11 L. BRU GENS IS FARTANTES LECTIONES Lu c.
nc 3 Sic legunt libri boni, cum Syro & plerifque omnibus exempl'aribus
Gracis. Alii boni libri addunt nomen Jefus (furgens autem Jefus) quibus
fi/jfragatur editio Grttca Bibliorum Regiorum. v:> 14. lllis undecim appa-
ruit 3 Non addas nompn Jefus £ ut nec paulo poft a mortuis, ubi dicitur
qui viderant eum refurrexiffe. v. 19. Ec fedet a dextris Dei] Optima mu-
nuferipta noftra fere legunt prater it urn fedit, confor miter Graco ac Syro,
pro prafenti fedet.
quod tarn congruit fntentia quam Grata edition!. v. 42. Quod eft'
amefabbatumj. V t Grace <a&mÇ(letTm ita Latine antefabbatum, tmica di-
Elio eft} minime dtftrahenda in duas. v. 44. Interrogayit euirQ Non eft le-
gendum prater it Um imperfcElum interrogabac pro perfetto.
CAP. XVI. V. 7. Quia praccedit vos ] Non magis hie qttam Secundum
Matthaum, mutandum eft prafens pracedit, cum futuro precedet.
ibid. Sicut dixit vobis] Cave leqas primam perfonam dixi, pro tertia dixit,
t omet ft Matthaus feribat Ecce prxdixi vows. v. 2. Surgens autem ma-
NoU ad Varias Lcftiones Editionis Latin* Eyangelii fecundutn L U C A M,
CAP. I.
j V Erf. Sr Cum facerdotio fungeretur] Manufcripta noftra addunt nomen
I Zach&rias, quod alii libri m ittm t confentanee Grace & Syro. v. 28. 'Ave
fratia plena] Non eft interponendum nomen Mari?, v. 29. Qjjae cum au-
iffet] Duo manufcripta ab Hentenio annotata, Unum ex noftris, Brugenfe,
i dr quadam alia Zegeri, pro audiflèt, feribunt vidiffet, concinentibus Gra-
l cis'libris ac Syricis., dr Divo Ambrofio adftipulante qui habet : ipfa au-
. tern ut vidit eum mota eft, drc. v. 30. Invenifti enim gratiam apud De-
j um] Non eft omittenda conjunElio enim, nec mutandum Deum cum Domi-
I nom. v. 35. Quod nafeetur ex te fan&um] Manufcripta Biblia Eccle-
I ftarum Cathedralium D. Donatiani &• S. Audomari, cum aliis exemplari-
1 bus ab aliis annotates omittunt illud, ex te, quibus Graci libri plerique ad-
j ftipulantur. Atqui plerique Latin's libri, confentientibus Syriacis dr.nonnul-
j lis'Graces, nominatim Complutenfi ac Regiis, iUud fervant t quod quidem
J Tit ut Boftrorum Epifcopus dr legit & interpretatur clarijftme. Athanafius
! autem eplftola ad EpiEtetum Corinthiorum Epifcopum etiam urget adverfus
harcticosillos, quiChrifti corpus non ex virginis corpore formatum volebant.
■ Veriftmile eft igitur,jtb hujus farina hominibus, eraf urn aliquando fuijfe illud
j ex te. v. 45. Et beata quas credidifti, quoniam perficientur ea qux difta
j flint tibi a Domino ] Plerique & quidem antiqui quidam libri fic legunt,
I fccuhda 'perfona credidifti, tibi. Porre alii, dr quidem multi antiqui, Epa-
i nor that a aliorumqne, feribunt tertiam perfonam credidit, ei. Graca ad u-
• tramque leElionem ambigua funt, quod in Notationibus prolixioribus oftendi-
j mus. v. 50. A progehie in prergenies], Ita ufus Eccleftafticus. Porro
! antiqui libri evangeliorum, turn noftri turn Epanorthota & Zegeri, feribunt
J In progenies & progenies. Vm s In generationem & generationem. Si-
i mills eft in Gracis varietas. Sententia eadem una eft. v. 5 4* RecordatUS
j mifericofdiae fuze] Ita rurfum Eccleftafticus ufus, quern legendi modum, ut-
j pote commodiorem, ex D. Hieronymt emendatione profell um, arbitratur Ze-
j gerus. Nam manuferiptorum antiquorum pleraque, pro recotdatlis, feribunt-
j memorari, quo modo aa 'verbum vertas ex Gr*co. v, 66. Quis putas puer
j ifte erit ] Rurfus manufcripta, pro mafeulino quis, fere legunt neutrum
1 quid, ex Cjraco ambiguo. v. 60. Rédemptioném plebis fuatj Pro genitivo
pleb'is, in. antiquis Ubris non paucis, eft dativus plebi, confentanee Graco.
