iIllll
160 F L A M . f iÇ O B I L . 1 S T V E%S. Q%ÆC.
ES AI AS.
CAP. I.
Ontra Judaeam, & contra Hicrufalcm ] Sic teftatur S.
Hieran, etiam Theodotionem vertiffe-, Symmachum vero,
dejuda, & Hierufalem. ( b ) Genui, & exaltavi.]
äöö S. Hieron. Pro quoSymrn. &Theod. ita verterunt,
filios coutrivi & exaltavi. (yrillus videtur fignificare,
pro, exaltavi, ab iUispofitum effe, enutrivi. ( c ) Me.]
P ro (vt, in multis codicibus efi, p , meus. Sed S. Hieron. teftatur folos lx x
dixiffe, ejuemadtnodam efi in noßra, & apud SS. Bafilium, & Cyrillum,
( d ) Scelefti.] Sie S. Cypr. de Orat. Dom. & alibi S. Hieron.' in comment.
Scelerati, five iniqui. Grace efi, ,£mS>d ( cujus notiontm exp lie at S. Bafilius)
pro quo a cattris inquit dill um effe, {jo/ corrumpentes, ficut
etiam pro, fernen nequam, vel, pefiimum, po(itum effe, peffimorum. (e )
Ifrael.] Sic etiam alius codex,& Cyrillus. In plerifque hac fequuntur
KoTttdSmmy Ht. -m Serfs», abalienati func retrorfum : qua S. Hieron. tefiatur
Ix x non habere : & S "Bafilius inquit ex Theodotione effe addita, Procopius
autem tribuit Aquila. (ƒ ) Iniquitatem.] "ProhecS. Hieron. inquit Theodotionem
tranfiuliffe dec Unat ionem. ( g ) Neque vulnus, neque livor, ne-
que plaga.] Ita etiam apud S. Bafilium. Cyrillus, & Procopius, Tgavfjjt, (ju-
a®4-» T^nyh ?aeyi*ct'm<m, vulnus, livor, plaga cumens. ( h ) Malagma.]
S- Hieron. Quod Aquila interpretatus efi, fiMrn, linteola, videlicet, quae
ad exiccandam faniem, & purulentias extrahendas injiciuntu.r vulneribus.
(* ) Cucumerario.] S. Bafilius, QixvrigciTov •mr©~ 's/’otn&lgiup ly, ohiy>ygo-
nay KttgirSv oisJXOj, 7*f\*V CT* (mM.ov « uft\e*etv -xagtygidfiav ' Qixntiftnov ,
(at. QiK.vhh.ajov,) eft locus ferens frudus fugaces, & parum diuturnos, de-
ledationem potius quandam, quam utilitatera przbentes. ( k.) Nolo.]
S.Hier. Pro eo, quod eft nolui, Ixx tranftulerunc, nolo, przfens tempus
pro praeter ito. (/) Magnum.] S. "Bafilius inquit cat eras interpreter dixiffe,
KKmluj, yocatum, aut, ienxAHw, convocatum, ut Theodotio, aut, ut.
Symmachus, initthnisiv ivt^oueu, convocationem non fuftinebo. ( m )
Nequaquam ultra dimittam.] S. Hier. Pro quo interpretatus eft Aquila,
laboravi fuftinens. Sym. bttnMu ihAuxi^v©-, quod eft, defeci miferans.
( ») Arguarnur.] I tih iy x ^ iv , Aliiy <fia\ix^/jtv, & apud S. ( j f r-
& venite difputemus. (0 ) Sion.] Hoc inquit S. Hier, addidtffe Ixx, ut
fenfum manifeftioremfdcerent. (ƒ>) Dormivit.] Sic S anil us Hieronymus,
in commentariit, quod grace, iv.otu.nSi & inquit verbum hebraicum
fignificare , & requievit , & requiefeet : quare ^Aquilanu. , &
& Theodotionem quafi.de futuro dicere. Procopii exemplar, quo ufus fum
y.vxi(no. Id primus emendavi feribens iv/S^tjo, rede ac fecus judicium efto
eorum, qui harum rerum intelligentiam habent: at/xf£op<t<, proprie ftabu-
lor : item cubo,' pernodo. Lex. vetus, <£uxf£o^a/, &»' av^dm, demoror,
commoror, converfor. *Druf. { q ) Caupones tui,] S. Hieron. ex Sjmm.
refert, vinum tuum miftum eft aqua, & addit Aquilam pro vino inierpreta-
tum effe, Qviatooiov, compotationem, & convivium. ( r.) Inobedientes.]
