hoc quod dicit, vplo ipfom habere vivendo delicate,
6c omnes fumendo voluptates. Congruit ipfom meren'
, & acquirere veluti per fortitudinem : quia ut
dicit Paulus 5c Barnabas : A d . xiv. 2 1 . Per multas tri-
bulationef oportet nos intrare in regnum ccelorum. Omnes
qui pie volunt vivere in Chriflo J e f a , perficutionem
patientur. 2 . Tim. i n . 1 2 . E rg o , anima devota, quæ
vis, 6c veile debesacquirere tuam felicitatcm , tuum
Regnum, tuamgloriam, & evadere horribilem, 8c
perpetuum Inferni carcerem ; opus ell te efle ftre-
nuam ad exemplum benedidorum Sandorum & San-
darum Paradifi, qui tanta martyria, perfecutiones,
poenas, & afflidiones in vita eorum habuerunt,
quemadmodbm veri armigeri, & boni milites. Opus
eft ut tuo credas Imperatori, qui dicit illud : Q ha-
rite regnum D e i, 6cc. Matt. vi. 33. Scire enim de-
bemus quod humani generis inimicus , ac deformis,
& abominabilis filius ejus peccatum, cum perverfo eorum
fqcietate, ciim vident devotam animam tendere,
6c adiré ccelorum Regnum, conantur ipfam impedire,
6c inceflànter ei fàciunt mille , 6c mille modis duros
crudelefque infultus, ficut experientia döcet, 6c com-
plures Dodores fcripferunt in eorum Libris poëticè,
6c aliter : ficut Alanus in fuo Anticlaudiano. Pruden-
tius in Vficomachia, aliique plures, in quibus admo-
durn pulchræ fpeculationes , 6c placentes materiæ,
ad prædicandumque utiles inveniuntur , vel Tub me-
taphora peregrini, vel militis, vel agricolæ, vel re-
gnantis. Attamen inpræfentiariim hæc omitto, vo-
loque reftringere di6ta mea ad certa punda : quia fe-
cundum Philofophum : Inpaucioribus via magis, 6cc.
Et dico quod inimicus humani generis , qui ejedus.
fuit àParadifo per filiumfuum peccatum immundum 5
aut, ut Poëtæ fingunt, quöd Jupiter Regno expulit
Patrcm fiium Saturnum, mittit ad probos 6c validos
Dei milites, qui modö funt in gloria, à qua iplc ce-
cidit per fuperbiam fuam , tres inimicos qui nominari
pofiunt latrones viarum obfervatores, videlicet tyran-
nidem crudelem, hærefim blafphemam, carnem lu-
xuriolam. Et figurari pofiunt per tres fpiritus ranis
fimiles qui exibant de ore draconis. Apoc. x. Et
conformiter ad tres illos hoftes de quibus in Profil :
' A I un dus, car o , dtxmonia
Diverfa movent pralia.
6c infidiantur tribus viribus animæ : tyrannis iralci-
b ili, hærefis rationabili , caro concupifcibili. Hoc
eft didum quemadmodbm fcriptum eft Apoc. x. Pof-
funt referri tres hi latrones ad tres omnis humanæ
creaturæ inimicos , de quibus canit fanda Ecclefia
in quadam Profa : Mundus , caro , 6c dæmonium
inceffonter movent diverlos infultus 6c crudelia bella
contra humanas creaturas ; temper infidiantur tribus
animas potentiis. Tyrannis potentiæ irafcibili, hærefis
rationabili, 6c caro infidiatur potentiæ concupifcibili.