CAP. II. V. 4. In civitatem David] Sic cum Sixtints Biblils Regia,
confentiente Graco ac Syro : obfeurum eft enim, quod alii libri omittunt
prapofttionem in. ibid. Quia non erat eis locus] Slyidam libri habent pronomen
numeri fingularis ei: fed meliores fervant plurale eis, adftipulantibus
editionibus Graca- ©“ Syrica. v. 11. Quia natus eft vobis] Nec omitten-
dum eft feettnda perfona pronomen vobis',~»f<r mutandum cum prima perfona
nobis, v. 13. Multitude? militia? cceleftis] Notat Epanorthotes, pro militia?,
quofdam legere ex antiphona exercitus : alios utrumque jungere militia?
cceleftis exercitusneutrum probat. t/. j 4. Gloria in altiftjrfiis^Deo] Non
mutes altiffimis cum excelfis. ibid. Hominibus bons voluntatis] ffuidam
libri prafnittunt prapofttionem in, ficut textus Gracus : in hominibus. v.
15. Quod faftum eftv quod Dominus oftendit nobis] Hac, ut eft Bibliorum
Sixtinorum, ita & antiquorum exemplarium lettio, confór'mis Graco
ac Syro. Slygre non mutanda cum hac aliorum, Quod fadum eft, quod
fecit Dominus & oftendit nobis, v. 18. Mirati funt & de his] Vnus at-
que alter liber omittunt medium conjunElionem &, qua certe obfeuritatem
parit, nec legitur aut Grace aut Syriace. Ambroftus quoque : A paftori-
bus, inquit, popuius ad Dei reverentiam congregatur : mirati enim funt
I de iis qua? dicebantur a paftoribus ad ipfos. v. 21. Ut circumcideretur
j puer ] Quadam antiqua manufcripta omittunt puer, nminatim Brugenfta
J & Audomarenpa Biblia, ut & quidam libri Graci. Alia addunt faventi-
\bus plerifque Gracis , ad hac Syriacis, & D. Ambrofti Commentario. v.
26. Nifi prius videret] Non omittas adverbium ptius. v. 33. Et erat pa-
iter ejus & mater mirantes] Interpret vertitftngulare erat ex Graco bu, quod
tmtn pluraliter aliquando accipitur contrailum ex tbrar. Simile Afatth.
7. ver. 61. Porro quod fubfequitur pater eju$ & mater, non eft mutandum
um Jofeph & mater ejus, quod quidam fecerunt imitati Gracos codices.
. 37. Et hsc vidua ufque ad ] Non eft addendum verbum fubftantivum
rat. f,3 8 . Qai expeftabant redemptionem ifrael] Pro feeminino redem-
ptionem nu/lomodo legendum eft mafeulinum redemptorem, quod legitur apud
Bedam: fed pro ifrael, olim annotavimus, manufcripta antiqua feribere Je-
rufalem- • quibus jam accedUre! obfervavimus tria hujus Audomarenfts, (ft
unum Glarmarifcenfis Ecclefta. Porro rti Jerufalem , dicebamus debere, vel
genitivum ejfe quiet is, Ji fcqui placeat (jraca pleraque omnia exemplaria,
qua addunt prapofttionem in vel pofitum intelligi pro ipfius jerufalem, ft
fequaris Syra, qua abfque prapofttiotie addunt notam gtHitivi. v. 40. -Et
fortabatur] Non addas fpiritu, quod codex units aut alter. Vide Gra-
varietates. ibid. Et gratia Dei erat irt illo ] Non fubftituas cum pro
v. 42. Afcendéntibus illis Jerofolyrtiam] Quidam antiqui 'libri addunt,
quidam auferunt, prapofttionem in. v. 46. Audientem illos & interrogan-
tetn cos] Manuferiptorum quidam omittunt, alia addunt pofterius eos.
