iL VALANTES LECTftONES G%ÆCÆ A p o c a l J
{défunt, v. a i. «Aconit] Steph. 15. Comp. Suwyhs. v. 23. March.{
I Velef. <pa>T,<*i. v. 24. rfJ’ mÇoftâwJ March. Velef. Steph. 15. Comp. deeft.j
j ib. cv tt/ çû)-n3 Steph. 15. Comp. J)2 to çans. Bib.Wech. in nonnillis ita
legitur, K<ù «Suxctncnun tc Àd to tpanit dû-iis. ib. ç't&unj Steph. 15. çt-j
] &iaty «wç».
CAP. X XII.
1 V. i. March. Velef. déeft. v. 2. ImJs«v pofterius3 March. Ve-i
I lef. Steph. 15. ckhS«v. v. 3. )(£-7«Mc3t(Lat3 Steph. 15. Comp. d^ty*. v. 5*1
« 3 March. Velef. ïv. ib. ai^ i*, x) çanïi3 March. Velef. tons to À«i||
J>W3 March.Velef. Steph. 15. Comp. -m d jiA iw • v .7. ’i/« 3 Steph.iyj
Comp. Ktu 1/ 4* fed verf. 12. expungunt K eu. v.8. 5 @xi7n*v &c.J March!
Velef. • K, cuva# tout*, v . 9. aé>*3 March. Velef. «wt. ib.
March. Velef. h!*y*t Ht v .11. pv7wv punoadw j .Comp* fÜTOç$s
pwîWf»3)ÎTW. ib. j)juu»3im>3 Steph. 15. Comp.. j)KcuonvUu mina*™, v. 13J
«fjiH x* 7ta©-3 Varch. Velef. ponit poft y. 14. m w w wf cy7#**(j
« 3 March. Velef. afcwjoms 7*< sb*«« «uto« J <t>fttC77 to
»‘■ r f
March. Velef. ?. v.16. ôp3p«-o<3 Steph. 15 . Comp. /a&tvU. v. 17. *Aâi"
ÎA$t *" tABÉn» 3 Steph; 15 . Comp. ïfX# *" ïf%# tpMêF* V. ï8 . Siip/pwepwJ
f*pi« >àç3 Steph,15. Comp. «5«. ib. t#» tout*, 33>3»9w3 Ccmp.j
^SwV«/. v. 19. /3î/2a* 3 Steph. i j . Comp. fwupi v. 21.
hi^ ç»tî{. rb. ?>®77^«j March.yélef. f>w». Steph. 15. Coirip. v.'ô.jj. Steph. Compi #J’ *?W.
F R AN C I SC I LUCÆ BRUGENS IS
Nota: ad Varias Le&iones Editionis Græcæ Evaneelii lecundùm M at.t-hæu]
' I ; - CAP. I.
V Erf. 11 • 'la>n*i $j èjii'Mlffl 'f 'lej/ividv | | 7B\j dStKipxs kun 3 Decifliufquar-
t«s e fedecim vetuftis codicibus, cum quibus Parifienfes olim contulerühc
Gracam Novi Teftamenti editionem, legit 'Vcduu $ lylwim r T*x«y
>j |jimw & -x) w\> dStxipv( kun. Ubi generadonem unam ftudiofe ab aliquo. adjcdam non dubium eft efle, ad evitandas difficultates illas,
(jnas in Commentario .tradavimus. Nam ut a csteris Gracis libris nonag-
nofcitur illa generatie, ita neque a Syricis aut Latinis, neque ab ullis omni-
ino tr'adatoribus, nominatim, g inter vetéres, Hieronymo atque Ambrofio
Latinis, & Authore operis in Matthaum imperfedi atque Euthymio Gra-
cis : ut prateream, Jeehonia filti Joakim, non plurcs, fed unicum fratrem
reperin infacris htteris, Sedechiam inquam, i Paralip. '3. verf. 16. nee ’i*-
xfïpi diftum effe patrem, fed ’I Q u a r e temerarium eft, ex unius, ejuf-
que alieni, nee vili fortaflè, codicis, auftoritate, veterem & quidem conftan-
tem mutarc facrte fcriptura: ledionem: quod fecit Theodorus Beza, cujus
tranflatio eftj Jofias autem genuk fakim •, fakirtr autem genuit fechmiam &
fratrh ejus. v. 14. iywvntn r 'Aüeiy.' 'Amp $ 3 Legitur & ut Latine',
quin & ’a%«p, ut Syriace. v. 22. •</>* to ®e#»»T»3 Secundus Parrfienfium
codex (3. addit ’Hadv ‘ cui, cum caeteris Graecis libris, refragantur Latini &
Syrici. Non dubium eft quin adjeftum fit JfaU nomen, praepoftera alieujus
diligentia. v. 23. ^rjpXmun 7» ovo/m] Idem ille jfecundus codexfcribit.
