14-2- F L A M . H O ® I L . l i Y V E % S . Q % Æ C .
S A P T F. N T I A S A T O M O N T S.
CAP. p
( * ) Entire.] S.Hieron. in Eft. 55. fapite. ( a ) Peccatis.]
Grace eft in numero fingular i : fed auft.or
vulgata videtur vitajfe inept am compofitionemia qua
quidem vulgata inviti, dr raro difcedemu*, pra/er-
tim ubi illi convenit cam recitatione Patrum. ( b )
Sapientia.] Inunovetufto ad marginem eft, Qofias,
fapientiae, ut vulgata. S. Aug. de mendacio ad Con-
fent.cap. 16. ubi mult a ex hoc loco affert, & explicat, humanus eft cnim
fpiritus fapientia:. (c ) Et hoc, quodcontinet.] Si referatur adfpiritum,
quemadmodum referri poteft ingraco j verti pojfet,&c quicontinet, ut apud S.
Auguftinum in fpeculo, Sc Orig. in epift. ad Rom. cap, 9- lib. 7. ( a ) Et
falucares.] Sic S. Hier. fed vulgata, & fanabiles fecit naciones orbis terra-
rum. ( f ) Immortalis eft.] In multis vulgata codicibus funt plura, perpe-
tua eft, & immortalis: injultitia autem mortis acquificio., ( / ) Digni.] / n
vulgata additur, morte : qua tamen diftio minime neceffaria eft, dr abeft ab
aliquot vetuftis codicibus vulgata.
CAP. II.
( a ) A PUD fe.], In multis libris eft, is tauroit, dr pojfet etiam verti, intra
/ \ fe. (b ) Remedium.] Vulgata, refrigerium. ( c ) Exnihilo.]
Videtur bene expreffa fententia, quamvis oxm<%>5iac, fignificet, temere, cafu,
( d ) Sermo fcintilla.] Sic Vati<?ani-& cateri manuferipti, 0 ao y@- cawS»f
& eade/n videri potefi fuijfe leftio vulgata, licet nunc fit, fermo fcintilla?.
Nonnu/li autem putarunt legendum, o\iy@- at/vdis, parva fcintilla. Quod
autem fequitur, ad commovendum cor noftrum, pojfet etiam verti, in mod-
one cordis noftri. C e ) Qua extinda.] Id eft, qua fcintilla extinfla. Vul
gata, nifi fubeft mendum, quia extindus cinis. ( f ) Et nomen.] In vul
gata hac fententiaponitur poft fequentem. (g ) Creatura, tanquam juven
tute.] Compl. tS KTh<t'l, df It> t'€67j)7T,pofleffione, tanquam in juventute./'»/g
creatura tanquam in juventute. ( h ) Temporis.] Sic vulgata, & S.
Ambrofius in pf. 118.Jerm. 8. nec longe abeft adiftione,ik$@-. (*') Nec
veteran! revereamur.] Sic aliquot codices vulgata, licet alii, nec veterano,
nec rbvereamur. ( kf) Xuft itiae.] It a etiam glojfa-, & aliquot codices vulgata.
Alii, injuftitiae. ( l ) Gloriatur patrem Deum.] Id eft, jadat. E t
tta S. Cjpr. lib. 2. adverf. Iudsos, in aliquot vetuftis exempl. licet in aliis fit,
& gloriatur patrem fe habere Deum, ut in vulgata. Multa autem ex h’s
eodem modo referuntur in vulgata, apud S. Cjpr.. loco indicato, apudLaftan-
tium lib. 4. c. 16. apud Luciferum pro S. Ath. apud S. Aug. 17. de civit. c. ■
20. dr alios: quarea vulgata minime recedendum putavimus. (m ) Pro-
bemus,] Sic etiam S. Cjpr. dr Laftantius, & S. Aug. Aliquot libri habeas,
<hxim>tiAv, judicemus. ( n ) Ad imaginem fux fimilitudinis.] Sic etiam Lucifer
: quamvisad verbumredderetur, imaginem fuse ( aut, propria?) propri-
etatis. In plerifque autem codicibus pro, iDot/II©:, eft, diJiovil©-, accernita-
tis. (0 ) Imitantur autem ilium.] Sic etiam Lucifer, dr S. Cjpr. de zelo,
fed illud, q dvriv, pojfet etiam fignificare, experiuntur autem illam,
nimirtsm mortem.
