non diet homo illius conditionis. Hæc cönfideratio non
eget ampliori dcclaratione, quia die quolibet apparet ad
oculum omnes nös mori opportere. Quapropter dici
(blet in communi proverbio : Certusfum, ut de morte.
Et fient ait fandtus Gregorius : Die quolibet currimus,
velimus nolimus, ad ult imam mortis miwationem. H ac
mors, lit inqiiit Boctius : nec tbagno parcit, nec parvo,
pauperi nec diviti,juveni nec feni. Ob cam rem, quod
evenire débet, fi hodiè evenerit, non cftmiranduiri,
6c conjfequenter non tantoperc eft affligendum.
Confideratio Quarta.
Eftfraternautilitas, ut dicit fandfcus Hieronymus. Si
in hoc mundo nullas haberemus tribulationes 6c mife-
rias , fed omnia , ut vellemus , pacata 6c tranquilla >
nobis aliqua diet occafio, cur vita defun&os defleremus
ac plangercmus. Si quis autem altius conllderaverit pe-
ricula , anguftias mundi hujus 6c exilii innumerabiles
adverfitates, valdè cæcus fuerit, ft minus exirc defide-
raverit. Ideo cum cernimus amicos noftros migrare de
hac miferia j debemus aliqualiter fobriam habere læti-
tiam, veluti fi liberati client à magno quodam periculo,
6c tribulationibus. Quis feiret folum cogitare tribulationes
illas, quibus humana lubjedta eft natura: non
eftprofedto cor quod eas poffit comprehendere, nec ■
lingua explicate. Modb quis fanus eft, modb ægrotus,
modo lætus, deinde ftatim triftis , hodie dives, eras
pauperrimus , modb v ivit, mox deinde mortuus eft.
Qui ergo optât hîc diutiiis morari, non aliud petit quarn
in poena, 6c afflidtionc perfeverare. Non itaque nimiùm
mortuos noftros deplangamus amicos, qui ab his peri-
culis font expediti. Et ft dicas mihi, Dominum noftrum
pro Lazaro Mariæ Magdalenæ fratre, cum eum vellet
rcfufcitarc, fleviflè. Rcfpondeo per fandti Hieronymi
didtum j reverà ipfum foper Lazaro fleviflè, fed non
talibus lachrymis, quibus tu tuos defies amicos : magno
pereenim à mis difcrepabant lachrymis j triftis erat
de Lazaro, non quia mortuus erat, fed quia ad hanc vi-
tam reverti debq^at. Ploravit, quia propter afliftentes
compellebatur bonum foum amicum à requie revocare
adlaborem. Lachrymætuæ non aflimilantur fuis, nec
amor amicorum tuorum illi quem ipfo habebat amo-
rem. Nolebat bonum foum amicum reducere ad hujus
mundi peenas. E t tu mihi dicis , te proximum tuum1
amare, quem denuo revocare vis ad pcenas has, quas
tranliit perpetiendas. Sit ergo ploratus tuus 6c gemitus
temperatus, cîim de amici tui bono debcslætari.
Confideratio Quinta.
Eft cogitando divinam difpofitionem , quæ multo
melius novit quid expediens eft unicuique. Bona in
Deum habendaeftfpes. Ét quod fle fuerit expediens il?
li, utmoreretur, quamvis id nobis non videatur. Di-
cebat ergo flindtus Auguftinus bonum verbum, „ Dul-
„ciflime Deus, pofteaquàm fois mihi expediens eflè,
„quamdiu in miforo hoc conftitutusfommundo, ha-
35 beas veluti omûem de me Cuftodiam, 6c me bonæ tuæ
, , fobmitte difpofitioni. ” San&us Petrus dicit in Epi-
ftolaftia. I. Petr. v. 7, facit e omnem cur am veßram &
fe/licitudinem in Deum 5 quia ipfi cura eß de vobis. Ipfo
enim (ut verum dicatur) dulciflimus Pater eft, qui cö-
gnofoit quod conveniens eft omni humanæ creaturæ,
nec Temper opus eft eo quod habere defideramus, quia
fæpenumero omnino oppofitum poftulamus noftræ uti-
litati > fod ipfo gubernat magnos 6c parvos per altifli-
mam foam, 6c incomparabilemfapientiam, atque ir-
reprehenfibilem juftitiam. Contenu igitur fimus dc
omnibus fois operibus tanquam juftiffimis, illique gra-
tias agamus. Et ft quofdam mori videamiis morte aliqua
extranea, quæ nobis minus bona apparet quoad lip-
ftram repiitationem, utunus moriturfubito, alius'in
præfo, alius fe fubmergit, alius fofpenditur, 6cficdc
co mpluribus aliis modis, nihilom inus Deus omnia ver.
tere poteft, li illi placitumfit, adüniufcujufque utili.
tatem. Ideo de nullo eft defperandum, nifi cjus damna
tio fuerit manifefta.
