il Hl
É Ê Ê Ê
■ i l ■H iiife ill
m m ï
l i p f
'4
_ _ _ _ i___________ F R A N C I S C 1 L U C Æ B R U G E K S I S __________ ______
N e t * a d V a ria s L e c tio n e s E d i t io n i s L a t i n * E v a n g e lii fe c u n d ùm M a t t h æ u m .
I T 7 CAP. L
| V Erf. 2. Abraham genuiclfaac: llbac autem} Malt a librit quibitfiam
addit ur autem poft Abraham, & ab aliis tollitur poft ifaac. v. 18. Mater ejus
j Maria] Legendum eft ejus, juxta Sixtina Biblia non folum, verum & juxta
antiqua manuferipta, eaque refpondtntia Graco ac Syro j non Jefu, quod eft in
quibufdam librit ex confuetudine recitationis Ecclefiaftica. Cum enim Evangelium
Vigilea Nativitatis Domini. incipiat ab his verbis, necejfario illic ponendum
fuit Jefu pro ejus, quod hie minime necejfarium eft, cum ejus ad Chriftum rife-
ratur, cujuiftatim praCedit mentio: imo videri pojfit ^de alioquopiam quamde
Chrifto Evangelifta ordiri fermonem, f t Jefu legas pro ejus*, id quod etiam ob fit
fenfui. v: 23. Et vocabunt nomen ejus] Sic legehdum eft hoe loco exSixtinis
] caterifque optimis libris, vocabunt numero plurali, non tantum Graco & Syro,
I fed & Hieronymo in feptimum Jjaia caput fuffragante, Quart fpuriafunt qua
anonnuttis legunt ur vocabitur & vocabis: lege Gracas Varietates.
1 CAP. I I . Vtrf. 1. & 5. In Bethlehem Judae] Sicleguntoptimi libri ex
j B. Hieronjmi caftigatione, Judae/tr Juda, non Judiaear, quod eft in quibufdam
I conformiter Graco: quanquam res eademfit, de quo lege Commentarium. v. 6.
j Qui regat] In Aits eft future indicativi reget, quomodo Grace mifsarii' va-
rietasfcripturanilvariansfenfum. v. 14. Quiconfurgens] Sic meliores libri
confurgens, pro ftmplici furgens, quo alii utuntur. v. 23. Quod didum eft per
Prophetas] Quidam libri legunt Prophetam numero jingulari: fed meliorer,
fuffragantibus Gratis , Prophetas habent , numero plurium quibus veteres
' TroElatores tarn Latini quam Graci volunt. Syrica editio ita punttis affeEia eft,
ut Prophetam numero Jingulari reddat•* verum mm at is ßtu duobus apiculis,
pluralis eft numertts.
CAP., I I I . V. 2. Appropinquavit enim regnum ccelorum] Sic legunt
Sixtina Biblia poft vetera manuferipta, nomination Brugenfe D. Donatiani, appropinquavit
praterito tempore, non futuro appropinqtiabit •, quibus Graca
Sjraque &• B. Hilarius adftipulantur. Qu/tre Epanorthotes illt nofter annotat j
Appropinquavit enim, juxta Gracum, antiquos & Hieronymum j moderni appropinquabit.
Quin & ratio ipfa futurum rejicit * Prophetarum enim fu it di-
cere Appropinquabit regnum coelorum; aliquando propinquum erit t Chriftus
autem ejufque. prodromus Johannes, fatlum ejfe propinquum pradicarunt. E t
quod quafo aliud hi tempus pradicarint, quo futurum ejfet regnum coelorum
propinquum, quum jam propinquijflmum', quinimo pra foribus enet ? 'Unde non
ita diu poft Salvator Judais • PCrvenit, inquiebat, in vos regnum Dei. v. 3.
Hie eft enim quididus eft] Sic legendum eft juxta exemplar!a integriora, fuffragantibus
Gratis & Syr is, non de quo (bäum eft. v. 7. Qjiis demonftravit
vobis] Neutiquam legendum eft futuro tempore demonftrabit. ibid. Fugere a
Ventura ira] Inter alia, manuferipta Biblia Cathedralium Ecclefiarum Audo-
marenfis & Brugenjis, legunt futura, quomodo eft Grace /ttiMvowj, pro Ventura.
