Joannis Gerfonii 1432
F*id4ei,3ut d*e divina providentia non diffidat, fedjactet cu-
am fuam 8c cogitatum in Domino, & ipfe eum enutriet?
Ad Charitatem denique accenfus eft Rex nofter,
dum confidcrando profpexit, quo padto Deus ufque
ad obleclationes varias dilexerit hominem, 8c propter
eum etiam lilium, ne dicam tot res mir* pulchntu-
nis, decoris, 6c virtOtis, formaverit, nec propter
unum hominem ifta minus fecit, quia cum multisfecit
, prout eft dedu£fcio apud Hugonem , in fuo De
arm fponfe .: : Quid autcm^fi ternarium liliorum in ftio fcuto regio 8c
divino Rex nofter ad mores retorquere qonfiderando
volebat ? Videbat enim qualiter liliorum fulgurat co-
H*c confiderafti Rex gloriofiflime, 8c viventium
liliorum agricola egregie, Ludovice. Confiderafti,
inquam , ut nofles quomodo lilia rationabilia agri
tui Regni crefcerent;, dum vivebas in carne 8c nunc
d(uerta rpei unmo nn ocbeifsl äcsr,e ddeurme erfetg)n atusi sin i na:ttehrevreen. tibuCso cnofindfeirafti
nempè, ut eis non deeflèt ros, 8c alpe6lus cceli
liber, dum in eis fan£t* Religionis cultum confcrvafti.
Confiderafti, üt non deficeret humor in corpore, ve-
lut in terra fixa radice-, dum eos temporalitcrfuften-
tafti. Confiderafti poftremo, ne diffiparetur mace-
ria, vel claufura juft* prote&ionis, dum congruis
Legibus atque Judiciis eos communivifti5 itaut fuerunt
lor aureus in campoazure, velut in adhere puriflimo, a populi tui inftar liliorum irrorati defursiim, irrigati
8c Äreniflimo. Et nonne poterat per ternarium hoc deorsum, 8c prote£li^uaquaversum.
liliorum confiderare, vel tres virtutes pr*nominatas,
Fidem, Spem, Charitatem in anima jufti ccelica, aureo
fulgore micantes j vel ipfam attendebap, ä qua origi-
nantur, beatiflimam Trinitatem, in quo velut intel-
lc£tuali fcuto triangulari per circumincefiioncm com-
prehendenter pofitam, vel tres anim* vires fpecula-
batur, concupifcibilem, irafcibilem, rationalem j aut,
fi jufliuseftaccipere, tres partes imaginis, memoriam,
intelligentiam & voluntatem. Aut denique appropria-
tiiis Regi* majeftati, tria lilia in fcuto tres Status in
ftio Regno confiderare fas habuit idem Rex nofter j
Statum dico militantium, Statum confulentium, Statum
laborantium. Hi fiquidem Status 8c fi in omni
politia reperiri habeant vel mediocriter inftituta
ufurpat tarnen fibi Rcgnum Franci* colorem *the- g
rveeurbm a,u roebu mf itnrgipulliacrie imlli Srtealtiguiio cnoisn tuculiltt uexmc e:l lencotilao rmeme-
ritorum in utroque. Nam ubi, qu*fo, viguit uf-
quam terrarum vel in militibus ftrenuitas potentior,
vel in Confulibus 8c Clericis fapientia divinior, vel in
laborantibus 8c fubditis obedientia propenfior. Itaut
nihil erraverit, quiRegnum Franci* dixerit in Orbe
tpaotfisitaummo ednieif lvimeluumt h, o*rtthuemr e8oc fapglreunmdo rqeu nenitdeanmte mvo,l ufpe--
cundum quoque liliis, hoc eft, populis aurea digni-
tatefulgentibus: quem hortum irrigat fons ille purif-
fimus, 8c
Fluvius niveis argenteus undü ,
Univerfitas Parifienfis in quatuor facultatum flumina
condivifus, quibus irrigatur omnis terra.