50. Non intellexerünt verbum,] Non eft omittendum t3 verbum, v.
$i. In corde fuö] Non praponas participium conferens, quod quidam,ac-
ftum ex verfu fuperiori '19.
CAP. ill. V. 5}. Adradicem arborum pofitaeft] tiac,ut Bibliorum Six-
tinorumftta mulrorutn- todicum left it I qua vocem radicem niimero Jingu lari,
arborum plurall feribit, conf(mat Graco. In aliis libris quibufdam legitur
radices pluraliter, quibufdam arboris fingulariter : quorum hoc minime veriftmile
eft. ibid. ExcidetuT & in ignem mittetur] Hentenius unum exemplar
attulip, quod legat exciditur & in ignem mttitur, prafenti tempore,
quo modo legitur Grace & Syriace : de quo tale efto judicium quale Mat-
}thai 3. ver. 10. v. 16. Veniet autem fortior me, eujus] Manufcriptum
D. Donatiani cum aliis Epanorthota, legit prafens tempus venit , pro futuro
veniet. Quidam ad hac libri, cum Syro typis excufo , addunt poft me
(fortior me poit .me) fed alii plerique cum Graco & Syro manuferipto omittunt.
Marci eft, cap. 1. v . 7. v . i 9. Uxorefratris fui] Quod quidam La-
tinus liber typis excufus & multi Graci addunt Philippi, quanquam Syriace
legatur , videtur hue ejfe adje&um ex Mar. 6. ver. 17. Certe variant
Graci codices : porro Latina omnia manufcripta cum Sixtinis Bibliis
tollunt , ita u t , quiequid tandem fit de germana Gracorum le&ione, Latinis
conftet non efte legendum, ut quod Interpret non dederit. v. 20. Et incluftt
Johannem in carcere] Alii libri, pro fexto, feribunt quartum cafum carte-
rem. v. 22. In te eomplacui mini] Ita legunt Sixtina Biblia, prima perfona
complacui, pro tertia complacuit, qua eft in aliis plerifque libris. v.
31. Qui fuit Melea] Sic cum Sixtinis Bibliis legunt unum Clarmarifcen-
Jis sir tria Ecclefta noftra Audomaropolitana manufcripta Melea, ut eft Gra-
• ce dr Syriace, non Melpha, media vocali e, mutata cum muta adfpirata ph,
! quod eft in plerifque aliis.
CAP. IV. V. 1. Regreffus eft abJordane] Non eft mutandum regret-
> fus eft, quod eft, revertit, cum egreflus eft. ibid. A fpiritu]. Alii libri habent
in pro a , eodem fenfu. ibid. In defertum] Sic legunt cum V . Beda
optimi libri, quarto cafu•, adftipulantibus Gracis. In aliis eft fexto cafu in
deferto. v. 2. Et confummatis illis efuriit] Notat Hentenius in quodam
| codice addi poftea, quod fuperfluere arbitror, licet Grace legatur & Syriace.
j v. 4. Quia non in folo pane vivit homo] In aliis libris legitur futurum
tempus vivet, ftmiliter archetype Graco, pro prafenti vivit. v. 5. Et duxit
ilium diabolus in montem excelfum, & oftendit illi] Antiquijftmi & le-
ttifftmi codices, nominatim Brug. Lob. Leod. Clarmar. dr tres Ecclefta S.
Audomari, omittunt hac verba in montem excelfum - qua alii addunt, non
abfque varietdte tamen, cum quidam excelfum, quidam altiilimum feribant.
Videri pojftnt ea ex Evangelio fecundum Matthaum huic fuijfe adferipta,
nec interpreti fuijfe Grace left a : quanquam nunc exftent dr Grace dr Syriace.
f am exemplar iUud vetuftum ccenobii D.Germani Pratenfis,ad muros
Pariftenfes fiii, quod jacobus Faber teftatur fervare, eundem tentationum fe-
fu a diabolo ordinem, in hoc Evangelio, quern habet Matthai Evangelium,
nihil moror , \cum fit fingulare. Nam quod D. Ambroftus in Lucam ftri-
bens, to ordine explanat quo narrat Matthaus : ' non raro Ambroftus, in
Lucam licet feribat, Matthai textum edijferit. Lege Notationes noftras pro-
lixiores. v. 7. Tu ergo ft adoraveris] Non addas procidens, quod ex Mat-
thao quidam. v. 9. Super pinnam templi] Annotat Epanorthotes, fecundum
Lucam legenjftm ejfe pinnam, fecundum Matthaum pinnaculum. v. 10.