v. 9. Qgpriiam potens n t Deus] Sic legunt optimi quique libri, potens eft,
j non potelt. ,v. 10. Excidetur& inignem mittetur] Quatuor exemplaria no-
tavit Johannes Hentenius legere Exciditur & in ignem mittitur, prafenti tem-
p'ore, non futuro: de quorum fide ft conftaret, praferenda hand dubium foret
leElio ifta priori: ut enim magnam adfert imminentes periculi emphajin, ita fibi
fitventes habet libros Gracos & Syricos, atqut inter veteres patres Cyprianum,
ubi orationem Dominicans explanat, fub finem. V. 12. Triticum fiium in hor-
reum] Hac Bibliorum Sixtinorum leElio, veraeft leElio antiquorum codicum,
etiam Epdnorthote teftt: cui & libri Graci plerique omnes adftipulantur,
quod ex. Gracis varjetatibus difeere licet. Quytre non eft legendum triticum
in horreum, omiffo pronomine, ut quidam libri habent •, neque triticum in
horreum luurn, prortbmirie junElo pofteriori nomini, ut aliii ♦. 15. Tunc di-
mifit eum] Injuria omittuntur a quibufdam libris hac verba, v. 16; Baptiza-
tus autem Jefus confeftifn afeendit] Nomen Jefus & adverbium confeftim non
funt quferenda, ut a quibufdam libris. auf eruntur. ibid; Etvenientem fuper
fe] Interpres vertit fuper k , juxta codices antiquos, non fuper ipfum, quod ha-
bent quidam novi: qua de re latius in Notationibtis olim edit is.
C A P.- IV. V. 4. Non in folo pane vivit homo] Etfi libri nonnulli futuro
tempore vivet legant, quemadmodum eft Grace : tarnen plerique omnes, & qui-
dem optimi quique, prafenti tempore fervant vivit, ita ut intelligere liceat, Latinum
Interpretern - fenfum nonverbum reddidiffe, quemadmodum fecit & Sy-
rus. v. 6. Quia Angelis fuis rnandavit de te] Non pauca nie contemnenda manuferipta,
pro praterito tempore njahdavifv jcribuut futurum mandabit; adfti-
pulantibtts coaicibus Graci* ac Syricis, necnon Hebrao & LXXlIi v. 7. Rür-
fum feriptum eft] Sic diftinguunt prattr . alios, antiqui Epanorthota codices, ut
nirfum fequentibus jungatur, non pracedentibus. v. 10. Tunc ditit ei Jdfus ^
Vade Satana] Non ejt ornittendum adverbium tunc, nee addendum eft retro
tut poft me: quod ex Matth’. 16. vetfi 23. aut Mar. 8. verf. 3 3.- hue a quibufdam
adjeElum credo: lege Gracas varietates & Not at tones noftrat prblixio-
res. v. 13. In Capharnaummaritima] Superfluit quodaddunt codices .quidaqt
tivitatem maritimam: porro accufandi cafu, quemadmodum Grace eft, feribunt
vetufti quidam libri, pro aufertndi cafu fliaritirtia. Vi 15. Via maris]- Latina
Complutenfis Regiaque editio legit, ita ut eft Grace, viam maris, cjuarto ca-
ru. ibid. Galilaea Gientium] Sic legunt, cum, Sixtinis Bibliisj Regia editio &
tlia quadam exemplar ia, primo cafu Galifea, conformiter Graco. In multis
tliis libris eft Galilxa? fecund'0 cafu, ubi fubaudire oportet terra aut regio, ibid.
Popujus qui fedebat in te'nebris] Quod libri quidam, pro fedebat,- legunt am-
bulabat, hue ex Propheta adfumrum eft, cum Matthaus aut ejus Interpret,
rententiam Propheta reddens,• non verba adnumerans, dixerit,
•sti eft & Syridce. v. 16. Inregione umbrae mortis] Prater duos codices quos
wtavit Johannes Hentenius, Biblia manuferipta, Ecclefiarum Cathedralium
Audomarenfis ac Brugenfis, & Canobiotum Lobienfis ac Clarimarifci, fpefta-
ijfirha iäai legunt & umbra mortis,- Graco Syroque conformiter.. In aliis eft
umbrae mortis, quo modo Interpres vertit Prophetam, qui conjurtElionem non ad-
nit, v. 17« Appropinquavit enim] In paucioribus Latinis libris eft hoc loco
error Hie, qui fupra 3. verf. 2. futuri appropinquabit feripti pro praterito appropinquavit.
v. 18. Ambulans autem Jefus] Sic eft etiam Grace. Porro «
quatuor iUis qua mox nominavimus Bibliis manuferipta, omit t it ur vox Jefusl
Syriaca editione adftipulante. v. 24. Et abiit opinio ejus] Quod duo codices]
legunt fama pro opinio, glojfam ejfe fufpicor, pro textu obfeuriore fubftitu-\
tom. v,2q. Et de Jerololymis] Omittitur prapofitio de, a quibufdam bonis
libris.