Et poteramf ô do&iflimi 8c fapientes Viri, pote-
ram ifta latiùs deducere ex ejufdem Regis celebri chronica
, fi vacaret, 8c non efletis oncrandi notiflimis :
nam quis nefciat, eum fuilfc in cultu Religionis Catholic*
confervando Chriftianiflimum ? Quin 8c hæ-
reticorum extirpator fuit vehemensj 8c bis ferventif-
fimozelo fuccenfus impios infidèles Barbaros perfccu-
tus eft, & ad augmentum divini cultus multa Mona-
fteria conftruxit, plurima reparavit. Ceterbm ne-
gari non poteft, eum de corporali fuftentatione fub-
ditorum curiofam fuifiè, quando ipfis etiam pauperi-
bus, inopibus 8c egenis intrà 8c extra Regnum fuum,
tanta pietatis affectione 8c follicitudine providebat,
eos perfonaliter, mira prorsùs humilitate, vifitans, pa-
fcens, 8c refovens. Quid ampliùs dicam de claufura
liliorum fuorum per juftam Legum proteblionem ? Ip-
fc enim Legibiis bene conditis circumcinxit populum
fiium , providens ne ffangerentur ab eis 5 quafdam
infuperaddidit, ut de prohibitione duellorum, 8c pu-
nitione blafphemantium, 8c forfan pluresadjunxiflet,
fi non didlaflet fibi confideratio fua, multitudinem
confulam Legum 8c Statutorum non tarn protegere,
quàm aliquando fubvertere gentem, cui fervanda man-
datur. Exemplum in propofito. Acervus lapidum,
aut fcpes fpinarum protegunt, 8c circumdant lilia. Quod
fi juftoampliùsexcreverintvelfpin*, vel lapides , la-
ceranturlilia, aut ab aëris libero hauftu prohibentur:
Non fecus eft de multitudine traditionum humana-
frpuem& -a, t ilnluodm. inatim Excommunicationum. Ad hoc Agnofcitis , ut opinor , do&iflimi 8c fapientes, Ir r it um fecißis mandatum D e i propter tra- quàm latè patentem confiderationem Rex nofter ha- q ditiones Talibusmodisftuduit Veßras, 8cc. Matth,optimus xv. 8c 6. buit ex infpectione propriorum infigniorum , 8c
cola nofter Regius, Beatus Ludovicus ^ folertifiîmus r, agri-
confiderare dum rememorabatur ex hinc verborum Chrifti,
agri, id eft, populos Regni, quomodo crefcerent, dùm
lilia
quæ dicunt : Confiderate, 8cc. Et potuit quidem
habebant rorem fupernum, humorem terrenum, 8c fcp-
ampliùs .ex confideratione liliorum , 8c eorum
tummunitiffimum. Primumdebenedi&ionecoeli. Secundum
crefcendi modo animadvertere pius Rex nofter, tria
de benedi&ione terræ. Tertium de inftitutione
cfiè necefiària ad debitum populi totius augmentum,
difciplinæ. Vellem itaconfideraremus omnes lilia agri
janquam ad crementum viventium liliorum. Nam fi
noftri quomodo crefcerent, nemo quipe eft qui non
non eft homo lilium, non dixiflèt Propheta : curæ fuæ commiflum, de quo Sapiens germinabit Hæc tria funt, qu* lilia Jufius
ut
aadgmruomn ehta bneoas.t Diligenter, ait, tuum »
cRroefsc.ant, exiguRnot.ficut lilium.Prov. xxiv. 2.7. Alioquin audi ab exerce eo ibidem,agrum quid
s lupernæ benediétionis.
mali lubfccuturum fit: Per agrum viri pigri tranfivi,
Humor. Humor terrenæ fuftentationis.
& ecce totum repleverant urtica , operuerant faciem
ClaAubfufqrau.e ror,e eCnliamu f8ucr aæ jtuhfctræe plirboeteroé lifolancicsi.fptna, da funt lilia
ejus 30. Fruftrà & maceria lapidum defiruEla erat. Prov.
îr.quærerentur ergo in agro tali lilia
, 8c decoloria j fie ablque divina gratia, quæ eft
crefcentia, ubi deeft folers confideratio , 8c domina-
pluvia voluntaria quam fegregat Deus hereditati fil*,
tur ignavia, ea non confiderans qu* præmifimus.
