i i p T
pofl'em. Deinde nonnunquäm cogitabat ad fecrcta
Dei Judicia , 8c ad fublimia hujus Paffionis myfteria,
8c quomodb iterüm refurreóturus eile t, quodquc per
hanc mortem mundus fälvandus effet 8c redimendus.
Redibat tarnen farpifTime ad priores plandtus & fufpi-
ria, ob dolorofi Filii fui in Cruce cxiftentis prasfen-
tiam. Sed heu \ Modo ad Deum vadit per mortem
amarafn , 8c in vita dimittit Matrem fuam dulci-
flimam. Debcmus igitur per poenitentiam hujus doloris
habere memoriam. Heu, Filimi! Aperibenediófcum
os tuum, converte ad me oculos tuos, 8c die aliquod
Joannis Gerfonii 1 196 Fidem, applica te huic Cruci; quoniam cam tenendo
neque cades, neque fatigaberis, non timebis, neque
perdes quicquam. Sed dices: Nulla bonaegi, neque
merui quicquam, aut lucratus fum erga Deum ; re-
currendum ad ipfuift eft. Aflentior : crede tamen meb
confilio, foe merita tua 8c bona ad exemplum fan&i
Bernardi, 8c tunc dives eris. E t hoc focies , ut te
jungas ei ad hanc Crucem in Fide, in Spe, 8c Dile&io-
ne, hoc eft quod ipfi credis, habes Spem, & amo-
rem tuum. Adhuc forfan dices: iniquitatestilas maxi-
mopere efle abominabiles, turpes 8c deteftabiles, ita
confolationis verbum, non abeas hinc ad Deumabf-A ut vixaudeasaccederc, vel coram ipfbappai*ere. Éfto:
que hoc ut loquaris mihi, 5c abfque hoc ut des mi-*
hialiquambonameuftodiam. Neque abiit, quinpoftu-
lata perficeret. Nam ficut dicit beatus Joannes Evan-
lifta in fuo textu.
T E X T U S.
Cum vidtjfet ergo jefus Adatrem 0 “ Difcipulum
flantem , quem diligeb n t , dicit Adatri fua: Adulter
, eccè Filius tum. Deinde dicit Difcigulo :
ecce Adater tua. F t ex illabora accepit eam Difcipulus in
Expoßtio.
tanto amplius ad hanc Crucem recurrcndum eft: ubi
enim abundat peccatum , fuperabundat 8c gratia.
Opus eft ut laveris? Hic fons eft. Quazris veniam?
Hic mifericordia: eft Curia,- Submitte teilli, dicBea-
t^ Virgini, qua: Domina eft, quod te fublevet, fe-
cundum Curia: flue tequitatem. Si hoc pafto egeris,
interea dümjuftitia fuam obtinet ledern, hoc eft, uf-
que ad horam mortis, in qua Juftitia fe retrahit ä ri-
gore, ut exequatur tuam appellationem $ nee te aCcu-
fobit amplius : mifericordia enim fuperexaltät Judi-
cium. Jacob, ir. 13 .8c eft gloria ejus fiiblimior, quam Ju-
ftitias in hoc mundo. In hac fiducia recurrere debes ad
hanc Crucem, ubi fondtus Joannes mediator nofter eit
8c intera flbr > Beata Virgo ergaFilium fuum 8c Filius
ergä Deum. Hic omnischaritas eft 8c mifericordia, tota-
que pietas. Si Jefus pro perfecutoribusorat, quomodö
B nos fperneret, fi ipfum rogamus 8c petimus tanquam
humilesfomuli? Oremus igitur & dicamus:
O R A T I O .
^jO n ferva nos, Domine, in bona femper cuftodia,
in cuftodia Matris tua; , fingularis amici tui Joannis,
aut aliquorum aliorum, 8c benedi<5tis San&is tuis
ut toto tempore fimus juxta Crucem tuam, per fir-
mam Fidem, bonam Spem, 8c amorofäm memoriam
benedidbe tua: Paffionis.
Progrediamur nunc ulteriüs in textu noftro, ut nof-
camus quid a&um fuerit.
T E X T U S.