CAP. V. V .\. Videns autem Jefus turbas] CorreElores Bibliorum Sixti- J
norum non judicarunt ornittendum nomen Jefus (quod legit ur etiam Syriace) quoi
clarior fit fententia, tarn etfi a veteribus pier i f que manujeriptis Graco conformiter
omittatur. v .8 . Beati mundo corde] Grace eft ii mundi, primo ca-\
fu , quern in Latinis libris nondum invenimus, quanquam ad fenfum parumre-l
ferat. v .9. Quoniam filii Dei] DonatianicaBiblia, inter alia, &antiqua\
Epanorthota, adduntpronomen Quoniam ipfi, quod etiam Grace legitur. v. n .
Cum maledixerint vobis & per fee] Non eft addenda vox homines, qua a me-\
Uoribus libris abeft, adftipulantibus Gracis dr Syris : videtur ex Luc. 6. v. 22.
hue tranjlata. v , 20. Dico enim vobis] Sic cum Sixtinis Bibliis manuferipta]
exemplaria emendatiora, fic Graca, fic Syra : quart non eft mutandum enim
cum autem. v. 22. Omnis qui iralcitur fratri fuo] Non eft addendum fine
caufa, quod jam olim ex hue editione Divus Hieronymus fuftulit : lege Gracas j
varietates & Notationes prolixiores. v. 24. Et vade prius réconcilia« fratri
tu o ] Plerique libri legunt réconcilia« modo infinito: fed imper an di\
modo reconciliare, feribunt, inter alios , Brugenfis, Lobienfis , & antiqui
Epanorthota, conformiter Graco dr Syro. ibid. Ofleres munus tuum] Bru-\
genfe manuferiptum, pro futuro offeres, legit imperativum offer, juxta Graca
dr Syra, necnon B. Auguftinum, eo Ubro quo hunc Domini fermonem traElat.
v. 30. Abfcide earn] Sic eft in Sixtinis Bibliis ex veteribus manuferiptis, voce
deduEla a caedo, pro eo quod alia habent abfeinde a feindo. Simile infra 18.
verf. 8. Mar. 9. verf 43. d'alibi, v. 32. Etqui dimifiam duxerit, adulte-
rat] De ea qua olim B. Auguftino obfervata eft hujus fententia a quibufdam |
omijfione, lege Gracas varietates. v. 37. Sit autem fermo vefter] Hoc vtrbo-\
rum ordine legunt bom libri, pro Sit lermo autem vefter. v. 38.. Et dentem pro I
dente] Non relie a quibufdam exemplaribus omittitur conjunElio. v. 39. In
dexteram maxillam] Non ejfe ornittendum dexteram, quod olim a quibufdam \
libris abfuit, docuimus in Notationibus in varias Bibliorum leElioncs. v . 40.
Et ei qui vult tecum judicio contendere] Sic legunt optima fidei exemplaria, j
omijfa prapofitione in judicio. v. 41. Vade cum iuo & alia duo] Quidam libri
tollunt vocem aliaj quod Grace non legatur, quodque nihil amplius inre/ligen- \
dum videatur, quam duplum concedendum, fimplum extorquenti, quemadmodum
de maxilla dr v fte pracejfit. Atqui, ut pleraque, ita cum Sixtinis optima
quaque editionis noftra exemplaria, 70, alia, legunt : quod etiam B. Auguftinut
dr imperfeEli operis AuElor, pervetufti trallatores, explicant. Exijtimarint
itaque veterem Interpretem deSffe illud, nee tarn Grace legijfe ( tametfi in fe-
cun do Parifienfium Graco codice inveniatur ) quam de fuo addidijfe, ne, propt ere a
quod converter at (uKim mille pajfus, ambigua effet or at io. Viditenim, illoaddito,
in fententia nullam diferepantiam fieri •, non enim ita urgere Dominum alterum
miliare, quafi non efr tertium & quartumferri velit, potius quam refiftat quis
malo. Porro & conjunElionem ( & alia duo ) egregia exemplaria manuferipta
omittunt. v. 46. Si enim diligitis] Manuferiptum Brugenfe habet conjunEli-
vum diligatis, conformiter Graco iyivturmt. ibid. Quam mercedem habebitis]
In duobus codicibus a Johanne Hentenio annotat is, eft prafens habetis : quibus
volunt Graca, Syra, & imperfeEli operis AuElor. v. 48. Pater vefter cceleftis]
Non legas qui in caelis eft, pro cceleftis ; ficutnec e diverfo Grace içfviQ-, pro
i is 7W* igtvoiii
CAP. VI. V14: Reddet tibi] Vnus Hie Parifienfium codex qui addit in
palam, vel Graco accommodatus eft, vel fervat feripturam, quam olim emendavit
Hieronymus fublato illo in palam,/«* pâlam : lege varieties Gracas, dr noftras
in Biblia Notationes. v. 6. Tu autem cüm oraveris] In aliis bonis libris eft
futurum indicativi orabis, pro conjunSivo oraverte. ibid. Etclaufo oftio] Additur
pronomen tuo, a multis bonis libris, conformiter Graco dr Syro. v. 7.