C A P . III.
( a ) T'Ormentum.] Sic etiam apud Luc ife rum pro. S. Athan. in vulgata
_L additur, mortis. ( b ) AfHidio.] Lucifer ibid, habet, malitia, dr
S. Aug. in Exod. q. 143* ubi tamen docct malitia nominefignificari posnam.
Apud Luciferum tot us locus pc habet, Sc xftimata eft malitia exitus illorum.
Et ab itinere jufto, abierunt in exterminium: illi autem, drc. In vulgata,'&
a’ftimata eft afHidio exitus illorum. Et ab idnere jufto abierunt in exterminium
: & quod a nobis eft, iter exterminii: illi autem, &c. ( c ) Holo-
caufti hoftiam.] Propins ejfet Graco, holocauftum hoftiae. Apud Luciferum,
dr in multis codicibus S. Cjpriant i^holocauftam hoftiam: quamvis
aliis interdum fit, holocaufta hoftiae. f d ) Refpedus.] Id eft, vifitati’o-
s, ut cap. pracedenti etiam apud S. Auguft. 17. de civit. erit enimei refpedus
ex fermonibus illius: dr in hoc ipfo cap. pauIo poft, in refpedione ani-
marum, dr alibi. Sed quod adprafentem locum pertinet, apud Luciferum, &
;S. Cjprianum eft, ut in vulgata, Sc in tempore erit refpedus illorum, dr
apud Luciferum fequitur, fulgebunt tanquam fcintillae: apud S. Cjprianum
1 Iudicabunt nattones: fed ep. 1. lib. 4. in aliquo vetufto codice, fulgebunt
jufti & tanquam, ut vulgata. ( e ) Donum & pax.] Sic etiam S.
Auguftinus in fpeculo, quamvis gracafic teddi fo leant, quoniam gratia, &
ailericordia eledis ejus. In multis autem codicibus gracis eft, bnoif ostotf
vfS £ 2famoirhlvm{ InM/vmt lum, in fandis ejus, Sc vifitatio in eledis ejus,
fed non apud S. Auguftinum. Similia habentur cap, fequenti. ( f ) Creatura.]
Ideft, generatio, yivtni. ( g ) Incoinquinata.] Etiam <«S. Hi crony mo
abeft Sc ut dicemtis. -.Vulgata, dr S. Aug. in fpeculo, & coinquinata. (h )
Animarum.] Sic S. Auguft. ibidem, dr S. Hier. ut dicemus. In vulgata ad-
fandarum. ( i ) In manu.] Vulg. & S. Aug. per raanus fuas; S.
Hier. in Efa. c. 56. hunc locum fic refert: Beata fterilis immaculata, quae
non cognovit ftratum in delido : habebit frudum in refpedione animarum
: & eunuchus qui non eft operatus manu iniquitatem, neque cogitavit
contra D.ominum mala. Dabitur enim fidei ejus eleda gratia, Sc pars in
templo Domini deledabilis. ( kj) Inconfummati.] Id eft,non perfedi: ut
cap. fequenti, non enim probanda videtur verjio Complut. non initiati. Vul-
gata fortaffe mendofe, in confummatione. ( / ) AlloquutiOnem.] Id eft,
folatium, ut alibi, (m ) Nationis.] Sic etiam aliquot vetufli codices vulgata,
Hat aliter in aliis.
CAP. IV.