C /4 Sexta autem höra tenebra faBa. funt fuper unt-
/■ % verfam terram ufque ad horam nonam. Et' circa
nonam clamavit Jefus voce magna dicens: Eli)
Eli) lamafabaEiani , quod eß interpretatum: Deus mens,
Deus meus, ut quid der eliquißi me ?
COMPLANCTUS PIUS.
P Ius utiquecomplan&us eft in hoc, quod ratio cau-
fom agi't fenfualitatis, proque ea loquitur, 8c fuo
nomine tanquam pro ilia quae prorsüs erat dcfolata,
8c qua: nulla ex parte confortationem habcat. Con-
queritur ergo ratio ad Deum, fenfualitatisnomine, la-
mentabiliter, tanquam pauper, mendica, 8c affli&a,
qua; ignorat quo ire debeat, aut recurrere, 8c dicit:
Deus meus, Deus meus, ut quid der eliquißi me, ? Matt
xxvji. 47. A c ft dicat (vel ratio pro ipfä, quoniam ex
fe non habebat de Deo cognitioncm.) Hei Deus meus,
nullum penitus habeo fublevamen per eas virtutes
qua; in fpiritu meo fiint, omnes ä confolatione mea
) Uämvis magna fit mutatio qua; fit ergä Beatam
‘-Virginem, cum pro Magiftro datur Difeipulus,
pro Deo homo, pro Domino fübditus, pro Filione-
pos. Accepit tamen diva Virgo grato animo Teftamen-
tum illud, 8c ordinationem illam benedi£ti Filii fui. In
quo beati Joannis dignitas oftenditur , 8c virginitatis
commendatio, cum Deus committit fan&o Joanni
virgini tantum thefäurum cuftodiendum, hoc eft f
virgini Virginem, ut per virginitatem fervaretur vir-
ginitas. Et in hoc jefus caftitatem commendabat contra
luxuriam 8c carnalitatem. Per hunc quoque tex-
tum concludunt Dodlores , Jofeph jam tunc fuifle
mortuum; alioqunDominus nofter non abftuliflet Mariam
ab ejus cuftodia , qui ab initio tarn fideliter 8c
digne eam Cuftodierat, 8c in omnibus periculis focius
fuerat. Cur tune Jefus non nominabat Beatam V irginem
amplius fuam Matrem , fed potiüs mulicrem?
Refponfio quod dixit e i: Mulier. Si enim dixiflet, Mater
, cor defeciflet Mariae, nec potuifiet, quin divi-
fum fuiflet, aut ruptum pietate quam videbat. Dicamus
infuper aliquid ad noftram inftru6Honem. O ani-
ma devota , fuftine paulifper , 8c eleva oculos tuos
ad hanc lamentofom Paffionem , qux pro tua folva-
tione celebratur 8c f i t , 8c aufer oculos tuos ä terra,
eofque fursum erige ad cogitandum, 8c refpiciendum
hanc Crucem, 8c confidera benignum Jefiim in ipfa
pendentem, Matrem ejus, 8c Difcipulum afliftentes.
Quid intuebaris nifiamorem, 8c fummam charitatem:
nam pro te, & tuo amore Jefus hoc pa6to patitur in
Cruce. Proptereä in omnibus neceflitatibus tuis , periculis,
tribulationibus, 8c adverfitatibus hue accur-
re, tanquam ad certum refugium, teque colloces in
medium inter Jefum , Mariam , 8c Joannem, quorum
te committas poteftati. Mihi crede, non peri-
bis. Peccafti manibus, pedidus, ore, nafo, aut aliis
partibus corporis > Jefus pro te patitur in omnibus
partibus, ut undiquepeccatatuadeleat, extenditbrachia
ad teamplexandum, recipiendum, ofeulandum. ^____ r __________ 5
Plagae fu^ aperts; indicio funt interni amoris. Si non D fe retrahunt, nulla ad me ufque fe extendit j necconaudeaS
abfque medio eum accedere, Beata Mater ejus
8c divus Joannes bonus ejus cuftos accin&i funt,
8c parati ad te prsefentandum , ut petitionem tuam
pro te fociant, ad impetrandum quiequid pro folute
volueris poftulare. Si mundus in te infurgit , fi caro
tefotiget, fi tibi minatur inimicus, accurrepervcram
ftantia, nec fbrtitudo, nec clara Dei vifio, nec ejus
amor, nec ejus gaudium quod recrearct fpiritum meunt
gloriose. Derelidta fum ab omnibus hujufmodiindo-
lorofis tormentis: quiequid fentio 8c quiequid , video,
tormentum eft. Deus meus , Deus meus, quare me
derelinquis? Penfote hîc , devotiffimi, & reperietis
quod
1197 jhxpojitio in t'ajjtonem Dovmm.