Sicut ethnici] Non eft addendum faciunt -, quod cum Sixtinis Bibliis antiqua
manuferipta omittunt, & tarn Graca quam Syra ignorant, v. 10. Adveniat
regnum tuum] In quibufdam libris legitur fimplex verbum veniat, quemadmodum
Grace v . n . panem noftrutn fuperfubftantialem da nobis
hodie] Qujdam codices feribunt quotidianum, quomodo ante Hieronymum editio
ifta habuit : unde adhuc eonfuetudo fic recitanda Dominica orationis. Hiero-
nymui mutavit quotidianum cum fuperfubftantiàlem, ut propius expriment
Gracatn vbcem t-mimov. Qugre Sixtina Biblia, dr fide dignijfima quaque, turn
noftra turn Epanorthota manuferipta, legunt fuperfubftantialem : lege Notationes.
v. 13. Sed libera nos a malo] Sequitur in codice S.Germani lato, a
PdrifiehfibuS notato -, Quia tuum eft regnum & potentia & gloria in fecuU
feculorum ! quod ex Graco additum ejfe, non dubium eft : lege varietates Grecos.
ibid. A mal0.'Amen] Vetera manuferipta, Brugenfe, Clarlmarifcenfe,
Lobienfe, dr tria Audomarerifia, omittunt Amen, quibus Syriaci libri typis
excufi fuffragantur. A t Syriac um manuferiptum, Gracique omnes libri quos
vidi, its adftipulantur Latinis Exemplaribus qua addunt Amen. Cyprianus &
Auguftinus non attingunt : Hieronymus cum Euthjmio diferte explicat, v<r
catque fignaculum Dominica orationis, ut eft cohfirmandi particula, quemadmodum
docet idem duobus ad Marcellam epiftolis, dr Apoftolus ipfe 1 Corinth.
14.'Verf. 16. v. iq. Si autem non dimiferitis hominibus] Tria ex noJfrH
manuferiptis addunt peccata eorum, conformiter Graco -, alia demunt, fim 'Hr
ter Syriaco, & emendationi Sixtina. ibid. Nee pater vefter dimittet vobis
peccata veftra] Quidam boni libri omittunt vobis, quod neque Grace exftat.
v. 16.U< appareant hominibus] In aliis libris,pro compdfito,legitur fimplex verbum
pareant, minus congrue, ibid: Quia reCeperunt mercedem fuam]
Sixtina Biblia, ita votera manuferipta/ion omittunt quia,- adftipulantibus G taco
Syro:- tametji Jenfs.i fuperfloat, nec legatur fuperioribus verfibus fecundo &
qxinto. v. 22. Lucerna corporis tui eft: oculus tuus] Inter alia, Lobbienfe manuferiptum
omittit pronomina tyi.'eJ* tuus, confentanee editionibus Graca dr Syriaca,
citationique B.Hieronymi in Dialogo adverfus Luciferianos. Credipof
fiht addita, fivf ex Evangelio Luca (cap. 11 . verf. 34.) five quod accommo-
dando fimlitudinem fubjungat Salvator: Si oculus tuus merit fimplex : ubi,
poftGtaca & Syra, Regii operis Latinus textus add't conjunElionem Si igitur
oculi.s tuus. v. 25. Quid manducetis] Quod D. Hieronymus annotat, quibufdam
codicibus addi, neque quid bibatis, jam nulla addunt, licet Grace &.