cfif, vocabis, pro wKimtoi, vQcabunt. Atqui xAtfmt efle Prophetae, Htyimun vero
Evangëliftar, praeter Latmos & Syricos libros, etiam ea docent quae ad Pfo-
phecam olim notavimus.
CAP. II . V .i. cis’ltyovMfu] In quatuor exemplaribüs, y. s. h. iC. eft
U ’itfvaty'ip. v. 2. GwoKwinaiu dv-nQ In quibüfdam libris eft quartus cafus
.•jT.r, loco tertii du-nS | .utrumque admittit illius verbi conftrudio. v. 6. Koa'
w BnÖAêipt yn 'liJb, iJk/uis Secundus codex legit Kat'm BhAas^
■n(',lvJ'cuasi tM ihay&A « j Et tit Bethlehem fudtett, nttmquid minima es?
qux leftio. fpuria eft, & de induftria fida contra omnium ndem. ibid. ok.Q*
yl ‘J%%djat]ax j Quidam libri addunt fui (U Qv j4? (mi) quqd quanqqam
Propheta dixerit, Latini tarnen & Syri Novi Teftamenti codices, quin & meli-
ores Graeci, ómittunt» v. i i . «Ay75'!r<ue//oj'3 Sic legunt meliora exemplaria
Graeca, Regium ex Complutenli, omma Parifienfium, Euthymii textus, de-
nique Syra ïpfa, «Jic, viderunt, pro êo quod in aliis eft, Latino confetita-
nee, ïu^v, invenerunt. v. 16. $ ^TO7t?®3 Secundus Parifienfium liber habet
policivum infra, quo modo Latinus vertit, pro comparauvo
inf er ids. v. 17. tb pnütvim Tej ipav m na0ipinvi Rurfus fecundusille
codex a reliquis varians, fcribit, 7b p»Stv \m Kvein J)d 'n^puv, ’ quod
diEium eft a Domino per feremiam, dicentem: quo in fcribendo modo imitacus
videtur fuperiora loca, 1. verf. 22. & 2* verf 15.
CAP. H l. V. 6. Is ttS ’iop^,i3 Exemplaribüs ƒ. & e. additur otto/a«,
jluvio, ut Syro: castéra ómittunt cum Latino. Marcus cap. 1. verf. 5. illud
conftanter legit, v. 8. nopmv S.i'iov] Hoe modo, fingulari inquam numero,
legunt optimi 'quique Graeci libri, confentanee Latinae editioni. Nam qui in
quibüfdam libris eft numerus pluralis xupwvf dZ'iv(t quanquam exflet & Syriace,
efle videtur Evangelii fecundum Lucam, cap. 3. verf. 8. v.9. é» v#f
aI3b)v3 Qïï?rcus codex praeponit ^ conjundionem, quo clarius exprimatur
emphafis. v. 11. $ Troetj Septem Parifienfium Graeci codices «. y. J'. «. r.
