propter fragilitatem vafis in quo es : Habemus tbefau-
rum, 2. Cor. iv. 7. &c. Et révéra nifi Deus fpc-
ciali gratia ipfam fcrvaverit, nihil eft quod earn con-
fervare fufficiatj fed ipfc cam cuftodit in illis qui bo-
no corde 8c integro ejus implorant auxilium, facien-
do quod in eis eft, 8c fingulariter femper per humi-
lem poenitentiam propter defe&us eorum, 8c pericu-
la, 8c pro aliis. Si ipfa humilis non eft, omnia fu-
pervacanea funt, ipfa perdita eft. Ipfa fktua virgo
eft, quæ intrà fe non habet devotionis oleum, nec
æftimare debet fe minus obligari Deo qui earn præ-
fervavit, quàm alia. Scire dcoet, amiflàm virginita-
tem nunquam redire. Cogitare debet exempla fan-
âarum Virginum prætcritarum, quæ potiùs permi-
ferunt fe occidi quàm perderent earum virginitatem.:
Agnes, Cecilia, Agatha, 8c aliæ. E t notate ft fefe
occiderent potiùs quam viri oppreflionem fuftinerent ?
Dico, quod non , nifi per revelationem. Nota de
exemphs fàn&i Hieronymi, 8c fanéti Auguftini, ac
S.Ambrofii.Et finaliter nabeat femper oculum ad finem 8c præmium, cùm fuerit bene 8c fortunatiftrme defpon-
fata in Regali palatio cceli, in quo nuptiæ durabunt
æternaliter fine triftitia vel dolore. .
JOANNI S GERS ON II
Doctor is dr CanctlUrii Fnriftcnfis
A L I U S
S E R M O
E O D E M D I E
AD IDEM POENITEMINI .
Collât, ad eofd. MSS. Codd.
B E n e ad rem noftram, 8c propofitum recita-
tum eft nobis fan&um hodiernum Evangelium,
ad profequendam materiam meam dudùm in- (
çoeptam, quæ eft, culpare vitia carnalia, gulam 8c
luxuriam, 8c commendare virtutes contrarias, ad quas
poenitentia viamfacitôc introitum per ejedtionem pec-
cati, perverfi,. fcilicet, hofpitis, qui dudùm domum
noftram inhabitabat. Et quoniam dixi in quatuor Ser-
monibus Adventus contrà gulam 8c luxuriam ; hodiè
fe offert & præfentat materia, ut loquar de fobrieta-
te & caftitate,* quibus virtutibus fingulariter amatæ
fuerunt pcrfbnæ quarum meminit noftrum Evangelium,
quod dicit in hune modum. Fledtendo ocu-
los confiderationis meæ fuper hunc textum ad trahen-
dum eum ad moralitatem & noftram inftrudtionem,
invenio in hac pulchra Proceffione ad minùs quinque
fuiffe perfbnas : Jofeph, Mariam, puerumJefum,Si-
meonem, 8c Annara. Et confidero quod fecundùm
très nobiles flatus, qui funt in fandfcaEcclefia, Ôcqui 1
erant illic, Caftitas, inimica luxuriæ, cum bona fua
fervatrice fbbrietate, quæ contraria eft gulæ, recipit
très pulchras habitationes, très placentes domos vel
hofpitia, 8c fecundùm hoc tria fùmit nomina: Pri-
mum hofpitiumin virginitate. Secundum, in Matrimonio
, 8c tertium, in viduitate. Nam interdùm dici-
tur caftitas virginalis, interdùm caftitas matrimonialis,
interdùm caftitas vidualis. Caftitas virginalis,
eft integritas corporis , 8c cogitationis, feu mentis,
nunquam confentiendi ad experiendum, vel proban-
dum illam deleétationem carnalem quæ fequitur ta-
dtum membrorum ad gcneratioriem ordinatorum.
Caftitas matrimonialis, eft àbftinentia quædam ab
opere carnali, nifi in quantum termini Matrimonii 8c
. honeftatis ipfum patiuntur aut requirunt. Caftitas viduitatis
in generali, eft continentia' quæ fervatür in
corde 8c corpore, poftquam peribna fuit in Matri-
raonio, vel carnalem experta eft deledlationem. Et
fi ilia experientia fuit in Matrimonio, nominator pro-
pric caftitas viduitatis, quæ modo eft exrà Matrimonium.