S. Hier, ex ssAquila, recedcntes, ex Sjmm. dedinantes. ( f ) Retributi-
onem.] S. Hier.ex Sym. vicifiitudines,’vel ultiones. ( t ) Vae fortes Ifra-
el.] Idem inquit cateros effe interpret at os, fords lirael, quomodo ipfe pofuerit
in fua.. ( » ) Adverfarios ] Apud eundem additury pu, meos; dr inquit hoc
in hebraico non haberi. ( x ) Excoquam. ] In quibujdam additur, <n, te.
In aliis, «5 7Wfdm> «< 7X\} dnrtiSouuTtti, xj dsptKa, & excoquam ad purum
inobedientes, & auferam,tfr.S. Bafil. non videtur habuiffe, iornSowTaf,
fed t ant urn, <n. Sym. ty 7sv<>tl<ra tie tyAayv 7üu tnweüdv Qh, & excoquam ad
pufum icoriam tuam,»f efi in vulg. noftra.Th.ty 7ivfdca •); TOyytfm-
Jit excoquam ad purum acinum uvi tuae. Ira enim interpretatur S.
Hier. & addit, Aquilam dixiffe, ss^yx«, id eft.vinacea. (_y ) Terebin-
thus.]S.H»>r. inquit Sym. rfl<A'tjff,quercus : quod S. Bafilius ftiam aliis inter-
pretibus tribuit. De hoc etiam in Gen. Schol. rnfiGtv&& ipvToy 6h ’iv Ijnsflf to~
mit ttuofimrjKKa.In{ 'i%v >&n<rKXixoTa(, terebinthus eft planta in locisaridis
nafeens, ramos habens rigentes. ( * ) Stipula.] S. Hier, ex Symm. hm-
[1 raytM , forces , qua dum ftuppa excutitur , ac peltitur , proji-
ciuntur.
CAP. II.
( a fQ E J u d ^ S y n t
. _ ^ H ?îkS-tùat, ty <aSp' itfvouAnp, fuper Judaeam,
& fuper Hierufalem : aut ut S. Hieron. refert, pro Juda, & Hieru-
ifalem. ( b ) Alienigenarum.] E t hic S. Hieron. & S. Bafilius notant voca-
ri proprii dfooçvMf, ïpfts Philifiiim. (c ) Fadi funt.] Nonnulli codd.&
S. Hier. nati funt. Pro quo inquit Symmachum dixiffe, Sc cum filiis
alienis applauferunt : ef* a Hum affert verbi hebraici interpretationem,
itnflwâ^umv.pro quo ipfe vertnit, adhaeferuut. ( d ) Maris.] Idem tefiatur
cateros dixiffe Thar fis : quod tamen bebrai lingua fua propria putent figuifica-
......tre. ( e ) Contumelia.] vCeif. Alii, y^^altitudo.S. ffyp. quodpaulo
efi,vCescir, & noscontumeliofum diximus : ipfe lib. I. epifi. 3. vocat in-
juriofum (ƒ ) Vana. ] S. Hier, ex Aquila ofvyte, foveas, ex Symmacho,
infruduofa : Theodotionem vero. inquit pofuiffe nomen hebraicum, pro quo
ipfe, talpas, ( g ) Terram.] In aliis hac adjunguntur, vfj.1v tm
dvSfdory. a dvaxvon tv fjvnnej ism, in iv vvt tMydn; quiefeite vobis ab homi-
ne, cuffpiratio in nare ejus : in quo enim reputatus eft ? S. Hier, addit, ifte ;
& notât hac a Ix x pratermiffa in gracis exemplaribus (quod S. Bafilius
idem fere notans inquit, in communi, & vulgata,' ) ab Origene fub afterifeis
de edntone Aquila additq effe. Idem B. Cyril. Quart apud Procopiumfub
after ifco habent ur.
; CAP. III.