Confideratio Sexta.
\ Eft quod fletus 6c triftitia inutilis eft, nihilque mor-
tuis, quantum, eft de fe, nifl aliud ad jungatur, prodeft.
Certiflimum eft , fine miraculo per ploratum £c gemi-
turn mortuum aliquem refufeitari non pofle. Propterea
dicit S. Hieronymus. „ Confidcra fi plorarc debeas, de
,, quo remedium ponere non potes:,, ac fi vellet dicere,
magna: id eflet fimplicitatis. Ideo (ut legimus in Li-
bris Regum,) lanbtus Propheta 6c gloriofus R ex David
teuere plorabat pro filio fuo regroto, ad mortem ufque,
Deum devote deprecando, ut illi concedcret fimitatem.
Pofteaquam vidit eum mortuum efle, ceflavit a fletu,
6c foipfum confortavit, refpondendo hi.s qui alloquer.
bantur cum: Qutire, inquit, plus mihi darem trißitiet ?
Credere debemus omnem homincm qui moritur, mox
aditurum Paradifum, Purgatorium , aut Infernum.
Parvi pueri non baptizati defeendunt in Limbum, qui
eft locus medius (ut multi tenent) inter Purgatorium
6c Infernum. Si ingreditur Pai'adifum, magnopere lac-
tari debemus, magnamque illi faccremus injuriam, nifi
eflet per fan&um defiderium, quo fecum efle vellc-
mus. Si defoendat in Purgatorium, ut religiose credere
pofliimus, nifi oppofitum fit evidens, facere debemus
orationem, 6c preces in fan&a lachrymarum com-
pun&ione ad foam impetrandam liberationem. Nihilo-
miniis tarnen ploratus illi 6c gemitus efle debent mode-
rati, 6c: temperati, cum fobria mixti laetitia, foeran-
do talem efle in falvationis via. Si certum fit ipfum
efle in Inferno, quod regularitcr non feitur, nifi per
revelationcm , aut miraculum , quod Deus apparerc
facit, tunc omnes ploratus 6c gemitus ceflare debent
ad divinam approbandam fententiam, 6c fe voluntafi
ejus conformandum. U t enim dicit fan&us Auguftinus
: Si Patrem meum damnatum ejfe cognofcerem, non
plus rogarem pro eo quam pro inf email inimico. Vcrun-
tamen eft quod focundiim quod aliquis bene vixerit, ac
bene mortuus eft, 6c devote , major haberi debet
lxtitia, 6cfpes. Faciatergounufquifqueergä fe,dum
tempus habet, per quod gaudium det homimbus 6c Pa-
radifi Angelis, dici enim folet: bonam vitam, bonum
ad fo attrahere finem.
Confideratio Seftima.
Eft de damno quod facit fletus, 6c triftitia pejrfonse ,
qux talia habet. H x c enim res eft, qux natiiraliter
comimpit fimitatefn 'uniufoujufque 6ccorporalem , 6c
fpirftualem, ac -interdum. mortem infert.. Ideo. dicit
Sapiens^iiHulH mortui funt propter iriflitiam, & non
eß utilitas in eis. Eccli. xx x z f . Et rursum dicit in
Proverbiis: Sicut tinea' corrumpit veflimentum & vermis
corrodit- lignum, ß c ^trifiia -cordi nocet hominis. Prov.
XXv'iio. Etfobndum cft,_talem triftitiam, 6c angu-
ftiam, fxpenumero procurari inimici inftigatione. Et
cum videt-no& habete inordihatäm ad aliquam remaf-
fedHonem, nititur omnibus modis earn nobis aufer-
re , utriosin ti'iftitiam pönat, 6c finaliter in defpera-
tionem, 6c nos gravet ad\,mortem ufque corporaliter 6c
fpiritualitcr. Propterea fommum confilium dat Sandlus
Petrus, quöd fi laste 6c hilariter in hoc mundo viverc
velimus 6c pacem habere, nec ullam grandem ac fortem
habcamus affedlionem ad quameunque rem temporalem
, quantymeunque exiguam, aut magnam. Pofteaquam
enirp ilia res mutari poteft, aut deperdi} mox fo-
cundum hqc triftitiam habebimus, 6c dolorem, qui
nqs gravi/fime affliget, fecundum quod amor ejus ftul-
te dcledtabat. Ideö fi Pater tibi f i t , aut Mater, Ma-
ritus, U x o r , filii, autalia.rcsqusecunquc, noli cor
tuum
uiumtalitcrapponerc , quin ca perdere poffis, autdi.