quôd Jefu Chrifti fenfualitas tunc dicere potcrat litas declararet fuam caufam fuum opprobrium, &
verbum de ea prophetizatum : O .v o s omnes qui fuam fitim. 8c auod in ImrimnUmf Prhnlipri« aifpns*
tranfitis p e r v ium , # attendite , & v id e t e , J i eft dolorft-
milis mei} Thren. 1. 12. Certè non. In aliis namque Sandtis fenfualitas à fpiritu confortata fiiit, 8cvirtuti-
busexiftentibus, Fide, Spé, Charitate, Conftantia,
8c aliis, adeo ut hilares tormenta fubirent. Hic veto
fuam fitim, 8c quod in hoc impleatur Prophecia dicens:
Dederunt in eßam meamßel, dr infiti mea ootaverunt me
aceto. Pf.LXvni. 21. Ut nobis oftenderctur fobrictas,
ut etiam peccatum commiflum per dulcem guftum po-
mi remitteretur, 8c deleatur per acidum hujus aceti
foporem. Sic dicit textus.
T E X T U S.
ZHdam autem iltic ßantes & audientes dicebant:
Eliam vocat iße. P o ß e d feiens ß e ß t s quia omnia
confummata funt, ut confummaretur Scriptum )
Sit io. Q
focus eft, per fpecialem Deitatis difpenfàtionem , .
quæ permittit fonfiialitatem pati intégré omne quod
ei infertur, crudelia tormenta omnia quæ excogita-
ri poterant : ipfo^ autem optimæ complexionis eft,
propter quodacriùs fibi contrarium percipit. Nullus
cogitare pofiet hujus doloris magnitudinem 5 ratione
hujus credo clementem Salvatorem, fuumque afpeftum
non traxifîèjudæos, 8c alios ad compaffionem 8c mi-
foricordiam, ficut dixi de divæ Virginis afpedu. Nam
in ea fpiritus fui virtutes per corpus expandebantur,
exteriufque relucebant, quemadmodùm lampas vitrea
per interiorem reclucet claritatem. Pretiofum autem
Chrifti Corpus veluti lampas extinda erat 8c abfeon-
foi ideo nec formofa apparebat, nec benigna ejus figura,
fed pallida, & tanquam mortua, fonguinolen-
ta 5 foeda: alias enim potuifîèt unico fbloafpedu for-
midinem incutere omnibus fuis inimicis, 8c eos conv
e r te r fiia benignitate, ficut fecit in die Palmarum j
quemadmodùm legitur de divo Patre Dionyfio, 8c
aliis compluribus Sandis. Aufcultate, benigmflimi,
quomodb Mater particeps fuerit mortis Jefu Chrifti
Filii fui, ratione redemptionis humani generis. Et hæc
confideratio ei non difplicet ad fuum dolorem, cùm
placeatFiliofho ipfom eimittere. Audite ergo, cha-
riffimi, quam pro nobis obtulerit oblationem: ficut
bona Mater pro filiis fuis volebat exolvere Redemptionis
.^■ cate contra gulam. Nam notum erat Jefu fe ha^
biturum acetum pro potu poft tam prolixum ’ejunium
hoc vefperi j fuipenfus fuerat jam in Cruce fei è quatuor
horis, 8cad inträ prorsüs ficcus erat j poteft etiam bene
■ E-
pretium, fi illud Filii fui non fiifficeretj quodta-
men fufficientiffimum eft ad centum mille mundos rc-
dimendos.