. 4 ) \ 7 -Alidum.] Sic S. Hieron. in comm. S. Cypr. 1. teflim. valentem, & V validam, ( fic enim legendum tx manuff. ) valendam panis, & va*
i l
lentiam aquae. Aq. If Hop*, $ j M a M I ^piesyptiv, fnl,cimentum
&fulturam. ( b ) Giganccm.] 2{otat S. Hieron. Me a Ixx, effeadditum
( c ) Conjedorem;] Idem inquit cateros dixiffe, divinum. ( <0 'Sapien’
tem architedumO Idem ex Aquila, fapientiflimum artificum. ( e) pr„
dentem auditorem.] Idem ex Theodotiorie, prudentem incantatorem tx
Aquila, prudentem fufurratorem, ex Symmacho, prudentem eloquii mvfti
ci: quern ipfe.fequi voluerit. (ƒ ) lllufores.] Idem tefiatur eodemmodl
vertiffe etiam T heodotionem, Aquilam vero, aWaicm, quafi mutant es fe per
vices in exercenda turpitudine. ( g ) Impinget.] Corrigendum eft in
noftra,<afo<sKO'\-"%ut habet Vaticanus, Santtus Bafilius, & aliUCyrillu.
tamen videtur legtffe, <tspoM^»f invalefcet, quod in nofiram edit ionem impfe-
rat. ( h ) Cibus.] S. Hfer. ex Symmacho, & Theodotione, infirmitas. ( i i
Princeps.J Idem teftatur eodem modo dixiffe Symmachum,Theodotionem vero
ZhSitsfjMov’ra, qui liget vulnera, & provident fanitati. ( I^J Lingusc co*
rum cum miquitatej Aq. yhSasaj ’urrSv, $ to èhnJivfja.'m a x ^v, lingua
eorum, & adinventiones eorum. ( / ) In bis quar ad Dominum increduli.
Symmachus, xji to «nein yiyovtv «s to mwmxpdveu «.uriv, contra Dominum fue-
runtad exacerbandum eum. ( m ) Inutilis.] Sic S. Hier.in comm, quod
grace, nr®-, & valet etiam, injucundus. (n ) Exigentes.j Eodem
modo interpretatus efi Aquila, eodem tefie, Theodotio autem, Jkvucds fene*
ratores, & Symm. mulieres. ( 0) Lunulas. ] S. Bafilius, Alius,
torques. (p ) Momle demiflum.] ldmK ^ /^ ^ a stt.c a ten u la s. Ac de omni
bus jere ifiis ornamentorum nominibus accurate difputar. Mult a etiam apud
S. Hieron. ex aliis interpretibus habentur: legendus etiam S. Cypr. de habi'n
virginum. ( q ) Contexta.] T(onnulli, Qvy^upajfj.ivluj, contextara
( r ) Accubitoria.] S. Bafilius cum dixiffet therifira videri veftes afiivss)
addit nunc damnari therifira, **w'*a/to. qua, iv V «g.nK\ivtS^, in accumbel
do infternerentur Itüis ob nimias delicias : hanc vero dill ionem, quod apud
cateros inti
lii exempli
•rpretes non fit, obelo effe notatam. Alii libri, & aliqua etiam Baß-
ria, >(sf,TOxA«r«i, concJufa. , ■ P' ■ J \
cap. • iv.
C a )U T tanquam .fumo, & luce ignis ardente per no dem ] S
t ) H,Vr. Im cmnu. tx Ix x, & lumen ignis flammaniis in
node.
CAP. V.
( , ) p v l l e a o . ] JpudB.Cyrillxm, & ,» Ccmp/.t. .M tx r , „„.diltflo
s- Vinea faäa eft dilefto
meo ( « ) Dileaimei.] Hie CjrtHx, . . . M t t , ^ . S. H m ttfiaw.
pro hoc jltjutlxm aixtjje, ta7g»ft\<pov, id eft, patruum. eel patruelem. (e
Mear.J Sic omnts libri, tjui colUti funt, prefer Ctmpfat i .q m Aói fuse
S. Hier»». Symm. autem fuo more manifeftius, Vinea fids
eft diledo meo in cornu in medio olivarum. ( e ) Sorec] SS Baftliui
S f f i K Symmacho, W M M eledam. ( ƒ ) Spinas.] ’ita etiam
Theodotio, tefie S. Hieronymo, Aquila autem,^iat, id eft,frudus peffimos.