i/i. ómittunt illud ^ two, adftipulantibus Graecis enarratoribus Theophy-
ladp' atqiie Euthymio: atquevideri pofïïcillud exLuc. 3.verf 16. hue ad-
jedum fuiflè- Caeterumvetuftiores, tradatores iis codicibus fuffragantur qui
addunt, Chryfoftomus,Audor operis imperfedi, Hilarius, Hieronymus, qui-
büs &.Latini ac Syrici libri volunt. Conjjciunt quidam, erafum illud abali-
qüibus fuifle, odio haerecicorum, qui ad Chrifti baptifmum igni feu cauterio
volebant uténdum. y. 12. w amv dun d{ $ kmSvxkuJ SeStus codex addit /*;
( r 8T7Bi/,) Idem cum odavo & nono transfert pronomen dun é medio in
finem, ita ut jungacur ,voci intsitkLu^ quod tametfi Syro confonet, recepta
lediö certior eft. v..i6; ^m/Sdisov] Fruftra addit fecundus codex è» to »©w«,
CAP; I V, - V. 10. "rmyt e-moo pus aunva] Sic legünt Régia Biblia cum
aliis odo Parifienfijim, ita tarnen ut notent, ab aliis libris omitti, l-moo pv, quod
certe ómittunt multi codices, quibus Syricum Evangelium, & Enarratores,
Chryfoftomus, manifeftiufque Origénes tfadatu in Matthaeum primo, Hieronymus,
& Euthymius, fuffragantur; Similis varietas eft in libris Latinis, fed
ómiflio eft, ut plerorümque, ita & optimorumi' Credo ego, illud i*m> non
.faüjüs efle loci, fed ex capite 16. verf. 23. hue adjedum. v. ij.-'Am tbt?3
Non eft prarmittendaconjundiokm. v. 19, £ mnum v(ms2 Addunt deinde
Grxci codices fecundus &.nonus Syro Latinoque confentanee, quod
tarnen plerique non agnofeunt. v. 20. Of 3 audios dtpirnff Immerito tranf-
figitür verbum ZvSiot ab exemplaribüs e.
CAP. V. V. 3. ov du7op>ih2 Non eft legeiidum 'é?aj, erit, quod eft in
0- pro eft. V. ix. Ïk«» Ipn3 Errore fumto ex verfu proxime prarce-
«enti fcribit fi. tveyg. J^Keuoouvnt. v. 18. ’AfAuS j8 A6y#3 Qointum exemplar,
löto conjundiqnis yè, repetit «qxfu, contra omnium fidem. v. 22. o opyte-
tJ d<h\$lp kun hkmJ D. Auguftinus libri primi Retradationum cap. 19.'
téft^tyr a fuis Gratis libris abeflè «k», fine caufa: quibus hodie confentit
codex Graecus Bibliothecae Vatican??. &, ex B. Hieronymi èmendatione, Vulgata
editio Latina. Cseteri Graeci libri quos vidimus, fuifragantibus tradato-
ribus Graxis, & Syricis exemplaribüs, omnes illud légunt: nee facile eftillis
aiiferendum, ut nullo modo Latinis addendum, qua de re alias egimus laiius.
ibid. «(ft' av ««ti («®?è3 Oftavum antigraphum legit tj S'' «V «■ar? dJïh<p<p
««to (wfi. Addidit fcriptor, id quod èum yjnvv ex fuperioribus fubaudiendum
®fle, etiam Hieronymus monet. v. 25. ^ «V qvxakUu /2Mia«V?3 Eodem fenfix
legitur in 2. codice jSa.»8ït<. v. 27. 077 ïppiïm aSi( Ab aliis codicibus
non agnofcitur tw, dfypbeit, antiquü, Syricse edifioni conformiief; v. 30.
Æa»8? «j ylivvdM] ln uno exemplari.eoque fecundo, eft «VjUvv<u dnix8«, pro-
pius ad editionem Latinam, quae habec, eat inaehennam. v. 32. 077 U d-/ luire-
'^««•»3 Inmanufcriptis y. S', t. r. ». eft cvndf è aimxvwy codem tanien fenfu.
ibid, wo/« dvTÜÙ (Mitf&u 3 Secundus codex, pro m a c h a r ihabet !
paflivum pwiydj'Swcu, vitiari, ftuprari : quae mutatio, confilio fapientiorisj
quam oportuit, accidie, ib. $ t s i d s y M ^ r < u , & qui\
dtmiffamduxerit, adultérât.3 Û. Auguftinus libri,De adulteiimsconsigns,cap. j
i o. annotat, pericopen hanc, in nonnullis codieibus Grarcis ac Latinis non ha-1
beri : quafi ex cap. 19. verfi 9. hue efle potuiflet aflumta : vel, quod ipfc ar-!