Mandavit de te ] Pro praterito mandavit, praftantijftma manufcripta Brugenfe
& Lobienfe, adftipulantibus editionibus Graca & Syriaca, legunt fu turum
mandabit. v. 14. Et regreffus eft Jefus] Ita legendum eft, regreffus,
tjuod eft taverfus, non egreffus aut ingreffus. Simile fupra v. 1. v. 18.
Sanare contritos corde] Hac verba, ut a Sixtino dr plerifque aliis Ubris,
ita dr a Gracis ac Syriacis noftris, Euthymio exponents, leguntur. Verum
nanitferipta quadam Latina, nominatim 2>t Donatiani unum, S. Bernard!
td Clarummarifcum unum, dr D. Audomari tria, omittunt ea, quemadmtr
turn omittunt ur ab Origene» horn ilia 32. in Lucam, hunc locum enarrante,
ir ab Eufebio lib. 9. demonftr. Evang. cap. IO. ataue Auguftino lib. 2.
ie conf. Evang. cap. 42^ locum citantibus. V. Beda, ut primum adducit
hujus loci textum, non legit ea : tamen an non explicet poftea, fit dubium.
Explicat enim , fed ita ut pro eifdem habere videatur, cum iis verbis que
"eq Hunt nr Dimittere confraftos in remiftionem. Fortaffis exiftimavit du-
ilicem ejfe verftonem rei ejufdem i ad quam fententiam accedit Forerius feri-
>ens in ifaiam, Editio LXX. Interpretum, quomodo reeitatur. a D. Hiero-
tymo ad Prophetam, utrumque habet, quemadmodum legitur hoc Evangelii
oco: eadem ut feorfum Cjrece exftat imprejfa, Eufebio jam laudato adftipu-
'ante, habet folum. illud fanare contritos corde, omijfo altero dimittere fra-
ftos in libertatem : quod quidem Hebrao fonti ftmilius eft. Theophylablus
in hoc evangelium feribens, prius enarrat, pofttrioris non meminit: Ambro-
ifius neutrum attingit, etfi reliqua non prater eat. v. 23. Qganta audivi-
nus] Non eft pramittendum Dixerunt Pharifsei ad Jefum, v. 27. Et nemo
eorum mundatus eft] Non addas a lepra, v. 28. Omnes in fynagoga ira]
Non eft omittendum illud in fynagoga. v. .34. Scio te quis (is, fandus
Dei] Quidam libri feribunt conjunElionem quia, hoc fenfu, Scio te quod fit
fanElus Dei,: fed Interpret dedit pronomen quis, aut certe'qui, pofitum pro
quis, quomodo eft Grace, v. 36. Imperat immundis fpiritibus] Non eft
auferendum epitheton immundis. v. 38..Surgens autem Jefus] Quadam ma>
nuferipta omittunt nomtn Jefus, cpnformiter Graco: quod alia addunt, Jiwi-
\ liter Syro.
CAP. V. ,V. 3. Rogavit eum a terra reducere. pufillum] Alii boni
libri habent, Rogavit eum ut a terra reduceret pufillum. Hone probat E-
\pxnorthotes: i/lam attribuit modernis, ut Loquitur, v. 7. Ita ut pene mer-
gerentur] -Quydam libri addunt pene, ftmiliter Syris: alii omittunt, fit»*'
■ ; I liter
L AT 1NÆ NOVI TES TAMENT 1.
u rm t. V . 11 . k procidens in fcciem] g u idm iikri Grtc. conf or- .
miter, omittunt & conjunElionem. v. 16. Seccdebac in defertum] In Bru-
genfi & aliis quibufdam^ manuferiptis legitkr in deferto, fexto cafu, quem-
tidmodum Grace b> tck if »/mis. v. 17. Ad fanandum eos] Male quidam l
libri pro eos legunt infirmos. v. 20. Quorum finem ut vidit] Non addas
nomen Jefus, tametfi Syriace legatur. v. 22. Quid cogitatis in cordibus
veftris] Quidam libri addunt mala, male : nam Matthai illud, non Luca
eft. v ' 25. Confurgens coram illis] Antiqui libri noftri legunt verbum
jimplex furgens, pro compofito confurgens. ibid. Tulit ledum in quo jace-
bac ] Rurfus libri antiqui tollunt vocem ledum, conformiter Gracis libris.