Sjmm. .wSi, hoc evmperfeäos. ( f ) Iniquitatem.1 S. Hier ,x Aqui-
U, dimpationem. ( h ) Aliquid.] /» .Hqmt libris foq.itxr,
donee defictat, vel non fit locus : qx,i i„q„j, s. Ham,.
d,a«m rj/t . ThtodMox, & Sjmmecbo, ptr to quod , lx x dillxm futrtt, ut
auferant aliquid proximo : q».rt bic t.Mum. S. Cjpr. 3 ttfim rtftntr
tur (j) Laguncuiam.] Cettri tt/lt S. Hier, batum. Vi) Siceram.]
Scbol. n tr/j.fo, cettrt inttrprttet dixirxnt, ebrietatem • it. trim
inttrprtt.tttr S. Hiirtajm*,, qxibo, tribuit AquiU, & Srmmucbt ( l )
m m s m m m m s m m m m m m cj/uix,.
pro b„ t f .q ,. ii „vT?, ( l u tliam iwrimdum iu uofira j & qui
l u i ’ n “"‘T '" ’•'"»?«« POfitur, boe W.U.U
( m ) Refoluta.] Outturn Pr.cop,ut,&S. Bufiliur.qui it, vidttiraujn-
£ere,comburetur a Hamms refoluta radix eorum,Ö- iu„r,r»u,.r u trulm,
muttru vm fgutum r tfm u t, „i,m ptflquumflammu „[tlufu tfl & t w i t .
C,r,t. uuttm habit,avotquivHf, accenfa, nimirumuli ad quam txfiugutmkm
1 A « rb « 0 M Ê Hier.,. „ lx x turbati auttm, ,x
Th,°dotmt& Sjmmach,. common,,x Aquila. ( . ) Manus.1 M i s 1
addffur «»»,e,us ( p ) Fremunt.] Alii,Ss/dim , impetum faciunt-inuunt.
( ? ) In terram jM td tm m td o apud CjrUlum, & rtfpoudtt bfbrat.
in c J terts ejt, t- m m vfm>, in ccelum furfum, & dcorfum,
out,O,ft upayoy avu, >y ti, rfa in ccelum furfum, & in terram
deorfura. }
CAP. VI.
( . ) C T plena domus gloria ejus.) fr o h e ttflafur S. Hltrou. Thtodtf-
. Lau,m&Sjmmacbum traufiul,f,, Sc qUÏ fob pedibusepis era
mplebant templum.- f b ) Seraphim.] Cjrillu, ,
ca7ieffa!c!ieTn;tersS,.r«, «Tt S.u H&urPo0n," “mUcre,nIdte[n,t,ens S,e rfiaupeh icmo,m biurpenWte,s. ni(mct)e
circuitu ejus.J s- »ter«,. ,x al,u inftrprttibu,, H hem, fuper ill
( ; Carbonem.] S. Httr. Calculus ifte, qui a fobs ixx, id<
carbunculus, eft.interpret™,, potelt non carbonem fignificare.vel pruna
ut pierique ex.ftimant, fed .carbunculum lapidem, #e. ( d ) Forcin
Idtm ,x aquda, & Sjmmacht, forcipibus. (e) focraffatum.] Apue
C,pr.'.ttfi.intmprtjfu /e^ttttr,incraflavi:/edi, optimit codicibut efi mcral
M Ê È S È m i t S Ê Ê È s f fm m t». ( f ) suis.] ah. , s ’m
loco,mWJtd add,tur dtmdt qutmadmodum cF i , mulfii c,
c,bu, ■. quart Itcus rf, fic nuuc a S. Hunujmo rtftrtHr, & auribus gravi
audierunt, & ocuios fuos comprefferunt: itmqu, apud S? Cjpriau. (
L X X I S fT E%JP%E T . ES A U S . i f il
Sanabo.] 1* aliquo efi, ut Abt. 28. MoufMi, &fic apud latinos, fanem. (h )
c In cattris hacJequuntur, lyov n cü\a(M avTif, fernen fandum
rit ftabilimentum ejus. Qua in lx x non haberi, fed de Hebraico, & Theodo-
• is tditione, ab Origene addit a ir. E cc le fia ferri exemplaribus
tl° f § s. Bafilius, & Hier, qui etiam inquit, pro, ç«'xaf«t àvrif, quod
f f e ”videtur vertiffe, quod tteterit in ea, Aquilam dixiffe, germen
e^ ‘ G-Arp. VIL
I jr^Effimum.] In plerifque adduntur S ijJf fop-thi*, rXyvrtt,
' ■ Jj f Ephraem, & hlius Romeliae, dicentes ( b ) Non intelligetis.]