Similes applicationes multæ reperiuntur in
Scrip'turis. Dc his tribus inimicis verificatur Apo-
ftoli didum. Omnes qui piè volunt vivere in.Chri-
Jlo , perficutionempatientur. Omnes , inquit, qurbené
, 6c religiofè vivere volunt in hoc mundo, fecun-
dum Jefum Chriftum, patientur tribulationes ac ma-
Jas perfecutiones. Et ad illam intentionem dicit hæc
verba , 6c appropriata invenio tribus flatibus in R egno
Paradifi, qui vicerunt 6c fuperarunt tres illos ini-
micos itinerum illius Regni impeditores, 6c occupa-
tores. Primus, eft flatusglorioforum Apoftolorum6c
Martyrum, qui per fortitudinem, 6c ceteras virtutes
vicerunt, crudelemque tyrannidem fuperaverunt. Secundus,
eft flatus glorioforum Dodorum ,f Patriarchar
rum, 6c Prophetarum, qui vicerunt 6c proftràverunt
blafphemam hærefim. Tertius, eft flatus Confeflorum
6c Virginum, qui vicerunt 6c domuerunt luxuriofàm
carnem. Primus per conftantiam. Secundus per fa-
pientiam. Tertius per continentiam. H i funt tres
llatus, qui admodùm débité ordinati funt in Regno,
de quo dicit Dominus nofter Jcfus in verbis propofi-
tis: Regnum ccelorum vimpatitur. Hoc eft, Regnum
ccelorum per vim capitur , 6c illi intrant qui fibi ipfis
violentiam inferunt. Et in his tribus pundis, tamad
laudem Domini noftri, 6c felicium Sandorum Paradifi,
quam pro neftra inftrudione totus nofter Sermo
^ continebitur.
Humani generis inimicus videns veram Religionem
6c Fidei veritatem fefe diffundere, ac multiplicari j illa-
que mfldiante, multos ad falvationem tendere, mifit crudelem
tyrannidem excxcatam per ignorantiam idolola-
trias, inflammatam violento odio per deipedum, quae
principaliter in terrenis hofpitabatur Principibus, 6c eos
prasparare fecit, 6c excogitare omnia tormentorum genera
, ad vincendam 6c deftruendam bonam amicorum
Dei voluntatem , 6c ut eos negare facerent Legem
fuam, 6c renunciare ei. Aliquos quidem tyranni illi
lapidaverunt, ut Sandum Stephanum. Alios vivos
aflaverunt, ut Sandum Laurentium. Alii pofiti fue-
runt fupra ardentem Ignem , ut Sandus Vincentius.
Alii «xcoriati funt, ut fandus Bartholomseus. Alios
crucifixerunt, ut Sandum Petrum 6c Sandum An-
drasam. Et fic de inriumeris tormentis quse in Sandorum
legimus vitis, ficut dicebat Sandus Paulus ad
Hebr. xi. ,?>. ■ Sanbli-ludibria& verbera experts, inf*-
per & .vincula. Dicebat Apoftolus , Sandos fuifle
B pafios opprobria, derifiones, verbera, ligati fuerunt
6c incarcerati: ted hoc nihil valuit ; coriftanter enim
omnia fuperarunt. E t (quod amplius eft) gauden-
tesfuftinere infamias 6c tormenta pro nomine Dei,
feientes propter hoc Paradifi coronam illis efle para-
tam. In Pfalmis. Supra dorfam meum fabricaverunt
peccatores. Pf. cxxvm. 3. fcilicet coronam gloria.
Pofueruntque in cordibus eorum verbum quod in
hodierno feribitur Evangelio. Bead quiperfecutionem
patiuntur propter juflitiam, quoniam ipforumejl Regnum
ccelorum. Matt. v. 10. Sed quaeres forfitan, quomo-
do fieri potuit quod Martyres tarn patienter, 6c con-
ftanter crudelis tyrannidis fuftulerunt tormenta? Re-
fpondeo: bonam voluntatem, inflammatamcharitate,
oc amore Domini noftri boni6cfpe plenam hoc fecifle.