Nam Syrus interpretans illud in quo jacebat, ejus loco feribit ledum fii-
um. Credit ur explications gratia- a quibufdam addita Latina vox ledum.
v. 26. Et ftupor apprehendit omnes, & magnificabanc Deum] Zegerus partem
iftam in dubium vocSt, quod in uno manuferipto non invenerit earn nifi
ad marginem. ‘Atqui fieri facile poffit, ut feribam fugerit pars ifta -J
quam poftea ad marginem Jlatuerit, prafertim cum non tantum in cater is
Latinis libris manuferiptis imprejjfifque, fed in Graco dc Syro, ftmiliter con
ftanterque legatur. Nam quod a it, huic fimile mox confequi, nihil refert.
quodque ex Ambrofio colligere nititur,parum movet. • v. 32. Non veni vo-
care juftos ] Bonorum librorum} quidam addunt conjunElionem enim ( non
enim veni ) quidam Graco ac Syro conformiter tollunt. v. 35. Cum abla-
tus fiierit ] Antiquorum manuferiptorum, alia praponunt & conjunElionem,
Graco ftmiliter •, alia tollunt, confentanee Syro.
CAP. VI. V. 4. Qups non licet manducare] Alii*libri habent lice-
bat imperfeElum, pro prafenti licet, v. 6. Fadum eft autem & in alio ]
\Qujdam libri omittunt & conjunElionem, quemadrrtodum Syra & quadam
Graca. v. 9. Interroco vos] Tres codices ab Hentenio annotate legunt fu ture
temporC' interrogate, conformiter Graco & Syro. v. 10. Et reftituta
eft manus ejus] Quidam libri addunt fanitati,- quemadmodum (jrace fere ad-
diiur vyibt (ana, alii, & quidem optimi, cum Sixtino, reElius omittunt, Ji-
Syrici. Non dubito quin ex Matthao hue adferiptum f i t , tarn Gra-
quam Laiinum fanitati. v .-11. Quidnam facerenc Jefu] Ita
legendum eft, & non, ut quidam, addita prapofttiune, de Jefu. v. 15. Mat-
tha?um & Thomam] Hoc ordine legunt etiam Graca dr Syra. Quadam
antiqua manufcripta praponunt Thomam. v. i<5. Et Judam Jacobi] Fleri-
que libri praponunt & conjunElionem, ut Syrum : tres Ecclefia noftra, &
unus Clarmarifcenfis, manuferipti, omittunt, ut Cjracum. ibid. Et Judam
ifearioten] Antiqui libri legunt Scarioth pro Ifcarioten. v. 17. Etdefcen-
dens cum illis] Hujuf loco quidam legunt, Et defeendens Jelus de monte,
quod ex officio Ecclefiaftico accept um ejfe elarum eft. [ibid. Et maritima
& Tyri] Latinus textus Regiorum Bibliorum, dr quadam exemplaria N icolai
Zegeri, confonantia editionibus Graca & Syriaca , omittunt & conjunElionem
ante vocem Tyri. v. 24. Quia habetis confolationem veftram] In
multis bonis libris eft relativum qui ; fed conjunElio quia refpondet' Graco.