Canttut Hieronymus, ex Symmacho, non permanebitis. (c j In profnn-
Anml Apud Sanblum Cyprianum 1 . teftim. in altitudinem furfum, & in
altitudinem deorfum. Symmachus,ßibwov «£ ijAlw, » ava, profunda
in infernum, vel in altitudinem furfum. Aquila, ßoSwov m q.J'iw, fjxna-
m «f û'4©" profunda in infernum, eleva in cclfitudinem. Theodotio,
«'9« v tif qA'hu, v-^ohuv am , profunda in infernum , exalta furfum. (vf )
Nunquid parum.] Apud Sanblum Cyprianum : Non pufillum vobis certa-
‘ en cum hominibus, quoniam Deus praîftat agonem. Aquila, w v lhiy>v
f«x0H7t «.aiyi<r Zibv yx -, nunquid parum eft laborem afferre
homini, quialaboremaffertis etiam Deo meo? Symmachus, fm i«.aumpm
CsjSv «071BIW dvSpdorns, iv «J>mn iv >y * toby y* -, Nonne fatis vobis eft molefti-
ani exhibere hominibus, quia moleftiam prastcrea exhibetjs Deo meo?
Th un itUXfhvfEv àfuva oiafix»? dySfamv, ov àytva «fwvS Sum y* -,
nunquid parum vobis ludam praeberc viris, quia ludara præbetis etiam
Deo meo? (O Virgo.] C.ftrl ( f t p Saulh Hicroujmo quipraclar,
de hac re difputat) tranftulerunt, adolefcentulam. ( f ) Vocabis.J Sic
tefiatur SantlUs Hieronymus reliquos etiam tresfimiliter tranfiuliffe -. pro quo
in Matthao fcriptum fit, vocabunt : quomodo etiam eft apud Cyrilium. Apud
S. Cyprianum efi, vocabitis. (g ) Aut praeeligere mala, eligere bonum.]
.lllud aut n,abeft a SS. "Bafil. &Cyril. & S.Hier.hac videtur ref erre ex lxx ,
quam feiat afiumere malum. Apudeofdem Sanüos Bafilium, & Cyrillum,&
in aliquot codicibus eft,b<.M&ra,v> àyativ, eliget bonum. Apud, S. C y pria-
numinduobut vetuftis exemplaribus (, nam in imreffis eft, ut in vulgata )
legitur priufquam cognofcat, aut proférât mala, commutât bonum. ( b )
Qui dominabitur.] (fateri, ä.«uexdlxm, quæ dorainantur. '( i ) FifTuram.]
hTaliis hac adduntur, ^ ^ navii h i ^ , & in omni ligno. ( k.) Conduda.]
Aut, mercedè conduda, ut Sanbtus Hieronymus, in comm. In quibufdam
autem libris, & apud SS. Bafilium, &Cyrillum eft, «nebriata.
( l ) Regis Affyriorum.] Aquila, èv ßamxda | àamemv, m regno
Aflyriorum. Theodoretus , nS Campé* aonemv , in rege Any*
riorum.
CAP. VUL
( 4 )V T 0vi magni.] Sic Sufebius, «ä-ivoß luytKe & fortaffe poffetverti,
j [ \ defignationis magnat. In quibufdam e ft, «juvoS yayaK«,
ebaftx novae magnae. In plerifque, & apud SS. Bafilium, Qyrillum, Hie-
ronymum, li^v Kaivly yXyav, aul, $ [Àytv, librum novum magnum, aut, &
magnum.Eufebius, » reup^®", n <fbpSt§o>f*a, n lupapijk, vel volumen, vel pel*
km, vel capitulum. (b ) Vnam.] In mult is additur, iifia, facerdotem :
quod tamen S- Hieron. teftatur non effe apud lxx . ( c ) AcceflL] Apud
B. Cyrilfum eft, «g*«ÎA3», acceffic. ( d ) Et ambulabit.] Hac u[que ad, &
erunt notât S.Hier. in Hebraico non haberi. & in Gracis codicibus veru jugulante
effe confoffa. (e ) Cognofcite.] Pro hoc idem teftatur cateros
dixiffe, congregamini, five infirmamini, & confringimini. ( * ] No-
bifeum.] CorriSendt,m in ”°ftr*,”/N- ( f ) Dicant.] In aliquot codicibus
eft,ui éimat, & apud S. Hieron. ne forte dicatis. (* ) Durum.] Symm.
tefie S. Hieronymo, aym^ie, rebellion ( g ) Dominum.] In multisaddi-
tur J\jyatM"v, (fr apud S. Hier, virtutum. Cyrillus videtur habuiffe,-?