N e patiaris, inquit bona voluntas devote animaej ne
patiaris, quod per paululum languoris vitas tuas mor-
talis, arternam amittas vitam. Cogita parum febris,
parum infirmitatis, aut cafiim ex improvifo acci-
dentem, te hodie 6c eras fine merito , 6c gloria, e
mundo auferre pofle. Cogita etiam altera ex parte
quod poll breve tempus 6c breviter tranfibit, fi-
nemquc capiet totum quod crudelis tyrannis tibi po-
terit auferre, videlicet vita prasfensj 6c max imam
indc laudem adipifceris , gloriamque meritorum fine
fine. Solve ergo fponte mortem Deo quam necefla-
rio nature debes, nec mortem incurras asternam propter
temporalem. Paululum temporis eft cvadcndipce-
nam hanc breviffimam, cujus preemium eft fine fine.
Confidera , 6 anima devota, ad Dei fimilitudinem
creata, 6c ptetiofo Sanguine fuo cariflime redempta:
confidera , 6c cogita Dominum jstuum prius pro te
mortuum efle. Recorderis, plures voluntariam mortem
fuftinuifle inprseliis , aut alibi, propter amorem
Domini fiii temporaljs,qui pofthac pnemium eis confer-
re nequibant. Recipe igitur mortem pro jufto tuo Domino,
quifolet, potell, 6c vult praemia poft mortem
reddere. D a illi fponte quod (fvelis nolis) tibi auferre
poterit in momento. Scias demum Regnum Domini
noftri per violentiam acquiri 6c per vigorem.
Hoc modo, aut fimili confortabat bona voluntas devota
ipfbs Martyres, quemadmodum bene fcriptum
eft de teptem fratribus in Libro Afachab&orum , qui
conftanter fuftinebant tormenta ad mortem, quas ty-
rannus crudelis eis potuit infligere. O inenarrabilis con-
ftantia! O inaeftimabilis patientia! Quis earn fufficien-
ter admirari 6c laudare poflet ? Re£te profe£lo dicebat
Salomon, quod fortis ut mors dilettio. Cant. vm. 6.
Verus
1 ƒ 4f Sermo V. de Feflo omnium SanBorum. 15-46
V e r U S a m o r D e i e f t f o r t i s U t m o r s . O f i n m o n o Verus amor Dei eft fortis ut mors.humana crea- P r y n m t - . . . r . . ■ .
tura, merito hie exemplum habes firmiter Deum aman-
di, fuamque Fidqm, 6c Legem temper fervandi. Prop-
tereà récitât fanda Ècclefia in littcris, 6c imaginibus
Sandorum Martyrum vidorias, ut nos animet, 6c con-
fortet ad eorum imitationem, quemadmodum Romani
faciebant de ftrenuis militibus. Quemadmodum récitât
Valerius6c Saluftius. Valerius Lib z .ca p .i.& .io .
Saluftius, in Prologo. Sed heu ! 6c plus centies heu ! Pro
nihilo, 6c fine Coadione quotidie Deum negamus per
mala opera. Relinquimus amorem fiium, propter peccatum
mortale nos eum commov ~ ' "
facimus, quod nequaquam Martyr« W(tiK,u wi.acvu-
lcbant ad mortem ufque duriflimam 6c horribilem fu-
ftinendam. Non patienter ferre pofliimus unum verbum
, aut parvum didum, fi ipfum nobis dicatur j parum
famis , aut fitis j præcepta jejunando jejunia -,
parum poenæ 6c laboris , id faciendo quod Deus nobis
prascepit : 6c Martyres videmus, qui ad tervandam
Legem Dei permiferunt fibi inferri injurias, irrifiones,
tormenta, 6cmortem crudelem. Si mihi dicas, eos
repletos fuifle gratia D ei, quæ eos confortabat. V e rum
ais, ficque tibi fiet fi volueris, 6c in te non te-
nucrit quominus fic fiat. Sume bonam voluntatem
quæ eft in poteftate tua , 6c omnes vinces adverfit^-
tes, eafque fine murmuratione ulla fuftinebis , ut fa-
ciunt nonnulli quibus Deus videtur injuflus, cum
cis non facit quæcumque ab eopetunt , vel quöd non