Si tarnen aliter advenerit per peccatum, non
habet nomen proprium, ideo proprie nominator ill0
nomine, caftitas viduitatis. Et invenio landhm An-
nam (de qua loquitur Evangelium noftrum) fuiflè dc
illis tribus flatibus, 8c adhæfit illis tribus modis-ca-
^ ftitatis, qui funt veluti tres fuæ filiæ pulchræ & p]a.
centes. Nam ante Matrimonium fervabat virginita-
tem. Deindè fuit feptGm annis in Matrimonio, &
poft mortem fponfi fui vidua permanfit Deo fervien-
do. Domina noftra etiam, licet nunquam amiferit
virginitatem fuam, nec unquam experientiam habue-
rit illius foedædeleârationis, nec in Matrimonio, nec
extra 3 poflùm tarnen dicere ( modo rcétè me intelli-
gatis 8c fane) ipfam habuifîè has tres filias vel fpecies
caftitatis, quæ, rcipfà, non erant in ea nifi una, feilice
t, caftitas virginalis, fed fecundùm diverfosftatus,
diverfâ fortitur nomina. Non enim oportet ad hoc
quod caftitas aliqua dicatur matrimonialis, opus matrimonii
fecutum fuiflè, fed peccatum contrarium
non afïùerit. Et hîc eft quæftio contrà ftultum pro-
brum, quomodo Matrimonium Jofeph 8c Dominai
noftræ fuit verum, cùm Domina noftra obligata fuit
5 per votum nunquam cognofcere virum, nec per
copulam Matrimonii, n«c aliter 3 8c Jofeph fponfus
fuus erat virgo, ut dicit fanôtus Hieronymus contrà
ftultum opprobrium quorundum hærcticorum in
Epiftola ad Thefephontem. Refpondeo , qaod in
omnibus votis femper retinctur Dei ordinatio , five
dicatur, five non. Et quia ordinatio Dei fuit quod
Domina noftra nuberet, 8c de hoc fà&a fuit revcla-
tio Dominæ noftræ, ipfà potuit & debujt confenti-
re. E t fi quæras ulterius per curiofitatem, fi Jofeph
poftulaflèt fbeietatem Dominæ noftræ, an confenfîfi
fet ? D icô, quod non 3 nifi fpecialcm habuiffet reve-
lationcm, quemadmodùm habuerat de fùo Matrimonio.
Domina noftra poft mortem Jofeph fponfi fui
habuit caftitatem vidualem, ad intelle&um modo di-
' blum. Ideo concludo, Jofeph fuifle mortuum ante
Mariam, quia commendata fuit fànéto Joanni Evan-
geliftæ in cruce. Benedidtus puerjefùs erat virgo,
quia nunquam in Matrimonio fuit, nec ullum habuit
præter virginitatem ftatum, quamvis approbaverit
alios flatus, eo quod de omnibus teftimonium habere
voluit ôc laudem, ficut in hodierno apparet Evange-
lio. Devotæ perfonæ, cùm cogitai-em pridièad hanc
materiam, fenfi intrà fecretum cordis mei moveri dif-
putationem quandam , quænam caftitas magis eflèt’
commendanda, an virginalis, aut matrimonialis, auü
viduitatis. I Sed ante omnia fùppono, quamlibet ha-
rum filiarum bonam elfe & laudandam. Scio nam-
que aliquos hæreticos virginitatis ftatum condemna-
re voluiflè, alios ftatum Matrimonii. Alii parvipen-
debant omnem caftitatem, immo luxuriam lauda-
) bant, & dicebant, vivendum elle fecundùm luxuriam
, fecundùm quod Romantius de Rofà introducit
dicere genium, qui dicitur Deus naturæ. E t deindè
perfbna aâoris in fine adhuc dicit turpius illud
idem. Et poft hanc fùppofitionem pofùi illam pro-
pofitionem, quod virginitas pro hoc tempore eft magis
laudanda, quantùm eft de f e ,( deinde viduitas,
& demùm Matrimonium. Alia conclufioeft, quod
quælibet iftarum caftitatum debet laudare & honora-
re alteram fine fùperbia: aliquæ enim perfonæ meliùs
fe fàlvant in Matrimonio, quàm aliæ aliorum duorum
ftatuum. Vultis ne aperiam vobis modicùm rationes
quas fàcerc folebant hæretici 3 & adhuc funt aliqui
contra hos tres flatus , & contrà earn quam pofiu
fùppofitionem. Credo , vos bené veile ôt faciam in-
tclligibiliùs quo potero, ôt valdè breviter unam ratiotionem
contra unumquemque ftatum. Quid prodeft
virginitas, dicebant aliqui, cum mundus deficeret-, fi
unufquifque virgo efiet? Refpondeo,' non timendum
efle unumquemque fe tenere in ftatu virginitatis. Et
fi cafus, Deo volente contingeret, tunc vere efiet finis
mundi, quandoque enim finietur mundus. Ulterius
dico, non oportere, f i matrimonium necefiarium fit, p
virginitatem maledidam efle aut culpandam. Quid eft ^ O
magis necefiarium quam funt aliqua artificia, utopi-
liones, aut fartores, aut fabri lignarii: fi tamen perfbna
eligit fe efle Clericum, aut civem 3 non dicen-
dum eft, ipfam male agere, vel ipfam non facere melius.