v. 26. Vac cum benedixerint vobis homines] Quidam libri addunt alterum
vobis poft Yae male: multi ante homines inferunt adjeElivum omnes, Syris
& vler i f que Gracis omiffum. ibid. Secundum ha?c enim faci^bant pfeu-
doprophetis patres eorum J Non omittas conjunElionem enim , nec mutes
pfeudoprophetis qninquefyUabum cum propheti6 trifyllabo, quod quidam ex
loco fimili fupra verfu 23. v. 29. Pra?be & alteram] Non addas pronomen
ei. v. 33. His qui vobis benefaciunt] Sic legendum eft, non ut quidam
his qui vos diiigunt. v. i j . Dimittite & dimittemini] Brugenfe manufcriptum,
pro dimittemini, legit dimittetur vobis. v. 38. Menluram bo-
nam & confertam] Omittunt & conjunElionem plerique libri noftri antiqui,
Graco confentanei. ibid. Eadem quippe menfura] Non legas vero pro quip-
pe. v. 39. In foveam cadunt] Sic cum Sixtino legunt plures boni libri,
cadunt prafenti tempore: in quibufdam eft futuro tempore cadent, conformity
Graco. v. 42. Trabem non videns] Noli mutare participium videns cum
verbo vidcs. v. 45. De malo thefauro] Meliores libri fere non hie repetuht
cordis fui, tametfi Grace dr Syriace repetatur. v. 46. Quidautcm voca-
tis me] Non legas enim pro autem. -v. 48 ^ Fundamentum petram]
Vetera manufcripta etiam Epanorthota, feribunt fundanienta WBwfro plurali.
ibid. Fundata enim erat fuper petram ] Non addas firmam p'etram.
v. 49. Qui autem'audit & non facit] Exemplar Donatianicum legit :
Qm autem audivit & non fecit, Graco confentanee. ibid. Et continuo ce-
cidit] Antiqui codices Epanorthota, & quidam noftri, habent concidit: alias
cecidit, ait Epanorthotes.
CAP. VII. V. 3. Et falvaret fervum ejus] Epanorthotes legendum
aocet Janaret, juxta libros antiques, quibus e noftris confentiunt Brug. Lobb.
Zfod. Sed Gra?cus, inquit, & moderni, habent falvaret. v. 4. Dicentes
eU Quadam exemplaria omittunt pronomen ei-, conformiter Graco ac Syro:
v. 11. Deinceps ibat in civitatem] Non eft addendum nomen Jelus ex officio
Ecclefiaftico. v. 22. Quae audiftis & vidiftis] Ordo verborum in vetu-
JHs codicibus, conformis Graco & Syro, eft Qua: vidiftis & audiftis. v. 23.
Quicunque non] In aliis bonis eft qui non. v. 24. Ccepit de Johanne]
Non addas nomen Jefus, tametfi Syrus addat. ibid. Arundine'fn vento agi-
tatam] Pro agitatam, pleraque antiqua manufcripta, turn noftra turn Epa-
xorthota, legunt moveri notat que Epanorthotes Matthai ejfe agitatam.
Matthi I I . v. 7. v. 27. Hie e(t de quo] Non addas enim j .quod quidam
ex Matth. v. 28. In regno Dei] Sic legendum eft hoc loco fecundum
Matthaum autem in regno Ccelorum. v. 29. Baptizati baptifrao] Brugen-
Je & quadam alia manufcripta, pro fexto cafu baptifmo, legunt quartum
MptifmUm,- phraft ea qua eft Grace, v: '31. Ait auterti E>ommus: Cui er-
gb] Multi botti Latini, nec pauciores boni Graci libri , fuffiragantibus, Sy-
rjxis, omitfutit illud ait autem Dominus. v . 32. Cantavimus vobis tibiis ]
Non. eft )hlc omittenda vox tibiis, ut fecundum Matth. v. 33. Vehit enim
Johannes] In aliis libris eft autem, fed enim refpondet Graco ac Syro: v.