8c ablque fuperno afflatu vel afpeétu, populus omnis
Nam propter abundantiam noxii humoris totum re-
interiùs contabefcit. Porro arefcunt lilia fi défit hu-
plent urticæ mordicantis 8c exurentis luxuriæ j propmor
bonus in radice : 8c populus non fubfiftit, fcd D ter defeôfcum non fereni'roris, operiunt faciem ejus Ipiarefcit,
fi fibi defit fuftentatio in corpore. Demiim
lilia, fi nonclaudantur fepibus, autmuris, depafcun-
tur, 8c conculcant ea omnes belli* agri: 8c populi,
fi non juftis Legibus 8c obedienti* muro concludantur,
ipfi celeriter hoftibus invafi depereunt \ five holies intel-
ligasfpirituales , quiluntmundus , caro , d*monia }
five materiales 8c vifibiles, qui lunt ipfi homines fub ipfis,
nam nullum eft animal alteri magis inimicum.
8c quia maceria lapidum deftruéla eft per indi-
fnceimpli,n a8tca mg erdmifilnoalu utitoilniae omm, necso bnecfutilcæa natg rtio 8tca fmin gufaltairois-
inobedientiæ fuperbæ férus depafeit ea. Ager ifte fi
quæritur, qualis8c quis fit? Apte #fpondetur : ho-
mhoom, of ceifltic aegt rmicionloar, mfuubn daugsr.i coAlalafuttphr.e mxmoc. oIndfetimtu tiupfsc,
dequo Mattlo. xm. 8c Joan. xv. Porro totidem abun- dare
1433 Sermo de Sanclo Ludovico,
idiagrnei rlii.l iis Ndeobnent ea gpeurl cthaleirsr i,m quumo tlviliirutumti bcuasf tjiutabse,t upruinl--
chrum lbbrietas, pulchrum juftitia, pulchrum & for-
vmirotfuutimbu f&ap fileonritfiaie, rims, oqdueilbliuas, rFedidoelse,t a&g eirt aan dime frfei-l,i quis ve-
Sed lut odor credite:agriplenii Gen. xxvir. 27
non parvo cm benedixit 3 aut gratis Dominus.poilidetur ager ta-
libus liliis decoratus. Emitur certe laboribus quam-
plurimis, & ltudioib '•colendi wuu i tAutiuu,exercitio, neuem licut in neu-bgu oenen*, tum ab æltu n m o mnnlnir«!' < \
ra ni fbv.forusmuhens tis m ---------- u lip n c ------- dicitur.ugrnm iy c emit
j___ — Conßderavit agrum & .emit & vredine, turn ab erucis, ab ærugine a cT b a ^ rn p
ilium. Prov.Piov. XXXI.xxxi. iö.1 6 . E Et t quomam quoniam nemo nemo repente repente
llibus imDrobis _’ « abaliis pe
fit fiimmis, fed cum temporis curfu & ætatis incre'
mmoednùtom; dcirfetlicnuâniot aflttmiuosl âip ffai gvniirftuictuatm, liqluiaæ, qquuoemfdaadm-
ponit incipicntcs, quofdam proficientes, alios perfe-
£tos.
Confideremus eadem lilia, quo naturæ modo cref-
cunt à primævo fui germine ad medium robur fti-
pitis, ufque ad floris, fruâufque maturitatem. Hoc
confiderantes Chrillp obedimus, & Sermonem apta-
bimus auditoribus.. Sunt quippe in hoc ccetu vene-
tando homines fub ætatis diftinélione triplici : fub ger-
minante adolelcentia, fub virenti juventute, fiib ma-
tura, fruâUolâque feneétute.5 in quibus pari typo
virtutum lilia fuccrefcere debere demonllremus. Alia
enim virtus in fortitudine & ciTipcia decét maturum
fenem, alia virilem juvenem, alia tenerum adolefcen-
tem. Fallor, fi non hæc fignavit Apoftolus : Cum
cjfem, inquit, p a rv u lu s, loquebar ut y a r v u lu s , &c.