Sic eft in propofito noftro. Tertio dico, quod
pro tempore gratias, & pro hac Lege ad quam poflunt
adduci omnes alii populi per Baptifmum3 Matrimonium
non eft tam necefiarium, ficut in principio mundi, aut in
antiqua Lege, quaeduntaxat Judteoscompledlebatur.
Contra Matrimonium arguebantfpecialiter hasretici, &
prsefertim Manichiei, dicentes, generationem fieri non
pofle fine.peccato mortali, & finedamnatione, cum
lie infans incurrat peccatum originate. Refpondeo,
quodFides, &.fidelitas Sacramenti Matrimonii excu-
fat opus illud a peccato, tam propter finem habendi
fobolem quae ferviat Deo, quam per hoc, quod te-
neant fibi fidem, & lcgalitatem, durante vita eorum
JOANNIS GERSÖNII
Dofforis dr CancelUrii Parifienjîs
E R M O
D E
CIRCUMCISIONE.
-dd M S S. Codd. ViB. 4<5 3. &Navarr. tmum.
P'oJlcjnw confummati funt dm 0SI0 ut circtmcideretur
puer, vocatum eft nomen ejus Je fus. Luc. il. 21.
V ereor , ne , ut loqui coepero , vêtus illud
proverbium intro vos agitetis : Medice, su-
rateipfum, Luc. iv. 23. & audire cumcæ-
co nato merear illud Joan. ix. 34. Tu inpeccatis na-
tus es totus, & tu doces nos ? ficque è Templo ejiciar :
. . . H H H H H . . . B itaque laudem fuam, fortefque ad bonum fitiad
invicem. Et fi dicas omnes Matrimonium contra- B mulos ; iuiterata etiam in6 cundaque virtus . vox
hentes non habere illam intentionem. Dico eos debe-
re earn habere. Et ob hanc caufam inter alias caufas
contingit, ut inter conjunâos Matrimonio tantæfint
miferiæ, calamitates, & varii caflis maÜ3 quia prin-
cipium , & intentio perverfà fuit & corrupta : quid
mirum, fi pejus medium & amariflimus exitus fequa-
tur, femper de pejori in pejus ? Nota exemplum de
Tobia & Sara. Contra viduitatem & generaliter contrà
omnem caftitatem extra Matrimonium arguunt ali-
quamvis eloquentiæ accuratiflima artcblan-
diens & fonora, fi virtutis défit opinio, inefficax eft,
& derifui, contemptuique proxima, quoniam ut Sa-
tyricus ait :
Quis tulerit Graccos de fèditione querent es?
quin melius :
Loripedem retlus derideat, ^Æthiopem albus.
A t mihi hanc, obfecro, tollite fbllicitudinem,&quid
dicam , non quid vivam infpicite3 atquc ut circun-
cifus hodiejêfùs ab obduratainduratiorte noftræ mentis
. qui, quia videtur eis naturam velle , & confentire
ad fbeietatem viri ac mulieris, & hoc Deus præcepit.