Sed fumamus dodrinam quandam fruduofam, quod
in omni adverfitate noftra ad Deum recurramus,non ad
inimicos qui nos affligunt,8c permiffione Dei perfequun-
tur. Videtis quale det exemplum. Affimilatur puerulo
qui de omnibus fuis verberibus 8c injuriis, apud Præcep-
torem fuum, vel apud Patrem conqueritur, præfortim
cum intelligit fo verberari Patris fuis ordinatione,fblum-
modo veniam petit, 8c miforicordiam à Patre.-nam famulus
eum cædens dumtaxat minifter eft ad idcommiflus. C
Simile eft in omnibus adverfitatibus undecumque
procédant: omnes enimvex Dei ordinatione contin-
gunt, ideo principaliter ad nullum recurrere debe-
mus, nifi ad ipfum. Vel fi ad hominem recurrendum
eft, vult talem in officio publico locum fuum
tenere in judicando, hoc eft, quod per autoritatem
Judicis, non noftram, profoquamur querelam noftram,
fi non adeb perfeâi fimus quod eam omni-
no remittere velimus vel fi remiffio infert turn damnum
alicui, aut Reipublicæ, vel contra noftrum eft
Expoßtio.
Vintum verbum hoc, devotiffimi, eft de fbbrie«
conjeétari, praedióta horä Matrem ejus adhüc fuif-
fejejunam.
O R A T I O .
JEfii, qui noftram fitis fälutem: concedenobis fcm-
per illam fitim pro nobis, 8c in nobis, utlibenter
fociamus poenitentiam in jejuniis, 8c fobrietatibus, 8c
in tute mortis amara memoria.
T E X T U S .
Us autem erat fofitum aceto plenum. Et continuo
current mus ex eis, acceptamjpongiam im-
V
biber.e . pCleùvmit eargceot oa,c c&ep ißimetp Joßeftiut sa arucentduimm,, d&ix idt a: bCaot ne-i
fummatum eft. Ceteri verb dicebant : Sine, videamtis,
an ventât Elias libérant eum.
Expoßtio.
J Nfignis nobis demonftratur perfeverantia in fexto hoc
verbo, contra noftram inconftantiam 8c mutabilita-
tem, qui nihil ad perfeftionemperducimus Verbum
hoc dici poteft Mariæ Virgini, ratione proximi de-
ceflus Filii fui per mortem amaram. Sed è diverfofu-
mere poterat ipfo confolationem de peena quæ hoc
modo in dolorofa fonfüalitate terminabatur.
officium. U t autem fociliùs veniam demus, debe-
O R A T I O .
mus bene per pcenitentiam hujus doloris habere me-
■ HSHBHI pi'ïtçm WÈÈÊm exercendamefie, in hoc. ouod ratio pro fonfualirarp -p A E r r fe vm • t c t iam -o bonam i- e1o âced^ n o b ^» ,___ __
deprecatur, proque fua caufa, & querela In hoc ^ ad,mPIet,ù“ m Poenitf ntiæ»
etiam, quàd Jefus remittitomnem injuriarum fuarum P reeordatlonem mortIS Amen,
caufom ad Deum, non ad fuos inimicos, five adverforios.
Oremus igitur 8c dicamus. D T E X T U S.
Domine,
O R A T I O .
XOtiusconfoladoms Pater, non nos permittas in
defolatione. Sis in cun£tis adverfitatibus noftris ,
tribulationibus, & neceflitatibus nobis refugium, ut,
tuo medianteauxilio, femper maneamus inpeenitentia
« de tua morte memoria.
Prater ea Salvator nofter Jefus, ut demonftraret verum
fuum 8c naturalem dolorem, voluit quod fonfua-
JEfits autem it er um damans voce magna ait. Pater,
mams tuas commendo fpiritum meum. Et incite
natç capite tradidit Jpiritum.
Expoßtio.
A D Deum vadit fpiritus Jefii, per mortem amaram,
. præfente Matre fua Maria. Septimum verbum
hoc diétum fuit ex profundiffima ergà Deum humilfe
täte,