( a 7 Irtute.] Inlib.defingul. cleric, inter opera S. Cjpriant eft,clari-
V cate: cater a hujus loci inde fumpftmus 1 magis enim refpondent
Gracis, quam vulgata, 6 quam pulchra eft cafta generatio cum daritate
quemadmodum etiam dr illud, abduxerit, ubi in vulgata, eduxerit. (f,\
Certaminum praslium.] Sic in eodem libro. In vulgata eft, praemium. Pote,
rat etiam, pro, certaminum,dici, præmiorum : quoniam, iù\a>v,poteft utrunique
fignificare. Sed ab auttoritate vulgata, & ejus libri recedere noluimus
pr/fertim cum optima fententia elici poffit. (d). Adultérin*.] Mutavi
mus nonnihil vulgatam auCloritate S. Auguftini lib. 2. de dotlr. Chrift, c. 12
( d ) Somnis.] Fieri pot eft ut in vulgatam mendum irrepferit, & pronom-
iûs,fitfattum, omnes. C e ) Longaevam fenedutem.] Vulgata, Iongam
vitam. Lucifer, longævitatcm. (ƒ ) Sine voce inflatos.] Hoc eodem ordi-
ne Lucifer, licet in vulgata fit, Inflatos fine voce. Pojfet etiam pro inflatos
dici, pronos, demiffos. (g ) Indolore.] Sic Lucifer : vulgata,gementes'.
fh ) Cogitationem ] Lucifer, cognitiônem : vulgata,cogitatione. DiHio
graca fignificatfupputationem.
CAP. V. ■
( a ; |N rifura.] Apud S. Cjprianum «
1 . Lucife* “
aliquot manuferiptü, dr apud
f t , in rifu, in aliis, & vulgata, In derilum. Sequasi
autem fumus iftorum auBoritatem, ut qua Gracus inßngulari habet de iuflo
in numero mu/titudinis redderemus. Id enim fententia nihil officit. (b j
Quomodo.] Sic Lucifer,&S. Cjprianus in aliquot codicibus,in aliis-,Quo-
modo ergo: vulg. Ecce quomodo. ( c ) Sol.] It a iidem, dr S. Ambrof.
ferm. 3. & 1 6 . dr S.Greg. 34. mor.cap. 6. In multis autem libris efi, b »*<©■
f J)n&ioeyvni, Sol jufticja?: & in vulgata, Sol intelligentiae. ( d ) Laffati
fumus ] Grace eft, l#i-rik!\£n\p.ir, impleti & fatiati /umus. Sed quoniam reple-
tio laffitudinemfacit; fat is bene videtur dittum, laffati. ( e ) Solitucjines]
Sic S. Cjpr. de exhort, mart. & alibi Lucifer, hcremias : vulgata, viasJ
(ƒ ) Divitiarum jadatio.] Sic etiamS. Cjpr. dr fat is bene ad fententiam
Lucifer, diviti*cumexultationecontulerunt. ( g ) Praecurrens.]' Lucifer]
percurrens. ( h ) Carinse.] Sic vulgata. In aliis eft, 7fiCay, lemicaruml
( t ) Pcrcufiione.] In multis eft, tänyü,percuffio. Vulgata, fed tantuml
fonitus. C K) Pulvis.] yftc.ln aliis,yfis,quod potefi etiam fignificare, lanugo,
ut in vulgata.
CAP. VI.
( a >fUltitudinem.] Ita Lucifer, licet apud S. Aug. in fpeculo, dr >'»
IV 1 multis codicibus vulgata fit, multitudines, (b ) Legem.] d’/cl
etiam Lucifer. Apud S. Auguft. dr in plerifque codicibus vulg. additur,
juftitiae. ( c )■ Cujufque dominus.] Ita Lucifer, quod fatis videtur refpon-
dere Graco, # ■fi/.-im&hiiTcu t3f'om>imv 0 myrwv licarovif, non enim lubtrahet
vulcum ( quaf/ pra timore,) omnium dominus.' Apud S. Auguftinum, turn
enim fubtrahit perfonam cujufquam Dominus, cum qua lettione'couveniunt
aliquot codices vulgata, licet in multis addatur, qui eft omnium dominator.