Cùm autemfaBusfumfenex^ evacuavi & e% C Cor. XIII.
æiit.a tesI ddeefmer ibnenosta. vHit oHcmoroatdious, pProæëltèan,s coeintfutistu eelnl sv e&l
ut ager ille , in quo erant tres ordines m'ium accu-
bantes juxta puteum Getiefl xxix. Puteus, -locuseft
undd hauritur aqua feientiæ, & falutaris fapientiæ.
Ttiruems ofirmdipnleics iuomv.ium, tres accipimus ordines ftuden-
ætaCteo nnfeidceeif-laèn dfiutm v irvtuetruom ellill iisq,u oudt creetffic anint, mominni-i
ftrare triplex antidotum quod prsediximus. Rorem
fcilicet, hùmqrem 6ç claufuram; nihilominiis,
appropriation brevitate , non omnia omnibus , fed
lingula fingulis dilpartiri curabimus. Et liantes in terminis
nollris, ne dillbluta tluótuemus evagatione ,
dicemus quod claufura difciplinæ præcipua necclfi
143 4
equidem infita vobis à natura agente infaIJibiJi germina
qquuaæsd Tamul lviuirst uatpupmel lqaut afi fecundùm rationes feminales Seminaria, virtutum qm f im i inquit , crefeere & valefcere ßneremus ; Ma ms aJ,
beatam mtam ducerent. Et de hoc nonfiluit Philofo-
fophus 2. Ethtcor. Hæc femina nolite fuffocare vitio-
nfiise tgueernmdiummb uvso,b iasu ftailti,u ntdùèm d iafbp eardlgeirdeo. gEetlquu amquàm
vdreefiddmiæe,. truumm aobh æ/»rlulruM «*n imniko concu_pi lcern, tiæ. ^ t..u.m ab ltibus impro7b'i s admve rTfan5tibus incremento fapoir iatujuasl iupmer liliorum : nihilommus m primis lludendum ell ad
clauluram congruam per murum difbiplinie: quänon
appofita, vel demohta, plane de liliis adbm ell; pro-
tceiprulmnatumr , cu&m p e1rIeI0u, nqtu. i Qdiueaembaotb Dreemo :a pprehenditedif- E t difiiplinatua
tfja me docebit. Pf xvn. 2 6 . 1
Sed quid loquimur adolelcentibus ? Forfinobfurdefrurntrf
aUtf t 0nr S confidf at" ininipiunt quiedicun-
tun Ita ell : fua quorumdam garrulitas hoc indicat.
Nimirumminus idoneiiuntconfiderare,o b craflimie-
norantiae caligmem, vel ob turbam paffionum, & d f-
lidenorum juvemlium, qua; cogitationes fuas &con-
hdcrationes traducunt ahorsiim, aut quiaindifciplina-
tionem, quam alibi exercent, hue afferunt ^
Prqeis idcnco confiderate, vosPneceptores&Ma-
g g i l ln venerabiles, ad vos me cqnverto , vos qui tali-
busregendispneelTedelegillis, &quiprofe<äödurämin
llran dam rr““ -*-1 Terentium P°nitur) admini-
fiiandam fulcepillis. Coerceat eos difeiplinse vellr®
claulura, infra quam etiam mores componite 8c for-
mate ad normani Chrillianae Religionis. Nam quannonChCftUm
f aPudChriftianof, fuos adolefcenteS
nonChnllianafapere, nefcirePraecepta Dei; &quid
agendum f i t , quid omittendum , quid credendum
SubvSfiran^Um| i& qUid titnendumpmitus ignorare?