Ji%n, glorias, ( h ) In convalle fedentes.] Apud S. Hieron. in con va lie
erit fedentibus. Grace efi, Is yjupwt«av \y>&&ht**voi. Sedapud B. Cyrillum eft,
h jwxlfl-fTOT«, in volutabro, qui praccipitantur, inquit, in foveam. ( i )
Homines in tuitione.]f/<w inquit SanÖusHieronymus obelo,effe pranotanda,
Habet ea etiam B. Cyrillus. ( kJ) Qui fignantur.] Ita vertit S. Hier, in
comm. & fic ofiendunt vertenda SS. Bafilius, & Cyrillus, quamvis diver•
fam indefententiam eliciant. Attanjen S. Cyprianus, 1. teftim. tunc man! •
feftierunt,qui fignant legem, ut difeant. Et dices, a l. Et dicent. ( / ) Egeftas
aogufta,&.] Hac abfunt ab aliquo libro. ( m ) Et non deficiet,quiin
anguftia fuerit.] Item hac a Comf1» fed non a caterit, neque a SS. Bafilto
& Cyrillo.
CAP . IX.
* jQRimum.] In nonnullis additur, -nyy, cito : f td non apud S S.
L Bafilium, Hieronymum, Cyrillum. (b ) Fac.] Eodem modo SS.
HiVr. & Çyril.fed S. Bafil. ont, bibe-( c ) Videte.] Sic etiam S. Cypr. t. tefi.
& Cyrillus. Alii, 1a , aut, mJi, & apud S. Hier, vidit, aut, videat.
(d ) Umbràmortis.] Alii, ^ <s*.tq. änran, & umbra mortis, ut apud S S.
Hieron. & Cyrillum, aut, a«.i*t W tk, umbrae mortis, ut apud S. Cypria-
num î apud quern etiam fequitur, ut eft in nofira, lumen lucebit fuper vos.
(e ) Quam.] iftudo abeft a cat cris : quare apud S. Hirr. Pluriraam partem
populi deduxifti in laetitia tua : pro quo inquit alios effe interpretatos,
magniheafti. ( ƒ ) Tua.] Et hoc Q>s, abeft a mult is, & Cyrillo. S. Hieron.
incontextu habet, fed non in comm, ( g ) Si fiant.] In Complut.yt), &
apudS. Hier. & cupicnt igné effe combufti. ( h ) Magni confilii angelus.]
Aut, magnae cogitationis nuncius, ut S. Cyprianus 2. teftim. Tfçc
flura hoc loco ponuntur apud Bafilium, Cyrillum, Procopium, neque in
tranflationibus Syriac a, & Arabica, qua de gracis expreffa funt, & Roma
habentur. S. Hier, notât, haç qua in hebraico non habeantur, pofita effe a lxx
profex nominibus, qua funt in hebrao, admirabilis,confiliarius, eDeus,fortis,
pater fut uri feculi, princeps pacis. S. etiam Ambrofius 3. in Luc. cum primo
interpretationem lx x pofuiffet, magni confilii angelus. Adducam enim, Ore.
hac fubjungit: In quo juxta Aquila quoque interpretationem non quafi de
hqmine, feil de eo qui ultra hominem efTet, vidimus extitifle pfomifliim.
Idem eriim ita interpretatus eft: Puer natus eft nobis, fiilius datus eft nobis*
& fada eft menfura ( S. etiam Hieronymus not a t, Aquilam verbi afnbi-
guitate deceptum, pro principatu, vel imperio pofuiffe, (ja&v) in humero ejus :
& vocabitur nomen ejus, aamirabilis, confiliarius.confiliarius metis fortis,
potens, pater feculi, princeps pacis. Ejus impleta eft difeiplina : &
pacis ejus non eft finis, fupra fedem David, Sc fupra regnum ejus.