Syriace legatur: lege Commentar. v. 30. Quanto magis vos modicas fidei?] Optima
quaque manuferipta noftra legunt minima? pro modicsefita ut modicay* aliis
locts celebrioribus, quibus id vertit Interpres (ut infra 8; ven26; ^-14- v'.$ I.-]
hue tranfumtum vidcri pojfit. w/33. Qjiaerite ergo primum regnum Dei]
Antiqui codices Epanorthota, dr ex, noftris Brugenfis ac Lobbienfis, pro ergo
legunt autem, quod eft Grace ac Syriace. z/. 34.i Sufficit dieij Non eft addendum^
enim. •
CAP. VII. V .i. Ut non judictinioi] Hoc'Matthai eft •, Luca cap.6i V.37I
Et non judicabimini: unde etiam illud hue tran flat um eft a quibufdam Nolite
cohdemnare ut non cohdemnemini, quanquam, utconfimtle ejfet ei quod pra-
cedit, mutatumfit,ScnoncondemnabiiTiinicum utnon condemnenuni. Non
tantum enim Graca & Syra, fed dr fide dignijfima quaque Latina manuferipta>
cum Sixtinis Bibliis, illud hoc, loco ignorant, faventibusTraElatoribus veteribus,
Hilario, Hieronymo, Auguftino, Chryfioftomo, &. imperfeEli operis AuElore,
ut& a recentioribus plerifque omnibus prateritur. v. 4. Sine ejiciam]' Non
eft praponendum {rater, quod ut non legitur in Gracis dr Syricis, ita neque in
emendatioribus Latinis codicibus. Luca fimiliter eft cap. 6. verf. 42. ibid. Et
ecce crabs eft] Antiqui noftri libri feribunt trabes pro trabs. Vtraque forma
Latinis nota eft. v. 6. Et converfi dirumpant vos] Nec antiqui libri addunt
canes (& canes'converfi) quod exfeholio in fcriptura feriemhaud dubium eft
\dcvenijfe: legunt autem quidam difrumpant pro dirumpant. v. n.Noftisbona
Idata dare] Quidam boni libri omittunt data, tametfi Grace Syriaceque legatur.
\vi -12. Ut faciarit vobis homines] Non eft addendum bona, quod jam olim fub-
\latum eft a caftioatore.. ibid. Et .vos facite illis]- Quidam libri praponuni ita
Ifita & vos) adftipulantibus Gracis plerifqrte Codicibus ac Syricis, dr inter -vt-
\teres Cypriano atque Auguftino. Sed intcge'rrirfia quaque hujus editionis exem-
Iplaria, turn noftra turn Epanorthota, cum Sixtinis, omittunt, quibus dr Graca
quadam conjentiuni, de quibus. in variefatibus Gracis. v. 1 3, Quia lata porta
& fpatfofa via eft] Quidam boni libri omittunt verbum fubftantivum eft. v. 14.
Quam angufta porta & artia via eft] Non eft legendum qupniam vel &, pro
ffuam vide Gracas^ varietates. A quibufdam autem libris abeft eft. v. 19.
Excidetur & in,ignem mittetur] Quemadmodum Grace dr Syriace eft prafenti
tempore Exciditur & in ignem mittitur, ita etiam Latine feriptum ejfe in per-
vetuftis exemplaribus, annotant quidam■, fed qualia ego non viderim. v. 23.
Difcedite a niequi operamini] ReEte fuftulit Sixtina correElio vocem omnes,
ut qua db optimid quibufque Latinis libris omittatur, conformiter Syricis d-
Grficisplerifque omAibus. E i quanquam Pfalmi 6: verf. 9. ad quern hie ailu-
[diiur, addatur-, videri tamen pojfit hie. in Evangefio non fine afatid omijfa:
varietates f y . 25. Et defeendit pluvia] N o t eft} omittenda
i^m R ib 'eiiaiuELfiaumhotajuddm, qua Grace quoque & Syriace legitur.
•y. icj.. Et non 'ficilt Scriba? eorum] Quidam antiqui libri omittunt & cori-
junttionem, quam alii, Graco Syroque fimiliter,' 'prdpotiiint: plerique vero ad-
dupt pronomen eorum, Syro confentahee, quod aliqui rurfius Gtaco conformiter
duferunt.