tantum habentbonorum, ficut majores ipfis; nec con- E
fiderant bona quæ Deus eis confert qui funt melio-
res quam ipfi fint. Sume bönam,6c nobilem voluntatem,
6c pedibus tuis fubfternas peccatum immundum,ac Præcepta
Dei libenter adimplebis, quæcumque pcena,quód-
cunque malum in corpore aut bonis hinc debeat accide-
re. Tibi præcipit ne alios homines contemnas, qui flint
fratres tui ad Dei fimilitudinem fadi, quemadmodum
tu : obedies. Præcipit tibi, ne erga proximum tuum
odium habeas, illique libenter parcas, falvo jure 6c ju-
ftitia alterius : obedies.. Præcipit t ib i, ne in vanum
jures, ne pejeres , ne fubfanneris , ne maledicas, &
impedias juxta pofle tuum ne ab aliis fimile quid fiat:
obedies. Non eft æquum , non eft honor, non eft
nobilitas adjicerc nimis magnum ftatum 6c pompofiim
nimis, alterius quidem expenfis ; immöeft comedere,
6c bibere veluti carnem, 6cfanguincm humanum. N imis
magna eft fimplicitas tepro aliis damnare: fæpè
modieus eft amor 5 . Deus novit. Q u i facit eleemofynam
de fabßantia pauper um , quafi qui immolât filium coram
Pâtre fao. Eccli. x x x iv . 24. Deus tibi præcipit, ne ^
fis mendax, needetradorj nec illis facile credas qui
taies fùnt, abfque audiendo partem alteram : obedies.
Non eft enim tam bonus, quin aliquis invidus , aut
detrador ipfum vituperet, præfertim cùm videt feli-
bentei audiri. Ideo dicit Sapiens : Princeps qui libenter
audit verba mendacii , omnes minifiros habebit im-
pios. Prov. XXIX. 12. Et breviter , nihil eft quin
ipfum facias expedite, fi bonam habueris voluntatem
radicâtam in diledione D e i, 6c fi glorioforum Martyrum
Dei poenas confideras, 6c præmium quod re-
cipiunt : 6c eft quod dicit thema noftrum, quod R e g num
Domini noftri acquiritur per poenam , 6c labo-
rem. Efl enim via qua ducit ad vitam arïla, & pauci
fant qui inveniunt eam. Matth, vir. 14. Via, inquit Jefus
Prascipit alicui homini, ut terviat Domino certo in
praslio, vel alibi, ad faciendum quodcumque volue-
ritjubere, five jure hoc fecerit, five injuria, ipteilli
obediet, corpufque exponet 6c animam. Heu quid fa-
cit cupiditas confequi 6c vana gloria! Afpiciamus Grae-
cos 6c Romanos , invenicmufque eos fere tanta fu-
flulifle mala ad vanam gloriam contequendam , ficut
Sandos Martyrer pro gloria teterna , ficut declarat
Sand us Augullinus Lib. g.de C iv. Dei. 1 2 .cap. de Mu-
c io , qui ardenti rogo manus fuas impofuit. DeCato-
■ ■ ■ ■ ----------------- « u u u . ,^ tu ^ - n e, quite voluntarieinteremit. D eT it io , qui tecum
catum mortale: nos eumcommovemus, 6cindignari A equo fuo in altiflimum projecitfovcam. DeBruto qui
uaquam Martyres Sandi facerc^o- proprium interfecit filium. D c quo bene ad propofi-
ifoue dunflrmnm Zr W r ,h ,W tum dicit Virgilius fummus Poetarum y . zAnetd.
yincit amorpatria, laudumque immenfa cupido.
H eu ! dicimus nos Prtecepta Dei adimplere non pofle;
Legemque foam efle duriorem. Scitis-nc propter quid?
Bona caremus voluntate, 6c bono erga Deum amore;
bona quoque credulitate, de quibus dicam in fequen-
tibus. L e x Dei non eft nimis dura, fednosmollesfu-
musnimis, 6c delicati adferviendum Deo, quiadter-
viendum mundo duriores fomus ferro. Et*certefi bene
meditemur , plures videbimus qui multo majo-
rem poenam h^bentad Infernumacquirendum, 6c ad
male agendum, quam requiratur poena ad Regnum Pa-
radifi lucrandum.