( d ) Magnitudinem] Apud omnes fere Latinos additur, cujufquam : Sed in
null« Cjraco eft inventum. ( e ) O tyranni.] Lucifer, 6 mali tyranni.
San ft us Auguftinus, mali reges. Vulg. reges. ( f ) lufte iufta; juftifica-
buntur.] Sic in lib. de fingular. der. S. Aug. Qui enim cuftodierint juftifi-
am jufte, juftificabuntur: atque ita in aliquot codicibus vulgata, licet in aliis
fit, judicabuntur. (g ) Ifta.j Sic apud S. Aug. quamvis in vulgata fit
faftum,)ufa. Simile mendum,fed major e cum damno fententia alibi obfer-
yavimus irrepfiffe in librum de vera & falfa poenitentia, quae novit juftis
ignofeere, cum legendum fit, iftis. ( h ) Senius eft confummatus.] Sic etiam
S. Aug. d-fignificat, perfeda prudentia, aut, perfedi 0 prudentise. quod ad
verbum refponderet graco. ( * ) Viis.] Ita apud S. Aug. dr S. Qreg,
2 6. mor. cap. 8. & in aliquot codicib. vulgata : licet in aliis addat/tr,
fuis.Catera etiam in quibus nonnihil a vulgata difceffmusj'untfcre exSantto
Auguftine.
CAP. VII.
( a )'"pErreni.] Sic eft in aliquo codice vulgata, licet in aliis, & apuiS,
X Ambr. in pf. 118. fit, terreno. Apud eundem eft, fidus; quern fe-
quuti fumus etiam aliquot aliis locis; (;b ) Somno conveniente!] Id eft, \
q/iod convenit fomno. Apud eundem, & in aliquot vulg. cod. eft, fomni con-
venientis, in aliis, fomnii conveniente. ( c ) ^Equc.] In vulgata. & apud
S. Ambr. eft, emili, dr in Compl. eft, f e . Fieri potefi, ut iftud, emifi. fit addi-
tumab interprete.ad fententia perfpicuitatem. ( d ) Curis.j Etiam S.
Ambr. addit, magnis. (e ) Preciofum.] Hoc videtur pofiularefententia,
dr in Compl.eft, ■n/siov. ftfuare, dn/mmy, quod eft in aliis, aut mendofum eft,
aut fignificat, lapidem, qui preciofus vulgo dicitur, vere ejfe vilemprHlla.
( * ) Matrem.] In aliquo eft, jivtmv, generationem. (ƒ ) Det.] Sic S.
Greg. 2 3 .mor.c.iy.' licet in vulg. dedit. * Quaemihi data funt.] Aliquot libril
habeut, (g). Et operum feientia.] Ita in lib. 1. de vocat.
gentium, cap. 9. licet addatur, &■ difeiplina:; vulgata autem, & öperum
feientiae difeiplina. ( h) Virtutem.] Conferentes vulgatam cum Us qua a
S. Ambr. aferuntur lib. 2. de Abraham,cap. I. 7. dr lib. de Salomone. &l'd>-
de fide refurr. elegimus ea qua vifa funt magis refpon dere gracis. (#) Evidential
Tfon fumus a u f t , d i c e r e , improvifa, licet etiam S. Ambr-dt
Abraham fic habeat. Fortaffe habuerunt, dipm, aut hujufmodi quid dam. ( k)
Spiritus intelligens.] In toto hoc loco, qui fequitur,receffimus nonnunquam a
vulgata, diligent er couf’.rentes qua a S. Ambr. in lib. de incarn. Domiu-
mjft trio in extremo, 3. defpiritu Sanftocap. rp. dr 23. S. Auguft. lib. 4 .f+
per Gen. c. 1 l.lib. de natura boni, cap. 29. lib. de lncarnatione Verbi,cap. »3*
dr fequentibus, dr ab Origene Periarchon, ajferuntur.
CAP, VIII.