Cum autem defeendiflet], Non eft addendumsnomen Je-
(vsf-’qubd db dntiquis libris, Graco & Syro confonantibus, abeft. v. 9. Nam &
e^O hpmq fem fub poteftate' conftitutus ] Multi antiqui libri, confentanee
Graco ac Syrcr, omittunt vocem conftitutu's, qua ex Luc. 7. verf. 8; hue adferipta
creditur. V. 16. ^Abdiens autem Jefus] Non addas pronomen hxc. v . i 1. Cum
Abraham & I faac]' filon eft omittenda :&c conjunElio.. 7/. 13. In ilia hora] Le-
eft itt, nonet- ■ V; 15. Etminiftrabat eis] Siclegunt cum Sixtino antiqui
libri noftri, eis -numero plurali,. Brugenf. Lob. Leod. Glarmor: d* Audo-
marenjidtria: alii libri habent Ci numero Jingulari. Similis varietas eft tarn
in Syricis quant in Graces codicibus ? 'lege varietates Gtacas. v .i y . Et zgro-
tStibries hoftras'pbrtavit] Qujdam bom libri, Graco fimiliter, non repetmt,fed '
ve proximo intelligendum relinquimt, pronomen ‘nOftraS. Atqui etiam Syriace re-
petitur, & apud Prophetam Hebtaicjs. y. 18. Juflit ire trails fret 11 m] To
difcipulos, quod-int&pbmt^'^Utddfi^fiutiqud exeihplarid rejpuunt, conformiter
■ Qffftre metito coPrEEtores Sixtini textu expulerunt. Quidam
ui IpJBtus-? quidam turbas, ut Chryfoftomusi fubaudiuntf: tatpoft-
illud loupe Jit verif.mililts. v. io i Et dicit ei. JefusV Vuipes] : Bruginfe &
Nobbfenfe}manuferipta omittunt & conjunElionem, copfentanee Syro, quam alii
Graco. 'ibifi:\ Pro nidos manuferiptum Brugenfe legit
tabernaTuja'.'- fbW Jlbi caput rCclihet] Sic legunt optimi quique libri} omtfio
fi^if'^JifitM ee EMiqurGraca : nam Syrus pro thdre Ijngua fua
(jdjecit. v .h 5 Et accefferunt ad eum difeipulf ejus^ & fufeitiverurit eum]
Qfiidam vetufti libri orpittunt ad euiri difcipuli ejus, 'tametfi difeipuli ejus
v. 26. Et dicit ei Jefus -, Quid' timidi] NoPien f ^
& multis Latinis libris.
a®"' fW- wpiflfetj Hon bice£ tjuikufdaPi libris addas Jtfasfetianifi Syrus
exprimat. ■Venjlffef autem numero 'fingulari legeridum eft, non plurali vehilTent •
'fi^ Prnrift-W'hbri's nihnullis} V; 29. • Venifti hlio]' Non eft pr'apdhePdum ad-
terbium cil¥. ^ '3 i / Si ejicis* ‘hb^liinc | | Plenque libhi omittunt adverbium
mne, cum Gracis ac Syricis. V. 3 2V Et ecce impetu aMit] VoX 'magno, quam
$ * $ * * & * [ 'fid1 Marci‘5. %tff. ifirdb Interpreti''data eft. '
3 3 .‘^NuhfiSvtf^urit bmnii Jf^Sdperfluit ha?c , qiiod addunt quidam (hate
bWnia.)' z).- ^/-Ro^abant u t Similiter redundai hie’, eu'm Rogabant
eum' iit. "
^ - CA P. I3£.' V. i . 'Et 3fcehdej\jIri'.fiaviculafri] Ornittendum eft qUodadditur
libris nomen Jefus. t'. 5.. Diniittuntur tibi- peccata tua] ;Sjc cum
SiXtipis Bibliis, manuferipta jfrugepfe, CldPmartfcepfe, dr Lpbbiepfi ex, noJ
ftriSi fiMlit'ereditiprii Syriaca. Alta .omitlunt tliij at Grace alteriiiP du'ntaxat
$ $ * $ * * ? ddfcfi: videGraEallVarietateL pdccfaote^Quid'
tfinoPhulli/ (pditibul feijuitup ad pccflitentianiy ut a plerifquef ita ab omnibus
bonis prateritur, fuffragantibus Syricis: quippe quod hujus .loci non Jit, fed
Luc. 5. verf. ^2. lege Gracas varietates. v .\ y . Et vinum effunditur] Quidam
libri omittunt oc, quod tamen Grace legitur. v. 18. Accefiit & adorabatJ
Sic legendum, adorabat imperfeEtum, po'tius quam perfeBum adoravit. ibid.