Subverlio eis vel loqu ., vellegere ^u * non profint
moribus, aut plus eis obfint quam profint ingenfis
Pudet quod aliter ufque in hodiernum diem j l t e o -
urni pueninftituuntur primitiis in Lege fua, prout juf-
fine videtur Dominus Deut. 4. * J
Confluunt ecce ipfi adolefcentes plhs folito detoto
Francis Regno, ad florentiffimum Parifienfis Univer-
fitatis hoi turn; erudin habent illic in fuispriroitivis&
■na ell Im agro adEoHlhefcwent,HurnH teBneIr oPrrusmcl, Pquuao nadec ienlciai-- c aggdiiaavmmenmmireaa ttciiccoaanllfiiubbeuuvsse,, ,r aqqnuut;ii nqnuuuppoeedrr cnnToo nnf innatii ffii Ht&a■l itbu sHf ti m7 b“ui“ti
jpuivenenteusm; ,h quumoaodr ppruorfuics,i&enftuefsf;i crioesn fsuapeer avfiirrieliduums Cmfiot rpitrusrfoa gainuimm,a l;n fotn,,- ;f;u.,f,e. epi difeutere ’ L .... S H K B q uodi
jfu-v--e-n--u,m ,- -q-u--o-a d proficie„n tleusm; uroius if uapcer rinnu asg r&o avfiprieliduums
coeli liber decet maxime in agro maturorum fenum
quoad perfedos. Efplane, fi vellemus, non opero-
faudm S teartuatmad taripptlaitcieomne sp rhaaesf ta tudr anl iRa degednui Fceraren,c oprrusmfe,r tqimui
confiftere pomtur in laborantibus fubditis , &inc!ytis
multibus, & m Clericis atque Confulibus. Verum
h*c reliqua omnia comprehendere, qu*dici fc offe-
rquunst ,d iqcuerise fveerlm aod f ulfafuidceermet ?g lPoroilolfpiofffiimtisi eRreggoi cse nteorlilsr i
copiofiffime, vel ad sdificationem noflram abundan-
tilfime, confideratio profunda nollri thematisingere-
bat, fub triplici oratione condudatur Sermo nofter
1te nrtmiaa aodr apteirof.ea6dto isncipiences, fecunda ad proficientes,
Prima Oratio.
r e n t B h nunc/ ernmoon deéfgt é> néÔr égse; nfeirdoiffie ipaldionlaetfi-,
jXubemntif. 7Qieu^id Vj“uItblSe5t oCbherdilitleu Cs h?r illcpLjfuidbeernatit.e Qliuliiad
f r"ep ?itmu,m ovde\l tummPucultmu - , &C ofnafbiduleartaioten i,b us &a tteanbdfqituee; quoniam ita in novello agro mentis vellræ crefeere
primula virtuoforum liliorum germina conveniet. Sunt
morituro animali fpiritus ad cor confluunt. lioc unum dicere habeo , quod eoamplms danda ell opera in hac
ccieplehbnesi rmimuraoU cmirvcae rafditoalteef,c ennetucmaf lcautoll,o dviealmne, gelreuémlopdainfti
tom* 7 B E n°,n B candida I & odoriftra virtu-tum , fed infelix lolium , & fteriles avens, ut Vir-
gilius loquitur. Sentes quoque , & filices, & nociva
qusque plantaria vitiorum, in perniciem non folurn ta-
lium, fed pubheam Ecclefis , ut proindè fiat ager
qualem vidit Jeremias plenum abominarionibus 7e-
rem. xm. ' J
nna.Mb htbKÓu sm pTleenSa! cfÓuntet?&’ pm0eran!s , qU&a nctoisr’p o^ra qquuootraubnodmami-
adolefcentium, & ferpunt intereos nefimdacontagio-
ne, nemineconGderante,nemineprohibente, nemine
Devellente; utinam nemine impeflente, &nullomodo
eos qui conantur extirpare admittente. Et heu ma-
orum cumulus! Ilias fuas.abominationes non abomi- B M Propheta dicente I Iniquitatem H ha-
bm & abomtnatusJitm, Pf cxvm. Et quid ell
jniquitatem abominatus lum? Illamcertèpcr os Con
felfionisevomere, velejici. Ad hoc verb.agendum e ll'
utfrequentiusosclaufum, &mutumaperiatur- & vix
extiahitui unquam virus illud teterrimum nh-
fcoenum , & natural adverfum , nifi juxtl parabo-
lam Scriptural: Pariatcoluber tonmCtte n h °
jnanu edudus Confellbns. Quid ig Lm i^ d um fi
XXX 3 multi