37. Quod ac'Cubuiffef in domo] Non eft addenda vox Jelus. v. 39'. Qua?
qiialis eft mulier ] hi aliis libris pro eft legitur effet. i>. 40. Et alius
quinquaginta ] A quibufdam libris abeft Sc conjunElio, quemadmodum mox
ffpximo verfu pr0uomen illis; NOn habenti^us1 illis. v. 42. Quis ergbdum
plus diligit] In quibufdam libris eft futurum diligety quemadmodum Grace:
<v'] 4 4 » Et capillis fuis terfit] Hoc modo legituf ettarti Syr lee: Annotat for-
M -
ro Zegerus, quofdam Latinos codices , legere Quemadmodum eft Grace : Et
capillis capitis fui terfit. v. 45. Ha?c autem ex quo intravit ] Ita legcn-
dfim eft exSixtino & optimis libris, nominatim Brugenfi, Lobbienfi, unoque Au-
dmarenp, intravit tertia perfona, pro prima intravi , adftipulantibus Syrica
editions, & quibufdam exemplaribus Graca, denique ipfa hiftoria ferie, qua
docetur, mulierem banc ingrejfam domum , dudum poft ipfum fefum. fu-
pra ver. 37. '
CAP. VIII. V. 1. Per civitates & caftella] Multi boni libri, fixgu-
lari numero, Conformiter Graco, fcribunt pcr civitatem & caftellum. Ilia Ic-
Elio, hujus expofitio eft. v. 2. llxor Chuza? ] Brugenfe manufcriptum habet
Chuza. v. 3. Qua? miniftrabant, ei ] Duo Ecclefia noftra & unum
Clarmarifcenfis manufcripta habent numero plurali eis, adftipulante Syro.
Graca magis variant quam Latina, v. 4. Gum'autem turba plurima convenient
] Alii libri legunt fingulare conveniret, ut Graca. v. 13. Nam
qui fupra petram] Non addas, hi funt. ibid. Qui ad templis credunt]
Quadam exemplaria legunt qui relativum, adftipulantibus libris Gracis -, a-
lia conjunElionem quia, v, 18. Videte ergo quomodo audiatis] Qu/tnquam
conjunEtivus audiatis Latinior f i t : indicative tamen audit», 'eft in optimis
quibufque manuferiptis, Graco conformiter. Porro quomodo non eft hie mutandum
cum quid: hoc enim Marci, illud Luca eft. v. 19. Et non pote-
rant adire eum] Antiqui libri, repet it a prapofttione ad, fere levunt ad cum.
Sed procul 'abfit ut pro adire legas audire, quod eft aniuv. v. 23. Et na-
vigantibus illis ] Rurfus antiqui libri, cohfpir,antibus Gracis, habent Navi-
gantibus autem illis. ibid. Ec.complebantur] Spurium eft quod quidam co-
dices legunt compellebantur pro complebantur, quod eft implebantur. v.
24. Increpavic ventum & tempeftatem aqua?. In quibufdam Ecclefia Au-
domarenfts libris eft increpavit vento & tempeftati aqua?, .v. 26. Et navi-
gaverunt ad] Manuferipti codices optimi, turn noftri turn Epanorthota, Graco
& Syro -adftipulante, legunt Enavigaverunt autem ad , quod Commentario
deelaratur. v. 29. Agebatur a da?monio in deferta] Ita legendum eft:
Male eft enim in quibufdam fextus cafiss numeri finqiilaris deferto. v. 39.
Redi in domum tuam] Quidam ex Optimis libris omittunt in prapofttionem.
40. Erant enim omnes] Cum Sixtinis Bibliis tria noftra & unum Clar-
inarifeenfis Ecclefia -manufcripta, conformiter Graco & Syro, legunt enim,
pro autem, quod alii. v. 43. Mulier qua?dam erat] Veriftmile eft Interpre-
tem fcripftjfe, ita ut eft grace, mulier qua? erat. v. 46: Nam ego novi]
Multi boni libri addunt & conjunElionem ( nam & ego novi) tametfi
nec Qrace ilia nec Syriace addatur. v. 49. Venit quidam ad princi-
pem fynagogae] Diu quafita, invent a eft tandem, genuina hujus loci leElio,
in manufcHpto Ecclefia noftra continente quatuor Evangelia, F. litera infi-
gnito , quod habet non ad principem cafu quarto, ut vulgo, fed a principe
cafu fexto •, Jic enim ejfe legendum, Grata dr Syra clamant, mutatione fa-
Ela ab iis qui non intellexerunt hanc loquendi formam : uti & fecundum
Marcum cap. 5. verf. 35. mutaverant ab archifynagogo cum ad alrchify-
nagogum, quod illic notavimus. ibid. Noli vexare ilium ] Sic legunt cum
Sixtino libri antiqui ilium : notatque Epanorthotes magiftrum ejfe Evange
lii fecundum Marcum, quanquam & hie graceSyriaceque legatur. v.52,
Non eft mortua puella fed aormit] Duo Audomarenfts & unum Clarmarifcenfis
Ecclefia manufcripta tollunt vocem puella, cum Gracis libris d
Syricis. Notat Epanorthotes'Matth. 9. v. 24. & Marci 5. x v. 39. addi
puella. v. 55. Et juflit illi dari 'manducare] Sic legendum ex Sixtinis
Bibliis dr optimis manuferiptis, dari pajftvum Graco ftmiliter, pro dare
aEltv-o.