Domine, filia mea modo defunfta eft] Quadam manuferipta, nominatim tria
rioftpa d" unum ClarmaPifcenfis Ecclefia, omittunt Domine, confentanee Graco
& Syro. ibid. Imponemanum tuam fuper dam] Multi boni libri auferunt
pronomen tuam, quanqu'am Grace ac Syriace addattir. v. 24. Dicebat > Rece-
dite] In quodam codice, pro ditebat, eft dixit ad eos.j propius ad Graca, ubi eft
xtyti etvwiïfj dicit illis. v. 25. Et tenuit manurn ejus] Quod J,e quit ur in multisLibris
• Et dixit, Puella furge, non hujus loci eft, fed Luc. 8. v. 54. Nam
hie, ut non a Sixtinis, ita nec ab antiquis libris, nec a Gratis codicibus aut Syricis
agnofciturv. 38. lit mittat operarios] Notât Epanorthotes, antiquorum
codicum hoc loco leEHonem ejfe, ejiciat pro emittat aut mittat: id quod & nos
ita fere nvenimus. Luca decimo, inquit Hie, eft mittat, Luc. t o. verf. 2. V -
traque verfio bona eft, ex eodem uno verbo IvÇiôjka, fed ejiciat fingularis cm-
phafeosi.
C A P. X. V.2. Duodecim autem Apoftolorum] Non eft legendum hoc loco
Difcijjülorurnpro Apoftolorum. v. 3. Jacobus Alphaei] Cum Sixtinis Bi-.
blits Lobbienfe manuferiptum, Graco confentaneum d rcliqua hoc loco enumera-
tioni, omittit & conjunElionem : quam alii libri praponunt nomini Jacobus, cum
obfeuret conjugations rationem ab Evangelifta fignificatam. ibid. Et Thaddxus]
Regium opus ex Complutefifi habet -, Et Lébbæus qui cognominatus eft Thad-
datus : quod cum alibi non inventory, a/ddutbr ut credam Ex Graco adjeElum effe.
V. 4. Et judas ifcariotés] Ita feribunt meliores libri hoc loco. Alii Sçariotes
habent, omijfa ,1 liter a initiait : lege Commentarium. v. 5. Pnecipiens eis, di-
cens] Multi boni libri interpohunt Si conjunElionem (& dicens) tametfi Grace
ilia non legatur. v. y. Quia appropinquavit regnum'-coelorum] Sic legunt
etiam antiqui libri, appropinquavit prateritum, Epahofthùte quoque tèfte; quod
Graco confinât & Sjro., Nam futurum appropinquavit; nullius eft auElorita-
tis.- v. 8. Infirmos ciifate, mortuos fufeitate] Manuferiptum H liter a fig-
natum, B. Hieronymo fuffragante, omittit ti mortuos fufeitate, quod alii libri
addunt, parva fimilitudine veri : quanquam judico merito reliElum effe a Cor-
reEtoribus Sixtinis, ut certe vet us eft, & facile potuit ab Interprète fuiffe datum
: lege varietates Gracas, & Notationes prolixiores in varias Bibliorum
leEliones, denique Commentarium. y. io. Dignus eft enim operarius cibo fuo]
Annotat Epanorthotes j ex antiquis libris, legendum hie ejfe cibo fuo -, fecundum
Luc am autem cap. 16;, verf 7, mercede fua. v. 12: Salutate earn dicentes.
Pax huic domui] Hac verba, dicentes, Pax huiedomui; omittuntur a manuferiptis
duobus Latinis, Syricis libris, & plerifque Gracis, denique ab Euthymie
inter Gracos, & inter Latinos B. Hieronymo, non in textu fiium, verum
& in Commentario, id quod in Notationibus, quas fape diximus, monftratum
a nobis eft. Videri .pojfiyt h*c adjeEld, ex Evangelio fecundum Lucam, cap.IO.