( «OULedrix.] Ad marginem unius codicis pervetufti eft- inven-
JCytrix. ( b ) Laboreshujus funt virtutes] Quafi dicat, operaß ’
pientiafunt ipfa virtutes fpeciales qua ccmponunt juftitiam tanquam virtulit»
'Jg*, gentrt’
LXX I J f T E R f P R E T . S A P I S ^ T U . J 4 3
ttntraltm. Vulgata tamen, & S. Auguftinus in fpeculo, non diffimili fententia
labores hujus magnas habent virtutes. ( c ) Multitudinem feientiae.]
yitletur fic vertiffe mMioriifiAv, quoniam ex multa experientia folent multa
oririfeientia. ( d ) Argumentorum.] Jjlubniam adverfariorum argumenta
n,agnam in quaftionibus obfeuritatem ac difficultatem pariunt, idcirco non
inepte hoc nomine appe/lavit ea qua grace funt dmyp&Ta,. ( e ) Ad convi-
yendum.] Sic correftiores codices vulgata, licet alii, ad convivandum. S.
Ambr. lib. de viduis, inconjugium. (ƒ ) Alloquutio.] Id eft, folatium,
ut alibi f<ept : hie autem mutavimus nonnulla propemodum niccffario. ( g )
Cognatione.] Mendofe iti plerifque Bibliis legebatur, immortalis eft in cogitatione
fapientia. * In laboribus manuum ejus.] In nonnullis libris eft, >y
mvotf ïfyar ytifSy avjfequamvis,?fy»i/,omittitUr in GraecO. ( h ) Magis
autem-] V t ex hoc loco poffint elici fententia, qua eliciuntur egraco ; paulu-
lum immutavimus verborum ordinem. Nam vulg. & S. Auguft. 10. die
Gen. cap. 17. habent, & cum effem magis bonus. *Ci) Gontincns.] Id eft,
compos- Quod autem fequitur, erat fapientiae, ftc eft apud eundem, & in non-
nullis bibliis : nam in aliis, erat fumma fapientia. Grace eft, /p&vhrtaf, id eft,
prudenti*, aut, fenlus, utfapefolet nofter interpret vertere.
CAP. IX.
/ a ) - | “'UÆ.] Sic fere omnes codices Graci, d“ Latini. Abeft tamen a
JL Complut. Lucifer, pro S. Athan. Deus parentum, & Domine mi-
fericordiarum. ( b ) Corruptibile.] JSjc S. Auguft. 13 .de civit. cap. 16.
Vulgata, corpus enim quod corrumpitur. ( c ) Curantem. ] Sic idem
lib. 2. contra. Pdag. Sed in vulgata, dr in lib. de fingular. clericorum, cogi-
tantem. ( d ) Et per fapientiam ] Sic in eodem lib\ de fingular. quare hanc
potius conftruftionem retinuimus, quam alteram, quamferent verba graca. Et
S. Hier, totum hunc locum fic reddit, quae autem in coelis funt, quis invefti-
gâvit ? & confilium tuum quis cognovit ? nifi quod tu dedifti fapientiam, &
fpiricum fàndum tuum mififti de excelfis : & fie corredæ funt femitae
eorum qui verfantur in terra, & quae cibi placent, eruditi funt homines.
CAP. X.
(4 jQ U O .] In multis Bibliis^non tamen omnibus, additur, & eduxit ilium
| J de limo terrae : qua neque apud S. Auguft. funt epift. 99. unde nonnulla
mutavimus. ( b ) Fratricidis.] Gracis, qua. nunc habemus ,v i x re-
fpondéré potefi vulgata. Int. Orig. in foannem, injuftus in ira fua periit cum
animis fratricidis. ( c ) Invcnit.] Compl. ïyyu,& vulgata,fcmt.{d j| In
teftimonium-] Sic etiam vulgata. In aliis eft, nf In papwesov, cujùs adhuc
teftimonium. ( e ) Hominibus.] Grace eft, nJ (lia, vitae, .quafi diceret,
hominibus ad vitam degendam:f interpret videtur fèquutut fententiam.