CAP. IX. V. 3. Nihil tuleritis in via] Non eft,legendum in ___
quarto cafu, Ji meliores fequaris libros : fed intclligendus eftfextus'eaftts pro
quarto pofitus, ut alias frequenter, v. 4. Et inde ne exeatis] Vnus code:
ab Hentenio annotat us omittit negationem, conformiter Graco d 4 Syro : Et
inde exeatis. v. 6. Circuibant per caftella ] Non eft omittenda prapofit,
per, tametfi omittatur a codice Donatianico. 1/.15. Et difeufftbere fecerunt
omnes ] Huic leElioni recepta fuffragatur Syrus, dum utitur verbo conju
gationis Hiphil. Quprunaam librorum leElio eft, Et difeuBuerunt omnes
qua quidem non repetitur res eadem, ut prior a iUa. Graca ftmiliter vari
ant. v. 19. Et dixerunt: JohannemBaptiftam] Non eft interponeuda vos.
alii , qua Evangelii-fecundum Matthaum eft. v. 28. Petrum & Jacobum
& Johannem ] Manufcripta quadam antiqua praponunt johannem %acobo
Graco conformiter. Aliis, qua jacobum praponunt fohanni, confonant Syra
v. 29. Et veftituS ejus albus & refulgens] Optima noftra manufcripta, abfque
media conjunElione & , legunt albus refulgens, ftmiliter editioni Graca.
v. 32. Petrus vero & qui cum illo erant] Non addunt fed fubaudiunt e-
rant, manufcripta Ecclefia Audomaropolitana, cum Gracis libris dr Syris.
v. 37; Occurrit illis turba multa] Manufcripta noftra metier a, Graco con•
fentanee, legunt fingulare illi." illis autem quod in aliis eft plurali numero,
confentit Syro. v. 47. Apprehendit puerum & ftatuit] Optimi noftri libri.
Graco ftmiliter, legunt apprehendens puerum ftatuit. v . 49. Quia non
fequitur nobifeum] Non eft addendum pronomen te (non fequitur tc) quod
optitiii libri, 'cum Sixtino dr Gracis, non agnofeunt, quanquam Syr its expli-
cationis gratia addat. v. 50. Et ait ad ilium JefiiS J Quadam exemplar it
feribunt vlurali numero ad illoS, conformiter Syro: fed optima?, numero fin.
gulari ad ilium, confentanee Graco. ibid. Noiite' prohibere] Non eft pripo-
nendum Sinite illoS &, id quod aliunde quidam hue adfeiverunt. ibid. Qui
enim non eft adverfum vos ,■ pro vobis eft ] Sic legunt, ut Sixtinus, ita
optimi libri Latini, fuffragante Syro: Sex ab Hentenio annotati habent prima
perfona adverfum nos, pro1 nobis eft, adftipulante Graco: v: 51. Ut
iret in Jerufalem] Antiqui codices omittunt in prapofttionem, tametfi Grice
addatur.. V. <$. Euntis in. Jerufalem] Eadem hujus loci ratio eft. v. 54.
Et cbnfuihat illos] Quod fequitur in quibufdam Latinis; libris ficut & Elias
fetit, tametfi Grace dr Syriace legatur, ut lion eft Sixttni, ita net opti-
morum librorum, videtur que Intcrpres non dcdijfe neque Grace legijfe: Tra-
Elatores, Ambroftus, Titus, TheephylaElus, dr. Euthymiui, annotant, Apofto-
~~ '* hujufmodi fo los' ad Eliam refpt M rtaffis anpotaiiuncuia ad marginem
feripta, pàtuerit illud in textum, etiam gracum, irrepfiffe. v. 5 6. Non
nit animas' perdere ] Non addas hominum, quod quidam ( animas homi-
âiïm) tanretfi legatur Grâce : nec enim Latinus tantum', ftd dr Syrus omit-
I f f l f i
i l l i n ■