3 Sumamus igitur bonam^Jfoluntatem, 6cfirmamglo-
lioforum Apoftolorum, 6c Martyrum conftantiam,
fi non foftinendo mortem, quia hoc necefle non eft,
Deo volente; faltem adimplendo Mandata Dei. Scia-
mus Sandi Pauli didum veritatem habere , quod non
fmu comlig,u fajfitmes htijus temporis ad futuram dor,am
^rewlabimrinnokis.^om.viu. 18. Etfiqu^rasquo-
modo hoc lcitur? Bene quidemjalioquin Deus non forec
juitus remunerator, necverusinScripturisfuis, quod
efle nequic: tota enim Le x fatetur Deum efle, &
ef^e remuneratorem. Hoc quoque often-
dic Philofophus. Gum ergo fan&i Martyres in hoc
mundo nihil habuerint praemii, fed omnia mala tem-
poraha, & perfecutiones, ufque ad mortem afperri-
mam, adLqgem Dei fuftinendam, &fuaadimplenda
rrsecepta; necefle eft ut-lit Paradifus poll prefen-
tem vitam, ut remunerentur. Stulti ergofent admo-
r o . ’ ^ increduli, qui ita noncredunt, cum ratio 6c
fanda Scnptura in hoc coQcordent, 6c Sandi Apofto-
li, Sandi Martvres, dodiflimi Viri Theologi, 6c Phi-
lofophi fic efle teftati fint, ufque ad mortem fobeun-
dam. E t confideretis diligenter hie, illosmentirinon
potuifle per ignorantiam , quoniam habebant claras
revelauones, ficut fandus Paulus, dfandusjoannes
complurefque alii; nec mentiri volebant per malitiam^
vel deceptionem, aut lucri cupiditatem; quiafcicntcr
paupertatemperferebant, infamiam , 6c mortem ad
ifla affirmanda, & cum hoc claraevidentiaquefiebant
miracula. Valde ergo firmiter bene agere defiderare
debemus, cum tam copiose, 6c certitudinaliter remu-
nerationem expedemus ; ted in mentem temper nobis
veniat, tenacique memoria hiereat didum Salva-
toris noftri Jefo Chrifti, quod prius eft propofitum:
Regnum calorum vim patitur, & violenti rapiurtt illud.
Hoc modo tyrannis crudelis foperata fuit per vidori- s t : m n m n ° h i wbm b »& b m -— . .. -------tj— ^ 5 « u v u i o a u iÄ w u u u u i a ip c ra
c lt, dura, 6c flrida, five arda, 6c ideö pauci font
qui gradiuntur per cam. Cogitemus, quæfo.j cogi-
temus , non modö dolores quos foftinuerunt Martyres
pró amore D e i , fed ctiam id quod nos fingulis
diebus pro mundi fuftinemus amore, pro cupiditate,
aut vana gloria. Cupiditas acquirendi præcipiet alicui
mcrcatori ire per hyemem , per æftatem, per mare,
per terram, 6c ipfe obediet, juxta Horatium :
Impiger extremos currit mercator ad Indos ;
Per marepauperiem fugiens, per fa xa , perignes.
3 ---------------, w tjucuiLL» u i a j u r c m
patiebantur pertecutionem , tantö magis multiplica-
bantur. Etad hoc eft Pfälm. iv. 1 . In tribulatione
dilataßi mihi. Et-fimile habetur de filiis Ifrael.
Exod. 1. Sed humani generis inimicus alium mittere
cogitavit inimicum, ad impediendum iter Regni cce-
lorum, qui tantö cfletpejor, 6c periculofior, quanto
inimicus familiaris 6c tedus magis nocet quam
alius,quemadmodum dicit Boetius: in Lib. de Gonfola-
tione. Nu lla capitaliorpeßis ad nocendum, quamfamilia-
ns inimicus. Sicut conviElor , adulator & detraUor pejor
• E e c c c 3 eß