Etiam aliter credendum non eft - caftitatem fervari3
quicquid dicant aliqui non maritati , fe elfe caftos3
fed funt pejores, Ôc pejus faciunt, utdicüntifti. Quid
dicam h îc , deVoti homines. Negabone naturam &
Deum concedere fbeietatem viri & mulieris ? Certè
nunquam inficias ibo. Dico , quod in omnibus rebus
conceflis, needle eft habere modum & ordinem: . A , r , r y-, . r ' Mui.ujauujuuuiiiv.A pu
alioquin ftultus fiet abufus. Exempla funtmnumerain C que granis furgit ampla feges 3 fie copiofà ex eis , fi
r n r n n r f 3 nniri*r\ isT n lih i /L m n n iK iif a » i ^ . . . J
aures circuncidat meas , præfertim ne ut vocalis
echo , & æs tinniens , fine férifu vel auditu loquax
inveniar , Matrem mifericordiæ devotè falutabimus:
.Ave Maria.
JP O S T Q V A M confummati funt 8cc. Evangelicam
præfentis celebritatis ledionem àcapite libuitrepe-
tere, quoniam pauca ejus verba fententiarum multiplici-
tate gravida funt, & quemadmodùm ex paucis parvificorpore
terram bonam mvenermt, accrefcet eruditio. Jam
noftro , 6c alibi, de manibus, de pedibus,
& ceteris. Sic etiam oportet conjun&ionem viri &
mulieris fieri’per Matrimonium propter rationes aliàs
diélas. Quoad hoc quod adjiciunt cafté vivendi im-
potentiam , mentiuntur , & dicunt injurias Sanétis
qui hos ftatus tenuerunt in ftatu Clericali & extra Matrimonium
æque benè , fànétè 8c intégré. Et contrà
hunc errorem aliàs fum argumeniatus in poftremo Sermone.
Dicamus modo in quo, 8c quarè virginitas ex-
cedit duos alios ftatus. Dix'i in conclufione , virginitatem,
8cc. Notate quod pono tempore præfen-
ti, quia in antiqua Lege erat aliter, quemadmodùm
dicit fanélus Auguftinus , quod tantùm laudandum
foit Abrahæ Matrimonium, ficut fànéfci Joannis Bap-
tiftæ caftitas. Et intelligitur, quod unufquifque ftatus
erat bonus 8c permiflùs, 8c non quod fimile fit om-
ninù in perfeâione. Adjunxi3 quantùm eft de fe,
propter aliquos particülares cafùs qui faciunt ftatum
itaque mifericordia pro captivati hominis liberatione
imploratura, è terris incoelum afeendens, exoppofi-
to autem 8c effeétum ad contrarium è coelis defeen-
dens veritas fibi obviaverant. Jamque juftitia 8c pax
fuerant ofculatæ, cùm ex earum ofeulo veritas de
terra orta eft 3 Unigenitus videlicet Dei Filius, quem cc-
leberrimo Natalis fui die fincerifiima ac integerrima
parturiit virginitas, paupertas alieno natum in loco
panniculofis fafciis involvit, eumdem in præfepio re-
clinavit profùndiflima humilitas, quemantea fortisut
mors dileébio è finu Patris in finum Virginis declina-
re compulerat.
Poftquàm verb confummati funt dies 0SI0. Prima hîd
oritur quæftio : Quo die ,- quove tempore confùm-
matio hæc fà£ta eft ? Illo quippe die , qui apud caput
Orbis Romam celeberrimus habitus eft, & qui
t • f c s r x—----- >7.----- . 'i~:------ I p, anni prasteriti finis , fequentis autem ftatutus eft inivir
m^ n C^e me 10rem 5 fluia etlam aptior eft ad tium 3 8c ne curiofse vanitati deeflet fuperftitio facri-
am a ivam. lega, monftruofumqüemdam fibifinxereDeum, cui
duas fronte®, ut inverecundior ac impudentior cflet,
tbtidemque facies aferipfere , de quo die ad literam
Faftorum deferiptor Nafo ait.
Profpera lux gritur , Unguis , animifque favete j
Nunc dtcenda vorn funt bona verba die,
Lite vacent aures , infanaque protinus abßnty
Jurgia , differ opus livida turba tuum,
Salve Jefta dies , meliorque revertere femper y
A populo rerttm digna potente coli.
P p p 3 Hscc