mitterc cum tempus advencrit. Adpropofitumhoc
diccbat Seneca : A c comm 0 do me hujus mundi rebus ^fed
non me de do. Et rursum dicit: de nulla re pojfejfioncm
haberi nifi quis fimper paratus fit perdere earn aut di-
w/V/tf/v Secundum hanc ergo confiaerationem ceflet triftitia
nimis abündans, quas fiepenumero nocet habenti,
6c nihil prodeft mortuo, immo aliqualiter illi nocerc po-
terit, aut difplicere, ut apparet in iubfequenti exemplo. A
Erat femina quasdam pulchra, qua: pulchrum quen-
dam habebat filium, ingeniofom valde, Scad cundbas
res habilem, fed fads cito migravit a feculo. Unde M a-
ter talem concepit triftitiam in corde 6c anguftiam,
quod inceflanter diebus plorabat 6c noclibus. Accidit
die quodam bonam hanc Dominam in vifione videre fo-
cietatem juvenum hominum, qui valde laste 6c fefti-
nantcr ccrtum petebant locum, fed non vidit cum eis
filium fullin g inde magis turbatafuit: poll hac confi-
dcrando ubinam efle poflet, pcrccpit eum longe poft
alios lento qiudem gradu venire, veluti fi muitura eflet
fiitigatus. Tunc benigne eum interrogavit, cur non in
pulchra ilia eflet focictate. Mox tanquam triftis refpon-
d ite i, tunicam fuam in poftrema parte prorsus made-
fadtam, unde tantum ilia aqua gravabatur 6c oneraba-
tur, quod focios fuos fequi non poterat: Et adjunxit
dicens: Bona Mater, fupplico, deinceps fic flerede-
tas, quemndmodum hucufquc propter me flevifti,
modis noftram impediunt falvationem. Ideo diccbat
Salvatornofter Jcfus ChriftusinEvangelioMatt.x. 36.
Jnimici hominis domefiici dw familiäres 6c cohabitantes.
Ideo quia nos plerumquc inclinant ad mundum aman-
dum 6c ad divitias, honores 6c dignitates appetcnd.is,
quæ fæpèad maximum noftram font pcrditioncm. Sic
damna corum 6c infoitunia nos magna afficiunt plcrum-
que triftitia, 6c cordis anguftiâ. Eo modo fepenume-
ro Deum iratum facimus, hoc eft , Præcepta ejus
rranfgredimur, ne contriftcntur amici noftri, quæ res
perniciofii eft, 6c damnabilis. Dicit ergo Auguftinus
ad propofitum hoc : SubftraElio eorum ab hoc mundo eis
fit tolcrabiliS) quorum pretfentia cum difpendio erat & dam-
no. Solet interdùm augeri dolor 6c triftitia aliquo-
rum, prarfertim N obilium, cum per mortem filiorum
fuorum progenies defecit 6c cecidit, quibus nulli foc-
cedant heredes in vera progenie, 6c hoc modo arma
eorum neccflè fît deficere , 6c nomcn eorum quoad
mundum oblivioni datur. H æc confideratio ccrtc ad-
modum debili innixa eft fondamento, vanitati namque
innixa eft : tales enim magno vanæ famæ in hoc mor-
tali feculo tenentur defiderio, quæ quidem fama continue)
mutatur, 6c præterit velut umbra, aut fumus,
quemadmodiim cernitur, parumque eftcuræ illis, ut
in memoria fint perpétua gloriofl alterius vitæ , quæ
fine fine eft. Et hæc magna eft abufio. „ T e , quæfb
„ (u t ait Boëtius) ubi modo funt magni Imperatores,
fod dirige dulcitcr lachrymas tuas ad Deum cum fondira B „ fummi Rcges, 6c gloriofiPrincipes, qui omnem eo-
Oratione, 6c paullo poit in perfeèhi futurus lum fiilva- ,,rum curam pofoerunt ad tranfitoriam mortalis hujus
done. Hoc modo fecit ipfo, 6c filius ejus omnino libc-
ratus fuit.
Sed dicet aliquis: multum mihi difplicet, me tali
afficianguftia6c triftitia, fed cam aufcrrenequeo, ncc
cxcutere earn poflum , adeo cordis tenet penetralia. .