bitratur, quia explicate hiefenfus putari potuit in eoquod fuperius diEium eft, \
facit earn. machari : quomodo enim dimijfa fit macha, nifi fiat qui earn duxerit1
machut? Porro nos illud hodie conftanter legimus apud Latinos, Gracos, & |
Syros. v. 3 3. ndxiv ivivaa.-nf In duodecimo excmplari, pro -rixtvjterum, quod1
legitur etiam Latinis &Syris, eftcAl/J^praterea. v. 3 6. x<Lr.bù « y.keuvaj> min-
acu] In odavo codice, fublata disjundiva «, eft a<6x.lw mnacu (dxcuyar ‘ ita
ut planus fenfus fit, unum albùm capillum reddere nigrum, aut e contra. Atqui,
non Grace tantum, fed & Latine ac Syriace, Disjundiva legitun v.41.
ye] <um cft»#3 In^. eft yd] aim ’induct Sho, cum illo adhuc alia duo : id quod non
dubium eft audum efle ex Latino, cujus exemplaria quadam legunt, cum illo
& alia duo. V. 44. nSsftls tniêéte -mi pumStnv uydfj In aliis legitur pro tertio
quartus cafus, 7inj ytah-ms. v. 45. Unue jimSf v,o/J Unus Chryfoftomus pro
mo/, filH) diferte legit opioioi, ftmiles. v. 46. m» (m&ov Z^eTiJ Rurfus 0. pro
prafenti ’iyt-n habet futurum s^ste, adeo libenter confonat editioni Latina :
tametfi Latin us interpres futurum dediflfe potuit, non quod Grace legerit fed
quod prafens fiituri loco pofitum intellexerit. v. 47. T«vi àfrxçvt vffflj ita
cum Gracis qüibufdam exeraplaribus Latina & Syra legunt. In plurimis autem
aliis Gracis, lllius loco feribitur wiî <pjxvf J«^T, id quod alibi non invenio;
ibid, xfi iyot TxXaycu v-m ynneiv} Hac vulgaris lectio, conformis Syro, iterum
publicanos huc 'adfert. Atqui vetufti codices, 2. & 4. adftipulante non folum
editione^Latinà, fed & enarratore Chryfoftpmo, habent v% 'oi, idptm t5
dun jnnmy. v. 48. ê «o7»f ùfifrî » Is nie vça.voîf\ Exémplaria 2.3. 5. & 7. legunt"
yCoelefiù) Latino conformité^ pro eo quod alia habent <$ is n i s
vçÿ.\loity qui in calls eft.
CAP. VI. V. 1. ttcpn^n ¥ ixtnfioovvtw d« ^ 3 Secundus codex pro -tiw
ixenuomvlujj eleemofynam, legit TtaiSixgsoovybu, juftùiam, quo modo eft Latine:
qua de re confule Commentarium. v. 4. dune kmSdam ml] Antigrapha 4 .6.
