efficacior efl Olatlo , quanto
verecundior efl fub Deo , 6c cafli timoris plus reti-
nens. Bernardus : In veritate comperi nihil ita effè
efficax ad gratiam Dei vel inveniendam, vel confërvan-
dam, vel recuperandam, quam f i fimper inveniaris non
àlta fapere , fed fiapere ad fibrietaténi. Denique,
Beatus vir , qui fimper efl pavidus. ProV. XxVlII. 14.
j . Sit Oratio humilis 6c liibdita, juxta quod conclu-»
ditur in Epiilola : i.Petr. 11.18. ip. Subditi eflote in
, omni timoré Dominis , non tantum bonis & modeflis ,
fid ttiam dyfiolis : hac ell enim gratia. Itaque cum
diVirta Le x hoc jubeat : jQui obturât aurem fitam , ne
exaudiat harte Legem, Oratio ejus, fecundum Sapien-
tem ProV. xxviii. p. efl execrabilis. Prætereà obe-
dientiiim 6c humilium fempei* DeO placuit Ofatio.
Oratio humiliantisfi , nubes penetrabit. Eccli. xxxv. M t .
Efl autem humilitas triplex, in intelleëlu, inaffeëhl
6c in eftèëlu. Ex cujus humilitatiscarentia, præfër-
tim in intelleëlü, ex dêpravaïîone in aflfeéhi confùr-
gente, proveniunt errores omnes , 6c fcandala in E c -
clefia fànéla Dei 3 dùm fcilicet humana præfumpito
non vult captivare omnem intelleëlum in obfequium
Fidcij fèd quærit ambulare in magnis 6c mirabilibus
fupra fe. Déclarât hoc pulchrè Auftor Summæ
De vitiis & virtutibus j aflignans caufas erroruiïï circs
Fidem, Traëlatu De Fide circa finem. Ecce enim
quod intelleèlus fùperba præfumptio dicit aliquando»
Urationem nil valere. Quare? qüia vel tenet omnia
de neceflitate abfbluta evenire, vel Deum terrenia non
cürare, vel omnia fortuito agit ficut notât Claudia-
nus. Sctpe mihi dubia , 6cc. Aut quia fie Deus res
adminiflrat, ut eas proprios motus agere finat , 6c ita ,
inquiunt, quid proficit Oratio ? Fuerunt tandem aliî
qui dicerent Orationis non nifi à radiatione coelefli
fufeipere virtutem , ut Alkindus de radiis. Fuerunt
qui negarent noëlibus orandum eflë , aut locis facris
plùs quam in prophanis. Dixerunt a lii, quod Ora-
tiones Ecclefiæ omnes pollutæ funt per fimoniam.
s Dix®-'