verf. .5. ubi babes Hicice pax ftuic domiii, loco ejus quod hie dicitur falutate earn .-
quanquam hic & a D. Hilario exponantur. v. 13. Veniet pax veftra. Pax
veftra revertetur] Sic legunt cum plerique turn optima editionis noftra codices,
conformiter Syro. Ip quibufdam porro profuturis indicative, funt conjunEUva,
veniat, revertatur, fuffragante Graco, & inter traElatores Hilario. V. 14. De
domo vel civitate] Manuferiptum quoddam a Johanne Hentenio notatum addit
ilia (vel civitate illf) fapd Grace quoque legitur & Syriace. v. 18. Ëcadpræ-
fides & ad reges] Hoc ordine legunt etiam Grace libri & Syr ici : quern inver-
tentes Latini quidam habent - Et ad reges &âdpra?fides. v; 22. Et eritis odio
omnibus prOpter] Quidam boni libri tollunt, quidam addunt hominibus. Illis
volunt Graca: ^.- 23. Fugitè inaliam] Vêtus codex Ecclefia noftra, continens
quatuor Evangelia, fignatus F, addit -, Et cum in aliam perfequentur vos, fu-
gite in tertiam ; qualia Grace a quibufdam addita notavimus ad varietates
Gracas. v. 26. Nihil énim eft opertum, quod non revelabitur, & occuitiim
quod non feietur] Sec legunt cum Sixtinis Bibliis antiqui.codices, futura in-
dicattvi, pro iis qua ite.aliif funt cohjuijElivis, ..tevelétur, fciatur : qua quidem
effe Luca, annotat Epanorthotes, Luc. 12. verf ,2. v. 28. Et animam & corpus]
Non eft omittenda conjunElio &, vel priori loco. v. 30. Veftri autem ca-
pilli] Plerique libre tarn feripti quam imprejfi interjiciunt & (& capilli) confentahee
Gracd ac Syro. v. 39. Perdet illam ] , Ita legendum eft futuro indicative
perdet, non imperative perdat, quomodo legitur in manuferipto Brut
CAP. XL V. 12. Rapiunt illud] Alii codices antiqui habent Diripiunt
illud. v. 17. Cecinimus vobis] Exemplar illud Ecclefia noftra quod mox dix}
musfegnari liter a F, legit Cecinimus vobis tibiis ; addit vocem tibiis, qua certe
[ neceffaria eft qd exprimendam integram figPeficationem Grace verbe ijvhilau/fts ’
fed ex Luca tarn hue adjeciffe crediderim. Luc. 7. verf. 32. v. 30. Etonus
meum lève] Antiqui libri, cum Epanorthote, turn noftri, repetunt verbum eft
Leve eft.
CAP. XII. V.2. Quod non licet facere] Sic legunt, ut Sixtina Biblia,
ita quatuor codices ab Hentenio ad Bibliorum marginem notate, confirmit.er Grq-
co ijr Syra Alii libri addunt pronomen eis (quod non licet eis) mimes rifle,
ut quod nec legunt pofteriores Evangelifta : confiât enim Pharifaorum fuiffe fen-
tentiam, faEtum illudDefcipulorum Chrifti prohibitum fuiffe general's fabbati
mandàto. v. 10. Et ecce homo] Vnus Hentenii liber, addit erac, ex Graco.
f - I ^ c e puer meus quern elegi] Male addunt quidam eletius quern ele°i.
^. 20'. Arinidinem quaflatam non cônfringet] Contéret quod legunt quidam,
ex Propheta fumptuni eft. v. 25. Ornne regnum divifum contra"fe, defolabi-
tur] Manuferiptum Brugénfi, legit prafenti tempore defolatiir, quomodo eft
Grace, pro futuro déütelâoit. v. 30. Etqui non congregàt mecum, fparcit j
Difpergit: quod eft in quibufdam, non Matthai eft, fid Luc. I Î . verf. 23. v. 31.
Spiritus autem' blafphemia] Set legendum eft juxta emendationem Sixtinam :
id quod quidam ita correxerunt, ut pro nominalivoblàfphemia, portèrent geniti-
vum blafphemia?, & genitivum fpiritus acciperent pro, nominativo, imperite.
?r$2.v.Xgj autem dixerit contra Spiritum jân<SÉùm] Quidam codices repetunt
yerbilifi, refragantibus melioribus,: Graces quoque & Syricis, qui e proximo
illud fubaudiendum re'lihquunt. v, 44, Inv'enit earn vàcantem j Tria bona
manuferipta, Graco cqnfopniter, omittunt pronomen earn. v. 47. Foris ftant
qusefentes te ] Nonhu/li libri hâbént'.quæééntesloqüi tecum, nonnulli quar-;
■ te alloqui, qua ex Graco mutata funt: v. Jo.- Ipfe meus frater]j
Egregia