Qua deinde mutavimus,neceffario videmur mutaffe.
CAP. XI.
f a ) T 'U rb a ti.] Valet, ut alibi nonnunquam, ac ft diceretur, turbatis,
J l nimirum inimicis,quorum comparatio fit cum populo Dei. Turbatis
ergo illis inimicis, dedifti ipfis, id eft, Hebrais amicis tuis. aquam, drc. Vulgata
multis modit videtur mendofa. (b ) Informi.] Sic habuiffe quadam
txtmplaria teftatur S. Aug. lib. de fide & fjmb, cap. 2. & apud Origenem. 4.
Periarchon. cap. penult, non enim deerat omnipotent manui tuae, quae
creaverat mundum ex informi materia, immittere eis multitudinem urfo-
ru’m, vel feroces leones. ( c ) Conftituiffcs.] Ita apud S. Aug. lib.
l.de diver fit quaftionibus aàSimplic. S, Hier, condidifti. Codices Bib liorum.
variant.
CAP. XII
( a jTNcorruptus.] Sic S. Hieron. ( b ) Partibus.] Id eft,per partes, & JL paulatim, quomoào item, xpivav rf1 paulo infer ins reddit ur,
partibus judicans, dr ita apud Luciferum de regib. apoftat. ( c ) Alloque-
ris.] Ita idem Lucifer : in vulgata, admones,& alloqueris.^f//o^»* autem valet
hoc dr fimilibus locis,corripere, dr leviter, quafi verbiscaftigare. ( d )
Sacrificia.] Lucifer, facramenta. Sed flrtajfe melius verteretur, & aptius
pracedentibus, ac fequentibus, Sc qupniam erant initiati (aut, quoniam
erant facerdotes initiantes) facris irapiis. (* ) Et comeftorum.]Hac
vfque, ad voluifti perdere, non referuntur a Lucifero. Horum verborum hsc
poteft effe conftruftit fubintedigende ex fuperioribus, fan tJ 'spiaTHv, Sc quo-
niam raciebant convivium eorum quicomederent vifeera carnium humana-
rum, & fanguinis. Compl. habet, rnh&yyvoqitynf, vifeerum comcftores, ac
deinde, /^ Moirés »/(/a-nf, quod tamen non fatis tuto vertunl, &devoratorem
fanguinis. ( ƒ) A medio facramento tuo.] Sic etiam vulgata,& hoc eodem
loco in vetuftioribus codicibus, licet in multis fit.poft, peraere voluifti ; quo
tamen loco neque apud Luciferum habentur. Hie autem Graci codices valde
difcrepant. Compl. i» (A<nfi.vrtt{ -3fun (fit,.quod videtur faftum ex, ^usafleiaf.,
Plerique autem manuferipti, la, pka* pvçtt Side*, myftas e medio thiafp,
eft, chore bacchant ium. ( g ) Caidis.]- Addita eft diftio ifta ad fententiam
explicanda. Hoc enim notant grammatici aut/quitus fignific affe ,afisivTct,id eft,
dvfiyH'çéf,)quimanusfibi,aut aliis affert. (è)Peregrinations.] Ita diCtum eft,
quemadmodum fape tranfmigrationem, id eft,homines qui tranfmigraverant :
apte autem redderetur, çoloniam. (*) Iniqua.] Lucifer, nequam. (k .)
Condemnare.] Ita legiturin omnibus collatis codicibus, dr optimus eft feh-
Jus.In vulgata dr apud S. Auguftinum, lib. 83. quaft. cap. 53 .d r S .Greg. à.
mor. c. 11. eft, condemnas, & exterum aeftimas. ( / ) Et in his, qui feiunt.]