In plerifque vero codicibus, poft, (joytKif ßnhii , hac fequuntur ,
SavfMfof, QvfJ.Cn\@-, 3t i f , canineigif, *p%>V fighdiif, 710.7tip to {JtfoovT©-
euSv©', qua omnia redduntur a S. Hieronymo, ut diximus, prater illud,
acif. S. Irenaus adv. har. lib. 4. cap. 66. & vocatur nomen ejus admirabilis,
confilarius, Deus fortis. S. Ignatius in epifi. ad Antioch. >£, «g.hé*rpj v> ovopj*
IimS, (itytKic ayft\@-, deusputcoc, Qv(j.ënh©r, tyißfy ^vmactif. Eufebius,
Demonßr. Evang. lib.y. >y vis.kutiu v>oro(M lum,puytKic ßtsMf ayfihQr■,
6av[jacif,evfJ.Cv\@^,^ti{)^(j^)f, ‘J^natacii, ag^av dglwif, -rntTig n (/art-ovt®-
aiSv®-' d%a,8cc. itemque l. g.omijfis tarnen Ö“, QyiJ.6**-®', atque
ordine mutato. In introitu tertia Miffa Tfativitatis "Domini, vocabitur nomen
ejus, magni confilii angelus : fecunda vero, & vocabitur admirabilis*
Deus princeps pacis,pater fucüri feculi. Hac autempleraque e vetuftiore edi-
tione de gracis verfa Patres noftri in Ecclepaftica officia contulerunt. ln^
comm. gracis Eufebius, Symm. hoc modo eft interpretatus, x) nraj 70
oyopui lunS 7ntgifdb%d.G’(ji{, ßthdjTivof, ,<füva7if, wäTiip aio'i'®', af^oiV fiptwfif,
& vocabitur nomen ejus, incred;bilequiddam, aptus ad confultationem,
fortis, potens, pater feculi, princeps pacis. Aquila autem, ** >»x«ttu 7»
ovoput eum äavpuisos, , JuvaToc,7ffliig ïr i ap^ay tlpüunf, & VOCatur
nomen ejus, admirabilis, confiliarius, fortis,potens,pater ultra princeps
pacis. At fecundum Theodotionem, ^ IvJxw 7« ovo^a um da.v(ja&<,Cu[j-
GvKivav, }<%)&{,JbvaThf, menp euo>r©~, agygiv+igbJJH, & VOCavit nomen ejus,
admirabilis, confuitans, fortis, potens, pater feculi, princeps pacis. Vox autem
hebraica pro, ’*<%)&(, eft, ha, quo fignificatur Deus. Nam cum faepe in
feriptura El ponatur in Deo j etiam in prxfenti loco eodem modo fumptum
eft. Quare per hanc vocem Deus etiam pronunciatur natus nqbis parvulus.
Nos igitur minime peccaverimus Deum potentem interpretati. In iifdem
comm. Theodoretus : Hoc malitiofe tradantes qui circa Aquilam,
varif funt interpretati. Nam apud hebrzum ponitur, nx ytCCdp: El autem
Deus eft. ( i ) Mortem.] nApud S, Bafilium eft, \oy>v, verbum : quod
"B. Cyrillus inquii effe ex hebrao, & cateris interpretibus. S. Hieron. nihil
dicit de lx x , fed cum ipfe pofuiffet, verbum, addit plerofque (ermonis ambigu-
it ate deceptos, non verbum dicere effe miffum, fed,mortem. ( k.) Super eum.]
tin av7ov. Qua a B. Cyrillo videntur abeffe, dr «pudS. Hieron. in comment,
immm mnf«M. S. 'Btfilmi vUttur ltgijf, ra wtI, liralll. ( l ) Inimicös]
In multis additur, aims, & apud Si Hieron. inimicos illius : in aliquo, ixlit ,
Juda, ( m ) Abftulit.] Th. ä^jx«, auferet, (quod etiam eft in aliquo codice)
Aquila, ÓKoZpdJcei, difperdet. (w) Eos qui facies admirantur.] Symm.
aijitrifjov, quod apud S. Hieron. videtur effe, horforabilis. Apud S. Bafilium
paulo aliter hic locus videtur habere. ( 0 ) Furor.] Ita etiam CjriUus.