Confidcra ergo imprimis (ut prasta&uni eft.) quanta
ftultitia fit eor fuum 6c amorem ad aliquam temporalem
i'cmfigcre, qua: mutari poteft, autperdi. Et hoc tibi
fit ad cautelam alias, uttibicaverepofles, fiillud tibi
accidere vellet tempore alio. Infuper bene admitto,
non omnino in potcllate tua efle talcs de cogitatione tua
auferre pafliones fine fpeciali Dei auxilio. Ideo bono
cord e ad ipfum tibi recurrendum eft per medium Sanctorum
6c Sandtarum ejus, orando benigne, quod de
tali tc libcrare velit tormento. Et feias certo, Deum
ficfacturum, fi expediens fit, aut c ito, aut tarde. Sicut
cyim elicit Sanctus Bcrnardus: Pro certo teneamus, 6c
„ crcdamus nil- nos poftularc a Deo in fiuidta charitatc
„ perfeverantcr, 6c pro nobis, quin impetremus rem
„illam , aut meliorem, quod nobis merito fofficere de- ^
„ b e t .„ Etfidicas adhucj quomodo efle poflem non
triftis 6c defblatus de morte proximi mei, cum fim in
paupertate toto tempore vitae meae, vel tali aut tali in-
convenienti ? Scire debes Deum fufficienter efle potentem
, fapientem 6c bonum ad te in hoc mundo guber-
nandum, ficuti expediens eft. Ja6ta igitur fpem tuam
6c curam tuam principalem in eum , ad ilium aman-
dum 6c ferviendum ei, 6c ipfo taliter tibi providebit,
ut confoquaris fufficientiam. Secundum quod Sandtus
6c probus homo Tobias filium fuum admonuit, dicens:
Confide) a , f ilim i , nospauperem modofuper terram duce-
/ e vitam ? fed f i timuerimus Deum bona adipifeemur mul-
M Tob..xv. 13. Adhoc.eft Salvator nofter JefusChri-
ltus in Evangelio fiio : Primum quarite regnum Dei,
Matth..v i 33. hoc eft, falutem veftram fpiritualem,
cc omnes alia: res neccflariae adjicientur vobis 6c dabun-
Conffiiddeeratio OBava.
E-ft) cogitando propriam utilitatem , 6c magnum
(quod nobis faepius accidit) commodum per amicorum
jo lory in mortem. Quod quidem commodum inter-
um lpirituale eft, interdum vero temporale, etfi nobis
non apparcat. Quia reveii amici noftri fiepe variis
,mundi gloriam adipifeendam. E^bi font? Nonneja-
,, cent in terra abfqtie nobilitatc fine memoria 6c æfti-
„ madone? Piofedtb fie. „ Et ficut dicit Propheta in
Pfid. XLvni. 12.. dchis, qui in hoc mundo fua cclebra-
rc volueriint nomina, ac fi ipfo mundus eorum foret
Paradifus : Proptereà fepulchrum eorum eß extrema eorum
domus, aut habitatio. Eft mifera domus. Et Salvator
nofter in Evangelio de talibus dicit -, jam eos recepiffe
mercedem, Matt.vi. 6c poitionem eorum.
Hac confideratione complures Nobiles, ut filii R egum
6c Ducum, parvi ceftimantes hu jus mundi gloriam
reliquemnt omnes Parentes fuos, divitias 6c pofle/fio-
ncs, ut fe omnino ad Deo ferviendum dederent. Ned
curabant, fi eorum deficeret prolapia quoad pj-æfons
hoc foculum, modo eorum nomen in æterna eflèt memoria
cum his qui fideliter Deo fervierunt, cui fer-
vire magnoperc eft regnare. Et ad oculum cernimus
mitlto majoris honoris 6c famæ efle benedidtos
Sandtos Paradifi, qui contempferunt omnem gloriam
mortalis hujus vitæ , quàm eos, qui, nifi font hujus
mundi fibi compararcgloriam. Adjicioadhoc, (ficut
jam tadlum eft) fæpè Deum maximum commodum corporate
6c lpirituale afferre pluribus, cum eis ab hoc mundo
fobtrahit pua-os, aut propinquos. Sunt enim non-
nulli, qui ad promovendos 6c exaltandos propinquos
fuos in honoribus 6c hujus foculi pompis pönuntomnem
foam operam 6c diligentiam, nec requiem habent die ncc
nodtu, 6cfæpius avariffimi cfficiuntur, propter quod
ponunt plerumque foipfbs 6c eos quos promovere vo-
lun t, in viarn damnationis. Propterea dicebat Salomon
: yidi rem maxima fub ccelo vanitatis , hominem
acquirere & cumulare cupide divitias hujus mundi , non
ceffantem , nec requiem fumentem , nec tarnen novit cui
dimitteret, aut f i ullos habiturus effet fuccejfores. Ecclç.
n. 1 8. Ideo Dominus nofter, qui per innumeros mo-
dos creaturarum foarum procurare novit falutem, ut
™ auferat homincm de talibus anguftiis 6c follicitudinibus,
illi interdum aufert uxorem, autpueros, aut res alias
fimiles. Et hoc finguljs diebus experimur, aliquos efle,
qui fc omnino dedant ad Deo ex toto corde ferviendum
, 6c mundum contemnendum propter hujufmodi
occafiones , qui prius ne denarium quidem proptet
Deum dediflènt, ne prqpinqui eorum poft mortem ta-
lium indiguiffent : dant foipfos 6c propria bona Deo pro
fpirituali folute. E t facile eft feitu , cum tales venerint