Auguft. ibid, fed in iis, qui feiunt,e£* fententia videtur ejfe, aut, inter eos,'
*« eft, in confpeftu eorum, qui feiunt, redargui audaciam ighorantium aut
qui feiunt voluntatem (Domini, fed non faciunt, audaciam puniri. Co-
icesbibliorum valde difcrepant dr inter fe, & a gracis. (m ) Tranquilli-
«te.J Ita etiam S. Aug. fed videtur fignificare, aequicate : item quodfequi-
reverentia, videtur diftum,pro, indulgentia. (» ) Et parfimonia.]
Aiutkuj , quaf/ careresfuppliciis, quibus illos afficeres. In vulg. eft. & libérait.
A Compl. vtrumque abeft. (0 ) Experturi funt ] Sic videtur ha
but ffe S. Aug. in pf. 9. quantum explanatio indicat : in recitatione tamen tex'
tus eft, expert funt, ut in vulgata : & poteft futurum more hebraico pofirum
ejfe pro praterito. Contra autem, vbi in gracis eft, \m\Siv, in vulgata eft,
. veniet fuper illos.
CAp. XIII:
( a )QPeciei enim primus generator, ea çonftituit. ] Hac abfunt a S.
O Cjpr.de exhortatione martyr um, dr J- teftim. Catera codent (ere
modo apud ipfum habent, atque in vulgata. ( b ) A magnitudine enim
fpeciei creaturarum.] Vulgata, & creatura?:^ in aliquo codice Graco eft,
x) nvopim v. Pojfet autem noftra etiam verti, fpecie, ac ft diceretur, & fpecie.
S. Greg. 26. mor. cap. 8. Per magnitudinem enim creaturae, & fpeciem poteft
inteliigibiliter Creator videri. S. Chryfoftomus horn. 4.. in Gen. Qyando
autem pro diftione, ivarloya, S. Gregorius habet, inteliigibiliter, vulgata
' cognofcibilitcr ^ putavimus mutari pojfe, ,dr clarius dici, per proporcio-
nem. ( c ) Scire.] S. Aug. 5 .deGen. cap. 16.valere. ( d ) Benemobi-
le.] Id eft, quod facile obediat mànui artificis • non enim e quercu folet excul-
pifimulachrum. In aliis eft, iviù/my, eodem Jenfu. Complut. tvvnvnv, quafi
putre : licet in Compl. vertatur, redam arborem. Potuit autem interpret
antiquus ideo reftum vocare,quoniam qua hujufmodifunt,facilius formanturt
ficut etiam dicuntur, IvK-niJbva. JivJfa., arbores quarum venae & fibræ rede
fluunt.
( a ) r )E R quod fic juftitia.] S. Ambrofius in pfal. 118. ferm. 8. quod fit
i per juftitiam: maledidum autem lignum, quod fit per raanum ho-
minum. (b ) Refpedus.] Id eft, vifitatio, dr punitio. Ita enim folet reddere
interpret, Aknoviut, quare verifimile eft ab aliquo alio additam ejfe in vulgata
negationem. (r) Affedui.](7r<«cr py?,Cv/*m,calamitati,/W eft,affeftui exorto ex
calamitate amifft flit.
CAP. XV.
(* ;pO te n tiam .] SicS-Auguft.de fide, dr oper. c. 22. ex quo fere hunc j
I. locum correximus. ( b) Adumbrantium.] Complut diftinguit J
in duat voces, m/ctxa.$ai/, vulgata, vmbra pidurae. ( c ) Opprobrium.]!
In aliquo codice eft, egtfyv, d> vulgata, infenfato dat concupifcentiam. ]
( d ) Vfus.] Sic S. Cjpr. de exhortatione martjrum, & 3. teftim. quamvis I
in vulgata fit, vifus. ( e ) Dementia.] In magna v arietat e exemplar ium j
vulgata, imitati fumus ambiguitatem graca locutidnit.
CAP. XVI.
( a J/^\Diofam deformitatem.] Optime adfenfum. Plerique tamen habent, 1
f V-/^ tIw propcer oftenfam, nimirum, cfcam, quod vul- J
gata magis convenit,
CAP. XVII.