In multis additur, dvr*, furor ejus, itemque, manus ejus : qua varietas
fape obfiervari potefl.
C A P . X.
( a j TN abdudionem.] De hoc vocabulo in Ecclefiaftico dill um eft.In Aliis
JL autem libris, & apudS. Bafilium hac Jequuntur, jg <smrjm» W avj-
PifAfjuv mmwrajfr fub interfedis cadent: qua a "B.Cyrillo non afferuntur: &
apud Procopium margins adferipta funt fub afterifco. ( b ) Vifitabo fuper
fenfum magnum.] Non aliud dijcrimen notat S. Hieronymus a fua verfione,
nifi quod Ix x pro fruftu, Jenfum, vel mentem magnam, poftterunt, id eft, t
vom ntyav. In aliis tarnen libris,pro, tbc«.i-\o(Mi, eft, t-auljw, inducet. ( c )
Mihi.] In aliis libris hac fequuntur, Xjtlvoiyov 70 cifMi^ cpv^av, & aperi-
ens os, & garriens: quorum nulla mentio apud SanEtum Cyrillum, & apud
\procopium addit a funt marginifub afterifco. ( d ) Aut lignum,& non fic. J
Ita videtur interpungere B. Cyrillus : & fort affe non habuit illud. Sc In
Comp lut. vero, h |tW , %vkov' ^ aut fißnura> exaltabitur
lignum. Et non fic. ( e ) Et fandificabit eum inigneardenti.] Symm.
£ 0 ävto «t QKoy*, quod Sanltus Hieronymus, & fandus ejus in flamma.
( f ) Induco.] In multiseft, inaytu, inducit. (g ) In loco (ribulationis.]
Pro quo S. Hieronymus, inquit Aquilam dixiffe,in petra Oreb, Symmachum
autem & Theodotionem pofuiffe ipfum verbum hebraicum, Zur Oreb. ( h )
Fugiet filia Gallim.] Sic apud SS. Hieronymum & CyriUum. In a lus^%-[
7<u,conjungitur cum pracedentibus : ac deinde fequitur, y^y^oov <pavU»<T«,l
hinni voce tua : qua apud Trocopium funt fub afterifco. (* ) AudietUf.Jj
Ita etiam Cjrißus. Complut. imx.ni, & apudS. Hieronymum, attendc. \y .V
Manu confolamini montem.] ln aliis quibufdam, confolammi manu. Sed>,
Cyrillus,ut noßra,atque ita explicat, 0 codes,qui in Hierufalem,vos prac*pue\
quafi manu mulcentes confolamini montem, id eft,ipfam filiam Ston. A (Jompl, J
abeft iftud, manu, & habet,, ■m&x&M-nt cv ttJ ogt* 7!w ff,uv> coniola-J
mini in monte filiam Sion. Abeft etiam a S. Hieron. fed ipfe habet, Confolamini
montem filiae Sion, & coliem Hierufalem : quamvis in expltcattone v>-
deatur non difeedere a Cprillo. Confiderandum etiam, an pro, montem, po/fit
reddi, mons : quod diftio graca patitur.
CAP. XL
xfigfjoo, id
( 4 ) JL/r \ E radice.] Eufebius : czteri interpretati funt, eft, de trunco : quod idem teftatur S. Hieron.
( b ) Adjiciet.1
Aq. Hff« xit«©* thv7*eßV 7ÜJJ yéjçtf. ttVVSf KV(twöj VOBX««f*4 ■ .
■ C mM ^n T o jim ^ ^ e iu v , apponet Dominus fecundo raanum iuam ad
poflidendum refiduum populi fui, quod relidum fuerit ab Aflynw. Sym-
machus,<a&àn<rt* xlejQ- w«. thon?« tIm *vm, r (ijuetu 70 <g^Kt*up.aV
hdStuin, apponet Dominus iteruro roanum fuam ad zelandum reliduum
populi fui. ( c ) Defolabit.] Sufebius, ol Tgtlt ov^dvus^ ïwt î^nvdmv
Tres illi concorditer ita funt interpretati, iiiva^tt»av<se* w»e/®- 7Iw yhu<x*
â*ïdom iiytil*, & anathemabit, ( aut, interficiet, ut interpretatur S. H*er_
Dominuslinguammaris Ægypti. e
H l