& 8. omittunt dune^ ipfe, conformiter Latina edicioni. Alia addunt cum Sy-
riaco Evangelio: quando,velredundacHebraico more, vel Emphafeosgratia
exprimitur, quo dilueidius Deus Pater opponatur hominibüs, a quibus'alii
mercedem vanam referunt. ibid, duns k-nJdm m i s n f purepp] D. Augufti-
:irca ipitium libri fecundi De fermone Domini in monte, teftatur ab iis
quæ confuluit Græcis exemplaribus, omiflum fuifle i y - j çcaepp ■ quibus hodie
confonat codex Græcus Bibliothecæ Vaticanæ, &, ex B. Hieronymi haud dubium
correétione, vulgata editio Latina. Cateri GraciJibri quos vidimus*
fuffragantibus traâatoribus Gracis* & Syricis exemplaribus, omnés illud legunt:
nec facile eft illis auferendum, ut neque Latinis addendum, qua de re
latius egimus in Notationibus nôftris in varias Bibliorum leftionès. V, 6. èj. nS
tptwsj«3 Eadem librorum; editiondm* tratftatorumque, varietas eft hic, qua
mox verf. 4. v. R ■açi to Ctuds cùnacu dunyj Quod hujus loco legit 2. ex-
implar ®é?> to ùftds dvoï^cu n ç'sua, antequam vos aperueritis à s Commenta-
rius eft. v, 13. ov Qv ütv nfaoix**. £ n Sbvapus k, iséfr As TtrtJ cdhaf] Unus
Parifienfium Gracus codex omittit hac verba, fecundus inquam ille : unus
corundem Latinus codex addit, S. Germant lâtus, quem vOcant. Hune àd
Graca, ilium ad Latina, caftigâtuiü, vehemens milii fufpicio eft, cum ex hoc
loco (eo quod cateri omnés libri, Graci addant, latini omittant) turn ex
aliis pluribus. Porro Gracis libris qui addunt, fuffragantur enarratorës Graci*
Chryfoftomus,Theophyladus, Euthymius, &,five is Gracus five'Ladnus fuerit,
AuftoroperisinM^tthaum imperfedi-, Denique Syricus Interpres. Latinis
libris omittentibus adftipulantur Latini trâdatores, Tertulliànus, Cyprianus*
Hieronymus, Ambrofius, libris quinto & fexto De Saeramentis, Auguftinus,
& pofteriores * Deniquè modüs ipfe recitandi oratiPnèm Dominicain iriEc-
clefia Latina, jam inde ab Apoftolorum, credo, temporibüs eontinùus. Veri-
[îmile fit, a Gracis, ad Evangelii-textum adfcripfàm ftiiflë hanc coroni-
dem, ex liturgia, aut folemni alioqùi confuctûdine, ex quali Angelica fa-
lutationi adnedunt, 077 oaTHgtf. 'irews n/im», quiafalvaiorem jieperifti
animarum.mftrarum; quafimiliternon funt Evangelii verba, v. 18. imjtî-
>1 is nS <pa*iw2 Oàines Parifiënfium Graci codices, numéro fedecim, qui
quidem manuferipd *funt pleriqué, cum aliis non paucis, omittunt illud io
to çdyeçrà hoe loco, qùod legerùnt fuperioribus vérfibus quarto & fexto :
quibus çonfona funt Syta. Vâticanum exemplar & editio Lâtina* éonftantia
fibi, ut non fuperioribûs, ita nec hoc loco agnofeunt. Caterum, qtiôd in
Notationibus addidimus, Çhryfoftomus & Ongenes videntur illud etiam hoc
Iqco legiffe, nifi forte ex fuperiôribus fubdudiërint. v. 24. »/«s siyaraij
Qqpdexemplaria primum & odavum interjipiunt «ƒ«< cixîns S&vcflcti, addituin
eft ex Luc. 16. verf. 13 . v. 34. y&(is(im éau-nsj Hac vulgaris eft le'dio
Graeorùm codicum, cujùs fenfus eft, curabiï fua, fijlicitus erit de rebus fuis.
Eft porro alia in codice Vidoriano, cujuü in Cômmentario meminimus, yèy.-
yjtnm Iaot?, folicitùs erit fibi ipfi, qua videtiir vèteris Intérpreds fuifle, quin
& veterumPatrüm, Cypriâni, cum in orationem Dominicam, turn lib. 3. ad
Quirinum, cap. i ï . & Augüfdni lib. Contra Adimàntium, cap. 4. quorum
verfio habét, nam crafiims dies ipfe cbgitabitfibi. Atqui fenfus ledio'nis idem
uiius eft utriufque.
CAP. vil. V. 1. ivAlA jc£($*7s3 ^equitur in o d a v o c o d lte y^nSt/J^sje,
â ^ yli >é-mS)ra.èrn7e, id quod ex Luc. 6. v: 3 7. hue allatutn adjèdumque efle*
luemadmodum edam contigit Latinis libris, indubium eft. v.<5. M»i sSrê
7B iyep nis Exerfiplaria quàrtum & nonûm legunt 1ù îya. , numéro
A- plùrali j