(a )OAndae; vinculis.] Lucifer pro S. Athan. nationi fandorum, vindi j
O tenebratum catenis, & longa nodecompediti, &c. ( b ) Turbu- I
lentum.] In nomuUis eft, 7t0wwJW, quod in vulgata, ex monftris. ( c )
Dat teftimonium condemnata.] Sic aliquot exemplaria vulgata. A lia,con- '
demnationis. S. Gregorius lib. 27. mor. cap. iß. condemnationi. Alia autem
longe a graco, data eft in omnium condemnationem. Verum illud, proprie, ,
quoi anteceffit, abeft a latinis. In aliquo autem libro eft, A/hiv -fi ilia orovneia. I
(MgTve* timida enim res eft nequitia proprio tefte condemnata.
( d ) Præbentis-] Toterat verti, praebence tormentum caufa. Sedputa-t \
mus ittud fignificari, quod fape inculcat S. Chrjfoft. calamitates lob pertra* !
ft ans, ignorantiam caufa qua posnam affert, valde auger e calamitatem. ;
CAP. XVIII.
O O pA ffi erant.] Si hoc modo légat ur ; videtur totus locus intettigendut j
JL de Hebrats, qui audientes vocem tÆgjptiorum male multatorum, j
magnificarent Deum ( aut beatos iudicarent ftipfos ) dr gratias agerent, ut- {
que hujus inter fe dr illos diferiminis donum ftabi/e perfeveraret, orarent. In
Complut. àutem eft, 877 (If « x&khvoi i-zimvöumv, quam negationem habet
etiam vulg. & quia non & ipfi eadem paffi funt. Sed cum habeat, ipfi, non,
illi, dubi'um ejfe poteft, an hac de Hebrais inteüigenda fint, qui magnificent
Deum, y el fe, an de ÏÆgjptiis, qui beatos pradicent Hebraos. (b ) Age-
bant.] cA>%tessoSotv. E t alibi hie interpret reddit prafensperprateritumim-
perfeftum. In nonnullis tamen libris eft, wyoAcoou. ( c ) Incipiebat.] Sic
etiam Lucif tr pro S. Athan. & fic alibi etiam vertitur iftud verbum ï
nos dicer emus, per quos dandum erat ( d ) Quo. ] In multis eft, ds, &
vulgata, Sicut enim. ,( e ) Iuftos, patrias.] Parum difceffimus a nonnullis
vulgata codicibus ‘.fed tamen hujus partis, quomodo nunc ingraco habet, hanc
ejfe fidelem interpret at ionem fufpicari licet, fandos patribus jam praecinenti-
bus laudes, ut nimirum patres inciperent laudationem, filii profequerentur.
Pojfent autem dr aliis modis reddi quos accuratus leftor confiderabit. Compl.
habet in refto, ’açjtsj/ttm-.Kimvrii. (ƒ ) Audiebatur.] Aut, difpergebatur :
eft enim, cftgçéjeïs,, dr in quibufdam additur çayn, in vulgat a , plandus. ( g )
Graviter.] Aliqui, Ji/vay, dr vulgata, malorum. ( h ) Autem.] In.non-
nullis eft, vulgata, autem tunc. ( * ) Turbam. ] Vulgata, turbas.-
Aliqui, r oKoZfdjovia, exterminantem. (k.) Extimuerunt.] In nonnullis^
iipoCnâ», dr vulgata, extimuic.
CAP. XIX.’
C ^ fada erant.] Nonnu/li, <owyiy>v!>’mv, dr vulgata, quae ante
V ^ f a d a erant. ( b ) Convertebantur.] Putavimus participium
valere idem, ac verbum, ut alibi fape : alioqui dura eft. conftruftio. ( c ) Supra
fuam virtutem.] Grace eftfiliai Mituvaf. Quare interpree aut habuit,
aut refte fubinteUexit, •&§>'. /» aliquot codicibus additur, èb\to-nsutvor,
oblitus
T 2 P R O -